Güneştekin’in “Hafıza Odası” Diyarbakır’da açıldı Ahmet Güneştekin’in “Hafıza Odası” standı PİLEVNELİ tarafınca, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası’nın mesken sahipliğinde Diyarbakır Keçi Burcu’nda açıldı. Açılışa özel gerçekleştirilen davete iş, sanat ve cemiyet dünyasından ünlü isimler bir ortaya geldi.
Açılış niçiniyle Diyarbakır’da verilen özel davete İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya, Pilevneli Galery Kurucusu Murat Pilevneli, Leyla Alaton, Gülden – Yılmaz Yılmaz, Başak Sayan, Zeynep Demirel, Emin Hitay, Evin-Selçuk Tümay, Feryal Gülman, Sedef Orman, Ayşe Boyner, Emek Külür, İnci Aksoy, Fulya Nayman, Erol Özmandıracı-Naz Elmas gibi iş, sanat ve medya dünyasının önde gelen isimleri katıldı.
Hafıza Odası isimli stant, sanatkarın objelere biçim verişini gösteren çeşitli mecralardan çalışmalarını bir ortaya getiriyor. Hafıza Odası sanatsal hatırla(t)ma biçimlerini araştırıyor ve başka türlü sesi hiç duyulmadan kalacak, büsbütün unutulacak olanların silinmiş seslerini duyulur kılma yollarını gösteriyor. Güneştekin’in çalışmaları epistemik direniş usullerini göstererek resmî söyleme meydan okuyan karşı hafızalara yer açıyor, geçmişin kesimlere ayrılmış anılarıyla dayanışma geliştiriyor. Sergi, 31 Aralık 2021 tarihine kadar sürecek.
Açılışta yaptığı konuşmasında İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, “İstanbul’la Diyarbakır içinde sıkı bir kültür-sanat köprüsü kuracağız. Bu köprüyle, İstanbul’da var olan, yapılan hangi aktiflik var ise uygun olanlarını Diyarbakır’la pekiştirmek ve burda da hem Diyarbakırlı dostlarımızla buluşturmak, birebir vakitte İstanbul’da izleyemeyen insanlarımızın Diyarbakır’a gelmelerine vesile olabilecek birfazlaca sanat aktifliğini müşterek yapmak istiyoruz” dedi.
İmamoğlu, Keçi Burcu’nda açılan Ahmet Güneştekin’in Hafıza Odası standıyla ilgili kadim kültürlerin kenti Diyarbakır’ın bu biçimdesine bir kültürel aktifliğe mesken sahipliği yapması beni epeyce keyifli etmiştir. Zira Diyarbakır ülkemizin ortasında bulunduğu atmosferlerden tahminen de en hayli etkilenen kentlerimizden biridir. Bu sebeple Ahmet Güneştekin dostumuzun sanatından süzülen ve ülkenin hafızasına ışık tutacak olan Hafıza Odası standının açılmış olması vesilesiyle, hem ülkemiz tıpkı vakitte Diyarbakır ismine kendisine teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.
Ahmet Güneştekin açılışa özel yaptığı konuşmasında “Takdir edersiniz ki her standımın bende yeri farklı. Fakat bu standım benim için öbür, fazlaca özel bir manası var. Çocukluğumda fotoğraf yapmayı epey severdim. Herkestilk evvel de ailemin görmesini isterdim. Onlar onaylıyorsa diğerlerine gösterirdim. Şu anda çocukluğumdaki üzere, sanatımı herkestilk evvel aileme gösterdiğimi hissediyorum” dedi.
Diyarbakır Keçi Burcu’nda açılan standının ehemmiyetini vurgulayan Güneştekin, “Bugün tarihi bir ana tanıklık için buradayız. Altı yıldır kapalı olan Keçi Burcu, bugün yeni yüzüyle bir daha açılıyor. bu biçimde bir anda Diyarbakır’ı sanatla buluşturan mesken sahibimiz, Diyarbakır Sanayi ve Ticaret Odası’nın değerli Lideri Mehmet Kaya ve yardımcısı Fadıl Oğurlu farklı bir teşekkürü hak ediyor. Bir teşekkürüm de, memleketler arası projelerimi en başından beri başarılı bir biçimde sürdüren Pilevneli Galeri’nin kurucusu Murat Pilevneli ve ekibine… Çok teşekkür ediyorum. Bu standın oluşumunda sponsorluklarıyla, emekleriyle dayanak olan bütün kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyorum” dedi.
