Akdeniz ve Karadeniz’deki denizyolu nakliyatını temsil eden koster piyasasında, resesyonun ayak sesleri duyulmaya başladı. Olağan kaidelerde en yüksek dönemin yaşandığı bu piyasada yük hareketinde büyük sakinlik yaşanırken, navlundaki düşüşü ise Tahıl Koridoru’nda oluşan beklemelerin, gemi arzını kısıtlaması önledi. Başta Ortadoğu ve Afrika olmak üzere global bir besin krizi yaşanmaması için Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) içinde tahıl ve yiyecek unsurlarının Ukrayna limanlarından emniyetli bir biçimde sevk edilmesi için 27 Temmuz’da İstanbul’da Tahıl Koridoru Mutabakatı imzalanmıştı. 22 Kasım’a kadar sürecek muahede kapsamında İstanbul merkezli Ortak Uyum Merkezi kuruldu. Mutabakat kapsamında, gelen ve giden boş gemilerde BM, Türk, Rus ve Ukraynalı yetkililer tarafınca evrak denetimi yapılıyor. Ayrıyeten gemide silah, beyan edilen haricinde farklı bir yük ya da işçi olup olmadığı inceleniyor. Bu da denetim mühletinin uzamasına ve trafik yoğunluğuna niye oluyor. Zira denetimi yapan tarafl arı tıpkı anda yakalamak her vakit mümkün olmuyor.
SADECE İSTANBUL’DA 120’YE YAKIN GEMİ BEKLİYOR
Dünya Gaztesi’nden Aysel Yücel’in, Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği’nden (KOSDER) aktardığına göre; Tahıl Koridoru kapsamında Türkiye sularında, Marmara’da ve Çanakkale’de bekleyen gemi sayısı gemi sayısı 200’ü aştı. Yalnızca İstanbul’da Boğaz’dan geçmeyi bekleyen 120’ye yakın gemi var. KOSDER Lider Yardımcısı Hakan Çendik, beklemelerin bir yandan artan lojistik maliyetlerine bağlı olarak tahıl meblağlarını yükselttiğini, başka yandan bölgedeki gemi arzının azalmasına niye olduğunu söz etti. Bu durum Akdeniz ve Karadeniz çanağında faaliyet gösteren ticari gemileri temsil eden koster piyasası navlununa ise olumlu yansıdı. Hakan Çendik, “Piyasada sakinlik kelam konusu. Lakin, arzın azalması koster navlunundaki düşüşü engelledi” dedi. Mevzuyla ilgili görüşünü aldığımız Navis Danışmanlık Yöneticisi Engin Koçak da “Normal kurallarda aralık ayına başına kadar üst gitmesi gereken bir piyasa bekliyorduk. Lakin resesyonun ayak sesleri koster piyasasında da duyulmaya başladı. Tahıl Koridoru’ndaki yoğunluk ise navlunun düşüş yerine yatay bir seyir izlemesini sağlıyor” diye konuştu. Akdeniz ve Karedeniz koster piyasasının seyrine yönelik değerli göstergelerden biri olan İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX), birkaç haftadır yatay seyrediyor. Savaştan evvel 1.200 puanla tarihi rekor kıran endeks, eylül ayında 700 puanlara kadar gerilemişti. Tahıl Koridoru’nda yaşanan tıkanıklık niçiniyle arz-talep istikrarının bozulması, navlunda son haftalarda bir toparlanma yaşanmasını sağladı. Endek haftaya 848 puanla başladı. Resesyon beklentilerinin gölgesinde, piyasada yük hareketi yavaşlasa da gemi arzının azalması navlunda düşüşü engelledi.
