Petrol fiyatlarındaki artış *Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.
Petrol fiyatlarındaki artışla birlikte güç paylarının dayanağıyla risk iştahının kısmen toparlandığı gözleniyor. Geride kalan teknoloji ve sıhhat kesimindeki paylara rağmen S&P500 endeksi günü %0,23 oranında primle tamamladı. Bu sabah da ABD ve Avrupa vadelileri yavaşça yükseliş eğilimi gösterirken, Asya Bölgesi’ndeki borsalarda artıda seyreden endeksler daha fazla. Pariteler ise sakin. Global piyasalardaki toparlanma ile birlikte BIST100 endeksi de güne %0,3 civarında yükselişle başlayabilir. Teknik zayıflığın sürdüğü endekste 1.450 düzeyi direnç olarak izlenebilir. Aşağıda ise 1.432 yakın takviyesi değerli. ABD’de öğlenden daha sonra açıklanacak enflasyon verisinin (yıllık çekirdek TÜFE beklentisi olan %4,2’ye yakın bir oran piyasa üzerinde net bir tesir yapmayabilir) değerli bir oynaklık yaratmaması durumunda endeks gün içerisinde 1.432 – 1.450 içinde dalgalanabilir.
MAKROEKONOMİ
Öncü göstergelerin işaret ettiğinin tersine temmuz ayında sanayi üretimi öngörülerden zayıf bir fotoğraf çizdi. Temmuz ayında takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, beklentilerin neredeyse yarısı kadar yıllık %8,7 arttı. (Foreks Anketi’nde beklenti %15,3). Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık %4,2 düştü ve Nisan 2020’den bu yana en sert azalışını gerçekleştirdi.
Temmuzda tatil günlerindeki fazlalık öngörülerdeki sapmanın bir öne sürülen nedeni olabilir. Çünkü hafta içine denk gelen resmi tatillerin hafta sonuyla birleştirilmesiyle oluşan ek çalışma günü kayıpları olarak adlandırılan ”köprü günü etkisi” bilgideki oynaklığın bir öne sürülen nedeni olabilir. TCMB bir çalışmasında, sanayi üretiminin geçmiş datalarına bakıldığında, bayram periyotlarına bağlı olarak köprü gününün var olduğu periyotlarda sanayi üretiminin oynak bir seyir izleyebildiğini, yaz aylarına denk gelen devirlerde daha bariz tesirlerinin olduğunu vurgulamıştır.
Ağustos ayındaki görünüme baktığımızda; imalat PMI 54,1 ile kuvvetli seyrini sürdürdü, ihracat da tarihi yüksek düzeyine yakın seyrederken, elektrik tüketimi de ortalamanın üzerinde gerçekleşti. Kapasite kullanım oranı da Aralık 2019’dan bu yana en yüksek düzeye çıkarken, yatırıma dair izlediğimiz sabit sermaye yatırım harcanması da kuvvetli seyrini korudu.
ötürüsıyla üretimde temmuzdaki yavaşlama bir soluklanma olabilir. Çünkü üstte bahsetmiş olduğumiz ağustos ayına ait öncü göstergeler üretimindeki temponun sürdüğünü gösteriyor. Örneğin, temmuz ayında çip krizi niçiniyle otomotiv kesiminde üretime orta verilmesi akabinde bölümün ağustos ayında kuvvetli bir toparlanma sergilediği görülüyor. birebir zamanda tedarik zincirindeki zahmetler ihracatımız ve ötürüsıyla sanayi üretimimiz için sınırlayıcı bir faktör olarak kalmaya devam ediyor.
Hatırda Kalması Gerekenler:
Sanayi üretimini aylık bazdaki katkılara nazaran incelediğimizde, güç hariç öteki kümeler negatif etkiledi. Yatırımların göstergesi niteliğindeki sermaye malı imalatı ve ihracatın göstergesi niteliğindeki orta malı imalatı en besbelli negatif etkileyen kalemler. Yıllık bakıldığında sermaye malı dışında bütün kalemler üretime katkı yaptı. Son 11 aydır olduğu üzere en yüksek katkıyı orta malı verdi, dayanıksız tüketim malı onu izlerken, güç ve sağlam tüketim malı sonlu katkı verdi.
Temmuz ayında ihracatın ivme kaybettiğini görmüştük, bununla uyumlu olarak ihracatçı kesimlerde yüklü bir düşüş görüyoruz. Tedarik zincirindeki düşünceler da bu durumda belirleyici olmuş olabilir. Eczacılık, kauçuk ve plastik, bilgisayar, motorlu taşıt, öteki ulaşım araçları ve makine imalatı aylık düşüşte öne çıkan bölümler. Hızlanan olağanlaşma adımlarıyla artan mobilite kararı giysi, içecek ve deri imalatı üzere kalemlerde ve okulların açılmasına yaklaşırken de kağıt eserleri imalatında artış görüyoruz.
Cari süreçler açığı, temmuz ayında 0,7 milyar USD ile piyasa beklentisine yakın gerçekleşti. Haziran ayında cari açık 1,1 milyar USD gerçekleşmişti. Hazirana nazaran cari açıktaki güzelleşmede dış ticaret açığındaki genişlemeye karşılık net seyahat gelirlerinin aylık %106 artması tesirli oldu.