Hafıza Odası, bir yokluğa tanıklık ediyor
Sanatkarın obje yerleştirmelerinden ve görüntülerinden oluşan Hafıza Odası’nda bu eserler sessizlikleri ve eşsizlikleri, görülmemişlikleriyle bir yokluğa tanıklık ediyor, bu yokluktan ortaya çıkan tarihi anlatıyor ve yokluğun, noksanlığın, inatçı bekleyişiyle bugünün peşini kovalamasını, hatırlanıp anlatılmadıkça bu hafıza alanına talip olmaktan vazgeçmeyeceğini sürekli hatırlatma nazaranvi yapıyor. Sanatçının mitolojiyi ve ikonografik ögeleri kullanarak yeni bir anlatı imkanı oluşturduğu boyutlu çalışmaları, heykelleri ve kırkyamaları da sergilenecek işler içinde yer alıyor.
Hafıza Odası, sanatkarın ses ve imajları bir daha düzenleme biçimlerine odaklanarak şu soruları soruyor: Şahidi olmayan tarihi olayların hafızası nerededir? Olaylara şahit olmuş bireyler öldüğünde anıları nereye masraf? Fotoğrafı çekilmeyen imajlar nerede gizlidir? Kamera ile kaydedilmeyen olayların artlarında bıraktığı izler nelerdir? Peki ya yas imkânı tanınmazsa ne olur? Öbür bir tabirle, eksiklik bir imge aracılığıyla telafi edilemiyorsa, zira eksik olan ölmüş bir kişi değil de mevtin kendisiyse, bu biçimde ne olur?
Olay, bekletilme vasfında sağ kalıyor. Tam olarak hatırlanamayan, lakin hesaplaşılmamış bir geçmiş olarak inatla direnç gösteren bir şey o; çabucak hemen hatırlanmamış, tarihi çabucak hemen yazılmamış olan bir geçmiş. Yaşanmış birtakım şeylerin manzaraları yalnızca onları o anda görmüş olanların zihinlerinde mevcutken, kimi olayların artık ölülerin ruhlarından öteki gözlemcisi kalmamıştır. Onları nasıl işitilir kılabiliriz, tecrübenin, hafızanın ve tarihin alanlarında nasıl kapsayabiliriz onları? Sanatçının Hafıza Odası’nda sergilenen işlerinin malzemesi belleğinde taşıdığı bu imgesiz geçmişin görünümleridir.
Güneştekin’in yerleştirmeleri, olayların silinmesine, bunların mecburî tarihi tekerrürüne ve unutulmaya direnirken gösterdikleri dikbaşlılığa tanıklık edebilecek bir gramer yerleştiriyor. Unutuluşa direniş, ortaya çıkarmaktan fazlaca sessiz bir biçimde eşlik etme nazaranvi nazarann bir hafızanın çatlaklarına, orta boşluklarına sığınıp orada yaşayabilme hünerlerine bağlı. Bu yüzden o olaylar tam da yas tutma ve hatırlama imkânlarının tanınmadığı yerlerde öteki bir lisan konuşuyorlar. Sanatkarın enstalasyonları, sesi duyulmamışların ismine konuşmaya yeltenmiyor. Bunlar susturulmuş yok oluşun elle tutulamayan, taşan fazlasını temsil ediyorlar.
Ancak burada kelam konusu olan, yokluğu yapıtta güçlü bir biçimde ortaya konan, çabucak hemen anlatılmamış bir tarihin var olma talebi değil sırf. Sorun bu sessizliğin yaratmaya devam ettiği ve resmî olarak, kurumsal olarak silindikçe gelecekte de yaratmaya devam edeceği tekrar eden, süren tesirler. Geçmiş, unutulmaya direnmesiyle hatırlanıyor burada; dahası yalnızca direnişle, kaybının yeniden eden tecrübesi üstünden gösterdiği bu direnişle hatırlanıyor.
