Erkan ÇAKAN
DÜNYA Gazetesi ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği iş birliğiyle düzenlenen “Sanayide Maden Panelleri” serisinin üçüncüsü ‘demir-çelik’ bölümü temsilcileri ile gerçekleştirildi. DÜNYA Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın yönettiği panelde maden endüstrinin tüm kesimlere hammadde sağladığı vurgulandı. Panelde, yerli hammadde kullanım oranının yüksek olduğu bölümde ihracat artışına dikkat çekildi. İhracat ve iç piyasadaki büyümeyle birlikte şirketlerin yeni çizgi ve kapasite artışına yönelik yatırımları da hızlandı. Sürdürülebilir bir büyüme ortasında mevcut hammaddenin verimli kullanılmasına ve yeni kaynak arayışının hızlandırılmasına dikkat çekildi.
Panelde konuşan OYAK Maden Metalürji Pazarlama ve Satış Küme Lider Yardımcısı Fatih Çıtak, pandemi devrinde ülkelerin iktisadını sürdürebilmesi için hammadde temin garantisinin değerinin hayli arttığını lisana getiren Çıtak, endüstride orta girdilerin baş aktörünün de demir-çelik olduğunu vurguladı.
DÖNGÜSEL İKTİSAT, ÇELİKTE YILLARDIR SAĞLANMIŞ DURUMDA
OYAK olarak Türkiye çelik kesiminde entegre yassı üretiminde Erdemir ve İsdemir şirketleriyle faaliyet gösterdiklerini söz eden Fatih Çıtak, bu şirketlerle ülkenin hammadde tedarikinde kıymetli bir yere sahip olduklarının altını çizdi. Kesimde hurda ve entegre yassı üretiminin birbirini tamamlayan iki farklı üretim metodolojisi olduğunu söyleyen Çıtak, hurda ve cevhere dayalı üretimi sonucunda dalın döngüsel iktisatla faaliyetlerini sürdürdüğünü vurguladı. Madenden çeliği ürettikten daha sonra kullanım ömrünün tamamlanmasıyla, hurda tesislerinde tekrar üretime girdiğini belirten Fatih Çıtak, “Bugün bahsetmiş olduğumiz Yeşil Mutabakat ve döngüsel iktisat çelik dalında yıllardır sağlanmış durumda. Her iki üretim tekniği de birbirini tamamlayan döngüsel sistemin birer parçası” diye konuştu.
“KARBON SALIMI AZALTIMINDA ÜZERİMİZE DÜŞENİ YAPACAĞIZ”
Yeşil Mutabakat’la bir arada üretim teknolojilerinin değişeceğini lisana getiren Çıtak, “Biz de entegre tesisler olarak bunu yaşıyoruz. Madenden üretime devam edeceğiz ancak tekniği değişecek. Tahminen üretimde kömür kullanılmayan usuller önümüzdeki periyotta kıymet kazanacak. Bu doğrultuda üreticiler de yatırımlarını buna nazaran şekillendirecek. Paris İklim Mutabakatı ve COP26 boyunca ülkeler çeşitli koalisyon, mutabakat ve taahhütlere imza attı. Dal olarak karbon salımını azaltım noktasında üzerimize düşeni yapacağız” dedi. Türkiye’nin 2020 yılında Avrupa’da en çok çelik üreten ülke olduğunu lisana getiren Çıtak, “Çelik sanayii öteki bölümlere girdi sağlamasının yanında dünyada birinci 10 ortasında yer alan üretim gerçekleştiriyor. Bölüm olarak Türkiye iktisadının büyüklüğünde kıymetli bir yere sahibiz. İhracatta Türkiye’de birinci 4 ortasında yer alıyoruz ve birtakım aylarda otomotiv kesimini geçtiğimiz de oldu” dedi.
Çelik sanayiinin üretimde Avrupa’da birinci olmasının sebeplerini anlatan Fatih Çıtak, şunları kaydetti: “AB’nin makûs idaresinin yanında Türk çelik dalı rekabet gücünü artırarak dünyadaki korumacılık uygulamalarına karşı gerçek aksiyonlar alarak ihracatını artırmayı başardı. Çelik sanayii beyaz eşya, otomotiv ve makine kesimlerinin gelişmesiyle büyümesini sürdürmeye devam edecek.” Karbon dönüşümü noktasında Erdemir ve İsdemir olarak AB’li şirketlerden âlâ pozisyonda olduklarını söyleyen Çıtak, “Küresel ölçekte değişen üretim biçimleri ve teknolojik dönüşümde şirketlerimiz süratli yol alıyor ve bu mevzuda dünyanın gerisinde değiliz. Türkiye’nin 2050 karbon salımı taahhüdüne bölüm olarak üzerimize düşen katkıyı sunacağız ve bunun ortasından elimizden gelenin fazlasını yapacağız” dedi.
