Dünyada yenilenebilir güce yönelim artıyor Dünyada güce talep her geçen gün artıyor. Covid-19 ile birlikte güç talebi durağanlık yaşasa da bu durum hayli uzun sürmedi, iktisadın canlanması ve kısıtlamaların kaldırılmasıyla birlikte güç talebi yeniden yükselişe geçti. Yenilenemeyen doğal kaynakların azalması, güç üretiminin en önemli problemleri içinde yer alırken buna tahlil olarak konuşulan yenilenebilir güç kaynakları, tüm dünyada yükselişini sürdürüyor. Gerek yenilenebilir güce yönelik oluşturulan siyasetler gerek vatandaşların daha da bilinçlenmesiyle dünyada ‘yeşil enerjiye’ yönelim artıyor. Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme sitesi encazip.com’un yaptığı araştırmaya bakılırsa nükleer ve yenilenebilir güç toplamının, dünyadaki kömür santrallerindeki elektrik üretimini geçeceği iddia ediliyor.
Global güç tüketimi, nüfusla orantılı olarak her yıl artarak devam ediyor. 2035 yılına gelindiğinde 1998 yılında tüketilen güç ölçüsünün iki katı, 2055 yılında ise üç katı olacağı varsayım ediliyor. Hem doğal kaynakların süratle yok olması tıpkı vakitte bu kaynakların etrafa verdiği ziyana karşı elektrik üretimi için ‘yenilenebilir güç kaynaklarına’ yönelim tüm dünyada gündemde. Kömür, petrol ve doğalgaz üzere fosil yakıtlara gereksinim duyulmadan güç üretmek için yapılan çalışmalar son hız devam ediyor. Uzmanlar tarafınca güç kaynaklarına yönelik teknolojiler geliştiriliyor. Gerek devlet siyasetleri gerek vatandaşların daha da bilinçlenmesiyle dünyada ‘yeşil enerjiye’ yönelim de arttı. Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme sitesi encazip.com dünyadaki ve Türkiye’deki bu değişimi inceledi.
Tüm dünyayı tesiri altına alan covid-19 salgını, global güç talebini etkilemeye devam ediyor. Covid-19’un etkisinin ağır olduğu 2020’de global güç talebi yüzde 4 düşmüştü. Bu, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük düşüş ve şimdiye kadarki en büyük mutlak düşüş olarak kayıtlara geçti. 2021’de ise covid-19 tedbirleri kapsamında getirilen kısıtlamalar kalktıkça ve ekonomiler düzeldikçe güç talebi de artmaya devam ediyor. Gelişmekte olan pazarlar, güç talebini 2019’daki düzeylerinin üzerine çıkarıyor. Güç talebinin giderek daha da artacağı varsayım ediliyor.
Enerji üretiminde yenilenebilir gücün hissesi yüzde 30’a çıkabilir
Doğal kaynakların da biteceğini öngoren uzmanlar, artan bu güç talebini karşılamak için yenilebilir güç siyasetlerini gündemde tutuyor. EMBER’in 2021 Global Güç Raporu’na nazaran, elektrik üretimindeki yenilenebilir kaynakların hissesinin 2021’de tüm vakit içinderın en yüksek düzeyi olan yüzde 30’a ulaşacağı kestirim ediliyor. Nükleer ve yenilenebilir güç toplamının dünyadaki kömür santrallerindeki elektrik üretimini geçeceği öngörülüyor. Doğal kaynaklardan petrolün 50 yıl, doğalgazın ise 200 yıl ortasında tükeneceği de kestirimler içinde. Karbondioksit emisyonlarını azaltarak etrafın korunmasına yardımcı olmaları bakımından da yenilebilir güç kaynakları ehemmiyet kazanıyor. Hem doğal kaynakların tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olması tıpkı vakitte bu kaynakların tabiata verdiği zararın değerlendirilmesiyle yenilenebilir güç kaynaklarına yönelim gitgide artıyor. Yenilenebilir güç kaynakları içinde, hidro, jeotermal, güneş, rüzgâr, odun, bitki artıkları, biyokütle ve gel-git bulunuyor.