Sanatkarın yapıtları sırf hafızanın, açığa çıkmak için, hakkı teslim edilmek ve dinlenmek için diğer yol bulamadığı vakit aldığı biçimleri temsil etmiyor. Eserler diğerlerinin yerine konuşmaya, onlara ses vermeye yahut öteki türlü bir rahatlama sağlamaya da kalkışmıyor; yası tutulmamış ölülerle vücutsuz isimler içindeki kurgusal müsabakanın temsil ettiği imkânsız yasın yerini almaya girişmiyor. Onlar sadece bu kavranması, hayal edilmesi imkânsız yasa, boş ve hayaletvâri varlığı üzerinden eşlik ediyorlar. İsimsiz meyyit vücutlar ile ağlanan, gömülen, hafıza ile unutulmuşluğun geçiş eşiğinde hatırlanan vücutsuz isimler içindeki müsabakada keşfettiğimiz şey bir yolun kıssası; bu yol, diğer türlü yüzleşmenin mümkün olmayacağı bir şimdi’de, özür dileme, telafi etme imkânına çıkıyor.
Sanatçı için bellek, amorf, daima değişen bir imaj alanıdır. Şekillendirilmeye ve tekrar yeniden müzakere edilmeye açık, şahsi olanla müşterek olanın, geçmiş ile geleceğin kesiştiği noktada durmaktadır. Hafıza Odası’ndaki işlerin ortaya çıkardığı, sanatsal hatırla(t)ma biçimlerinin, çabucak hemen tahlile ulaşmamış bir geçmişi bir daha yazmanın yollarını açabileceğidir.
Standa PİLEVNELİ’nin yayınladığı kapsamlı bir kitap eşlik ediyor. Yayın, Şener Özmen’in sanatkarın siyasi ve kültürel tarih bağlamlarıyla iç içe geçmiş araştırma ve uygulamalarına epey katmanlı bir okuma sunduğu makalesini içeriyor. Kitapta ayrıyeten, Özmen ile Güneştekin’in standın teorik çerçevesini ele aldıkları ve günümüz çağdaş sanat siyasetleriyle ilgili kıymetli mevzuları tartıştıkları kapsamlı bir söyleşiye de yer veriliyor. Standa sponsor olan kurumlar içinde Deniz Bank, Arçelik, Tatko 1926 ve Lokal Güç alıyor.
Hibya Haber Ajansı
Açılış niçiniyle Diyarbakır’da verilen özel davete İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya, Pilevneli Galery Kurucusu Murat Pilevneli, Leyla Alaton, Gülden – Yılmaz Yılmaz, Başak Sayan, Zeynep Demirel, Emin Hitay, Evin-Selçuk Tümay, Feryal Gülman, Sedef Orman, Ayşe Boyner, Emek Külür, İnci Aksoy, Fulya Nayman, Erol Özmandıracı-Naz Elmas gibi iş, sanat ve medya dünyasının önde gelen isimleri katıldı.
Hafıza Odası isimli stant, sanatkarın objelere biçim verişini gösteren çeşitli mecralardan çalışmalarını bir ortaya getiriyor. Hafıza Odası sanatsal hatırla(t)ma biçimlerini araştırıyor ve başka türlü sesi hiç duyulmadan kalacak, büsbütün unutulacak olanların silinmiş seslerini duyulur kılma yollarını gösteriyor. Güneştekin’in çalışmaları epistemik direniş usullerini göstererek resmî söyleme meydan okuyan karşı hafızalara yer açıyor, geçmişin kesimlere ayrılmış anılarıyla dayanışma geliştiriyor. Sergi, 31 Aralık 2021 tarihine kadar sürecek.
Açılışta yaptığı konuşmasında İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, “İstanbul’la Diyarbakır içinde sıkı bir kültür-sanat köprüsü kuracağız. Bu köprüyle, İstanbul’da var olan, yapılan hangi aktiflik var ise uygun olanlarını Diyarbakır’la pekiştirmek ve burda da hem Diyarbakırlı dostlarımızla buluşturmak, birebir vakitte İstanbul’da izleyemeyen insanlarımızın Diyarbakır’a gelmelerine vesile olabilecek birfazlaca sanat aktifliğini müşterek yapmak istiyoruz” dedi.