İHRACATTA KG ÜNİTE BEDELİ 1 DOLARA ULAŞTI
Türkiye’de hurdaya dayalı üretimde bilhassa hammadde sürdürülebilirliğinin epeyce kıymetli olduğunu bildiren Çıtak, “Hurda hammaddesinin garanti altına alınması kritik bir role sahip” dedi. Türkiye hurdayı dışarıdan aldığı üzere demir cevheri ve kömürü de ithal ettiğini belirten Çıtak, “ötürüsıyla dünyada fiyatlar ne ise bizde de o fiyatlar geçerli. Cevher fiyatları 3 ay öncesine kadar 230 dolar iken artık 90 dolar civarına düştü ancak hurda meblağlarında artış var. Dalımız ihracatta değerli muvaffakiyetler kaydetti ve yılsonu amacı 22-23 milyar dolar iken 2022’de birebir performansı göstereceğini öngörüyoruz. Dalın kilogram başı ünite pahası ise 1 dolara ulaştı. Bölümde yeni yatırımlarla bir arada yassı çelikte üretim kapasite 5 ila 6 milyon ton daha da artacak” diye konuştu.
TÜRKİYE’DE CEVHERE DAYALI ÜÇ TANE ÜRETİM TESİSİ BULUNUYOR
Çolakoğlu Metalurji Genel Müdürü Uğur Dalbeler ise çeliğin sağlam ve yaşamsal döngüsü sonsuz bir materyal olduğunu söylemiş oldu. Üretimin evvel cevherden başladığını ve geri dönüşümle bunun sonsuz bir boyut kazandığını belirten Dalbeler, “Türkiye’de cevhere dayalı üç tane üretim tesisi bulunuyor. Bunların birincisi Karabük Demir Çelik 1938’de, Ereğli Demir Çelik 1965 ve İskenderun Demir Çelik ise 1975’te kuruldu. Bu tesislerin birincisi İngilizler, ikincisi ABD ve üçüncüsü de Ruslar tarafınca kuruldu. Çelik önemli sermaye içeren bir kesim. Bugün Erdemir üzere bir tesisin hayata geçirilmesi için 5-6 milyar dolar üzere bir sermaye gerekiyor” dedi.
HAMMADDE KAYNAKLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ EHEMMİYET ARZ EDİYOR
DİMİN Madencilik İdare Heyeti Üyesi ve Genel Müdürü İlhan Poyraz, Türkiye’nin yıllık 17 milyon ton demir cevheri kullandığını belirterek, bu sayının yalnızca 7-8 milyon tonunun Türkiye’de üretildiğini söylemiş oldu. Dünyada çelik üretiminde birinci sırada Çin’in olduğunu bildiren Poyraz, Çin’i Avustralya, Brezilya ve ABD’nin takip ettiğini söylemiş oldu. Poyraz, “Stratejik hammadde olan demir cevheri ve öbür madenler için dünyada uyuşmazlıklar yaşanıyor ve aşikâr periyotlarda savaşlar da yaşandı. Ülkeler hammaddeyi garanti altına almak için siyasetler belirliyor. Bilhassa Çin, Afrika ülkelerinde faaliyetlerini çeşitlendirerek artırıyor. bu biçimdece hammadde kaynaklarını birinci elden ve garanti altına almış oluyor. Biroldukca ülke bugün bu teşebbüslerde kıyasıya yarış arasında” diye konuştu.
PAK GÜÇ VE ELEKTRİKLİ ARAÇTA LİTYUM VE KOBALT ÖNE ÇIKACAK
Çin’in kendi stoğunda 600 milyon ton cevher rezervi tuttuğunu aktaran Poyraz, dünyada yaşanacak rastgele bir hammadde krizinde Çin’in kendi üretimini sürdürebileceğini söylemiş oldu. Türkiye’de bilhassa maden keşfinin stratejik bir kıymete sahip olduğunu bildiren Poyraz, “Stratejik madenlerimizin aranıp çıkarılması için uğraş göstermeliyiz. Değişen teknolojiler ve Yeşil Mutabakat’la birlikte bir dönüşüm yaşanacak. Pak güç ve elektrikli araçlar için lityum ve kobalt üzere madenlerin değeri daha da artacak” dedi.
