Stand-up röportajları serimizin bu haftaki konuğu Özge Özel. Sahnelerin yanında ‘Kayıp Eşya Bürosu’ isimli podcast serisinden de şahidimiz Özel, güldürünün büyük bir özgürlük alanı olduğunu, baskı ve yasaklardan kurtulmanın bir yolunun da güldürü olduğunu söylüyor.
Özel, stand-up şovlarına devam ederken biz de onunla bir ortaya geldik ve kendisine sahneye birinci nasıl çıktığını, sansürü ve günümüzün güldürü külçeşidini sorduk.
Sahneye birinci çıktığınız günü bizimle paylaşır mısınız? Heyecan da memnunlukla birliktedir diye soruyorum; “Artık bunu yapacağım” demeye nasıl başladınız?
2019 yazında artık ne olduysa, birbiriyle irtibatı olmayan üç arkadaşımın her biri, farklı başka stand-up yapmam gerektiği konusunda beni sıradan gazladılar. Bir adedinin kafesi de vardı. Ben de vardır bir bildikleri diyerek bir metin yazdım, çalıştım ve tanıdığım herkesi kafeye toplayarak baş üstü daldım. Ellerimin, dizlerimin, sesimin titrediğini, çıkmadan evvel bana viski verdiklerini, epeyce korktuğumu ve beraberinde hayli da inançta hissettiğimi hatırlıyorum. Yaklaşık yarım saat sürmüştü. Bittiğinde artık bu işi yapacağımı biliyordum.
Gösterinizde bağlarınız, etnik kimliğiniz, jinekolog tecrübeniz üzere bir hayli başlıkta öyküler anlatıyor, birilerini de ister istemez iğneliyorsunuz. Güldürünün rahatsız edici, yer yer saldırgan olması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bu mevzunun çok abartıldığını düşünüyorum. Bir komedyen olarak, sahnede aktaracağım bahisleri rahatsız edici yahut saldırgan olması üzerinden seçmiyorum. Önceliğim; şahsi olarak beni rahatsız eden ve bana saldırılan bahisler üzerine latife yapmak ve daima bir arada buna gülmek. Lakin bu türlü hayata devam edebilirmişiz üzere geliyor. İzleyen şahısta uyanan rahatsızlığa karşı kendimi sorumlu hissetmiyorum açıkçası. Bir latife en çok ne kadar saldırgan olabilir ki? Latifeden bahsediyoruz, elinde samuray kılıcıyla sokakta insan doğrayan birinden değil.
Kayıp Eşya Ofisi isimli bir podcast seriniz var. Sahnelerin yanı sıra sizi burada da görüyoruz. Bu podcast’e başlamaya nasıl karar verdiniz? Diğer platformlara yönelik yapmayı düşündüğünüz projeleriniz var mı?
‘Kayıp Eşya Bürosu’, fazlaca başka bir yerde duruyor benim için. Komedyenliğin yahut stand-up’ın bir uzantısı değil evvela. Daima komik ya da zeki görünmek zorunda hissetmediğim, sakin kalabildiğim, her şeyi biriktirdiğim dağınık bir oda. Ortaya çıkmasına ilham olan şey de Proust’un bir kelamı: “Rastgele yatıştırıcı bir ilaç ya da tehlikeli bir zehir seçebileceğimiz bir dispansere benzeyen hafızalarımızda her şeyi bulabiliriz” diyor. Ben de bugünümü etkileyen, beni şu anki ben yapan irili ufaklı şeyleri bulup çıkarmaya çalışıyorum. Podbee sağ olsun, bu mevzuda beni alabildiğine özgür bırakıyor. Bunun haricinde yapmayı düşündüğüm net şeyler yok, yalnızca daha fazla yazmak istediğimi biliyorum.
Komedinin tarihi olarak dönüştürücü bir istikameti de mevcut. kimi vakit kimsenin konuşmak istemediği, çeşitli sebeplerle eleştirmeye çekindiği mevzuları, güldürü farklı istikametlerden tutarak gündeme taşır ve tartışmaya ön ayak olur. Biraz da bundan bahsedelim mi?
Hayatta “kimi vakit kimsenin konuşmak istemediği konular”ın olması bile başlı başına epeyce komik geliyor bana açıkçası. Tahminen 3-5 kez bahsedilse ehemmiyetini yitirecek bir mevzuya, tahlil bulunacak bir sıkıntıya bakmama uğraşı da ayrıyeten yorucu. Okumayı mizah mecmualarından öğrenmiş bir çocuk olarak güldürünün dokunduğu her şeyi değiştirmesine her seferinde fazlaca yükseliyorum, kitlesel yahut kişisel fark etmeksizin.
