Altın madenciliğinde 20 projenin önü açılırsa yıllık 100 ton üretime ulaşılır

Lorenrot

New member
Erkan ÇAKAN

İstanbul Maden İhracatçıları Birliği’nin DÜNYA işbirliğiyle gerçekleştirdiği “Sanayide Maden Panelleri” buluşmasının dördüncüsü altın madenciliği temasıyla düzenlendi. DÜNYA Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın yönettiği panelde Türkiye’nin, 6 bin 500 tonluk altın potansiyelinin yalnızca bin 500 tonunu rezerve dönüştürüp üretim planlamasına aldığına dikkat çekildi. Geride yaklaşık 5 bin tonluk yani 200-250 milyar dolarlık altın rezervinin olduğu belirtilirken, bu kaynağın iktisada kazandırılması için 10 milyar dolarlık daha arama ve tesis yatırımı yapılması gerektiğinin altı çizildi.

“Altında siyanür kullanması yüzde 1-2 seviyesinde”

Panelde konuşan Altın Madencileri Derneği (AMD) İdare Şurası Lideri Mehmet Yılmaz, “Bu cins platformlarda bu biçimde panellerin yapılması ‘gerçek ve gerçek bilginin’ akmasını sağlıyor. Sektörel manada gereksinim duyduğumuz husus madencilikle ilgili yanlışsız bilginin kamuoyuna ulaşmasını sağlamak” dedi. Türkiye’de altın madenciliğinin 2000 yılında Ovacık Madeni ile başladığını belirten Yılmaz, “Bu senelerdan evvel ülkemizin altın üretimi yoktu. Türkiye’nin faaliyette 18 altın madeni var. Bunların 15’i direkt altın üretirken, 3’ü yan eser elde ediyor” tabirlerini kullandı. Siyanürün altın madenciliğinde ön plana çıkan bir öge olarak görüldüğünü tabir eden Yılmaz, “Siyanürü altın madenciliğinde kullanma öykümüz 140 yıl öncesine dayanıyor. Türkiye’de bugün yaklaşık 200 milyon ton siyanür ve türevleri tüketiliyor. Lakin altın madenciliğinin kullandığı oran yüzde 1-2’ler düzeyinde. Siyanür konusunda eskiye göre kendimizi daha uygun anlatabilir konuma geldik” diye konuştu.

“2022’de 5 maden daha devreye girerse 50 tona ulaşırız”

2021’de altında 40 tondan düşük bir üretim olacağını belirten Mehmet Yılmaz, “Pandeminin tesirleri 2020 yılında gözükmedi fakat 2021 yılının üretiminde gözükmeye başladı. Tedarik zincirinde önemli aksamalar oldu, girdi fiyatlarında artışlar yaşandı. Bunlar kimi istikrarları alt üst etti ancak 2022’de bir ölçü artış bekliyoruz. 5 yeni madenin açılacağı öngörülüyor” dedi. Bu 5 yeni maden şayet üretime girerse 50 tonluk üretime ulaşılabileceğini söyleyen Yılmaz, “Altın üretimimizi yıllık 100 tona çıkarmak mümkün. Lakin 20 projenin önünün açılması ve bu projelerin sağlıklı bir biçimde müsaadelerini alıp bu standartlarla yürümesinin sağlanması gerekiyor” dedi.

20 yılda 2 milyar dolar arama, 5 milyar dolar tesis yatırımı

Altın madenciliğinin Türkiye için fazlaca değerli olduğunu belirten Yurt Madenciliği Geliştirme Vakfı Lider Yardımcısı Hasan Yücel, “2000’den bugüne 18 tesis yılda yaklaşık 2,4 milyar dolarlık üretim yaptı. Türkiye’nin 6 bin 500 tonluk altın potansiyeli bulunuyor. Bununla ilgili son 20-25 yılda 2 milyar dolar arama ve 5 milyar dolar tesis yatırımı yapıldı. Yalnızca 1500 tonu rezerve dönüştürüldü. Geride yaklaşık 5 bin tonluk yani 200-250 milyar dolarlık bir kaynak daha duruyor. Bununla ilgili yaklaşık 10 milyar dolarlık daha yatırıma muhtaçlığımız var” diye konuştu.

Kamuoyunda 2000’li senelerda yanlış algılarla gündeme gelen altın madenciliğinin Türkiye’de memleketler arası standartlarla yapıldığına dikkat çeken Yücel, ülke olarak dünyanın en uygun tesislerine sahip olunduğunu söylemiş oldu. Madenciliğin sağladığı katma paha ve ülke iktisadına sunduğu katkıya vurgu yapan Yücel, “Dünyanın en güzel çevresel standartlarına sahip 18 tesisimizde 13 bin bireye istihdam sağlanıyor” dedi.