Poyraz, madencilik bölümünün kamuoyunda yanlış bir algıya sahip olduğunu söyleyerek, “Yanlış bilgilerle kamuoyunda bir algı yaratılıyor. Madencilik alanında yapılan tüm üretimler AB kriterlerine göre yapılıyor ve sürdürülebilirlik çerçevesinde çevreyi önceleyen doğal hayatı koruyan madencilik üretimi gerçekleştiriliyor” dedi. Maden arama ve ruhsatlandırma süreçlerinde dalın büyük ezalar çektiğini aktaran Poyraz, “ÇED raporu için 42 devlet kurumundan müsaade alınıyor. Bunlardan bir adedinin müsaade vermemesi durumunda ise rapor alınamıyor ve üretime geçilemiyor. Maden yatırımları bulunduğu ilin iktisadına büyük katkı sağlıyor. Bizim Bingöl’de bulunan maden alanımızla birlikte bilakis göç başladı” diye konuştu.
● MADENLERİN TAŞINMASI İÇİN DEMİRYOLU YAPILMALI
Maden yatırımlarında madeni çıkarmak kadar onu işleyecek yere gdolayılmesinin de ehemmiyet arz ettiğini bildiren İlhan Poyraz, büyük hacimli madenlerin lakin demiryolları ile taşınabileceğini söylemiş oldu. Bu alanda eksikler olduğunu belirten Poyraz, demiryollarıyla taşınan yük ölçüsünün oranında madencilik mamüllerinin birinci sırada yer aldığını söylemiş oldu. Lakin bunun yetmediğini tabir eden Poyraz, “Bazı maden rezervlerine demiryolu gitmediği için maden yatırımları devreye alınmıyor. Madenlerin taşınması için demiryolları ve altyapı yatırımları süratli bir biçimde devreye alınmalı” dedi.
DÜNYA Üst Yöneticisi Hakan Güldağ ise bölümün Avrupa’da üretimde başkan ve dünyada birinci 10 ortasında olmasının epeyce değerli olduğunu söylemiş oldu. Güldağ, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında en çok etkilenecek 3 ülkenin Rusya, Çin ve Türkiye olacağının belirtilmesine dikkat çekti. Güldağ, “Türkiye’nin AB’de niye liderliğe yükseldiğini ve bizi bu sonuca getiren temelleri yeterli incelemek gerekiyor. Bizi birinciliğe ulaştıran dalganın uygun anlaşılması ve Yeşil Mutabakat’la bir arada bu süreçte kesimin önünü açacak yapı taşlarının şimdiden belirlenmesi gerekiyor” dedi.
Rezerv bitince tarımdan ihracat İstanbul Maden İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lideri Aydın Dinçer, demir-çelik kesiminin hem cevherden birebir vakitte hurdadan üretim yaptığını ve geri dönüşümün güzel örneklerini sergilediğini söylemiş oldu. Madencilk tarafında döngüsel iktisat ve Yeşil Mutabakat, Paris İklim Muahedesi üzere bölümün üretim sürecini etkileyecek husus başlıklarının üzerinde ağır çalıştıklarını belirten Dinçer, bu çalışmaların, global ölçekte etraf şuurunun gelişmeninin daha da arttığının göstergesi olduğunu söylemiş oldu. Ülkelerin de bu doğrultuda hareket ederek, kendi siyasetlerini geliştirip taahhüt ettiği oranları gerçekleştirmek için üretim süreçlerini değiştirdiğini söz eden Dinçer, “Madencilik kesimi Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Paris İklim Muahedesi çerçevesinde bir yol çiziyor. Akademisyenlerimiz kesimimizin temsilcileri ve bu bahiste uzman bireylerle birikte bir heyet oluşturuyoruz. Bu heyetle birlikte Paris İklim Mutabakatı kapsamında atılacak adımları şimdiden bilmek ve ona göre kesimi değişime hazırlamak için çalışma yapıyoruz” dedi.
Sürdürülebilir madencilik çerçevesinde rezervleri sona eren maden alanlarının rehabilite edilerek tarım toprağına dönüştürüldüğüne dikkat çeken Dinçer, “Aydın’ın Efeler ilçesindeki iki şirket, maden alanlarında kömür rezervinin sona ermesiyle bu alana zeytin ağaçları dikerek katma bedeli yüksek eserler elde ediyor” dedi. Dinçer, “Maden alanlarını toprakla dolduran şirketler, bu alanlara zeytin ağaçları dikerek kaliteli ve katma pahası yüksek eserler elde ediyor” diye konuştu.