‘HER ŞEYİN MİZAHI YAPILIR, YAPILIYOR’
Tabii bir de eli meşaleli beşerler var: Üstelik yalnızca muhafazakârlar değil, kendilerini muhalif olarak tanımlayan kısımlar de bu linç kültürüne ortak oluyorlar ve ortaya eski, eski olduğu kadar da yeniliğini yitirmeyen, “Her şeyin mizahı yapılmaz” diye bir laf çıkıyor. Bu bahiste neler söylemek istersiniz?
Yapılır demek istiyorum. Yapılıyor. Ne kadar çabuk alışırlarsa, onlar için o kadar düzgün. Bu mevzuyu bir an evvel eskiteceğimiz ve “neyin mizahı yapılır, neyin yapılmaz”ı konuşmak yerine, “şaka uygun miydi, berbat müydü”yü konuşacağımız günleri iple çekiyorum.
Stand-up güldürü ülkeye, kültüre bakılırsa çeşitli farklılıklar gösteriyor. Buradan hareketle Türkiye’deki stand-up külçeşidini nasıl yorumlayabiliriz?
Stand-up şovlarının, açık mikrofonların, sahneye çıkanların çoğalmasını ilgiyle takip ediyorum, çeşitliliğin daha da artmasını istiyorum. Hiç dinlemediğimiz kıssalar ve özneler de yavaş yavaş çoğalacak. Ne olursa olsun, bu iş daima bir şeylere karşın yapılıyor zira bu coğrafyada. Sansüre, linçlenmeye, maddi-manevi yetersizliklere, herkese her şeye karşın yapılıyor. Dünyanın geri kalanıyla kıyaslanacak bir yerde olduğumuzu düşünmüyorum, uygun bile geldik şu güne. Daha da gevşer, rahatlar ve tadını çıkarabiliriz umarım.
Yakınlardaki şov takviminizi bizimle paylaşır mısınız?
14 Ağustos Pazar akşamı Aylak Kadıköy’de, 19 Ağustos Cuma akşamı Leman Kültür Beyoğlu’nda olacağım. Açılış komedyenleri Nilüfer Ulu ve Dilara Erdemir olacak. 30 Ağustos’ta ise Akyaka’da bir şov yapacağım.
Stand-up’a ilgi duyan, sahneye çıkmak isteyen gençlere buradan neler söylemek istersiniz?
Hiç vakit kaybetmeden yapmaya başlamalarını, hayli berbat geçecek şovlara kendilerini şimdiden hazırlamalarını ve onay alacağım diye telef olmamalarını öneririm.
Özel, stand-up şovlarına devam ederken biz de onunla bir ortaya geldik ve kendisine sahneye birinci nasıl çıktığını, sansürü ve günümüzün güldürü külçeşidini sorduk.
Sahneye birinci çıktığınız günü bizimle paylaşır mısınız? Heyecan da memnunlukla birliktedir diye soruyorum; “Artık bunu yapacağım” demeye nasıl başladınız?
2019 yazında artık ne olduysa, birbiriyle irtibatı olmayan üç arkadaşımın her biri, farklı başka stand-up yapmam gerektiği konusunda beni sıradan gazladılar. Bir adedinin kafesi de vardı. Ben de vardır bir bildikleri diyerek bir metin yazdım, çalıştım ve tanıdığım herkesi kafeye toplayarak baş üstü daldım. Ellerimin, dizlerimin, sesimin titrediğini, çıkmadan evvel bana viski verdiklerini, epeyce korktuğumu ve beraberinde hayli da inançta hissettiğimi hatırlıyorum. Yaklaşık yarım saat sürmüştü. Bittiğinde artık bu işi yapacağımı biliyordum.
Gösterinizde bağlarınız, etnik kimliğiniz, jinekolog tecrübeniz üzere bir hayli başlıkta öyküler anlatıyor, birilerini de ister istemez iğneliyorsunuz. Güldürünün rahatsız edici, yer yer saldırgan olması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bu mevzunun çok abartıldığını düşünüyorum. Bir komedyen olarak, sahnede aktaracağım bahisleri rahatsız edici yahut saldırgan olması üzerinden seçmiyorum. Önceliğim; şahsi olarak beni rahatsız eden ve bana saldırılan bahisler üzerine latife yapmak ve daima bir arada buna gülmek. Lakin bu türlü hayata devam edebilirmişiz üzere geliyor. İzleyen şahısta uyanan rahatsızlığa karşı kendimi sorumlu hissetmiyorum açıkçası. Bir latife en çok ne kadar saldırgan olabilir ki? Latifeden bahsediyoruz, elinde samuray kılıcıyla sokakta insan doğrayan birinden değil.