Ağustos ayında kümülatif cari açıkta güzelleşmenin daha da belirginleşmesini beklemekteyiz. Ağustosta DHMİ datalarının işaret ettiği üzere dış çizgi yolcu sayısındaki toparlanma eğiliminin sürmesi turizm gelirlerinde artışın süreceğini göstermekte. Altın ithalatı tarihî ortalamalarının altında seyrederek cari açık lehine görünümünü ağustos ayında sürdürmekte. Olumlu global imalat PMI bilgilerinin desteğiyle ihracatta kuvvetli seyrin sürmesine karşılık toplam ithalatın da gücünü müdafaası ise ağustosta dış ticaret açığının temmuz ayına bakılırsa hudutlu artmasına niye olmakta. Sonuçta dış ticaret açığındaki sonlu genişlemeye karşılık toparlanan turizm gelirleri cari açıktaki daralmanın devamını sağlayacak.
2020 yıl sonuna nazaran cari açığın daralmasında aşılama sürecindeki ilerleme ve memleketler arası ölçekte artan mobilitenin desteğiyle hizmetler istikrarındaki bariz düzgünleşme, kuvvetli ihracatla bir arada dış ticaret açığındaki daralma, birincil gelir istikrarındaki zayıflığa karşılık ikincil gelir istikrarındaki artış belirleyici oldu. 2020 yıl sonunda 37,3 milyar USD olan cari açık, temmuz ayı itibarıyla 12 aylık kümülatif biçimde 27,8 milyar USD’ye düzgünleşti. Cari açık/GSYH oranı da 2020 yılı sonundaki %5,2’lerden %3,6’ya geriledi. Yılın geri kalanında turizm ve ihracat gelirlerinin katkısıyla cari açıktaki daralmanın sürmesini beklemekteyiz. Artan güç ithalatı, Delta varyantı kaynaklı riskler ve ithalattaki yüksek düzeyler ise cari açıktaki güzelleşmeyi sınırlayabilecek riskler olarak öne çıkmakta. OVP’de yıl sonunda cari açığın 21 milyar USD gerçekleşmesi öngörülürken, cari açık/GSYH oranı %2,6 beklenmekte.
Cari açığın finansmanındaki olumlu tablo sürüyor. Temmuzda 0,7 milyar USD gerçekleşen cari açığın finansman gereksinimi, direkt yatırımlar, başka yatırımlar ve portföy yatırımları kaynaklı olan 4,9 milyar USD’lik net yabancı sermaye girişi ile karşılanmış. Temmuz ayında 2,5 milyar USD’lik giriş de kaynağı aşikâr olmayan para giriş-çıkışını gösteren net kusur noksan kalemi kaynaklı olmuş. Sonuçta sermaye girişiyle cari açığın karşılanması ile bir arada rezervlerde 6,7 milyar USD’lik artış gözleniyor.
2020 yıl sonuna göre de cari açığın finansmanında bariz düzgünleşme gözlenmekte. Rezervler, sermaye çıkışı sonucunda cari açığın finansmanında 2020 yılında faal rol almıştı, 2021 yılında ise başka yatırımlar, net yanılgı ve noksan, portföy ve direkt yatırımlardaki giriş cari açığın finansmanında rezervlere muhtaçlığı bitmiş oldurdi. bu biçimdece yapılan swap mutabakatlarının da dayanağıyla yılın başından bu yana rezervlerde 14 milyar USD artış görüldü.
Philadelphia Fed Lideri Harker, varlık alımlarının epey vakit geçmeden azaltılmasına yönelik adımı destekleyeceğini belirtti. Harker, varlık alımlarının azaltılmaya başlandığında, Fed’in bunu 8 ile 16 ay sürdürmesi gerektiğini belirterek, faizlerin 2022’nin sonlarında yahut 2023’ün başlarında yükseltilmesini beklediğini söylemiş oldu.
ECB İdare Şurası Üyesi Schnabel, enflasyonun orta vadede %2’nin altına düşmesi baz senaryolarına bağlı olsalar da enflasyonu titiz bir biçimde incelediklerini, arz zinciri ıstırabının ne kadar uzun sürerse firmaların maliyetlerini tüketici meblağlarına yansıtma ihtimalinin de o kadar artacağını, Euro Bölgesi ve Almanya’da artan sayıda firmanın meblağlarını artırdığını gördüklerini ve daha fazla fiyat artışının da beklenebileceğini belirtti. Ayrıyeten Schnabel, enflasyon sürdürülebilir biçimde %2 gayesine beklenmedik bir süratte ulaşırsa birebir ölçüde çabuk harekete geçeceklerini vurguladı.
Yurt dışı tarafta bugün bilgi takvimine bakıldığında,
ABD tarafında bugün piyasaların odak noktasında ağustos ayına ait TÜFE dataları olacak. Bilhassa piyasa iştirakçileri, ABD’de son fiyat baskılarının rastgele bir azalma belirtisi gösterip göstermediğini ve Fed’in sıkılaştırma suratını etkileyebilecek enflasyonist baskıları dikkatle takip edecekler. ABD’de TÜFE temmuzda yıllık bazda %5,4 düzeyinde gerçekleşerek Ağustos 2008’den bu yana en yüksek düzeylerdeki seyrini sürdürmüştü. Besin ve güç hariç çekirdek TÜFE ise, temmuzda yıllık bazda %4,5’ten %4,3 düzeyine kısmi gerilemiş ve beklentilerle uyumlu gerçekleşmişti. Ağustos ayına ait piyasa beklentisi ise, TÜFE’nin yıllık bazda %5,3 düzeyine ve çekirdek TÜFE’nin ise %4,2 düzeyine yavaşça gerilemesi tarafında.
