Kazan dönüşümü verimli güç sağlıyor 2.000 m² ’den Büyük Alanlarda Zorunlu
Merkezi ısıtma sisteminin tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de yaygın olarak tercih edilen bir ısınma biçimi olduğunu vurgulayan Fortes Mühendislik A.Ş. Verimli Güç Sistemleri Departmanı Müdürü Anıl Acar, “Günümüzde tercihler her ne kadar yüklü olarak kombiler tarafında olsa da, binalarda güç performansı yönetmeliği unsur 13 uyarınca, ”Yeni binalarda; yapı ruhsatına temel olan toplam kullanım alanının 2.000 m² ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır.” denilmektedir. Bu sonucun sebebi ise uygun tasarlanmış bir merkezi sistemin ferdî sistemlere nazaran işletme masraflarının daha düşük olmasıdır.
Binaların çeşitli kısımlarında bir merkezden borular vasıtası ile dağıtılan sıcak suyun kapalı devrede sirkülasyonun sağlanmasıyla çalıştırılan bu sistem yardımıyla, tüm konut, hastane, avm, otel v.b. mahallerde tıpkı ısı ve sıcaklık elde edilmektedir. Kelam konusu mahalin yalıtımı olması durumunda ise, merkezi ısıtma işletme masrafları %30 ‘a varan oranlarda düşecektir.” dedi.
Kazan Dönüşümü Verimli Güç Sağlıyor
Katı yakıtlı merkezi ısıtma sistemlerinden doğalgazlı kazan kaskad sistemlerine dönüşüm gerçekleştiren konut, otel, okul v.s. için sistemin verimli çalışabilmesi için dizaynın hakikat mühendislik datalarıyla yapılması gerektiğini vurgulayan Verimli Güç Sistemleri Departmanı Müdürü Anıl Acar, şunlara değindi:
“Kömürlü kalorifer kazanlarında %70 seviyesindeki ısıl randıman, doğalgazlı kazana dönüştüğünde, yoğuşma verimleriyle birlikte %110 oranlarına çıkmaktadır. Çalışma ömrünü yitirmiş katı yakıtlı kazanların, doğalgaza uyumlu kazanlara geçişiyle bir arada sistem amortisman mühletleri 3-4 yıla kadar kısalmıştır. Bu data de dönüşüm gerçekleştirecek son kullanıcılar için geçerli bir sebeptir.
Ayrıyeten doğalgazla çalışan kazanların işletilmesinde insan faktörü minimuma indiği için denetimleri son derece kolaydır. Bu niçinledir ki kullanıcı alışkanlıklarına göre ve dış hava sıcaklıklarına bakılırsa gidiş suyu parametrelerinin ayarlanmasıyla bir arada sistem otomatik çalışır ve yakıt tasarrufu sağlanır. Gereksiz güç tüketiminin önüne geçilir.
Lakin bu denetim panelleri katı yakıtlı merkezi sistemlere entegre edilememektedir. Bu niçinle denetimsiz bir güç elde edilmektedir ve gereksiz yakıt tüketimi olmaktadır. Merkezi sisteme geçiş mecburiliği da bu niçinledir.
Kömür yahut fuel-oil ile ısıtılan binalarda yanma derecesi elle ayarlanmaya çalışılmaktadır. Lakin dış ısı değişikliklerinde kazanın alevini arttırmak yahut azaltmak gerektiğinde geç ısınma sağlanmakta yahut epeyce ısınma sağlanıp yakıt tüketimi artırabilmektedir.
Doğal gaza çabucak hemen geçmeyen apartmanlar genelde kömürlü ya da fuel-oil’li kalorifer kazanları ile ısıtılmaktadır. Kullanım kolaylığı, daha pak bir güç olması ve ekonomik avantajları üzere niçinler düşünüldüğünde doğalgaz bir adım önde yer alıyor.
