İnternetten alışverişte yeni dönem… Bakanlık harekete geçti

Lorenrot

New member
Sabah gazetesi iktisat müdürü Dilek Güngör, bugünkü köşe yazısında internetten alışverişe yapılacak olan düzenlemeleri kaleme aldı.

Düzenleme, 2 yılda 3 kat büyüyen e-ticaretin lokomotifi olan alışveriş platformlarını ilgilendiriyor. Dilek Güngör’ün aktardığına göre, Ticaret Bakanlığı bölümün istikrarlı büyümesi ve haksız rekabetin önlenmesi için değerli kriterler belirledi. bu biçimdece KOBİ’lerin ve vatandaşların hakları teminat altına alınacak.



Dilek Güngör’ün yazısı şöyleki:

“Türkiye’de 2019’da 136 milyar TL olan e-ticaret hacmi 2021’de üçe katlanarak 381 milyara çıkarken, bu yıl da 615 milyar liraya ulaşılması bekleniyor. Bu sayının neredeyse üçte biri pazaryeri denilen platformlardan geliyor. Sayıları 10’u geçmeyen pazaryerleri (online alışveriş platformları) son periyotta haksız rekabet ve monopolleşme şikayetleriyle gündemden düşmüyor. Pazaryerleri, vatandaşların ilgisi arttıkça, malını bu platformlar aracılığıyla satmaya çalışan KOBİ’lere yüksek komite fiyatı uygulamaya başlıyor. Kendi mamüllerini üretip, onları platformda öne çıkaran e-ticaret pazaryerleri, öbür satıcıları saf dışı bırakıyor. Biroldukca bölüme giren pazaryerleri, tüketiciyi büsbütün kendine bağlıyor. bu biçimdece, eserin ya da hizmetin fiyatında tek belirleyici oluyor. Platformları kullanan tüketicilerin ayrıntılarını ticari maksat için kullanıyorlar. Hatta o denli ki, bu bilgiler birtakım bazı üçüncü şahıslara satılabiliyor.

ESERİNİ SATANA HAKSIZLIĞA SON

Ticaret Bakanlığı, e-ticaret dalının istikrarlı büyümesi ve haksız rekabetin önlenmesi gayesiyle değerli kriterler belirledi. Bu çerçevede, platformlarda satış yapan KOBİ’lerin hakları garanti altına alınacak.

Satıcılar yalnızca bir e-ticaret pazaryerine mahkum bırakılmayacak. Satıcının, farklı platformlardan satış yahut reklam yapması kısıtlanırsa bu haksız ticaret sayılacak.



PARAYI 5 GÜNDE ÖDEYECEK

E-ticaret pazaryerlerinde eserini satmaya çalışanlar, parasını almak için uzun müddet beklemeyecek. Mal yahut hizmet satışının ödemesi, sipariş alıcıya ulaştıktan daha sonra 5 gün ortasında eksiksiz yapılacak. Yapmayan platforma 10 bin TL’den az olmamak üzere idari para cezası verilecek. 30 güne kadar mühlet aşımında da ödemezse ceza 2 katına çıkacak. Satıcı kampanyalı mal yahut hizmet satışına zorlanamayacak.

Satıcı ile ticari alaka aracılık mukavelesiyle belirlenecek. Pazaryeri satıcıyla yaptığı mukaveleyi tek taraflı değiştiremeyecek. Kamu kurumlarına yahut isimli mercilere müracaatta bulunan satıcının sıralaması değiştirilemeyecek, tavsiye sisteminde geriye düşürülemeyecek, hizmeti kısıtlanıp ticari misilleme yapılamayacak.

SİTEDEKİ DENETİMİ KENDİSİ YAPACAK

E-pazaryeri, platformda malını satan satıcı ile tüketiciden elde ettiği bilgileri rekabet ederken kullanamayacak. 1 yılda 10 milyar TL’nin üzerinde satış yapan online platformlar, satıcılar tarafınca sunulan içeriği, mal yahut hizmetle ilgili mevzuata alışılmamış konuları tespit için denetim grubu oluşturacak. Bu grubun incelemelerini bakanlığa rapor edecek. Grup oluşturmayan platforma 100 bin TL’den az olmamak üzere bir yıllık satış fiyatının on binde 5’i kadar ceza kesilecek.