Kayıp Eşya Ofisi isimli bir podcast seriniz var. Sahnelerin yanı sıra sizi burada da görüyoruz. Bu podcast’e başlamaya nasıl karar verdiniz? Diğer platformlara yönelik yapmayı düşündüğünüz projeleriniz var mı?
‘Kayıp Eşya Bürosu’, fazlaca başka bir yerde duruyor benim için. Komedyenliğin yahut stand-up’ın bir uzantısı değil evvela. Daima komik ya da zeki görünmek zorunda hissetmediğim, sakin kalabildiğim, her şeyi biriktirdiğim dağınık bir oda. Ortaya çıkmasına ilham olan şey de Proust’un bir kelamı: “Rastgele yatıştırıcı bir ilaç ya da tehlikeli bir zehir seçebileceğimiz bir dispansere benzeyen hafızalarımızda her şeyi bulabiliriz” diyor. Ben de bugünümü etkileyen, beni şu anki ben yapan irili ufaklı şeyleri bulup çıkarmaya çalışıyorum. Podbee sağ olsun, bu mevzuda beni alabildiğine özgür bırakıyor. Bunun haricinde yapmayı düşündüğüm net şeyler yok, yalnızca daha fazla yazmak istediğimi biliyorum.
Komedinin tarihi olarak dönüştürücü bir istikameti de mevcut. kimi vakit kimsenin konuşmak istemediği, çeşitli sebeplerle eleştirmeye çekindiği mevzuları, güldürü farklı istikametlerden tutarak gündeme taşır ve tartışmaya ön ayak olur. Biraz da bundan bahsedelim mi?
Hayatta “kimi vakit kimsenin konuşmak istemediği konular”ın olması bile başlı başına epeyce komik geliyor bana açıkçası. Tahminen 3-5 kez bahsedilse ehemmiyetini yitirecek bir mevzuya, tahlil bulunacak bir sıkıntıya bakmama uğraşı da ayrıyeten yorucu. Okumayı mizah mecmualarından öğrenmiş bir çocuk olarak güldürünün dokunduğu her şeyi değiştirmesine her seferinde fazlaca yükseliyorum, kitlesel yahut kişisel fark etmeksizin.
‘HER ŞEYİN MİZAHI YAPILIR, YAPILIYOR’
Tabii bir de eli meşaleli beşerler var: Üstelik yalnızca muhafazakârlar değil, kendilerini muhalif olarak tanımlayan kısımlar de bu linç kültürüne ortak oluyorlar ve ortaya eski, eski olduğu kadar da yeniliğini yitirmeyen, “Her şeyin mizahı yapılmaz” diye bir laf çıkıyor. Bu bahiste neler söylemek istersiniz?
Yapılır demek istiyorum. Yapılıyor. Ne kadar çabuk alışırlarsa, onlar için o kadar düzgün. Bu mevzuyu bir an evvel eskiteceğimiz ve “neyin mizahı yapılır, neyin yapılmaz”ı konuşmak yerine, “şaka uygun miydi, berbat müydü”yü konuşacağımız günleri iple çekiyorum.
Stand-up güldürü ülkeye, kültüre bakılırsa çeşitli farklılıklar gösteriyor. Buradan hareketle Türkiye’deki stand-up külçeşidini nasıl yorumlayabiliriz?
Stand-up şovlarının, açık mikrofonların, sahneye çıkanların çoğalmasını ilgiyle takip ediyorum, çeşitliliğin daha da artmasını istiyorum. Hiç dinlemediğimiz kıssalar ve özneler de yavaş yavaş çoğalacak. Ne olursa olsun, bu iş daima bir şeylere karşın yapılıyor zira bu coğrafyada. Sansüre, linçlenmeye, maddi-manevi yetersizliklere, herkese her şeye karşın yapılıyor. Dünyanın geri kalanıyla kıyaslanacak bir yerde olduğumuzu düşünmüyorum, uygun bile geldik şu güne. Daha da gevşer, rahatlar ve tadını çıkarabiliriz umarım.
Yakınlardaki şov takviminizi bizimle paylaşır mısınız?
14 Ağustos Pazar akşamı Aylak Kadıköy’de, 19 Ağustos Cuma akşamı Leman Kültür Beyoğlu’nda olacağım. Açılış komedyenleri Nilüfer Ulu ve Dilara Erdemir olacak. 30 Ağustos’ta ise Akyaka’da bir şov yapacağım.
Stand-up’a ilgi duyan, sahneye çıkmak isteyen gençlere buradan neler söylemek istersiniz?
Hiç vakit kaybetmeden yapmaya başlamalarını, hayli berbat geçecek şovlara kendilerini şimdiden hazırlamalarını ve onay alacağım diye telef olmamalarını öneririm.