Merkezi ısıtma sistemlerindeki fatura paylaşımları da ısıtma sistemleri için kalorimetre ve ısı payölçer sayesinde, sıcak su kullanması paylaşımı için ise sıcak su sayaçlarıyla yapılmaktadır. Bu faturalandırma sistemlerinin paylaştırılması manuel olarak göz ile yahut aracı firma sayesinde her ay otomatik olarak el terminali ile okunan bedeller idareyle paylaşılarak yapılmaktadır.
Merkezi sistemlerde radyatörlerin üzerine termostatik vana kullanılması ve kalorimetre, ısı payölçer ölçüm sistemlerinin kullanılması da yürürlükte mecburî hale getirilmiştir. Termostatik vana kullanması da yaklaşık olarak %25 yakıt tasarrufu sağlamaktadır.” diye tabir etti.
Verimli Gücün Anahtarı, Gerçek Yalıtım
Kombi ya da merkezi sistem seçimi yapılırken bina yalıtımına dikkat edilmesi gerektiğini belirten Makine Mühendisi Anıl Acar, şunları söz etti: “Merkezi ısıtma sistemlerinden yüksek randımanla faydalanılabilmesi için bina yalıtımının hakikat bir biçimde yapılması büyük değer taşır. Yatılım yapılırken; binanın güneş alma durumu, rüzgâr durumu, yağmur ölçüsü üzere etmenler hayli yeterli tahlil edilmelidir.
Binanın yıllık ısıtma güç muhtaçlığı TS 825 standardında belirtilen hudut bedelden küçük olması durumunda rastgele bir yalıtım sürecine muhtaçlık duyulmayacaktır. Fakat rutubetin epeyce fazla olduğu bölgelerde binanın yapı elemanları içindeki yoğuşmanın bir yıl ortasında nasıl seyir ettiğine bakılarak önleyici yalıtımlar yapılmalıdır.
Yeni binaların büyük bir kısmı yalıtım yapılmış biçimde satışa çıkarılmaktadır. bir daha de konut satın alırken binanızın TS825 standartına uygun olarak yapılıp yapılmadığını sormanız verimli güç kullanması için yerinde bir davranış olacaktır.
Isıtma konusunda, yalıtım hayati değerde bir etkendir diyebiliriz. Isı kayıpları irdelendiğinde, kaybın en çok, dış ortamlar ile temasın yüksek olduğu; kiriş, kolon, dış duvarlar, havalandırma kaçakları ve pencerelerde olduğu görülmektedir. PVC pencerelerin odacık sayısı, cam kalınlığı, sızdırmazlık durumu da dikkat etmeniz gereklidir. Bu üzere niçinlerin fazla olması ısı kıymetini düşüreceğinden epeyce dikkatli olunmalıdır.” biçiminde konuştu.
Birinci Yatırım ve İşletmede Daha Az Maliyetli
Merkezi ısıtma sistemlerinin avantajlarından bahseden Anıl Acar, şunları söz etti: “Kombili ısınma sisteminde kişisel kullanıma bağlı olarak, kat geçişlerindeki ısı transferlerinden kaynaklı işletme maliyetleri değişkenlik göstermektedir.
Merkezi ısıtma sistemlerinde tüm binanın rejime girmesi ve dairelerdeki termostatik vanalar ile sıcaklıkların aşikâr derecenin altına indirilememesi niçiniyle yakıt tasarrufu sağlanmaktadır. Birinci yatırım maliyeti olarak ise merkezi sistem, kişisel ısıtma sistemlerine nazaran daha uygun çıkmaktadır. Daire sayısı ve tüketim arttıkça merkezi ısıtma sitemi ile ferdi ısıtma sistemi içindeki birinci yatırım maliyeti farkı artmaktadır.” dedi.