Mukavelede yoksa yahut yazılı onayı alınmadıysa satıcının marka yahut işletme ismini kullanarak pazarlama ve tanıtım faaliyeti yapamayacak. Pazaryerlerinin ödeme hizmetleri, kargo ve lojistik faaliyetlerine sınırlama getirilecek. Bakanlık, satışa aracılık eden şirketlerin toplam indirim fiyatının üst sonunu, mal ve hizmet kesim ve kategorileri prestijiyle belirleyebilecek.

REKLAMA DA İNDİRİME DE ÇEKİDÜZEN

E-ticaret pazaryerlerinde reklam ve indirimlere de süreç hacmine göre sınırlama getirilecek. bundan evvelki yıl net süreç hacminin; 30 milyar TL’si için binde 15’ten çok reklam harcanmasına müsaade verilmeyecek. Şayet süreç hacmi 30 milyar TL’den çokysa 60 milyar TL’ye kadar olan kısım için binde 15’e ek olarak, otuz milyar Türk lirasını aşan kısmın binde 10’u, 60 milyar Türk lirasını aşan kısmın ise binde 5’inden çok reklam harcanması yapılamayacak.

Birebir oranlarda indirimlere de çekidüzen gelecek. Bu meblağlar, TÜFE’ye göre artırılabilecek. Bunlara uymayan satıcı ve aracıya üst sonu yüzde 10’undan az olmayan biçimde hududu aşan meblağın 10 katı para cezası verilecek.

HEM HİZMET HEM MAL SATIŞI YAPILAMAYACAK



E-ticaret pazaryerleri hem hizmet tıpkı vakitte mal satışı yapan yerler olamayacak. Turizm, eğitim, sıhhat, sigortacılık, danışmanlık, kültür, sanat, cümbüş, spor ve istihdam hizmeti bölümleri ile gayrimenkul ve otomotiv dallarının bir yahut birkaçına aracılık hizmeti sunan, diğer bir dalda aracılık faaliyetinde bulunamayacak. Karşıtlığı devam ettirene 10 milyon TL ceza kesilecek. Erişim manisi de getirilebilecek.

E-TİCARET FONU GELİYOR

E-ticarete aracılık eden platformların 1 yıllık net süreç hacimlerinden muhakkak bir hisse alınarak, KOBİ’lerin e-ticaret faaliyetlerinin geliştirilmesi hedefiyle kullanılacak. Süreç hacmi, 1 yılda 30 milyar ile 60 milyar TL içindeysa, 30 milyarı aşan kısmın yüzde 1’i, 60 ila 75 milyar TL içindeysa, yüzde 1’e ek olarak 60 milyarı aşan kısmı için yüzde 5’i, 75 milyar TL’nin üzerindeyse aşan kısım için yüzde 30’u oranında elektronik ticaret hissesi tahsil edilecek. Bu meblağlar TÜİK’in deklare ettiğı TÜFE’ye bakılırsa artırılacak.

Cumhurbaşkanı bu fiyatları dörtte birine kadar artırmaya yahut azaltmaya yetkili olacak. Hesaplanan hissesi, e-ticaret pazaryerleri bağlı olduğu vergi dairesine, İkinci ayın 20’nci günü akşamına kadar beyan edip, ayın sonuna kadar ödeyecek. Müddetinde beyan etmeyen yahut eksik beyan edene bir ay müddet tanınacak. Tahakkuk müddetine kadar faiz uygulanacak. Gecikme faizi de birebir mühlet ortasında ödenecek. Bu hissesi şirketler sarfiyat olarak gösteremeyecek. Hissenin hesaplanmasında yurtdışı satışları dikkate alınmayacak. Şirketler hissesi ödediklerine dair belgeyi bakanlığa bir ay ortasında sunacak. Sunmayana 30 gün mühlet verilecek. bir daha yerine getirmezse 10 milyon TL para cezası kesilecek. Bu da 30 günde ödenmezse erişim mahzuru getirilebilecek.

PAYDAŞLIK YAPISINDAKİ DEĞİŞİKLİĞİ BİLDİRMEYENE CEZA



E-ticaret pazaryerleri bağımsız kontrol şirketlerince hazırlanan faaliyet ve kontrol raporunu, idare ve tertip yapısını, finansal tablolarını bakanlığa gönderecek. İştirak yapısında yüzde 3’ten çok değişiklik olursa 30 gün ortasında bakanlığa bildirecek. Müddetinde bildirmeyene 100 bin TL ceza kesilecek.