Ayrıyeten TSİ 11’de Memleketler arası Güç Ajansı’nın (IEA) Aylık Raporu yayınlanacak.
Yurt içi tarafta ise, TSİ 10’da ağustos ayına ait konut satışları dataları açıklanacak. Türkiye’de temmuz ayında konut satışları aylık ve yıllık bazda düşmüştü. Haziran ayında açılmanın tesiriyle kuvvetli artışlar görmüştük lakin temmuzda hem resmi tatil günü sayısının fazla olması tıpkı vakitte sıkı finansal şartlar ile konut satışları aylık %20 düşmüştü. Her ne kadar toplam konut satışları 107.785 ile güzel gelse de yıllık %53 gerilemişti. Bunda geçen sene kamu bankaları öncülüğünde başlatılan düşük faizli kampanya kararı konut satışlarında görülen artışın yarattığı baz tesirli olmuştu.
TCMB Analitik Bilanço Datalarına bakılırsa 10 Eylül haftasında toplam ve net rezervin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 0,9 milyar USD arttı. Bunun sonucunda toplam rezervin 120,1 milyar USD’ye yükseldiğini kestirim ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 0,1 milyar USD azaldı. Buna göre net milletlerarası rezervin 1 milyar USD artarak 28,9 milyar USD düzeyine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi bankalarla olan swap ölçüsü ise 0,68 milyar USD artarak rezervleri artırıcı istikamette tesirde bulundu.
ŞİRKET HABERLERİ
Aksa Güç (AKSEN, Nötr): Aksa Güç Üretim A.Ş’nin %100 oranındaki bağlı paydaşlığı Aksa Aksen Güç Ticareti A.Ş.’nin komşu ülkelerle güç ticareti faaliyetleri kapsamında, Gürcistan’dan 13 Eylül 2021-30 Eylül 2021 tarihleri içinde 230 MW kapasiteye kadar elektrik gücü ithalatı yapmak gayesiyle TEİAŞ ve EPDK’ya yapılan müracaat onaylanmıştır.
Coca-Cola İçecek (CCOLA, Sonlu Pozitif): İstanbul ili Bahçelievler İlçesi, Yenibosna’da yer alan Şirkete ilişkin taşınmaz, Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti. ve Altur Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.’ye, 153,3mn TL bedel ile satılmıştır.
Şişe Cam (SISE, Hudutlu Pozitif): Şirket’in 13 Eylül 2021 tarihindeki İdare Heyeti toplantısında Şişecam’ın Türkiye’de süratle yükselen cam talebini karşılama ve tüm paydaşları için sürdürülebilir bedel yaratma amacı doğrultusunda mimari camlar ve otomotiv cam gereksinimlerine yönelik 4 milyar lirayı aşan iki yeni float sınırı yatırımı yapılmasına karar verilmiş olup, bu yatırımlar ile Türkiye’deki mevcut yıllık float üretim kapasitesinin %30 oranında artırılarak 2,6 milyon tona yükseltilmesi hedeflenmektedir. Gerçekleştirilecek günlük 1.200 ton kapasiteli mimari cam float sınırı yeni yeşil saha yatırımının, süratli bir ivme ile artan düzcam talebinin karşılanması maksadıyla, 24 ay içerisinde devreye alınması hedeflenmektedir. Öteki yandan devreye alınacak günlük 750 ton üretim kapasiteli otomotiv camına yönelik çizginin ise 18 ay içerisinde tamamlanması öngörülmektedir. Ayrıyeten, otomotiv camına yönelik fırın yatırımının tamamlanmasıyla mevcut durumda otocama yönelik üretim yapan Kırklareli TR1 Float çizgisinin mimari cam faaliyetine kaydırılması ve bu sınırın 2024 yılında yapılması planlanan soğuk tamir basamağında günlük üretim kapasitesinin 1.000 ton düzeyine kadar yükseltilmesi hedeflenmektedir.
Vakıfbank (VAKBN, Nötr): 84 gün vadeli 300mn TL nominal bedelli finansman bonolarının ihraç ve halka arz edilmesi maksadıyla Sermaye Piyasası Heyeti’ne müracaat yapılmıştır.
10 Ağustos 2021 tarihindeki Vakıfbank Raporumuz için tıklayınız…
Verusa Holding (VERUS, Sonlu Pozitif): Şirket’in %100 oranında bağlı iştiraki olan Standard Boksit İşletmeleri A.Ş.’nin üretime geçen Adana Tufanbeyli Boksit (alüminyum ana cevheri) maden alanına ait Adana – Tufanbeyli İlçesi’nde toplam 9.791 m2’lik arsa satın alınmıştır. Daha evvel yapmış olduğu 44.393 m2’lik arsa alımları ile birlikte Standard Boksit İşletmeleri A.Ş.’ye ilişkin emlakın toplamı 54.184 m2 olmuştur.
BÖLÜM HABERLERİ
Bağlantı: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, “Ülkemizin, vatandaşlarımızın, bu ülke için paha üreten işletmelerin datalarının saklılığı için yerli data merkezi yatırımları şayet olmazsa olmazımızdır. 5G teknolojisine yerli ve ulusal imkanlarla geçmeye emin adımlarla ilerliyoruz. e-Devlet’te yılın birinci 8 ayında toplam 5,5 milyar süreç gerçekleştirildi. Bilgi ve irtibat kesiminde, her türlü doğal afet ile fiziki ve siber hücumlara karşı bilginin saklanması ve yedeklenmesi hayati değer taşıyor” sözünü kullandı.