“Yönetmeliği Uygun Olmayan Merkezi Sistem Dezavantaj Oluşturur”
Merkezi sistemlerin ısınma konusunda çok avantajlı olduğunu ama yönetmeliğe uygun yapılmadığında dezavantaj oluşturduğuna işaret eden Anıl Acar, şunları kaydetti: “Merkezi ısıtma yönetmeliğine uygun yapılmadığı üzere mühendislik tasarımı eksiklikleri, ısıtma projelerinin hakikat çizilmemesi ve proje doğruluğunun sorgulaması yapılmadan yapılan imalatlardan kaynaklı olarak verimsiz ve problemli tesisatların ortaya çıktığını gözlemliyoruz.
Bu husus merkezi sistem ısıtmalardaki güç verimliğini ortadan kaldıracağı üzere ısıtmada homojen ısınma sağlanamaması, dairelerde ısınma sorunlarını ve yüksek faturaları karşımıza çıkarmaktadır.” diye konuştu.
Yönetmeliklere Uygun Projelendirme Randımanı Artırıyor
Merkezi ısıtma sistemlerinin sürdürülebilir kılınabilmesi için gerçek bir projelendirmenin yapılması gerektiğini söyleyen Acar, kelamlarına şu biçimde son verdi: “Yönetmeliklere uygun olacak biçimde yapılan projelendirmeler, ısı verimliliğini koruyarak, hayat alanlarının daha âlâ ve daha ekonomik ısınmasını sağlar. Sistem ekipmanlarının seçimi hayati kıymet taşır.
Proje firmaları tarafınca çizilen projelerin sorgulanarak tasarım yapılması gerekmekte, ezberden tasarım yapılmaması gerekmektedir. Her proje kendi içerisinde spesifiktir ve farklı tahliller sunulması gerekmektedir.
Boru çapı ve kollektör hesabı, sirkülasyon pompa hesabı, kazan kapasite hesabı dikkatlice yapılmalı, projeyle karşılaştırılmalı ve sistem tasarlanmalıdır. Ayrıyeten radyatörlü ısıtma sağlanacak ise radyatör metrajlarının merkezi sisteme uygun olacak biçimde tasarlanması düşük sıcaklık ile işletmeyi sağlayacaktır. Bu da işletme masraflarını düşürecek bir faktör olarak karşımıza çıkacaktır.” dedi.
Hibya Haber Ajansı
Merkezi ısıtma sisteminin tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de yaygın olarak tercih edilen bir ısınma biçimi olduğunu vurgulayan Fortes Mühendislik A.Ş. Verimli Güç Sistemleri Departmanı Müdürü Anıl Acar, “Günümüzde tercihler her ne kadar yüklü olarak kombiler tarafında olsa da, binalarda güç performansı yönetmeliği unsur 13 uyarınca, ”Yeni binalarda; yapı ruhsatına temel olan toplam kullanım alanının 2.000 m² ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır.” denilmektedir. Bu sonucun sebebi ise uygun tasarlanmış bir merkezi sistemin ferdî sistemlere nazaran işletme masraflarının daha düşük olmasıdır.
Binaların çeşitli kısımlarında bir merkezden borular vasıtası ile dağıtılan sıcak suyun kapalı devrede sirkülasyonun sağlanmasıyla çalıştırılan bu sistem yardımıyla, tüm konut, hastane, avm, otel v.b. mahallerde tıpkı ısı ve sıcaklık elde edilmektedir. Kelam konusu mahalin yalıtımı olması durumunda ise, merkezi ısıtma işletme masrafları %30 ‘a varan oranlarda düşecektir.” dedi.
Kazan Dönüşümü Verimli Güç Sağlıyor
Katı yakıtlı merkezi ısıtma sistemlerinden doğalgazlı kazan kaskad sistemlerine dönüşüm gerçekleştiren konut, otel, okul v.s. için sistemin verimli çalışabilmesi için dizaynın hakikat mühendislik datalarıyla yapılması gerektiğini vurgulayan Verimli Güç Sistemleri Departmanı Müdürü Anıl Acar, şunlara değindi:
“Kömürlü kalorifer kazanlarında %70 seviyesindeki ısıl randıman, doğalgazlı kazana dönüştüğünde, yoğuşma verimleriyle birlikte %110 oranlarına çıkmaktadır. Çalışma ömrünü yitirmiş katı yakıtlı kazanların, doğalgaza uyumlu kazanlara geçişiyle bir arada sistem amortisman mühletleri 3-4 yıla kadar kısalmıştır. Bu data de dönüşüm gerçekleştirecek son kullanıcılar için geçerli bir sebeptir.
