“İnşaat bölümünde canlanma için girdi maliyeti probleminin çözülmesi şart” Eren, “Eğer üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanı sıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut dışında ihale ettikleri işler için geçerli olacak biçimde bir düzenleme yapılması adil ve yanlışsız bir uygulama olacaktır. Her halükârda bir tasfiye hakkı gereksinimi hayatidir” dedi.Türkiye’nin en esaslı sivil toplum örgütlerinden Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), iktisat etrafları ve kesim tarafınca ilgiyle takip edilen İnşaat Dalı Tahlili Raporu’nun Ocak 2022 sayısını yayınladı. “Yeni Yıl, Bildik Tasalar: Salgın Meçhullüğü ve Yüksek Enflasyon” başlığı ile yayınlanan tahlilde, global ve ulusal iktisadın yanı sıra inşaat bölümünde geçtiğimiz çeyrek periyoda ait datalar kapsamlı formda değerlendirildi.Ekonominin genelinde 200’ün üzerinde alt kesime yarattığı taleple öne çıkan inşaat kesiminin, 2021 yılının birinci yarısında çok sonlu da olsa büyüdüğü belirtilen raporda, üçüncü çeyrek devirde, bir daha ve keskin halde daralma yaşandığı hatırlatıldı. İstihdam potansiyeliyle de öne çıkan inşaat kesimindeki mevcut tablonun, Türkiye iktisadında sürdürülebilir büyüme gayesine ulaşılması açısından kritik bildiriler içerdiği vurgulanan raporda, finansal zorluklarla bir arada kesimde kısa vadeli öngörülerin dahi çok zorlaştığına dikkat çekilirken, bilhassa kamunun yatırım programlarının bu çerçevede yol gösterici bulunmasına muhtaçlık duyulduğu anlatıldı.
Bölümün GSYH ortasındaki hissesi ise %4,9’a geriledi
Son 20 yılın büyük kısmında GSYH büyüme eğrisi ile kıymetli ölçüde paralellik izleyen inşaat dalında bu seyri bozan daralma sürecinin 2018 yılının üçüncü çeyreğinde başladığı belirtilen raporda, şu tabirlere yer verildi: “Salgın yılı 2020’de %5,5 oranında küçülen kesim, 2021 yılının birinci yarısında ise çeyrek periyotlar prestijiyle sırasıyla %3,1 ve %3,3 oranında sonlu bir formda büyümüştür. Temmuz – Eylül 2021 devrinde %6,7’lik ani bir daralma yaşayan dalda, yılın geri kalanı için beklentiler optimist olamamakta ve 2020 yılının son çeyreğinde yaşanan %15’lik daralmanın baz tesiri niçiniyle görünümü destekleyebileceği düşünülmektedir. Yılın üçüncü çeyreği prestijiyle dalın GSYH ortasındaki hissesi ise %4,9’a gerilemiştir. Bölümde ‘reel’ halde büyümeye dönüş için inşaat yatırımlarında canlanmaya ve öngörülemez seviyede artan girdi maliyetlerinin yarattığı sorunun tahliline gereksinim duyulmaktadır. İnşaat yatırımlarında 2021 yılının ikinci çeyrek periyodunda moral olan artış, daha sonraki çeyrekte yerini -%9,6 oranıyla gerilemeye bırakmıştır.”