Son 10 yılda arama müsaadeleri %84 düştü
Son periyotlarda bilhassa maden arama izinlerinde büyük düşüşler yaşandığını lisana getiren Aydın Dinçer, “Son 10 yılda arama izinlerinde yüzde 84 düşüş kelam konusu. İşletme ruhsatlarında ise yüzde 14 düşüş var. Bilhassa çevreci madencilik geliştirilmeli ve sürdürülebilir üretim yapılmalı. Fakat tüm madenciliğin reddi üzere kamuoyunda algı oluşturulursa bu biçimde tüm endüstrimiz epeyce büyük bir çıkmaza girecek” dedi. Son devirde maden yatırımcısının mevzuatlardaki arama ve işletme müsaadelerinin uzun sürmesinden dolayı yatırımlardan kaçındığına dikkat çeken Dinçer, “Bu durumda gelecekteki yatırımların hammaddesini sağlayacak rezervlerin aramasından vazgeçmişiz. Kesimin geleceği açısından tasa verici. Mevzuatta değişiklik yapılmalı ve bölümün önündeki pürüzler kaldırılmalı” tabirlerini kullandı.
Karbon piyasası oluşturulmalı
Sonda Karbon Vergisi ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Fatih Çıtak, AB ülkelerinde birfazlaca sorun yaşandığını ve oradaki sorunların de Türkiye’de yaşananlarla tıpkı olduğunu söylemiş oldu. Bu kapsamda Türkiye’nin de AB’ye emsal bir karbon piyasası oluşturması gerektiğini belirten Çıtak, “Bu kapsamda AB regülasyonlarına ahenk sağlayabiliriz. Karbon vergisinden de en az oranda etkileniriz. Kamudan beklentimiz Emisyon Ticaret Sistemi ile kuracağı düzenekte, güç dönüşümünü destekleyici bir biçimde fonlaması. Bunu da 2026’ya kadar kesinlikle devreye almalıyız” dedi.
Tam 42 kurumdan müsaade almak mecburî
DİMİN Madencilik İdare Şurası Üyesi ve Genel Müdürü İlhan Poyraz, maden faaliyeti için en evvel Güç Bakanlığına bağlı MAPEG kurumundan arama faaliyeti için evrak alındığını söylemiş oldu. Ruhsat alındıktan daha sonra o saha ortasında maden aramasının gerçekleştirildiğini tabir eden Poyraz, “Maden bulunduktan daha sonra işletme müsaadesi alınıyor. Madende en sıkıntı devir bu müsaade süreçleri. Tam 42 kurumdan müsaade almak zorundayız. Bu süreç en az iki yıl sürüyor. Bu da yatırımcının yatırım yapma iştahını engelliyor” dedi. Madencilik endüstrinin riskleri ortasında barındıran bir dal olduğunu söz eden Poyraz, “Ruhsat alınsa bile aramalarda eliniz boş da dönebilirsiniz. Lakin bu biçimde olumsuz durumlar olsa da madenler ülkelerin kalkınması ve gelişmesinde epey değerli rol üstleniyor” açıklamasını yaptı.
“Avrupa’nın en büyük çelik üreticisi pozisyonuna geldik”
Türkiye’nin çelik yatırımlarına küçük adımlarla başladığını ve sonrasındasında özel bölümün teşebbüsleriyle çelik endüstrinin geliştiğini tabir eden Dalbeler, “Özel bölüm yatırımlara ufak ufak 1965’lerde başladı. O devir devlet kuruluşu olan Erdemir’in yıllık üretimi 600 bin ton iken özel kesimin hurdaya dayalı birinci tesisi ise yıllık 50 ile 100 bin ton ortası üretim gerçekleştiriyordu” dedi. Özel kesimin 1980’den daha sonra çelik sanayi yatırımlarına odaklandığını ve 2000’den daha sonra da önemli yatırımlar gerçekleştirdiğini belirten Dalbeler, “İlk üretimlerde öne çıkan eser inşaat çeliği oldu. yıllar ortasında sermaye birikimiyle birlikte bir daha hurdaya dayalı ve imalat endüstrinin muhtaçlığı olan yassı çelik üretiminin artmasıyla katma pahalı çelik eserler üretilmeye başladı. Bugün üretimde Avrupa’nın en büyük çelik üreticisi pozisyonuna geldik ve dünyada 7’nci sıraya yükseldik. Dalımız üretimde yüzde 6 büyüme kaydetti” dedi. Türk çelik dalının yassı çelik ihracatında dünyada 10’uncu sırada iken ithalatta ise 2’nci sırada yer aldığını söz eden Dalbeler, “Bu konuda üreticilerin korunması ve iç pazarın devamlılığı için birtakım düzenlemelere kesim olarak gereksinim duyuyoruz” diye konuştu.