Ayrıyeten doğalgazla çalışan kazanların işletilmesinde insan faktörü minimuma indiği için denetimleri son derece kolaydır. Bu niçinledir ki kullanıcı alışkanlıklarına göre ve dış hava sıcaklıklarına bakılırsa gidiş suyu parametrelerinin ayarlanmasıyla bir arada sistem otomatik çalışır ve yakıt tasarrufu sağlanır. Gereksiz güç tüketiminin önüne geçilir.
Lakin bu denetim panelleri katı yakıtlı merkezi sistemlere entegre edilememektedir. Bu niçinle denetimsiz bir güç elde edilmektedir ve gereksiz yakıt tüketimi olmaktadır. Merkezi sisteme geçiş mecburiliği da bu niçinledir.
Kömür yahut fuel-oil ile ısıtılan binalarda yanma derecesi elle ayarlanmaya çalışılmaktadır. Lakin dış ısı değişikliklerinde kazanın alevini arttırmak yahut azaltmak gerektiğinde geç ısınma sağlanmakta yahut epeyce ısınma sağlanıp yakıt tüketimi artırabilmektedir.
Doğal gaza çabucak hemen geçmeyen apartmanlar genelde kömürlü ya da fuel-oil’li kalorifer kazanları ile ısıtılmaktadır. Kullanım kolaylığı, daha pak bir güç olması ve ekonomik avantajları üzere niçinler düşünüldüğünde doğalgaz bir adım önde yer alıyor.
Merkezi ısıtma sistemlerindeki fatura paylaşımları da ısıtma sistemleri için kalorimetre ve ısı payölçer sayesinde, sıcak su kullanması paylaşımı için ise sıcak su sayaçlarıyla yapılmaktadır. Bu faturalandırma sistemlerinin paylaştırılması manuel olarak göz ile yahut aracı firma sayesinde her ay otomatik olarak el terminali ile okunan bedeller idareyle paylaşılarak yapılmaktadır.
Merkezi sistemlerde radyatörlerin üzerine termostatik vana kullanılması ve kalorimetre, ısı payölçer ölçüm sistemlerinin kullanılması da yürürlükte mecburî hale getirilmiştir. Termostatik vana kullanması da yaklaşık olarak %25 yakıt tasarrufu sağlamaktadır.” diye tabir etti.
Verimli Gücün Anahtarı, Gerçek Yalıtım
Kombi ya da merkezi sistem seçimi yapılırken bina yalıtımına dikkat edilmesi gerektiğini belirten Makine Mühendisi Anıl Acar, şunları söz etti: “Merkezi ısıtma sistemlerinden yüksek randımanla faydalanılabilmesi için bina yalıtımının hakikat bir biçimde yapılması büyük değer taşır. Yatılım yapılırken; binanın güneş alma durumu, rüzgâr durumu, yağmur ölçüsü üzere etmenler hayli yeterli tahlil edilmelidir.
Binanın yıllık ısıtma güç muhtaçlığı TS 825 standardında belirtilen hudut bedelden küçük olması durumunda rastgele bir yalıtım sürecine muhtaçlık duyulmayacaktır. Fakat rutubetin epeyce fazla olduğu bölgelerde binanın yapı elemanları içindeki yoğuşmanın bir yıl ortasında nasıl seyir ettiğine bakılarak önleyici yalıtımlar yapılmalıdır.
Yeni binaların büyük bir kısmı yalıtım yapılmış biçimde satışa çıkarılmaktadır. bir daha de konut satın alırken binanızın TS825 standartına uygun olarak yapılıp yapılmadığını sormanız verimli güç kullanması için yerinde bir davranış olacaktır.