Kanun teklifi hayal kırıklığı yarattı
Maliyet artışlarıyla ağırlaşan yük niçiniyle önümüzdeki periyotta kamunun altyapı ve üstyapı projelerinde önemli aksamalar olacağı savunulan raporda, konut alanında da aslına bakarsan yüksek olan fiyatların daha da artmasıyla gereksinim sahiplerine ekonomik konut sunumunun mümkün olamayacağının bir müddetdir lisana getirildiği hatırlatıldı. TMB tarafınca, kamu projelerindeki artan maliyet artışlarının hükümet tarafınca ek fiyat farkı ödenmesi suretiyle giderilmesi gayesiyle bir teşebbüs başlatıldığına değinilen raporda, “Kamu projelerinde patron kamu kurumları tarafınca yüklenici firmalara ek fiyat farkı ödenmesi ve koşulsuz tasfiye /devir hakkı tanınması talebine ait olarak, TMB tarafınca hazırlanan düzenleme taslağı Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kamu İhale Kurumu’na sunulmuştur. Geçen müddet zarfında bölümün problemleri kamu yetkililerince anlayışla karşılansa da çabucak hemen tahlil için bir adım atılmamıştır. Buna rağmen Hazine ve Maliye Bakanlığında bir Fiyat Farkı Kararnamesi üzerine çalışıldığı bilgisi, Bakan Nurettin Nebati tarafınca bakılırsav başına gelmesinin akabinde kaydedilmiştir. Rapor yayıma hazırlanırken 4 Ocak 2022 tarihinde TBMM’ye sunulan ve firmalara yalnızca Temmuz 2021-Ocak 2022 periyodu için fiyat farkı ödemesi ile tasfiye yerine dönemi hakkı içeren kanun tasarısı ise yürürlüğe girmesi halinde beklentileri karşılamaktan uzak bulunmuş olup, sorunun tahlili için büyük bir beklenti ortasında olan kesim üzerinde hayal kırıklığı yaratmıştır” tabirlerine yer verildi.
Eren: ‘TOKİ ihalelerine özel düzenleme hakikat ve adil olmaz’
Fiyat farkı düzenlemesi için Meclis’te görüşmeler devam ederken TOKİ ihalelerine özel bir önerge sunulması dikkat çekti. Kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun vakittir beklediği fiyat farkı düzenlemesinin görüşüldüğü TBMM Genel Kurulu’nda tasarı kapsamına yalnızca TOKİ ihalelerine özel bir düzenlemenin dahil edilmesi teşebbüsüne ait olarak Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri M. Erdal Eren, “Üstyapı işlerinde yüklü olarak kullanılan girdi gereçlerinde Mayıs 2020’den itibaren ortalama fiyat artışı %278 olmuştur. Bu niçinle şayet üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanı sıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut dışında ihale ettikleri işler için geçerli olacak biçimde bir düzenleme yapılması adil ve hakikat bir uygulama olacaktır. Öte yandan, her halükarda bir tasfiye hakkı gereksiniminin hayati olduğunu da bir sefer daha TBMM Genel Konseyinde yer alan tüm siyasi parti temsilcileri ve Sayın Cumhurbaşkanımızın dikkatlerine sunuyorum” dedi.
Türkiye Müteahhitler Birliği’nin 2021 yılını değerlendirdiği raporda bölüme ait özetle şu tespitlere yer verildi: Yurtharicinde 29,3 MİLYAR DOLARLIK İŞ ÜSTLENİLDİ: Ticaret Bakanlığı’nın datalarına göre; Türk müteahhitler, 2021 yılında 67 ülkede 384 projeyle 29,3 milyar ABD Dolarlık yeni iş hacmine ulaşmıştır. bu biçimdece inşaat dalının birinci defa 1972 yılında Libya ile yurtdışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı milletlerarası proje portföyü büyüklüğü, 131 ülkede üstlenilen 11 bin 093 projeyle toplam 451,5 milyar ABD Doları olmuştur.
Başkan pazar bir daha :Rusya 2021 yılında en çok proje üstlenilen birinci 10 ülke sırasıyla; Rusya (11,2 milyar ABD Dolar), Irak (3,6 milyar ABD Dolar), Tanzanya (1,9 milyar ABD Doları), Ukrayna (1,6 milyar ABD Doları), Zambiya (1,4 milyar ABD Dolar), Kazakistan (944 milyon ABD Doları), Güney Sudan (926 milyon ABD Doları) Türkmenistan (916 milyon ABD Doları), Cezayir (846 milyon ABD Doları) ve Polonya (780 milyon ABD Doları) olmuştur.