Dünyada yenilenebilir güç yükselişte
IEA’nın Global Güç 2021 raporuna göre, 2020’de global elektrik talebindeki düşüşle birlikte rüzgâr ve güneş gücünün öncülüğünde yenilenebilir enerji rekor seviyede büyüdü. Yenilenemeyen kaynaklara talep yüzde 3’ten çok azaldı. Kömür, 2020’de tüm elektrik kaynakları içinde 440 TWh düşüşle en epey etkilenen oldu. Gazla çalışan elektrik santralleri, üretimde başkalarına kıyasla daha az düşüş yaşadı. Petrol, 2012’den bu yana kesintisiz global düşüşünü sürdürerek yüzde 4,4 azaldı.
Rüzgâr gücü artış gösterebilir
2021 Global Elektrik Raporu’na bakılırsa, “yenilenebilir güç covid-19 periyodunun muvaffakiyet kıssası olmaya” devam ediyor. Yenilenebilir güç talebi 2020’de yüzde 3 arttı. Elektrik kesimi, yenilenebilir güç talebinin yüzde 8’den çok genişlemesi ile 8300 TWh’ye ulaşarak mutlak olarak rekor düzeydeki en büyük yıllık büyümeyi işaret ediyor. Yenilenebilir gücün elektrik üretimindeki hissesinin, Sanayi İhtilali’nin başlangıcından bu yana en yüksek hissesi alarak neredeyse yüzde 30’a çıkması bekleniyor. Yenilenebilir güç üretiminde en büyük hisseye sahip alan ise rüzgâr gücü. Rüzgârın 2020’dekinden 275 TWh yahut yaklaşık yüzde 17 büyüyerek en büyük yenilenebilir güç üretimi artışını yaşayacağı öngörülüyor. Uzmanlar güneş gücünden elektrik üretiminde de yüzde 18 artış yaşanacağı görüşünde.
Yenilebilir gücün hissesi Türkiye’de yüzde 43’ çıktı
Dünyada 2015 yılında toplam elektrik üretiminde tüm yenilenebilir ve nükleer gücün hissesi yüzde 34 iken bu sayı 2020’de yüzde 39’a çıktı. Türkiye’de 2015 yılında toplam elektrik üretiminde tüm yenilenebilir gücün hissesi yüzde 33 iken bu sayı 2020’de yüzde 43’e çıktı.
Türkiye’deki son durum ne
Türkiye’de kaynak bazında elektrik üretimine bakıldığında kömürün hissesi yüzde 34, doğalgaz ve petrolün hissesi yüzde 23, hidrolik, biyoenerji ve öbür yenilenebilir güç kaynaklarının hissesi yüzde 31, rüzgâr ve güneş gücünün hissesi ise yüzde 12. Bu tabloda yenilebilir güç kaynaklarının Türkiye’deki elektrik üretimindeki hissesinin giderek arttığı ortaya çıktı. 2020’de Türkiye’de üretilen toplam elektriğin yüzde 43’ünü yenilenebilir güç kaynakları oluşturdu.
Nükleer güç santrali imal evresinde
Bir öteki yenilenebilir güç kaynağı olan nükleer enerji santrali için ise çalışmalar devam ediyor. 2017 yılında başlayan Türkiye’nin birinci nükleer güç santrali inşaatı Akkuyu santralinin 2026’ya kadar çalışır duruma getirilmesi planlanıyor. Dört üniteden birincisinin ise 2023 yılına kadar çalışmaya başlaması planlanıyor. Hükümetin gayesi ise 2030 yılına kadar iki nükleer güç santrali daha inşa etmek.