HER YIL ORTALAMA % 65 BÜYÜYOR

Türkiye’de de e-ticaret hacmi her yıl ortalama yüzde 65 büyüyor. 2019’da 136 milyar TL olan e-ticaret hacmi, 2021’de 381 milyar TL oldu. Bu hacmin yüzde 28’i önde gelen e-ticaret pazar yerlerinde gerçekleşen satışladan oluşuyor. Bu yıl yüzde 65 artışla 615 milyar TL’ye yükselmesi bekleniyor. E-ticaret pazar yerlerinde 472 bin 604 işletme faaliyet gösteriyor. Bunların yüzde 74’ü sadece bir, 12’si iki, 6’sı üç ve 3’ü dört pazar yerinde satış yapıyor.

TAKLİT ESER SATIŞINA PÜRÜZ

E-ticaret pazaryerleri, tüketicilerin datalarını kullanıp, haksız rekabet edemeyecek, satıcılar içinde ayrım gözetmeyecek. Platformlarda taklit eser satışı ve hukuka karşıt içerikler engellenecek. Taklit eser satışı yapıldığına dair şikâyet gelirse onu platformundaki satıcıya bildirecek, eseri yayından kaldıracak. Üç kere satışını durdurduğu firmanın mukavelesini feshedecek. Mukavelesi feshedilen satıcıya 2 yıl aracılık hizmeti sunmayacak.



ÖZEL UZMANLA KONTROL

E-ticaret platformlarında her türlü kontrolü yapmaya Ticaret Bakanlığı yetkili olacak. Bakanlık, özel uzmanlık ve teknik bilgi gerektiren konularda gerekirse dışarından uzman bakılırsavlendirecek. Bu kontrol takımı e-ticaret pazaryerlerinden her türlü bilgi, evrak ve defterleri isteyip, inceleyebilecek. Bakanlık, vatandaşları canından bezdiren istenmeyen SMS, e-posta ya da sesli aramaları gönderen bireylerin ayrıntılarını de Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu’ndan alabilecek.

AĞIR CEZAİ YAPTIRIMLAR YOLDA

– Pazaryeri platformda satılan içeriğin hukuka tersliğinden haberdarsa bunu yayından kaldıracak ve kamu kuruluşlarına bildirecek.

Bildirmeyene 100 bin TL’ye kadar idari para cezası kesilecek.



– Aracılık kontratında olmamasına yahut satıcının beyanı bulunmamasına karşın o markayı kullanıp tanıtım faaliyeti yapan platform 100 bin TL’ye kadar para cezası verilecek.

– Aracılık kontratında satıcı aleyhine tek taraflı değişiklik yapan platform 100 bin TL’ye kadar para cezası ödeyecek.

– Ticaret Bakanlığı’nın rekabet kaidelerini müdafaaya dönük önlemlerini uygulamayana 10 bin ila 100 bin TL içinde, denetimcilere bilgi evrak sunmayana da 20 bin ila 50 bin TL içinde ceza kesilecek.

– Platformdaki satıcının satış bilgilerini bedelsiz taşıyıp, bunlardan elde ettiği dataları erişim sağlamayan pazaryerine her bir satıcı için 500 bin TL ceza kesilecek.

– Satıcının fiyatını tek taraflı değiştirip, kampanyaya zorlayan pazaryerine 500 bin TL ceza verilecek.



– Satıcının bilgilerini rekabette kullanan platforma net satışının yüzde 10’u kadar para cezası verilecek.

-Satışına aracılık etmediği biçimde bir malı promosyon olarak sunan platforma her karşıtlık için 100 bin TL’den az olmamak üzere satışının onbinde biri kadar para cezası verilebilecek Elektronik ticaret ortamları içinde erişim imkânı sunmayan plaftorma 10 milyon TL ceza kesilebilecek.

– Pazaryeri, satıcıya ayrımcılık yaparsa ve ticari faaliyetini bozucu, taraf olmayacağı bir uygulamaya zorlarsa 100 bin TL ceza alacak.

– Satıcının diğer kanaldan reklam yapmasını, tıpkı yada farklı malı sunmasını kısıtlayan birinden mal teminine zorlayan platforma 250 bin TL ceza kesilecek.

– Kamu kurumlarına yahut isimli mercilere başvurdu’ diye satıcının online sitedeki sıralamasını geriye düşüren platforma 300 bin TL ceza verilecek.”