Üçüncü pazarlarda işbirliği fırsatları var
Ortadoğu’da politik münasebetlerde başlayan ısınmanın dala olumlu yansımaları beklenmekte olup, BAE ile başta Irak olmak üzere üçüncü ülkelerde işbirliği tesisi konusu gündemdedir. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde birinci 10 pazar içinde dünyanın ilgi odağı Sahra-altı Afrika’dan Tanzanya, Zambiya dikkat çekmekte; Afrika’da ayrıyeten TMB tarafınca Türk müteahhitlerin mahallî pazar bilgisi ile başta Japonya olmak üzere Avusturya, İsveç, İsviçre üzere ülkelerin kuvvetli finansman imkanlarını bir ortaya getirme istikametinde çalışmalar sürdürülmektedir.
100 Bin Türk personel gayesi için çalışma yürütülüyor
Yurtdışı projelerde istihdam edilen ve yaklaşık 35 bin olarak tabir edilen Türk işgücü sayısının, daha evvel olduğu üzere salgının akabinde 100 bine çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda TMB, yurtharicinde istihdam edilen işgücüne yönelik gelir vergisi muafiyeti konusunda bir öneriyi Hazine ve Maliye Bakanlığı ile paylaşmıştır. Personellerin, patron firmalar aleyhine açtığı ve temelinde işin yurtharicinde yapılması niçiniyle iş kontratlarının yabancılık ögesi taşıması ve iş kontratları kapsamında ise Adalet Bakanlığı ile çalışılan ülke mevzuatının dikkate alınması tarafında bir içtihat geliştirilmesinin en gerçek ve aktif tahlil olacağı konusunda mutabık kalınmıştır.
İş modellerinde değişim gerekiyor
Yüksek teknoloji kullanmasına muhtaçlık ve buna ek olarak, dal için iş modellerinde bir değişim gerekliliği mevcuttur. Yeni projelerde dijitalleşme, sürdürülebilirlik, yeşil bina ve döngüsel iktisat üzere mevzular şartnamelerde yer almaya başlamıştır. Üreticiler ve hizmet sağlayıcılar tarafınca AB standartlarına uygun biçimde karbon salınımının hesaplanması ve akredite kuruluşlar tarafınca doğrulama raporlarının temin edilmesini sağlayacak bir sistemin oluşturulması önceliklidir. Emisyon Ticaret Sistemi’nin ülkemizde de bir an evvel hayata geçirilmesi gerekmektedir. Salgınla ertelenen büyük çaplı projelerin hayata geçirilmesi beklenen önümüzdeki devirde, bu alandaki ilerlemeler Türk müteahhitliği markasının gücünün korunmasında büyük kıymet taşıyacaktır.
Konut,bir daha yatırım aracı olarak görülmeye başlandı
Konut alanında muhtaçlık sahibinden hayli yatırımcı ilgisi dikkat çekerken kesim ile bir arada akılcı ve uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi muhtaçlığı artmıştır. olağanüstü bir periyottan geçişin yüklü tesiriyle dengesizliklerin izlendiği piyasa şartlarında ülkede orta ve dar gelirli kesim için konut sahipliği zorlaşmaktadır. Bu kesim için konut piyasasında döviz kurundaki artış niçiniyle “bekle, gör” eğilimi izlenmekte, düşen alım gücünün öne çıktığı ve konut fiyatlarının maliyet artışlarının da tesiriyle alım kararları kaçınılmaz olarak ertelenmektedir. Bilhassa birinci el satışları hareketlendirecek adımlar kıymet taşımaktadır.
Yüksek borçluluk sürüyor
Finansal şartlardaki belirsizlikle bir arada dalda hakediş ödemelerinde dikkat çeken uzun müddetli gecikmeler ve artan vergi yüküyle de bir arada yüksek borçluluk sürmektedir. BDDK’nın bilgilerine bakılırsa (Kasım 2021 itibarıyla); inşaat bölümünde kullanılan nakdi kredi toplamı 435,4 milyar TL ve takipteki kredi oranı %7’dir.
Stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmeli
Kesimde yatırımların artması ve devam eden işlere kâfi ödenek sağlanması muhtaçlığı artmışsa da önümüzdeki devirde yüksek finansman ihtiyacı bulunan altyapı projelerinin seyri açısından piyasa şartları riskli bulunmaktadır. Global likidite şartlarında önümüzdeki devir için öngörülen daralmalar, jeopolitik risklerdeki artış eğilimi, döviz kurlarının yüksek seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üstündeki risk ögelerini arttırmaktadır. Bu kapsamda kamu yatırım programında bir evvelandirme yapılarak, daha fazla ekonomik ve toplumsal katma kıymet yaratacak projelerin bir an evvel hayata geçirilmesine yönelik bir çalışma yapılmasında fayda görülmektedir. Ayrıyeten inşaat/taahhüt kesiminin ortasından geçmekte olduğu sıkıntı devrin koşulları ve yüksek finansman maliyetleri dikkate alınmalı; yükseltilmiş olan stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmelidir.
Hibya Haber Ajansı
Bölümün GSYH ortasındaki hissesi ise %4,9’a geriledi
Son 20 yılın büyük kısmında GSYH büyüme eğrisi ile kıymetli ölçüde paralellik izleyen inşaat dalında bu seyri bozan daralma sürecinin 2018 yılının üçüncü çeyreğinde başladığı belirtilen raporda, şu tabirlere yer verildi: “Salgın yılı 2020’de %5,5 oranında küçülen kesim, 2021 yılının birinci yarısında ise çeyrek periyotlar prestijiyle sırasıyla %3,1 ve %3,3 oranında sonlu bir formda büyümüştür. Temmuz – Eylül 2021 devrinde %6,7’lik ani bir daralma yaşayan dalda, yılın geri kalanı için beklentiler optimist olamamakta ve 2020 yılının son çeyreğinde yaşanan %15’lik daralmanın baz tesiri niçiniyle görünümü destekleyebileceği düşünülmektedir. Yılın üçüncü çeyreği prestijiyle dalın GSYH ortasındaki hissesi ise %4,9’a gerilemiştir. Bölümde ‘reel’ halde büyümeye dönüş için inşaat yatırımlarında canlanmaya ve öngörülemez seviyede artan girdi maliyetlerinin yarattığı sorunun tahliline gereksinim duyulmaktadır. İnşaat yatırımlarında 2021 yılının ikinci çeyrek periyodunda moral olan artış, daha sonraki çeyrekte yerini -%9,6 oranıyla gerilemeye bırakmıştır.”
Kanun teklifi hayal kırıklığı yarattı
Maliyet artışlarıyla ağırlaşan yük niçiniyle önümüzdeki periyotta kamunun altyapı ve üstyapı projelerinde önemli aksamalar olacağı savunulan raporda, konut alanında da aslına bakarsan yüksek olan fiyatların daha da artmasıyla gereksinim sahiplerine ekonomik konut sunumunun mümkün olamayacağının bir müddetdir lisana getirildiği hatırlatıldı. TMB tarafınca, kamu projelerindeki artan maliyet artışlarının hükümet tarafınca ek fiyat farkı ödenmesi suretiyle giderilmesi gayesiyle bir teşebbüs başlatıldığına değinilen raporda, “Kamu projelerinde patron kamu kurumları tarafınca yüklenici firmalara ek fiyat farkı ödenmesi ve koşulsuz tasfiye /devir hakkı tanınması talebine ait olarak, TMB tarafınca hazırlanan düzenleme taslağı Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kamu İhale Kurumu’na sunulmuştur. Geçen müddet zarfında bölümün problemleri kamu yetkililerince anlayışla karşılansa da çabucak hemen tahlil için bir adım atılmamıştır. Buna rağmen Hazine ve Maliye Bakanlığında bir Fiyat Farkı Kararnamesi üzerine çalışıldığı bilgisi, Bakan Nurettin Nebati tarafınca bakılırsav başına gelmesinin akabinde kaydedilmiştir. Rapor yayıma hazırlanırken 4 Ocak 2022 tarihinde TBMM’ye sunulan ve firmalara yalnızca Temmuz 2021-Ocak 2022 periyodu için fiyat farkı ödemesi ile tasfiye yerine dönemi hakkı içeren kanun tasarısı ise yürürlüğe girmesi halinde beklentileri karşılamaktan uzak bulunmuş olup, sorunun tahlili için büyük bir beklenti ortasında olan kesim üzerinde hayal kırıklığı yaratmıştır” tabirlerine yer verildi.