Otomotiv: Subaru Türkiye Genel Müdürü Halil Karagülle, yılsonunda Türkiye otomotiv pazarının 800 bin adet düzeylerinde şekillenebileceğini belirterek, “Her ne kadar tüm markalarda tedarik meseleleri yaşanmış olsa da otomotiv pazarı bu sene bir daha olumlu seyrini sürdürecek.” dedi.
Turizm: Rus hükümetinden yapılan açıklamada, 21 Eylül prestijiyle Pskov, Magadan, Murmansk ve Çita’da bulunan havalimanlarından da Türkiye’ye hava yolu ulaşımının açılmasına karar verildiği açıklandı.
ÖTEKİ ŞİRKET HABERLERİ
Arena Bilgisayar (ARENA): Şirket ile Likewize Corporation (önceki unvanı ile Brightstar Corporation) içinde gerçekleştirilen satın alma görüşmeleri sonucunda, Brightstar Telekomünikasyon Dağıtım Ltd. Şti.’nin (Brightstar Türkiye) paylarının %100’ünün Şirket tarafınca satın alınmasına ait Satın Alma Mukavelesi 10 Eylül 2021 tarihinde imzalanmıştır. Pay evreleri, Rekabet Konseyi onayı dahil gerekli yasal süreçlerin tamamlanması ve Satın Alma Kontratında yer alan şartların karşılıklı olarak yerine getirilmesini takiben tamamlanacaktır. Muahede gereği Şirket Brightstar Türkiye’nin paylarının %100’ünün satın alma bedeli olarak 35mn USD nakit ödeme yapacaktır. 2009 yılında akıllı telefonlar ve aksesuar eserleri başta olmak üzere tüm telekomünikasyon eser ve hizmetlerinin Türkiye’de dağıtımı hedefi ile kurulmuş olan Brightstar Türkiye birebir yıl Vodafone Dağıtım Servis ve İçerik Hizmetleri A.Ş. (Vodafone) ile tüm telekomünikasyon mamüllerinin Vodafone satış noktalarına ve iş ortaklarına dağıtılması konusunda dağıtıcılık mutabakatı imzalamıştır. Hali hazırda yürürlükte olan bu muahedenin mevcut şartlar ile paydaşlık değişimi daha sonrasında da devamına ait olarak Vodafone ile gerekli mutabakat sağlanmıştır. Akıllı telefon ve yeni jenerasyon aksesuar mamüllerinin Vodafone satış noktaları başta olmak üzere tüm akıllı telefon satış kanallarında katma kıymetli dağıtımını gerçekleştirmekte olan Brightstar Türkiye, satın almanın tamamlanması daha sonrasında bu eserlere ek olarak Şirket portföyünde bulunan bilgisayar ve öbür bilgi teknolojileri mamüllerini kendi satış kanalları üzerinden dağıtmaya da başlayacaktır. Dijital teknolojilere yapılan yatırımların bir devamı olan bu satın alma ile Arena ve Brightstar Türkiye’nin mevcut teknoloji gücü ve deneyimini Vodafone Türkiye 5G hizmetleri ile genişletmek ve müşterilerin uçtan uca tüm dijitalleşme gereksinimlerine yanıt verebileceği öncü bir dijitalleştirme platformu oluşturmak hedeflenmektedir. Brightstar Türkiye 2020 yılında 34mn USD net satış hasılatı gerçekleştirmiştir. Arena payları dün %1,07 yükseliş kaydetmiştir.
Dyo Boya (DYOBY): Şirket tarafınca sürdürülen AR-GE çalışmaları sonucunda; Dyo Boya, iç cephe boyası Teknoplast eserinde geliştirdiği ileri teknoloji ile uygulandığı yüzeye temas eden koronavirüsü (Sars-Cov-2) birinci 30 dakika prestijiyle %97,86 oranında ve 24 saat içerisinde %99,99 oranında etkisiz hale getiren eser geliştirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Bakanlığı tarafınca tesiri onaylanmıştır.