Son beş yılda Türkiye’de güç üretimindeki değişim
Uzmanlara nazaran Türkiye, yenilenebilir güç kaynakları istikametinden dünyanın şanslı bölgelerinden birinde yer alıyor. 2021 Global Elektrik Raporu’na bakılırsa, kömürden elektrik üretimi iki yıldır düşüşte. Uzmanlar iki yıldır süregelen elektrik talebindeki sakinlik ile rüzgâr ve güneş gücü üretimindeki artışın, kömürü geri plana düşürdüğünü belirtiyor. Rapora göre, bu 7 TWh azalmanın temel sebebi, elektrik talebindeki büyümenin son iki yılda süreksiz bir duraklama periyoduna girmiş olması. Ayrıyeten 2020’de doğalgazdan elektrik üretiminde yaşanan artış da kömürden üretimin daha geri planda kalmasına niye oldu. Rapora göre, Türkiye’deki son beş yıllık değişimler şöyleki:
Yenilenebilir güç 2015 yılında elektrik üretiminin sırf üçte birini oluştururken 2020 yılında yaklaşık yarısını (yüzde 43) oluşturdu.
2015’ten bugüne rüzgâr ve güneşin hissesi toplam güç üretimindeki hissesini üçe katladı.
Rüzgâr ve güneş gücü, 2020’de Türkiye’deki üretimin yüzde 12’sini oluşturdu.
Dünyada rüzgâr ve güneş gücünün üretim hissesi, son beş yılda iki katına çıkarken Türkiye’de yaklaşık yüzde 4’ten, yüzde 12’ye yükselerek üç kat artış elde edildi. Dünya ortalaması ise yüzde 9.4. Türkiye bu artış ile dünya ortalamasının da üzerinde bir performans sergiledi ve ABD’yi dahi geride bıraktı.
Rüzgâr ve güneş gücü, son beş yılda toplam üretimdeki hisselerini yüzde 4’ten yüzde 12’ye (+23 TWh) çıkardı.
Hidroelektrik, Türkiye’de en önemli yenilenebilir elektrik kaynağı olmayı sürdürüyor fakat üretimdeki hissesi 2020 yılında, 2015 yılındaki oran (yüzde 26) ile birebir olarak kaydedildi.
Elektrik üretiminde doğalgazın hissesi, son beş yıl ortasında yüzde 37’den yüzde 23’e düştü.
Kömürden elektrik üretimi 2015 yılından bu yana yüzde 39 (+28 TWh) büyüme gösterdi. 2020 yılında ise yüzde 6 oranında düştü.
Hibya Haber Ajansı
Global güç tüketimi, nüfusla orantılı olarak her yıl artarak devam ediyor. 2035 yılına gelindiğinde 1998 yılında tüketilen güç ölçüsünün iki katı, 2055 yılında ise üç katı olacağı varsayım ediliyor. Hem doğal kaynakların süratle yok olması tıpkı vakitte bu kaynakların etrafa verdiği ziyana karşı elektrik üretimi için ‘yenilenebilir güç kaynaklarına’ yönelim tüm dünyada gündemde. Kömür, petrol ve doğalgaz üzere fosil yakıtlara gereksinim duyulmadan güç üretmek için yapılan çalışmalar son hız devam ediyor. Uzmanlar tarafınca güç kaynaklarına yönelik teknolojiler geliştiriliyor. Gerek devlet siyasetleri gerek vatandaşların daha da bilinçlenmesiyle dünyada ‘yeşil enerjiye’ yönelim de arttı. Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme sitesi encazip.com dünyadaki ve Türkiye’deki bu değişimi inceledi.
Tüm dünyayı tesiri altına alan covid-19 salgını, global güç talebini etkilemeye devam ediyor. Covid-19’un etkisinin ağır olduğu 2020’de global güç talebi yüzde 4 düşmüştü. Bu, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük düşüş ve şimdiye kadarki en büyük mutlak düşüş olarak kayıtlara geçti. 2021’de ise covid-19 tedbirleri kapsamında getirilen kısıtlamalar kalktıkça ve ekonomiler düzeldikçe güç talebi de artmaya devam ediyor. Gelişmekte olan pazarlar, güç talebini 2019’daki düzeylerinin üzerine çıkarıyor. Güç talebinin giderek daha da artacağı varsayım ediliyor.