İmamoğlu, Keçi Burcu’nda açılan Ahmet Güneştekin’in Hafıza Odası standıyla ilgili kadim kültürlerin kenti Diyarbakır’ın bu biçimdesine bir kültürel aktifliğe mesken sahipliği yapması beni epeyce keyifli etmiştir. Zira Diyarbakır ülkemizin ortasında bulunduğu atmosferlerden tahminen de en hayli etkilenen kentlerimizden biridir. Bu sebeple Ahmet Güneştekin dostumuzun sanatından süzülen ve ülkenin hafızasına ışık tutacak olan Hafıza Odası standının açılmış olması vesilesiyle, hem ülkemiz tıpkı vakitte Diyarbakır ismine kendisine teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.
Ahmet Güneştekin açılışa özel yaptığı konuşmasında “Takdir edersiniz ki her standımın bende yeri farklı. Fakat bu standım benim için öbür, fazlaca özel bir manası var. Çocukluğumda fotoğraf yapmayı epey severdim. Herkestilk evvel de ailemin görmesini isterdim. Onlar onaylıyorsa diğerlerine gösterirdim. Şu anda çocukluğumdaki üzere, sanatımı herkestilk evvel aileme gösterdiğimi hissediyorum” dedi.
Diyarbakır Keçi Burcu’nda açılan standının ehemmiyetini vurgulayan Güneştekin, “Bugün tarihi bir ana tanıklık için buradayız. Altı yıldır kapalı olan Keçi Burcu, bugün yeni yüzüyle bir daha açılıyor. bu biçimde bir anda Diyarbakır’ı sanatla buluşturan mesken sahibimiz, Diyarbakır Sanayi ve Ticaret Odası’nın değerli Lideri Mehmet Kaya ve yardımcısı Fadıl Oğurlu farklı bir teşekkürü hak ediyor. Bir teşekkürüm de, memleketler arası projelerimi en başından beri başarılı bir biçimde sürdüren Pilevneli Galeri’nin kurucusu Murat Pilevneli ve ekibine… Çok teşekkür ediyorum. Bu standın oluşumunda sponsorluklarıyla, emekleriyle dayanak olan bütün kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyorum” dedi.
Hafıza Odası, bir yokluğa tanıklık ediyor
Sanatkarın obje yerleştirmelerinden ve görüntülerinden oluşan Hafıza Odası’nda bu eserler sessizlikleri ve eşsizlikleri, görülmemişlikleriyle bir yokluğa tanıklık ediyor, bu yokluktan ortaya çıkan tarihi anlatıyor ve yokluğun, noksanlığın, inatçı bekleyişiyle bugünün peşini kovalamasını, hatırlanıp anlatılmadıkça bu hafıza alanına talip olmaktan vazgeçmeyeceğini sürekli hatırlatma nazaranvi yapıyor. Sanatçının mitolojiyi ve ikonografik ögeleri kullanarak yeni bir anlatı imkanı oluşturduğu boyutlu çalışmaları, heykelleri ve kırkyamaları da sergilenecek işler içinde yer alıyor.
Hafıza Odası, sanatkarın ses ve imajları bir daha düzenleme biçimlerine odaklanarak şu soruları soruyor: Şahidi olmayan tarihi olayların hafızası nerededir? Olaylara şahit olmuş bireyler öldüğünde anıları nereye masraf? Fotoğrafı çekilmeyen imajlar nerede gizlidir? Kamera ile kaydedilmeyen olayların artlarında bıraktığı izler nelerdir? Peki ya yas imkânı tanınmazsa ne olur? Öbür bir tabirle, eksiklik bir imge aracılığıyla telafi edilemiyorsa, zira eksik olan ölmüş bir kişi değil de mevtin kendisiyse, bu biçimde ne olur?
Olay, bekletilme vasfında sağ kalıyor. Tam olarak hatırlanamayan, lakin hesaplaşılmamış bir geçmiş olarak inatla direnç gösteren bir şey o; çabucak hemen hatırlanmamış, tarihi çabucak hemen yazılmamış olan bir geçmiş. Yaşanmış birtakım şeylerin manzaraları yalnızca onları o anda görmüş olanların zihinlerinde mevcutken, kimi olayların artık ölülerin ruhlarından öteki gözlemcisi kalmamıştır. Onları nasıl işitilir kılabiliriz, tecrübenin, hafızanın ve tarihin alanlarında nasıl kapsayabiliriz onları? Sanatçının Hafıza Odası’nda sergilenen işlerinin malzemesi belleğinde taşıdığı bu imgesiz geçmişin görünümleridir.