DÜNYA Gazetesi ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği iş birliğiyle düzenlenen “Sanayide Maden Panelleri” serisinin üçüncüsü ‘demir-çelik’ bölümü temsilcileri ile gerçekleştirildi. DÜNYA Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın yönettiği panelde maden endüstrinin tüm kesimlere hammadde sağladığı vurgulandı. Panelde, yerli hammadde kullanım oranının yüksek olduğu bölümde ihracat artışına dikkat çekildi. İhracat ve iç piyasadaki büyümeyle birlikte şirketlerin yeni çizgi ve kapasite artışına yönelik yatırımları da hızlandı. Sürdürülebilir bir büyüme ortasında mevcut hammaddenin verimli kullanılmasına ve yeni kaynak arayışının hızlandırılmasına dikkat çekildi.
Panelde konuşan OYAK Maden Metalürji Pazarlama ve Satış Küme Lider Yardımcısı Fatih Çıtak, pandemi devrinde ülkelerin iktisadını sürdürebilmesi için hammadde temin garantisinin değerinin hayli arttığını lisana getiren Çıtak, endüstride orta girdilerin baş aktörünün de demir-çelik olduğunu vurguladı.
DÖNGÜSEL İKTİSAT, ÇELİKTE YILLARDIR SAĞLANMIŞ DURUMDA
OYAK olarak Türkiye çelik kesiminde entegre yassı üretiminde Erdemir ve İsdemir şirketleriyle faaliyet gösterdiklerini söz eden Fatih Çıtak, bu şirketlerle ülkenin hammadde tedarikinde kıymetli bir yere sahip olduklarının altını çizdi. Kesimde hurda ve entegre yassı üretiminin birbirini tamamlayan iki farklı üretim metodolojisi olduğunu söyleyen Çıtak, hurda ve cevhere dayalı üretimi sonucunda dalın döngüsel iktisatla faaliyetlerini sürdürdüğünü vurguladı. Madenden çeliği ürettikten daha sonra kullanım ömrünün tamamlanmasıyla, hurda tesislerinde tekrar üretime girdiğini belirten Fatih Çıtak, “Bugün bahsetmiş olduğumiz Yeşil Mutabakat ve döngüsel iktisat çelik dalında yıllardır sağlanmış durumda. Her iki üretim tekniği de birbirini tamamlayan döngüsel sistemin birer parçası” diye konuştu.
“KARBON SALIMI AZALTIMINDA ÜZERİMİZE DÜŞENİ YAPACAĞIZ”
Yeşil Mutabakat’la bir arada üretim teknolojilerinin değişeceğini lisana getiren Çıtak, “Biz de entegre tesisler olarak bunu yaşıyoruz. Madenden üretime devam edeceğiz ancak tekniği değişecek. Tahminen üretimde kömür kullanılmayan usuller önümüzdeki periyotta kıymet kazanacak. Bu doğrultuda üreticiler de yatırımlarını buna nazaran şekillendirecek. Paris İklim Mutabakatı ve COP26 boyunca ülkeler çeşitli koalisyon, mutabakat ve taahhütlere imza attı. Dal olarak karbon salımını azaltım noktasında üzerimize düşeni yapacağız” dedi. Türkiye’nin 2020 yılında Avrupa’da en çok çelik üreten ülke olduğunu lisana getiren Çıtak, “Çelik sanayii öteki bölümlere girdi sağlamasının yanında dünyada birinci 10 ortasında yer alan üretim gerçekleştiriyor. Bölüm olarak Türkiye iktisadının büyüklüğünde kıymetli bir yere sahibiz. İhracatta Türkiye’de birinci 4 ortasında yer alıyoruz ve birtakım aylarda otomotiv kesimini geçtiğimiz de oldu” dedi.
Çelik sanayiinin üretimde Avrupa’da birinci olmasının sebeplerini anlatan Fatih Çıtak, şunları kaydetti: “AB’nin makûs idaresinin yanında Türk çelik dalı rekabet gücünü artırarak dünyadaki korumacılık uygulamalarına karşı gerçek aksiyonlar alarak ihracatını artırmayı başardı. Çelik sanayii beyaz eşya, otomotiv ve makine kesimlerinin gelişmesiyle büyümesini sürdürmeye devam edecek.” Karbon dönüşümü noktasında Erdemir ve İsdemir olarak AB’li şirketlerden âlâ pozisyonda olduklarını söyleyen Çıtak, “Küresel ölçekte değişen üretim biçimleri ve teknolojik dönüşümde şirketlerimiz süratli yol alıyor ve bu mevzuda dünyanın gerisinde değiliz. Türkiye’nin 2050 karbon salımı taahhüdüne bölüm olarak üzerimize düşen katkıyı sunacağız ve bunun ortasından elimizden gelenin fazlasını yapacağız” dedi.