Isıtma konusunda, yalıtım hayati değerde bir etkendir diyebiliriz. Isı kayıpları irdelendiğinde, kaybın en çok, dış ortamlar ile temasın yüksek olduğu; kiriş, kolon, dış duvarlar, havalandırma kaçakları ve pencerelerde olduğu görülmektedir. PVC pencerelerin odacık sayısı, cam kalınlığı, sızdırmazlık durumu da dikkat etmeniz gereklidir. Bu üzere niçinlerin fazla olması ısı kıymetini düşüreceğinden epeyce dikkatli olunmalıdır.” biçiminde konuştu.
Birinci Yatırım ve İşletmede Daha Az Maliyetli
Merkezi ısıtma sistemlerinin avantajlarından bahseden Anıl Acar, şunları söz etti: “Kombili ısınma sisteminde kişisel kullanıma bağlı olarak, kat geçişlerindeki ısı transferlerinden kaynaklı işletme maliyetleri değişkenlik göstermektedir.
Merkezi ısıtma sistemlerinde tüm binanın rejime girmesi ve dairelerdeki termostatik vanalar ile sıcaklıkların aşikâr derecenin altına indirilememesi niçiniyle yakıt tasarrufu sağlanmaktadır. Birinci yatırım maliyeti olarak ise merkezi sistem, kişisel ısıtma sistemlerine nazaran daha uygun çıkmaktadır. Daire sayısı ve tüketim arttıkça merkezi ısıtma sitemi ile ferdi ısıtma sistemi içindeki birinci yatırım maliyeti farkı artmaktadır.” dedi.
“Yönetmeliği Uygun Olmayan Merkezi Sistem Dezavantaj Oluşturur”
Merkezi sistemlerin ısınma konusunda çok avantajlı olduğunu ama yönetmeliğe uygun yapılmadığında dezavantaj oluşturduğuna işaret eden Anıl Acar, şunları kaydetti: “Merkezi ısıtma yönetmeliğine uygun yapılmadığı üzere mühendislik tasarımı eksiklikleri, ısıtma projelerinin hakikat çizilmemesi ve proje doğruluğunun sorgulaması yapılmadan yapılan imalatlardan kaynaklı olarak verimsiz ve problemli tesisatların ortaya çıktığını gözlemliyoruz.
Bu husus merkezi sistem ısıtmalardaki güç verimliğini ortadan kaldıracağı üzere ısıtmada homojen ısınma sağlanamaması, dairelerde ısınma sorunlarını ve yüksek faturaları karşımıza çıkarmaktadır.” diye konuştu.
Yönetmeliklere Uygun Projelendirme Randımanı Artırıyor
Merkezi ısıtma sistemlerinin sürdürülebilir kılınabilmesi için gerçek bir projelendirmenin yapılması gerektiğini söyleyen Acar, kelamlarına şu biçimde son verdi: “Yönetmeliklere uygun olacak biçimde yapılan projelendirmeler, ısı verimliliğini koruyarak, hayat alanlarının daha âlâ ve daha ekonomik ısınmasını sağlar. Sistem ekipmanlarının seçimi hayati kıymet taşır.
Proje firmaları tarafınca çizilen projelerin sorgulanarak tasarım yapılması gerekmekte, ezberden tasarım yapılmaması gerekmektedir. Her proje kendi içerisinde spesifiktir ve farklı tahliller sunulması gerekmektedir.
Boru çapı ve kollektör hesabı, sirkülasyon pompa hesabı, kazan kapasite hesabı dikkatlice yapılmalı, projeyle karşılaştırılmalı ve sistem tasarlanmalıdır. Ayrıyeten radyatörlü ısıtma sağlanacak ise radyatör metrajlarının merkezi sisteme uygun olacak biçimde tasarlanması düşük sıcaklık ile işletmeyi sağlayacaktır. Bu da işletme masraflarını düşürecek bir faktör olarak karşımıza çıkacaktır.” dedi.
Hibya Haber Ajansı