Enerji üretiminde yenilenebilir gücün hissesi yüzde 30’a çıkabilir
Doğal kaynakların da biteceğini öngoren uzmanlar, artan bu güç talebini karşılamak için yenilebilir güç siyasetlerini gündemde tutuyor. EMBER’in 2021 Global Güç Raporu’na nazaran, elektrik üretimindeki yenilenebilir kaynakların hissesinin 2021’de tüm vakit içinderın en yüksek düzeyi olan yüzde 30’a ulaşacağı kestirim ediliyor. Nükleer ve yenilenebilir güç toplamının dünyadaki kömür santrallerindeki elektrik üretimini geçeceği öngörülüyor. Doğal kaynaklardan petrolün 50 yıl, doğalgazın ise 200 yıl ortasında tükeneceği de kestirimler içinde. Karbondioksit emisyonlarını azaltarak etrafın korunmasına yardımcı olmaları bakımından da yenilebilir güç kaynakları ehemmiyet kazanıyor. Hem doğal kaynakların tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olması tıpkı vakitte bu kaynakların tabiata verdiği zararın değerlendirilmesiyle yenilenebilir güç kaynaklarına yönelim gitgide artıyor. Yenilenebilir güç kaynakları içinde, hidro, jeotermal, güneş, rüzgâr, odun, bitki artıkları, biyokütle ve gel-git bulunuyor.
Dünyada yenilenebilir güç yükselişte
IEA’nın Global Güç 2021 raporuna göre, 2020’de global elektrik talebindeki düşüşle birlikte rüzgâr ve güneş gücünün öncülüğünde yenilenebilir enerji rekor seviyede büyüdü. Yenilenemeyen kaynaklara talep yüzde 3’ten çok azaldı. Kömür, 2020’de tüm elektrik kaynakları içinde 440 TWh düşüşle en epey etkilenen oldu. Gazla çalışan elektrik santralleri, üretimde başkalarına kıyasla daha az düşüş yaşadı. Petrol, 2012’den bu yana kesintisiz global düşüşünü sürdürerek yüzde 4,4 azaldı.
Rüzgâr gücü artış gösterebilir
2021 Global Elektrik Raporu’na bakılırsa, “yenilenebilir güç covid-19 periyodunun muvaffakiyet kıssası olmaya” devam ediyor. Yenilenebilir güç talebi 2020’de yüzde 3 arttı. Elektrik kesimi, yenilenebilir güç talebinin yüzde 8’den çok genişlemesi ile 8300 TWh’ye ulaşarak mutlak olarak rekor düzeydeki en büyük yıllık büyümeyi işaret ediyor. Yenilenebilir gücün elektrik üretimindeki hissesinin, Sanayi İhtilali’nin başlangıcından bu yana en yüksek hissesi alarak neredeyse yüzde 30’a çıkması bekleniyor. Yenilenebilir güç üretiminde en büyük hisseye sahip alan ise rüzgâr gücü. Rüzgârın 2020’dekinden 275 TWh yahut yaklaşık yüzde 17 büyüyerek en büyük yenilenebilir güç üretimi artışını yaşayacağı öngörülüyor. Uzmanlar güneş gücünden elektrik üretiminde de yüzde 18 artış yaşanacağı görüşünde.
Yenilebilir gücün hissesi Türkiye’de yüzde 43’ çıktı
Dünyada 2015 yılında toplam elektrik üretiminde tüm yenilenebilir ve nükleer gücün hissesi yüzde 34 iken bu sayı 2020’de yüzde 39’a çıktı. Türkiye’de 2015 yılında toplam elektrik üretiminde tüm yenilenebilir gücün hissesi yüzde 33 iken bu sayı 2020’de yüzde 43’e çıktı.