İHRACATTA KG ÜNİTE BEDELİ 1 DOLARA ULAŞTI
Türkiye’de hurdaya dayalı üretimde bilhassa hammadde sürdürülebilirliğinin epeyce kıymetli olduğunu bildiren Çıtak, “Hurda hammaddesinin garanti altına alınması kritik bir role sahip” dedi. Türkiye hurdayı dışarıdan aldığı üzere demir cevheri ve kömürü de ithal ettiğini belirten Çıtak, “ötürüsıyla dünyada fiyatlar ne ise bizde de o fiyatlar geçerli. Cevher fiyatları 3 ay öncesine kadar 230 dolar iken artık 90 dolar civarına düştü ancak hurda meblağlarında artış var. Dalımız ihracatta değerli muvaffakiyetler kaydetti ve yılsonu amacı 22-23 milyar dolar iken 2022’de birebir performansı göstereceğini öngörüyoruz. Dalın kilogram başı ünite pahası ise 1 dolara ulaştı. Bölümde yeni yatırımlarla bir arada yassı çelikte üretim kapasite 5 ila 6 milyon ton daha da artacak” diye konuştu.
TÜRKİYE’DE CEVHERE DAYALI ÜÇ TANE ÜRETİM TESİSİ BULUNUYOR
Çolakoğlu Metalurji Genel Müdürü Uğur Dalbeler ise çeliğin sağlam ve yaşamsal döngüsü sonsuz bir materyal olduğunu söylemiş oldu. Üretimin evvel cevherden başladığını ve geri dönüşümle bunun sonsuz bir boyut kazandığını belirten Dalbeler, “Türkiye’de cevhere dayalı üç tane üretim tesisi bulunuyor. Bunların birincisi Karabük Demir Çelik 1938’de, Ereğli Demir Çelik 1965 ve İskenderun Demir Çelik ise 1975’te kuruldu. Bu tesislerin birincisi İngilizler, ikincisi ABD ve üçüncüsü de Ruslar tarafınca kuruldu. Çelik önemli sermaye içeren bir kesim. Bugün Erdemir üzere bir tesisin hayata geçirilmesi için 5-6 milyar dolar üzere bir sermaye gerekiyor” dedi.
HAMMADDE KAYNAKLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ EHEMMİYET ARZ EDİYOR
DİMİN Madencilik İdare Heyeti Üyesi ve Genel Müdürü İlhan Poyraz, Türkiye’nin yıllık 17 milyon ton demir cevheri kullandığını belirterek, bu sayının yalnızca 7-8 milyon tonunun Türkiye’de üretildiğini söylemiş oldu. Dünyada çelik üretiminde birinci sırada Çin’in olduğunu bildiren Poyraz, Çin’i Avustralya, Brezilya ve ABD’nin takip ettiğini söylemiş oldu. Poyraz, “Stratejik hammadde olan demir cevheri ve öbür madenler için dünyada uyuşmazlıklar yaşanıyor ve aşikâr periyotlarda savaşlar da yaşandı. Ülkeler hammaddeyi garanti altına almak için siyasetler belirliyor. Bilhassa Çin, Afrika ülkelerinde faaliyetlerini çeşitlendirerek artırıyor. bu biçimdece hammadde kaynaklarını birinci elden ve garanti altına almış oluyor. Biroldukca ülke bugün bu teşebbüslerde kıyasıya yarış arasında” diye konuştu.
PAK GÜÇ VE ELEKTRİKLİ ARAÇTA LİTYUM VE KOBALT ÖNE ÇIKACAK
Çin’in kendi stoğunda 600 milyon ton cevher rezervi tuttuğunu aktaran Poyraz, dünyada yaşanacak rastgele bir hammadde krizinde Çin’in kendi üretimini sürdürebileceğini söylemiş oldu. Türkiye’de bilhassa maden keşfinin stratejik bir kıymete sahip olduğunu bildiren Poyraz, “Stratejik madenlerimizin aranıp çıkarılması için uğraş göstermeliyiz. Değişen teknolojiler ve Yeşil Mutabakat’la birlikte bir dönüşüm yaşanacak. Pak güç ve elektrikli araçlar için lityum ve kobalt üzere madenlerin değeri daha da artacak” dedi.