Söktaş Teksitl (SKTAS): Şirketin Aydın vilayetine bağlı Söke ilçesinde yer alan 140bin m² açık alana şurası dokuma üretim yerleşkesindeki fabrika binalarının çatılarına, 1,5 MW şurası güce sahip Güneş Gücü Santrali (GES) kurulacaktır. Gelir Paylaşımı Modeli temel alınarak yapılacak toplam 890bin USD + KDV fiyatındaki bu yatırımla, Şirketin elektrik masraflarından tasarruf sağlanacaktır. Santralde üretilecek elektrik ölçüsü yıllık 2,75mn kWh olup, toplam tüketimi karşılama oranı %18’dir.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü yüklü ortalama fonlama maliyeti %19 düzeyinde yatay seyretti. TCMB dün 54 milyar TL’lik (%19’dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama meblağı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 311 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,34 düzeylerinden başlarken, gün içerisinde %1,31-%1,35 bandında hareketin akabinde %1,32 düzeyinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün randıman eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda randıman eğrisinde faizlerde kısa, orta ve uzun vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
GÜNLÜK ÖZET PİYASA DATALARI
Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı
Petrol fiyatlarındaki artışla birlikte güç paylarının dayanağıyla risk iştahının kısmen toparlandığı gözleniyor. Geride kalan teknoloji ve sıhhat kesimindeki paylara rağmen S&P500 endeksi günü %0,23 oranında primle tamamladı. Bu sabah da ABD ve Avrupa vadelileri yavaşça yükseliş eğilimi gösterirken, Asya Bölgesi’ndeki borsalarda artıda seyreden endeksler daha fazla. Pariteler ise sakin. Global piyasalardaki toparlanma ile birlikte BIST100 endeksi de güne %0,3 civarında yükselişle başlayabilir. Teknik zayıflığın sürdüğü endekste 1.450 düzeyi direnç olarak izlenebilir. Aşağıda ise 1.432 yakın takviyesi değerli. ABD’de öğlenden daha sonra açıklanacak enflasyon verisinin (yıllık çekirdek TÜFE beklentisi olan %4,2’ye yakın bir oran piyasa üzerinde net bir tesir yapmayabilir) değerli bir oynaklık yaratmaması durumunda endeks gün içerisinde 1.432 – 1.450 içinde dalgalanabilir.
MAKROEKONOMİ
Öncü göstergelerin işaret ettiğinin tersine temmuz ayında sanayi üretimi öngörülerden zayıf bir fotoğraf çizdi. Temmuz ayında takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, beklentilerin neredeyse yarısı kadar yıllık %8,7 arttı. (Foreks Anketi’nde beklenti %15,3). Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık %4,2 düştü ve Nisan 2020’den bu yana en sert azalışını gerçekleştirdi.
Temmuzda tatil günlerindeki fazlalık öngörülerdeki sapmanın bir öne sürülen nedeni olabilir. Çünkü hafta içine denk gelen resmi tatillerin hafta sonuyla birleştirilmesiyle oluşan ek çalışma günü kayıpları olarak adlandırılan ”köprü günü etkisi” bilgideki oynaklığın bir öne sürülen nedeni olabilir. TCMB bir çalışmasında, sanayi üretiminin geçmiş datalarına bakıldığında, bayram periyotlarına bağlı olarak köprü gününün var olduğu periyotlarda sanayi üretiminin oynak bir seyir izleyebildiğini, yaz aylarına denk gelen devirlerde daha bariz tesirlerinin olduğunu vurgulamıştır.
Ağustos ayındaki görünüme baktığımızda; imalat PMI 54,1 ile kuvvetli seyrini sürdürdü, ihracat da tarihi yüksek düzeyine yakın seyrederken, elektrik tüketimi de ortalamanın üzerinde gerçekleşti. Kapasite kullanım oranı da Aralık 2019’dan bu yana en yüksek düzeye çıkarken, yatırıma dair izlediğimiz sabit sermaye yatırım harcanması da kuvvetli seyrini korudu.
ötürüsıyla üretimde temmuzdaki yavaşlama bir soluklanma olabilir. Çünkü üstte bahsetmiş olduğumiz ağustos ayına ait öncü göstergeler üretimindeki temponun sürdüğünü gösteriyor. Örneğin, temmuz ayında çip krizi niçiniyle otomotiv kesiminde üretime orta verilmesi akabinde bölümün ağustos ayında kuvvetli bir toparlanma sergilediği görülüyor. birebir zamanda tedarik zincirindeki zahmetler ihracatımız ve ötürüsıyla sanayi üretimimiz için sınırlayıcı bir faktör olarak kalmaya devam ediyor.
Hatırda Kalması Gerekenler:
Sanayi üretimini aylık bazdaki katkılara nazaran incelediğimizde, güç hariç öteki kümeler negatif etkiledi. Yatırımların göstergesi niteliğindeki sermaye malı imalatı ve ihracatın göstergesi niteliğindeki orta malı imalatı en besbelli negatif etkileyen kalemler. Yıllık bakıldığında sermaye malı dışında bütün kalemler üretime katkı yaptı. Son 11 aydır olduğu üzere en yüksek katkıyı orta malı verdi, dayanıksız tüketim malı onu izlerken, güç ve sağlam tüketim malı sonlu katkı verdi.
Temmuz ayında ihracatın ivme kaybettiğini görmüştük, bununla uyumlu olarak ihracatçı kesimlerde yüklü bir düşüş görüyoruz. Tedarik zincirindeki düşünceler da bu durumda belirleyici olmuş olabilir. Eczacılık, kauçuk ve plastik, bilgisayar, motorlu taşıt, öteki ulaşım araçları ve makine imalatı aylık düşüşte öne çıkan bölümler. Hızlanan olağanlaşma adımlarıyla artan mobilite kararı giysi, içecek ve deri imalatı üzere kalemlerde ve okulların açılmasına yaklaşırken de kağıt eserleri imalatında artış görüyoruz.
Cari süreçler açığı, temmuz ayında 0,7 milyar USD ile piyasa beklentisine yakın gerçekleşti. Haziran ayında cari açık 1,1 milyar USD gerçekleşmişti. Hazirana nazaran cari açıktaki güzelleşmede dış ticaret açığındaki genişlemeye karşılık net seyahat gelirlerinin aylık %106 artması tesirli oldu.