Türkiye’deki son durum ne
Türkiye’de kaynak bazında elektrik üretimine bakıldığında kömürün hissesi yüzde 34, doğalgaz ve petrolün hissesi yüzde 23, hidrolik, biyoenerji ve öbür yenilenebilir güç kaynaklarının hissesi yüzde 31, rüzgâr ve güneş gücünün hissesi ise yüzde 12. Bu tabloda yenilebilir güç kaynaklarının Türkiye’deki elektrik üretimindeki hissesinin giderek arttığı ortaya çıktı. 2020’de Türkiye’de üretilen toplam elektriğin yüzde 43’ünü yenilenebilir güç kaynakları oluşturdu.
Nükleer güç santrali imal evresinde
Bir öteki yenilenebilir güç kaynağı olan nükleer enerji santrali için ise çalışmalar devam ediyor. 2017 yılında başlayan Türkiye’nin birinci nükleer güç santrali inşaatı Akkuyu santralinin 2026’ya kadar çalışır duruma getirilmesi planlanıyor. Dört üniteden birincisinin ise 2023 yılına kadar çalışmaya başlaması planlanıyor. Hükümetin gayesi ise 2030 yılına kadar iki nükleer güç santrali daha inşa etmek.
Son beş yılda Türkiye’de güç üretimindeki değişim
Uzmanlara nazaran Türkiye, yenilenebilir güç kaynakları istikametinden dünyanın şanslı bölgelerinden birinde yer alıyor. 2021 Global Elektrik Raporu’na bakılırsa, kömürden elektrik üretimi iki yıldır düşüşte. Uzmanlar iki yıldır süregelen elektrik talebindeki sakinlik ile rüzgâr ve güneş gücü üretimindeki artışın, kömürü geri plana düşürdüğünü belirtiyor. Rapora göre, bu 7 TWh azalmanın temel sebebi, elektrik talebindeki büyümenin son iki yılda süreksiz bir duraklama periyoduna girmiş olması. Ayrıyeten 2020’de doğalgazdan elektrik üretiminde yaşanan artış da kömürden üretimin daha geri planda kalmasına niye oldu. Rapora göre, Türkiye’deki son beş yıllık değişimler şöyleki:
Yenilenebilir güç 2015 yılında elektrik üretiminin sırf üçte birini oluştururken 2020 yılında yaklaşık yarısını (yüzde 43) oluşturdu.
2015’ten bugüne rüzgâr ve güneşin hissesi toplam güç üretimindeki hissesini üçe katladı.
Rüzgâr ve güneş gücü, 2020’de Türkiye’deki üretimin yüzde 12’sini oluşturdu.
Dünyada rüzgâr ve güneş gücünün üretim hissesi, son beş yılda iki katına çıkarken Türkiye’de yaklaşık yüzde 4’ten, yüzde 12’ye yükselerek üç kat artış elde edildi. Dünya ortalaması ise yüzde 9.4. Türkiye bu artış ile dünya ortalamasının da üzerinde bir performans sergiledi ve ABD’yi dahi geride bıraktı.
Rüzgâr ve güneş gücü, son beş yılda toplam üretimdeki hisselerini yüzde 4’ten yüzde 12’ye (+23 TWh) çıkardı.
Hidroelektrik, Türkiye’de en önemli yenilenebilir elektrik kaynağı olmayı sürdürüyor fakat üretimdeki hissesi 2020 yılında, 2015 yılındaki oran (yüzde 26) ile birebir olarak kaydedildi.
Elektrik üretiminde doğalgazın hissesi, son beş yıl ortasında yüzde 37’den yüzde 23’e düştü.
Kömürden elektrik üretimi 2015 yılından bu yana yüzde 39 (+28 TWh) büyüme gösterdi. 2020 yılında ise yüzde 6 oranında düştü.
Hibya Haber Ajansı