Güneştekin’in yerleştirmeleri, olayların silinmesine, bunların mecburî tarihi tekerrürüne ve unutulmaya direnirken gösterdikleri dikbaşlılığa tanıklık edebilecek bir gramer yerleştiriyor. Unutuluşa direniş, ortaya çıkarmaktan fazlaca sessiz bir biçimde eşlik etme nazaranvi nazarann bir hafızanın çatlaklarına, orta boşluklarına sığınıp orada yaşayabilme hünerlerine bağlı. Bu yüzden o olaylar tam da yas tutma ve hatırlama imkânlarının tanınmadığı yerlerde öteki bir lisan konuşuyorlar. Sanatkarın enstalasyonları, sesi duyulmamışların ismine konuşmaya yeltenmiyor. Bunlar susturulmuş yok oluşun elle tutulamayan, taşan fazlasını temsil ediyorlar.
Ancak burada kelam konusu olan, yokluğu yapıtta güçlü bir biçimde ortaya konan, çabucak hemen anlatılmamış bir tarihin var olma talebi değil sırf. Sorun bu sessizliğin yaratmaya devam ettiği ve resmî olarak, kurumsal olarak silindikçe gelecekte de yaratmaya devam edeceği tekrar eden, süren tesirler. Geçmiş, unutulmaya direnmesiyle hatırlanıyor burada; dahası yalnızca direnişle, kaybının yeniden eden tecrübesi üstünden gösterdiği bu direnişle hatırlanıyor.
Sanatkarın yapıtları sırf hafızanın, açığa çıkmak için, hakkı teslim edilmek ve dinlenmek için diğer yol bulamadığı vakit aldığı biçimleri temsil etmiyor. Eserler diğerlerinin yerine konuşmaya, onlara ses vermeye yahut öteki türlü bir rahatlama sağlamaya da kalkışmıyor; yası tutulmamış ölülerle vücutsuz isimler içindeki kurgusal müsabakanın temsil ettiği imkânsız yasın yerini almaya girişmiyor. Onlar sadece bu kavranması, hayal edilmesi imkânsız yasa, boş ve hayaletvâri varlığı üzerinden eşlik ediyorlar. İsimsiz meyyit vücutlar ile ağlanan, gömülen, hafıza ile unutulmuşluğun geçiş eşiğinde hatırlanan vücutsuz isimler içindeki müsabakada keşfettiğimiz şey bir yolun kıssası; bu yol, diğer türlü yüzleşmenin mümkün olmayacağı bir şimdi’de, özür dileme, telafi etme imkânına çıkıyor.
Sanatçı için bellek, amorf, daima değişen bir imaj alanıdır. Şekillendirilmeye ve tekrar yeniden müzakere edilmeye açık, şahsi olanla müşterek olanın, geçmiş ile geleceğin kesiştiği noktada durmaktadır. Hafıza Odası’ndaki işlerin ortaya çıkardığı, sanatsal hatırla(t)ma biçimlerinin, çabucak hemen tahlile ulaşmamış bir geçmişi bir daha yazmanın yollarını açabileceğidir.
Standa PİLEVNELİ’nin yayınladığı kapsamlı bir kitap eşlik ediyor. Yayın, Şener Özmen’in sanatkarın siyasi ve kültürel tarih bağlamlarıyla iç içe geçmiş araştırma ve uygulamalarına epey katmanlı bir okuma sunduğu makalesini içeriyor. Kitapta ayrıyeten, Özmen ile Güneştekin’in standın teorik çerçevesini ele aldıkları ve günümüz çağdaş sanat siyasetleriyle ilgili kıymetli mevzuları tartıştıkları kapsamlı bir söyleşiye de yer veriliyor. Standa sponsor olan kurumlar içinde Deniz Bank, Arçelik, Tatko 1926 ve Lokal Güç alıyor.
Hibya Haber Ajansı