Ağustos ayında kümülatif cari açıkta güzelleşmenin daha da belirginleşmesini beklemekteyiz. Ağustosta DHMİ datalarının işaret ettiği üzere dış çizgi yolcu sayısındaki toparlanma eğiliminin sürmesi turizm gelirlerinde artışın süreceğini göstermekte. Altın ithalatı tarihî ortalamalarının altında seyrederek cari açık lehine görünümünü ağustos ayında sürdürmekte. Olumlu global imalat PMI bilgilerinin desteğiyle ihracatta kuvvetli seyrin sürmesine karşılık toplam ithalatın da gücünü müdafaası ise ağustosta dış ticaret açığının temmuz ayına bakılırsa hudutlu artmasına niye olmakta. Sonuçta dış ticaret açığındaki sonlu genişlemeye karşılık toparlanan turizm gelirleri cari açıktaki daralmanın devamını sağlayacak.
2020 yıl sonuna nazaran cari açığın daralmasında aşılama sürecindeki ilerleme ve memleketler arası ölçekte artan mobilitenin desteğiyle hizmetler istikrarındaki bariz düzgünleşme, kuvvetli ihracatla bir arada dış ticaret açığındaki daralma, birincil gelir istikrarındaki zayıflığa karşılık ikincil gelir istikrarındaki artış belirleyici oldu. 2020 yıl sonunda 37,3 milyar USD olan cari açık, temmuz ayı itibarıyla 12 aylık kümülatif biçimde 27,8 milyar USD’ye düzgünleşti. Cari açık/GSYH oranı da 2020 yılı sonundaki %5,2’lerden %3,6’ya geriledi. Yılın geri kalanında turizm ve ihracat gelirlerinin katkısıyla cari açıktaki daralmanın sürmesini beklemekteyiz. Artan güç ithalatı, Delta varyantı kaynaklı riskler ve ithalattaki yüksek düzeyler ise cari açıktaki güzelleşmeyi sınırlayabilecek riskler olarak öne çıkmakta. OVP’de yıl sonunda cari açığın 21 milyar USD gerçekleşmesi öngörülürken, cari açık/GSYH oranı %2,6 beklenmekte.
Cari açığın finansmanındaki olumlu tablo sürüyor. Temmuzda 0,7 milyar USD gerçekleşen cari açığın finansman gereksinimi, direkt yatırımlar, başka yatırımlar ve portföy yatırımları kaynaklı olan 4,9 milyar USD’lik net yabancı sermaye girişi ile karşılanmış. Temmuz ayında 2,5 milyar USD’lik giriş de kaynağı aşikâr olmayan para giriş-çıkışını gösteren net kusur noksan kalemi kaynaklı olmuş. Sonuçta sermaye girişiyle cari açığın karşılanması ile bir arada rezervlerde 6,7 milyar USD’lik artış gözleniyor.
2020 yıl sonuna göre de cari açığın finansmanında bariz düzgünleşme gözlenmekte. Rezervler, sermaye çıkışı sonucunda cari açığın finansmanında 2020 yılında faal rol almıştı, 2021 yılında ise başka yatırımlar, net yanılgı ve noksan, portföy ve direkt yatırımlardaki giriş cari açığın finansmanında rezervlere muhtaçlığı bitmiş oldurdi. bu biçimdece yapılan swap mutabakatlarının da dayanağıyla yılın başından bu yana rezervlerde 14 milyar USD artış görüldü.
Philadelphia Fed Lideri Harker, varlık alımlarının epey vakit geçmeden azaltılmasına yönelik adımı destekleyeceğini belirtti. Harker, varlık alımlarının azaltılmaya başlandığında, Fed’in bunu 8 ile 16 ay sürdürmesi gerektiğini belirterek, faizlerin 2022’nin sonlarında yahut 2023’ün başlarında yükseltilmesini beklediğini söylemiş oldu.
ECB İdare Şurası Üyesi Schnabel, enflasyonun orta vadede %2’nin altına düşmesi baz senaryolarına bağlı olsalar da enflasyonu titiz bir biçimde incelediklerini, arz zinciri ıstırabının ne kadar uzun sürerse firmaların maliyetlerini tüketici meblağlarına yansıtma ihtimalinin de o kadar artacağını, Euro Bölgesi ve Almanya’da artan sayıda firmanın meblağlarını artırdığını gördüklerini ve daha fazla fiyat artışının da beklenebileceğini belirtti. Ayrıyeten Schnabel, enflasyon sürdürülebilir biçimde %2 gayesine beklenmedik bir süratte ulaşırsa birebir ölçüde çabuk harekete geçeceklerini vurguladı.
Yurt dışı tarafta bugün bilgi takvimine bakıldığında,
ABD tarafında bugün piyasaların odak noktasında ağustos ayına ait TÜFE dataları olacak. Bilhassa piyasa iştirakçileri, ABD’de son fiyat baskılarının rastgele bir azalma belirtisi gösterip göstermediğini ve Fed’in sıkılaştırma suratını etkileyebilecek enflasyonist baskıları dikkatle takip edecekler. ABD’de TÜFE temmuzda yıllık bazda %5,4 düzeyinde gerçekleşerek Ağustos 2008’den bu yana en yüksek düzeylerdeki seyrini sürdürmüştü. Besin ve güç hariç çekirdek TÜFE ise, temmuzda yıllık bazda %4,5’ten %4,3 düzeyine kısmi gerilemiş ve beklentilerle uyumlu gerçekleşmişti. Ağustos ayına ait piyasa beklentisi ise, TÜFE’nin yıllık bazda %5,3 düzeyine ve çekirdek TÜFE’nin ise %4,2 düzeyine yavaşça gerilemesi tarafında.