Altında kilogram başına katma bedel 57 bin dolar

Türkiye’nin altın kaynağını süratli planlamayla üretilebilir noktaya taşırsa, gelecek 20-30 yıl için bir model ortaya koyabileceğini tabir eden Yücel, “Savunma sanayi bir kilogramlık ihracat için 50 dolarlık katma bedel yaratıyor. Dokumada 1 kg için 15 dolarlık katma bedel yaratılıyor. Mücevher bölümündeki altının bedeli hariç kg başına 600 dolarlık katma kıymet yaratılıyor. Sıfırdan yer altındaki bir kaynağınızı iktisada kazandırdığınızda kg başına 57 bin dolarlık bir katma bedel yaratılıyor” diye konuştu. İstanbul Mücevherciler, Kuyumcular ve Sarraflar Derneği (İMKUSAD) Lider Yardımcısı Mehmet Ali Yıldırımtürk ise Türkiye’de altın madenciliğinin gelişmesinde bilhassa rafinerilerin epey kıymetli rol oynadığını söylemiş oldu. “Bu rafinerilerin gelişimiyle dünya standartlarında eserler elde ediliyor. bu biçimdece hem ihracatta birebir vakitte ayarlama konusunda problemler giderildi. 2000’den daha sonra bilhassa altın ithalatının özgür bırakılmasıyla kesim daha da canlandı. Üretim ve istihdamını da artırdı” değerlendirmesinde bulundu.

“Takı üretiminde dünyada üçüncüyüz”

Türkiye’nin dünyada altın ve takı ticaretinde ön sıralarda yer aldığını lisana getiren Yıldırımtürk, bilhassa takı üretiminde dünyada üçüncü, mücevherde de dördüncü sırada yer aldığını vurguladı. Takı ve mücevherde büyük bir potansiyelin olduğunu belirten Yıldırımtürk, “Sektörde hammadde eksikliği yaşanıyor. Yapılan 40 ton civarındaki üretim yetmiyor” diye konuştu.

Bankalardaki altın varlığı 4 kat arttı

Eski İstanbul Altın Borsası Lideri Osman Saraç, “Altın üretiminde birinci 20 ülke ortasında değiliz lakin bu yıl 50 ton üretimi geçersek 20’nci ülke olabiliriz” dedi. Altın madenciliğini çocukluk evresini bitiren ve ayağa yeni kalkan bir bölüm olarak gördüğünü söz eden Saraç, kesimin önünde epey uzun bir yol ve süreç olduğunu söylemiş oldu. Ruhsat sahiplerinin değişimine de değinen Saraç, “Son devirde kesime yerli yatırımcının ilgisi fazlaca fazla. Salt yabancı yatırımcının üstünlüğü yok artık. Ruhsatlarda yerlinin hissesi gitgide artıyor. Altın ve kuyum bölümü birlikte düşünüldüğünde ihracatta potansiyel devasa yükseklikte. Şu anda 7 milyar dolarlık ihracata ulaşırken, turistlere satılan takılarla bir arada bu sayı 10 milyar doları buluyor” dedi. Bankalardaki altın varlığının 10 yıl öncesine kadar 4 kat artığını belirten Saraç, “10 yıl evvel 100 ton olan altın varlığı şu anda 380 ton. Merkez Bankası’nın altın varlığı ise 520 ton. Dal rafineri noktasında da dünya standartlarını yakalamış durumda. Toplamda 6 rafinerimiz var. Bu da rekabet gücümüzü artırıyor” dedi.

“Madende kullanılan yakıttan ÖTV kaldırılmalı”

Altın üretiminin 2020’de 42 tona ulaştığını söz eden İstanbul Maden İhracatçıları Birliği İdare Şurası Lideri Aydın Dinçer, 2021’de ise üretimin bu düzeyin altında gerçekleşebileceğini söylemiş oldu. Yıllık üretim gayesinin 100 ton olarak belirlendiğini bildiren Dinçer, “Bunun için de üretim kapasitelerinin artırılması ve yeni alanların keşfiyle bir arada üretime başlanılması gerekiyor. 100 ton maksada ulaşmak için müsaade süreçleri hızlandırılmalı. Bulunan maden rezervinin bir an evvel iktisada kazandırmak için yol almalıyız. Başka türlü belirlenen hedefl ere fazlaca geç ulaşırız. Mevzuatlarda değişiklik yapılmalı ve bölümün önündeki pürüzler kaldırılmalı” dedi. Akaryakıt fiyatlarındaki artış, müsaade bedelleri, arazi tahsis oranlarının yüksek olması üzere faktörlerin maliyetleri daha da artırdığını belirten Dinçer, “Enerji maliyetleri bölümün kıymetli gündemini oluşturuyor. Burada da ÖTV’nin kaldırılması için çalışmalar yapacağız” diye konuştu.