Poyraz, madencilik bölümünün kamuoyunda yanlış bir algıya sahip olduğunu söyleyerek, “Yanlış bilgilerle kamuoyunda bir algı yaratılıyor. Madencilik alanında yapılan tüm üretimler AB kriterlerine göre yapılıyor ve sürdürülebilirlik çerçevesinde çevreyi önceleyen doğal hayatı koruyan madencilik üretimi gerçekleştiriliyor” dedi. Maden arama ve ruhsatlandırma süreçlerinde dalın büyük ezalar çektiğini aktaran Poyraz, “ÇED raporu için 42 devlet kurumundan müsaade alınıyor. Bunlardan bir adedinin müsaade vermemesi durumunda ise rapor alınamıyor ve üretime geçilemiyor. Maden yatırımları bulunduğu ilin iktisadına büyük katkı sağlıyor. Bizim Bingöl’de bulunan maden alanımızla birlikte bilakis göç başladı” diye konuştu.
● MADENLERİN TAŞINMASI İÇİN DEMİRYOLU YAPILMALI
Maden yatırımlarında madeni çıkarmak kadar onu işleyecek yere gdolayılmesinin de ehemmiyet arz ettiğini bildiren İlhan Poyraz, büyük hacimli madenlerin lakin demiryolları ile taşınabileceğini söylemiş oldu. Bu alanda eksikler olduğunu belirten Poyraz, demiryollarıyla taşınan yük ölçüsünün oranında madencilik mamüllerinin birinci sırada yer aldığını söylemiş oldu. Lakin bunun yetmediğini tabir eden Poyraz, “Bazı maden rezervlerine demiryolu gitmediği için maden yatırımları devreye alınmıyor. Madenlerin taşınması için demiryolları ve altyapı yatırımları süratli bir biçimde devreye alınmalı” dedi.
DÜNYA Üst Yöneticisi Hakan Güldağ ise bölümün Avrupa’da üretimde başkan ve dünyada birinci 10 ortasında olmasının epeyce değerli olduğunu söylemiş oldu. Güldağ, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında en çok etkilenecek 3 ülkenin Rusya, Çin ve Türkiye olacağının belirtilmesine dikkat çekti. Güldağ, “Türkiye’nin AB’de niye liderliğe yükseldiğini ve bizi bu sonuca getiren temelleri yeterli incelemek gerekiyor. Bizi birinciliğe ulaştıran dalganın uygun anlaşılması ve Yeşil Mutabakat’la bir arada bu süreçte kesimin önünü açacak yapı taşlarının şimdiden belirlenmesi gerekiyor” dedi.
Rezerv bitince tarımdan ihracat İstanbul Maden İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lideri Aydın Dinçer, demir-çelik kesiminin hem cevherden birebir vakitte hurdadan üretim yaptığını ve geri dönüşümün güzel örneklerini sergilediğini söylemiş oldu. Madencilk tarafında döngüsel iktisat ve Yeşil Mutabakat, Paris İklim Muahedesi üzere bölümün üretim sürecini etkileyecek husus başlıklarının üzerinde ağır çalıştıklarını belirten Dinçer, bu çalışmaların, global ölçekte etraf şuurunun gelişmeninin daha da arttığının göstergesi olduğunu söylemiş oldu. Ülkelerin de bu doğrultuda hareket ederek, kendi siyasetlerini geliştirip taahhüt ettiği oranları gerçekleştirmek için üretim süreçlerini değiştirdiğini söz eden Dinçer, “Madencilik kesimi Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Paris İklim Muahedesi çerçevesinde bir yol çiziyor. Akademisyenlerimiz kesimimizin temsilcileri ve bu bahiste uzman bireylerle birikte bir heyet oluşturuyoruz. Bu heyetle birlikte Paris İklim Mutabakatı kapsamında atılacak adımları şimdiden bilmek ve ona göre kesimi değişime hazırlamak için çalışma yapıyoruz” dedi.
Sürdürülebilir madencilik çerçevesinde rezervleri sona eren maden alanlarının rehabilite edilerek tarım toprağına dönüştürüldüğüne dikkat çeken Dinçer, “Aydın’ın Efeler ilçesindeki iki şirket, maden alanlarında kömür rezervinin sona ermesiyle bu alana zeytin ağaçları dikerek katma bedeli yüksek eserler elde ediyor” dedi. Dinçer, “Maden alanlarını toprakla dolduran şirketler, bu alanlara zeytin ağaçları dikerek kaliteli ve katma pahası yüksek eserler elde ediyor” diye konuştu.