Eren: ‘TOKİ ihalelerine özel düzenleme hakikat ve adil olmaz’
Fiyat farkı düzenlemesi için Meclis’te görüşmeler devam ederken TOKİ ihalelerine özel bir önerge sunulması dikkat çekti. Kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun vakittir beklediği fiyat farkı düzenlemesinin görüşüldüğü TBMM Genel Kurulu’nda tasarı kapsamına yalnızca TOKİ ihalelerine özel bir düzenlemenin dahil edilmesi teşebbüsüne ait olarak Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri M. Erdal Eren, “Üstyapı işlerinde yüklü olarak kullanılan girdi gereçlerinde Mayıs 2020’den itibaren ortalama fiyat artışı %278 olmuştur. Bu niçinle şayet üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanı sıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut dışında ihale ettikleri işler için geçerli olacak biçimde bir düzenleme yapılması adil ve hakikat bir uygulama olacaktır. Öte yandan, her halükarda bir tasfiye hakkı gereksiniminin hayati olduğunu da bir sefer daha TBMM Genel Konseyinde yer alan tüm siyasi parti temsilcileri ve Sayın Cumhurbaşkanımızın dikkatlerine sunuyorum” dedi.
Türkiye Müteahhitler Birliği’nin 2021 yılını değerlendirdiği raporda bölüme ait özetle şu tespitlere yer verildi: Yurtharicinde 29,3 MİLYAR DOLARLIK İŞ ÜSTLENİLDİ: Ticaret Bakanlığı’nın datalarına göre; Türk müteahhitler, 2021 yılında 67 ülkede 384 projeyle 29,3 milyar ABD Dolarlık yeni iş hacmine ulaşmıştır. bu biçimdece inşaat dalının birinci defa 1972 yılında Libya ile yurtdışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı milletlerarası proje portföyü büyüklüğü, 131 ülkede üstlenilen 11 bin 093 projeyle toplam 451,5 milyar ABD Doları olmuştur.
Başkan pazar bir daha :Rusya 2021 yılında en çok proje üstlenilen birinci 10 ülke sırasıyla; Rusya (11,2 milyar ABD Dolar), Irak (3,6 milyar ABD Dolar), Tanzanya (1,9 milyar ABD Doları), Ukrayna (1,6 milyar ABD Doları), Zambiya (1,4 milyar ABD Dolar), Kazakistan (944 milyon ABD Doları), Güney Sudan (926 milyon ABD Doları) Türkmenistan (916 milyon ABD Doları), Cezayir (846 milyon ABD Doları) ve Polonya (780 milyon ABD Doları) olmuştur.
Üçüncü pazarlarda işbirliği fırsatları var
Ortadoğu’da politik münasebetlerde başlayan ısınmanın dala olumlu yansımaları beklenmekte olup, BAE ile başta Irak olmak üzere üçüncü ülkelerde işbirliği tesisi konusu gündemdedir. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde birinci 10 pazar içinde dünyanın ilgi odağı Sahra-altı Afrika’dan Tanzanya, Zambiya dikkat çekmekte; Afrika’da ayrıyeten TMB tarafınca Türk müteahhitlerin mahallî pazar bilgisi ile başta Japonya olmak üzere Avusturya, İsveç, İsviçre üzere ülkelerin kuvvetli finansman imkanlarını bir ortaya getirme istikametinde çalışmalar sürdürülmektedir.