Türkiye altın üretiminde dünyada 22’nci

Dünyadaki altın üretiminin yaklaşık yüzde 85‘inin siyanürle yapıldığı bilgisini veren Hasan Yücel, geçen yıl itibariyle dünyada 3 bin 500 tona yakın altın üretildiğini belirtti. Dünyada varlıklı tenörlü yatakların tükendiğini ve daha düşük tenörlü yataklarda üretim yapıldığını söz eden Yücel, bu üretimin yüzde 40’ını Çin, Rusya, Avustralya, Amerika ve Kanada’nın yaptığını, Türkiye’nin ise 40 tonla 22’nci sırada olduğunu söylemiş oldu. Hükümetin 100 ton altın üretimi gayesine epeyce süratli bir biçimde ulaşabileceğini bildiren Yücel, altın üretiminin artmasının cari açığı kapatmaya, istihdama, endüstriye, teknolojiye büyük yararı olacağını vurguladı. 2020 yılında dünyada altın madenciliğine 57 milyar dolar yatırım yapıldığını kaydeden Yücel, Türkiye’de ise bu sayının 700 milyon dolar olduğunu aktardı. Maden aramalarına ise dünyada 2020 yılında 4,5 milyar dolarlık yatırım yapılırken Türkiye’de ise 40 milyon dolarlık yatırım yapıldığını belirten Yücel, aramaların bu işin en kritik noktası olduğunu ve buradaki yatırımları artırmak gerektiğini vurguladı.

Yastık altında toplam 277 milyar TL’lik altın var

Dalda yatırım araçlarının çoğalması gerektiğini tabir eden Osman Saraç bilhassa küçük yatırımcının yastık altı altınlarının sisteme kazandırılması gerektiğini söylemiş oldu. Yastık altı altınların toplam büyüklüğünün 277 milyar TL olduğunu söyleyen Saraç, “Bu varlıklar kesinlikle sisteme dahil edilmeli. Bunun için bankalar aracılık maliyetlerini hayli aşağı çekebilir ve düşük ölçü altını olanlar için büsbütün sıfıra indirebilir. Bankacılık dalımız bunu yapabilecek bir güçte ve bu bahiste öncülük etmeli” dedi.

Bankalara “temsil kuyumcusu” önerisi

Mehmet Ali Yıldırımtürk ise yastık altı altınların sisteme dahil edilmesini cazip hale getirecek sistemlerin devreye alınması için sistemin geliştirilmesi gerektiğine işaret etti. Yıldırımtürk, “Bunun için bir teklifim var. Türkiye’de kamu bankalarının şubeleri epeyce yaygın. Bu şubeler yalnızca muhakkak günlerde değil yıl boyunca bu altınları kabul etmeli. Bu sistemin oluşturulması için de kuyumcular kullanılmalı. Bilhassa vatandaş altınını bankaya getirdiğinde o bankanın temsil kuyumcusu olması lazım. Banka tarafınca seçilen kuyumcunun bilançosu sağlam ve muteber olmalı. Gelen vatandaşı o kuyumcuya yönlendirerek altınların orada tahlil edilerek ayarları tespit edildikten daha sonra elektronik bankacılık üzerinden bu sistem çalıştırılabilir. Bu çalışmayı İstanbul Rafinerisi yapıyor fakat tam istenilen seviyede değil. Zira üye olan kuyumculardan 750 gram teminat isteniyor. Bu sistemin oluşması için teminatların uygunlaştırılması gerekiyor. Bu yapıldığında vatandaş külliyen kuyumcusuyla muhatap olacak ve inanç tesisi edilmiş olacak. Bu sistemi cazip hale getirecek birfazlaca ödül de verilebilir. bu biçimdece yastık altı altınların sisteme dahil edilmesi kolaylaşır” dedi.

“Altın meblağları 2 bin doların üstüne çıkacak”

Pandemiyle birlikte global iktisattaki bozulmalara karşılık merkez bankaları kendi ekonomilerine yüklü ölçüde para enjekte ettiğinin söz eden Mehmet Ali Yıldırımtürk, “Buda enflasyonun yükselmesine niye oldu. Yüksek enflasyona karşı da vatandaşlar inançlı liman olarak gördükleri altına yatırım yapıyor. 2022 yılı ortasında Fed’in faizi artıracağı beklentisi, altında bir baskı oluşturdu ancak yüksek enflasyonun sürmesi ve faiz getirisinin bunun altında kalmasıyla altına ilginin sürmesini öngörüyoruz” dedi. Ayrıyeten üretim maliyetlerinde artış yaşandığını belirten Yıldırımtürk, 2022 yılının birinci çeyreğinde artan üretim maliyetleri enflasyonist baskılar fiyatların yükselmesine niye olacak. fiyatların evvel 1850 çabucak sonrasında 1950 ila 2000 doların üzerine çıkacağını öngörüyoruz. Jeopolitik risklerde altın fiyatlarının yükselmesinde tesirli olacak. Ukrayna- Rusya tansiyonu ve ABD öncülüğünde NATO’nun bu gerginliğe katılması tesirli olacak. Çin-Avustralya içinde yaşanan tansiyonda ABD, İngiltere ve Kanada’nın Çin’e karşı hal alarak Avustralya’yı desteklemesi Çin’i farklı tedbirler almaya sevk ediyor. Ticaret savaşlarının pandemi etkisinin azalmasıyla yeniden masaya gelme beklentisi var. Bu da altın fiyatlarının 1850 ila 2000 doların üzerine çıkmasına yol açacak” dedi.