Son 10 yılda arama müsaadeleri %84 düştü
Son periyotlarda bilhassa maden arama izinlerinde büyük düşüşler yaşandığını lisana getiren Aydın Dinçer, “Son 10 yılda arama izinlerinde yüzde 84 düşüş kelam konusu. İşletme ruhsatlarında ise yüzde 14 düşüş var. Bilhassa çevreci madencilik geliştirilmeli ve sürdürülebilir üretim yapılmalı. Fakat tüm madenciliğin reddi üzere kamuoyunda algı oluşturulursa bu biçimde tüm endüstrimiz epeyce büyük bir çıkmaza girecek” dedi. Son devirde maden yatırımcısının mevzuatlardaki arama ve işletme müsaadelerinin uzun sürmesinden dolayı yatırımlardan kaçındığına dikkat çeken Dinçer, “Bu durumda gelecekteki yatırımların hammaddesini sağlayacak rezervlerin aramasından vazgeçmişiz. Kesimin geleceği açısından tasa verici. Mevzuatta değişiklik yapılmalı ve bölümün önündeki pürüzler kaldırılmalı” tabirlerini kullandı.
Karbon piyasası oluşturulmalı
Sonda Karbon Vergisi ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Fatih Çıtak, AB ülkelerinde birfazlaca sorun yaşandığını ve oradaki sorunların de Türkiye’de yaşananlarla tıpkı olduğunu söylemiş oldu. Bu kapsamda Türkiye’nin de AB’ye emsal bir karbon piyasası oluşturması gerektiğini belirten Çıtak, “Bu kapsamda AB regülasyonlarına ahenk sağlayabiliriz. Karbon vergisinden de en az oranda etkileniriz. Kamudan beklentimiz Emisyon Ticaret Sistemi ile kuracağı düzenekte, güç dönüşümünü destekleyici bir biçimde fonlaması. Bunu da 2026’ya kadar kesinlikle devreye almalıyız” dedi.
Tam 42 kurumdan müsaade almak mecburî
DİMİN Madencilik İdare Şurası Üyesi ve Genel Müdürü İlhan Poyraz, maden faaliyeti için en evvel Güç Bakanlığına bağlı MAPEG kurumundan arama faaliyeti için evrak alındığını söylemiş oldu. Ruhsat alındıktan daha sonra o saha ortasında maden aramasının gerçekleştirildiğini tabir eden Poyraz, “Maden bulunduktan daha sonra işletme müsaadesi alınıyor. Madende en sıkıntı devir bu müsaade süreçleri. Tam 42 kurumdan müsaade almak zorundayız. Bu süreç en az iki yıl sürüyor. Bu da yatırımcının yatırım yapma iştahını engelliyor” dedi. Madencilik endüstrinin riskleri ortasında barındıran bir dal olduğunu söz eden Poyraz, “Ruhsat alınsa bile aramalarda eliniz boş da dönebilirsiniz. Lakin bu biçimde olumsuz durumlar olsa da madenler ülkelerin kalkınması ve gelişmesinde epey değerli rol üstleniyor” açıklamasını yaptı.
“Avrupa’nın en büyük çelik üreticisi pozisyonuna geldik”
Türkiye’nin çelik yatırımlarına küçük adımlarla başladığını ve sonrasındasında özel bölümün teşebbüsleriyle çelik endüstrinin geliştiğini tabir eden Dalbeler, “Özel bölüm yatırımlara ufak ufak 1965’lerde başladı. O devir devlet kuruluşu olan Erdemir’in yıllık üretimi 600 bin ton iken özel kesimin hurdaya dayalı birinci tesisi ise yıllık 50 ile 100 bin ton ortası üretim gerçekleştiriyordu” dedi. Özel kesimin 1980’den daha sonra çelik sanayi yatırımlarına odaklandığını ve 2000’den daha sonra da önemli yatırımlar gerçekleştirdiğini belirten Dalbeler, “İlk üretimlerde öne çıkan eser inşaat çeliği oldu. yıllar ortasında sermaye birikimiyle birlikte bir daha hurdaya dayalı ve imalat endüstrinin muhtaçlığı olan yassı çelik üretiminin artmasıyla katma pahalı çelik eserler üretilmeye başladı. Bugün üretimde Avrupa’nın en büyük çelik üreticisi pozisyonuna geldik ve dünyada 7’nci sıraya yükseldik. Dalımız üretimde yüzde 6 büyüme kaydetti” dedi. Türk çelik dalının yassı çelik ihracatında dünyada 10’uncu sırada iken ithalatta ise 2’nci sırada yer aldığını söz eden Dalbeler, “Bu konuda üreticilerin korunması ve iç pazarın devamlılığı için birtakım düzenlemelere kesim olarak gereksinim duyuyoruz” diye konuştu.