100 Bin Türk personel gayesi için çalışma yürütülüyor
Yurtdışı projelerde istihdam edilen ve yaklaşık 35 bin olarak tabir edilen Türk işgücü sayısının, daha evvel olduğu üzere salgının akabinde 100 bine çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda TMB, yurtharicinde istihdam edilen işgücüne yönelik gelir vergisi muafiyeti konusunda bir öneriyi Hazine ve Maliye Bakanlığı ile paylaşmıştır. Personellerin, patron firmalar aleyhine açtığı ve temelinde işin yurtharicinde yapılması niçiniyle iş kontratlarının yabancılık ögesi taşıması ve iş kontratları kapsamında ise Adalet Bakanlığı ile çalışılan ülke mevzuatının dikkate alınması tarafında bir içtihat geliştirilmesinin en gerçek ve aktif tahlil olacağı konusunda mutabık kalınmıştır.
İş modellerinde değişim gerekiyor
Yüksek teknoloji kullanmasına muhtaçlık ve buna ek olarak, dal için iş modellerinde bir değişim gerekliliği mevcuttur. Yeni projelerde dijitalleşme, sürdürülebilirlik, yeşil bina ve döngüsel iktisat üzere mevzular şartnamelerde yer almaya başlamıştır. Üreticiler ve hizmet sağlayıcılar tarafınca AB standartlarına uygun biçimde karbon salınımının hesaplanması ve akredite kuruluşlar tarafınca doğrulama raporlarının temin edilmesini sağlayacak bir sistemin oluşturulması önceliklidir. Emisyon Ticaret Sistemi’nin ülkemizde de bir an evvel hayata geçirilmesi gerekmektedir. Salgınla ertelenen büyük çaplı projelerin hayata geçirilmesi beklenen önümüzdeki devirde, bu alandaki ilerlemeler Türk müteahhitliği markasının gücünün korunmasında büyük kıymet taşıyacaktır.
Konut,bir daha yatırım aracı olarak görülmeye başlandı
Konut alanında muhtaçlık sahibinden hayli yatırımcı ilgisi dikkat çekerken kesim ile bir arada akılcı ve uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi muhtaçlığı artmıştır. olağanüstü bir periyottan geçişin yüklü tesiriyle dengesizliklerin izlendiği piyasa şartlarında ülkede orta ve dar gelirli kesim için konut sahipliği zorlaşmaktadır. Bu kesim için konut piyasasında döviz kurundaki artış niçiniyle “bekle, gör” eğilimi izlenmekte, düşen alım gücünün öne çıktığı ve konut fiyatlarının maliyet artışlarının da tesiriyle alım kararları kaçınılmaz olarak ertelenmektedir. Bilhassa birinci el satışları hareketlendirecek adımlar kıymet taşımaktadır.
Yüksek borçluluk sürüyor
Finansal şartlardaki belirsizlikle bir arada dalda hakediş ödemelerinde dikkat çeken uzun müddetli gecikmeler ve artan vergi yüküyle de bir arada yüksek borçluluk sürmektedir. BDDK’nın bilgilerine bakılırsa (Kasım 2021 itibarıyla); inşaat bölümünde kullanılan nakdi kredi toplamı 435,4 milyar TL ve takipteki kredi oranı %7’dir.
Stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmeli
Kesimde yatırımların artması ve devam eden işlere kâfi ödenek sağlanması muhtaçlığı artmışsa da önümüzdeki devirde yüksek finansman ihtiyacı bulunan altyapı projelerinin seyri açısından piyasa şartları riskli bulunmaktadır. Global likidite şartlarında önümüzdeki devir için öngörülen daralmalar, jeopolitik risklerdeki artış eğilimi, döviz kurlarının yüksek seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üstündeki risk ögelerini arttırmaktadır. Bu kapsamda kamu yatırım programında bir evvelandirme yapılarak, daha fazla ekonomik ve toplumsal katma kıymet yaratacak projelerin bir an evvel hayata geçirilmesine yönelik bir çalışma yapılmasında fayda görülmektedir. Ayrıyeten inşaat/taahhüt kesiminin ortasından geçmekte olduğu sıkıntı devrin koşulları ve yüksek finansman maliyetleri dikkate alınmalı; yükseltilmiş olan stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmelidir.
Hibya Haber Ajansı