Ayrıyeten TSİ 11’de Memleketler arası Güç Ajansı’nın (IEA) Aylık Raporu yayınlanacak.
Yurt içi tarafta ise, TSİ 10’da ağustos ayına ait konut satışları dataları açıklanacak. Türkiye’de temmuz ayında konut satışları aylık ve yıllık bazda düşmüştü. Haziran ayında açılmanın tesiriyle kuvvetli artışlar görmüştük lakin temmuzda hem resmi tatil günü sayısının fazla olması tıpkı vakitte sıkı finansal şartlar ile konut satışları aylık %20 düşmüştü. Her ne kadar toplam konut satışları 107.785 ile güzel gelse de yıllık %53 gerilemişti. Bunda geçen sene kamu bankaları öncülüğünde başlatılan düşük faizli kampanya kararı konut satışlarında görülen artışın yarattığı baz tesirli olmuştu.
TCMB Analitik Bilanço Datalarına bakılırsa 10 Eylül haftasında toplam ve net rezervin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 0,9 milyar USD arttı. Bunun sonucunda toplam rezervin 120,1 milyar USD’ye yükseldiğini kestirim ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 0,1 milyar USD azaldı. Buna göre net milletlerarası rezervin 1 milyar USD artarak 28,9 milyar USD düzeyine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi bankalarla olan swap ölçüsü ise 0,68 milyar USD artarak rezervleri artırıcı istikamette tesirde bulundu.
ŞİRKET HABERLERİ
Aksa Güç (AKSEN, Nötr): Aksa Güç Üretim A.Ş’nin %100 oranındaki bağlı paydaşlığı Aksa Aksen Güç Ticareti A.Ş.’nin komşu ülkelerle güç ticareti faaliyetleri kapsamında, Gürcistan’dan 13 Eylül 2021-30 Eylül 2021 tarihleri içinde 230 MW kapasiteye kadar elektrik gücü ithalatı yapmak gayesiyle TEİAŞ ve EPDK’ya yapılan müracaat onaylanmıştır.
Coca-Cola İçecek (CCOLA, Sonlu Pozitif): İstanbul ili Bahçelievler İlçesi, Yenibosna’da yer alan Şirkete ilişkin taşınmaz, Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti. ve Altur Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.’ye, 153,3mn TL bedel ile satılmıştır.
Şişe Cam (SISE, Hudutlu Pozitif): Şirket’in 13 Eylül 2021 tarihindeki İdare Heyeti toplantısında Şişecam’ın Türkiye’de süratle yükselen cam talebini karşılama ve tüm paydaşları için sürdürülebilir bedel yaratma amacı doğrultusunda mimari camlar ve otomotiv cam gereksinimlerine yönelik 4 milyar lirayı aşan iki yeni float sınırı yatırımı yapılmasına karar verilmiş olup, bu yatırımlar ile Türkiye’deki mevcut yıllık float üretim kapasitesinin %30 oranında artırılarak 2,6 milyon tona yükseltilmesi hedeflenmektedir. Gerçekleştirilecek günlük 1.200 ton kapasiteli mimari cam float sınırı yeni yeşil saha yatırımının, süratli bir ivme ile artan düzcam talebinin karşılanması maksadıyla, 24 ay içerisinde devreye alınması hedeflenmektedir. Öteki yandan devreye alınacak günlük 750 ton üretim kapasiteli otomotiv camına yönelik çizginin ise 18 ay içerisinde tamamlanması öngörülmektedir. Ayrıyeten, otomotiv camına yönelik fırın yatırımının tamamlanmasıyla mevcut durumda otocama yönelik üretim yapan Kırklareli TR1 Float çizgisinin mimari cam faaliyetine kaydırılması ve bu sınırın 2024 yılında yapılması planlanan soğuk tamir basamağında günlük üretim kapasitesinin 1.000 ton düzeyine kadar yükseltilmesi hedeflenmektedir.
Vakıfbank (VAKBN, Nötr): 84 gün vadeli 300mn TL nominal bedelli finansman bonolarının ihraç ve halka arz edilmesi maksadıyla Sermaye Piyasası Heyeti’ne müracaat yapılmıştır.
10 Ağustos 2021 tarihindeki Vakıfbank Raporumuz için tıklayınız…
Verusa Holding (VERUS, Sonlu Pozitif): Şirket’in %100 oranında bağlı iştiraki olan Standard Boksit İşletmeleri A.Ş.’nin üretime geçen Adana Tufanbeyli Boksit (alüminyum ana cevheri) maden alanına ait Adana – Tufanbeyli İlçesi’nde toplam 9.791 m2’lik arsa satın alınmıştır. Daha evvel yapmış olduğu 44.393 m2’lik arsa alımları ile birlikte Standard Boksit İşletmeleri A.Ş.’ye ilişkin emlakın toplamı 54.184 m2 olmuştur.
BÖLÜM HABERLERİ
Bağlantı: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, “Ülkemizin, vatandaşlarımızın, bu ülke için paha üreten işletmelerin datalarının saklılığı için yerli data merkezi yatırımları şayet olmazsa olmazımızdır. 5G teknolojisine yerli ve ulusal imkanlarla geçmeye emin adımlarla ilerliyoruz. e-Devlet’te yılın birinci 8 ayında toplam 5,5 milyar süreç gerçekleştirildi. Bilgi ve irtibat kesiminde, her türlü doğal afet ile fiziki ve siber hücumlara karşı bilginin saklanması ve yedeklenmesi hayati değer taşıyor” sözünü kullandı.