BM: MUAHEDE MÜDDETİ UZATILMALI
Tahıl Koridoru’nun nezaretinden sorumlu merkezin BM sözcüsü Ismini Palla, evvelki gün yaptığı açıklamada, kontrol bekleyen epey sayıdaki tahıl gemisinin sayısının azaltılması için kontrolü yapacak grup sayısının dörtten beşe çıkarıldığını deklare etti. Fakat Palla, gemilerin vaktinde, inançlı ve mahzurlara takılmadan ilerleyebilmesi için epey daha fazlasının yapılması gerektiğini söz etti. BM yetkilileri ayrıyeten, beklemelerden dolayı 22 Kasım’da mühleti dolan muahedenin uzatılması gerektiğini savundu. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelensky ise oluşan yoğunluğun sebebine yönelik olarak, “Bu yapay bir kuyruk, Rusya’nın gemilerin geçişini taammüden geciktiriyor” tezinde bulundu, lakin bunu nasıl yaptığını açıklamadı. Uzmanlara göre, Rusya’nın trafiği yavaşlatması lakin, İstanbul’a daha az kontrol işçisi göndermesiyle mümkün olabilir.
SADECE İSTANBUL’DA 120’YE YAKIN GEMİ BEKLİYOR
Dünya Gaztesi’nden Aysel Yücel’in, Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği’nden (KOSDER) aktardığına göre; Tahıl Koridoru kapsamında Türkiye sularında, Marmara’da ve Çanakkale’de bekleyen gemi sayısı gemi sayısı 200’ü aştı. Yalnızca İstanbul’da Boğaz’dan geçmeyi bekleyen 120’ye yakın gemi var. KOSDER Lider Yardımcısı Hakan Çendik, beklemelerin bir yandan artan lojistik maliyetlerine bağlı olarak tahıl meblağlarını yükselttiğini, başka yandan bölgedeki gemi arzının azalmasına niye olduğunu söz etti. Bu durum Akdeniz ve Karadeniz çanağında faaliyet gösteren ticari gemileri temsil eden koster piyasası navlununa ise olumlu yansıdı. Hakan Çendik, “Piyasada sakinlik kelam konusu. Lakin, arzın azalması koster navlunundaki düşüşü engelledi” dedi. Mevzuyla ilgili görüşünü aldığımız Navis Danışmanlık Yöneticisi Engin Koçak da “Normal kurallarda aralık ayına başına kadar üst gitmesi gereken bir piyasa bekliyorduk. Lakin resesyonun ayak sesleri koster piyasasında da duyulmaya başladı. Tahıl Koridoru’ndaki yoğunluk ise navlunun düşüş yerine yatay bir seyir izlemesini sağlıyor” diye konuştu. Akdeniz ve Karedeniz koster piyasasının seyrine yönelik değerli göstergelerden biri olan İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX), birkaç haftadır yatay seyrediyor. Savaştan evvel 1.200 puanla tarihi rekor kıran endeks, eylül ayında 700 puanlara kadar gerilemişti. Tahıl Koridoru’nda yaşanan tıkanıklık niçiniyle arz-talep istikrarının bozulması, navlunda son haftalarda bir toparlanma yaşanmasını sağladı. Endek haftaya 848 puanla başladı. Resesyon beklentilerinin gölgesinde, piyasada yük hareketi yavaşlasa da gemi arzının azalması navlunda düşüşü engelledi.
BM: MUAHEDE MÜDDETİ UZATILMALI
Tahıl Koridoru’nun nezaretinden sorumlu merkezin BM sözcüsü Ismini Palla, evvelki gün yaptığı açıklamada, kontrol bekleyen epey sayıdaki tahıl gemisinin sayısının azaltılması için kontrolü yapacak grup sayısının dörtten beşe çıkarıldığını deklare etti. Fakat Palla, gemilerin vaktinde, inançlı ve mahzurlara takılmadan ilerleyebilmesi için epey daha fazlasının yapılması gerektiğini söz etti. BM yetkilileri ayrıyeten, beklemelerden dolayı 22 Kasım’da mühleti dolan muahedenin uzatılması gerektiğini savundu. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelensky ise oluşan yoğunluğun sebebine yönelik olarak, “Bu yapay bir kuyruk, Rusya’nın gemilerin geçişini taammüden geciktiriyor” tezinde bulundu, lakin bunu nasıl yaptığını açıklamadı. Uzmanlara göre, Rusya’nın trafiği yavaşlatması lakin, İstanbul’a daha az kontrol işçisi göndermesiyle mümkün olabilir.