Otomotiv: Subaru Türkiye Genel Müdürü Halil Karagülle, yılsonunda Türkiye otomotiv pazarının 800 bin adet düzeylerinde şekillenebileceğini belirterek, “Her ne kadar tüm markalarda tedarik meseleleri yaşanmış olsa da otomotiv pazarı bu sene bir daha olumlu seyrini sürdürecek.” dedi.
Turizm: Rus hükümetinden yapılan açıklamada, 21 Eylül prestijiyle Pskov, Magadan, Murmansk ve Çita’da bulunan havalimanlarından da Türkiye’ye hava yolu ulaşımının açılmasına karar verildiği açıklandı.
ÖTEKİ ŞİRKET HABERLERİ
Arena Bilgisayar (ARENA): Şirket ile Likewize Corporation (önceki unvanı ile Brightstar Corporation) içinde gerçekleştirilen satın alma görüşmeleri sonucunda, Brightstar Telekomünikasyon Dağıtım Ltd. Şti.’nin (Brightstar Türkiye) paylarının %100’ünün Şirket tarafınca satın alınmasına ait Satın Alma Mukavelesi 10 Eylül 2021 tarihinde imzalanmıştır. Pay evreleri, Rekabet Konseyi onayı dahil gerekli yasal süreçlerin tamamlanması ve Satın Alma Kontratında yer alan şartların karşılıklı olarak yerine getirilmesini takiben tamamlanacaktır. Muahede gereği Şirket Brightstar Türkiye’nin paylarının %100’ünün satın alma bedeli olarak 35mn USD nakit ödeme yapacaktır. 2009 yılında akıllı telefonlar ve aksesuar eserleri başta olmak üzere tüm telekomünikasyon eser ve hizmetlerinin Türkiye’de dağıtımı hedefi ile kurulmuş olan Brightstar Türkiye birebir yıl Vodafone Dağıtım Servis ve İçerik Hizmetleri A.Ş. (Vodafone) ile tüm telekomünikasyon mamüllerinin Vodafone satış noktalarına ve iş ortaklarına dağıtılması konusunda dağıtıcılık mutabakatı imzalamıştır. Hali hazırda yürürlükte olan bu muahedenin mevcut şartlar ile paydaşlık değişimi daha sonrasında da devamına ait olarak Vodafone ile gerekli mutabakat sağlanmıştır. Akıllı telefon ve yeni jenerasyon aksesuar mamüllerinin Vodafone satış noktaları başta olmak üzere tüm akıllı telefon satış kanallarında katma kıymetli dağıtımını gerçekleştirmekte olan Brightstar Türkiye, satın almanın tamamlanması daha sonrasında bu eserlere ek olarak Şirket portföyünde bulunan bilgisayar ve öbür bilgi teknolojileri mamüllerini kendi satış kanalları üzerinden dağıtmaya da başlayacaktır. Dijital teknolojilere yapılan yatırımların bir devamı olan bu satın alma ile Arena ve Brightstar Türkiye’nin mevcut teknoloji gücü ve deneyimini Vodafone Türkiye 5G hizmetleri ile genişletmek ve müşterilerin uçtan uca tüm dijitalleşme gereksinimlerine yanıt verebileceği öncü bir dijitalleştirme platformu oluşturmak hedeflenmektedir. Brightstar Türkiye 2020 yılında 34mn USD net satış hasılatı gerçekleştirmiştir. Arena payları dün %1,07 yükseliş kaydetmiştir.
Dyo Boya (DYOBY): Şirket tarafınca sürdürülen AR-GE çalışmaları sonucunda; Dyo Boya, iç cephe boyası Teknoplast eserinde geliştirdiği ileri teknoloji ile uygulandığı yüzeye temas eden koronavirüsü (Sars-Cov-2) birinci 30 dakika prestijiyle %97,86 oranında ve 24 saat içerisinde %99,99 oranında etkisiz hale getiren eser geliştirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Bakanlığı tarafınca tesiri onaylanmıştır.
Söktaş Teksitl (SKTAS): Şirketin Aydın vilayetine bağlı Söke ilçesinde yer alan 140bin m² açık alana şurası dokuma üretim yerleşkesindeki fabrika binalarının çatılarına, 1,5 MW şurası güce sahip Güneş Gücü Santrali (GES) kurulacaktır. Gelir Paylaşımı Modeli temel alınarak yapılacak toplam 890bin USD + KDV fiyatındaki bu yatırımla, Şirketin elektrik masraflarından tasarruf sağlanacaktır. Santralde üretilecek elektrik ölçüsü yıllık 2,75mn kWh olup, toplam tüketimi karşılama oranı %18’dir.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü yüklü ortalama fonlama maliyeti %19 düzeyinde yatay seyretti. TCMB dün 54 milyar TL’lik (%19’dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama meblağı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 311 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,34 düzeylerinden başlarken, gün içerisinde %1,31-%1,35 bandında hareketin akabinde %1,32 düzeyinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün randıman eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda randıman eğrisinde faizlerde kısa, orta ve uzun vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
GÜNLÜK ÖZET PİYASA DATALARI
Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı