Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Kendimizi geliştirmek için yeni maksatlar belirleyelim”

Felaket

New member
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Kendimizi geliştirmek için yeni maksatlar belirleyelim” Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, yeni bir yılda ruhsal düzgün oluşa ait kıymetlendirme yaptı ve tavsiyelerde bulundu.

Ruhsal âlâ oluş teriminin 1960’lardan beri bilimsel literatürde tartışıldığını belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Psikolojik düzgün oluş tabiri, olumlu insanın yalnızca olumlu negatif hislerin değil müspet ve negatif hislerin karışımı olduğu ile ilgili. Bilimsel teorilerin başlangıç tarihi şuandaki çağdaş psikolojideki bilindik tarih 1960 ancak bu hakikatin lisana getirilmesi tarihi binlerce yıl önceye gidiyor. Bizim Anadolu bilgeliği, Anadolu irfanı dediğimiz şey aslında olumlu güzel oluş öğretisiydi. Müspet uygun oluş öğretisi şuan da bilimsel kategori oldu. Bilhassa Harvard’da, Yale’de ve bu üniversitelerden çok daha evvel Üsküdar Üniversitesi’nde ders olarak veriliyor.” dedi.

Olumlu psikoloji bir gereksinimden doğdu

Olumlu psikoloji alanının bir gereksinimden doğduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Yapılan hata istatistiklerinde, boşanma istatistiklerinde ruhsal güzel oluşla ömür kalitesi içinde önemli irtibat var. Ruhsal yeterli oluşu olan şahıslar suça daha az, boşanmaya daha az, depresyona aday olmaya daha az yakındır üzere manalı göstergeler var. Bunun üzerine bilim araştırmaları ruhsal düzgün oluşu nasıl arttırırız noktasına odaklandı. ‘Psikolojik uygun oluşu olan bireyler olayları daha yeterli yönetiyorlar, aile ortasında gerilimi daha yeterli yönetiyorlar. Bu âlâ oluşu bizim bilimsel olarak önemsememiz lazım, bilimsel olarak incelememiz lazım’ denildi. Bunu yaparken de nörobilim imdada yetişti ve memnunluk halinde beynin nasıl çalıştığına ait deliller sundu.” diye konuştu.

Üç türlü hami ruh sıhhati var

Kollayıcı ruh sıhhatinin ehemmiyetine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Özellikle sağlıklı beşerler için klinik tedavi gerektirmeyen üç türlü gözetici ruh sıhhati var. Birincisi sağlıklı insanların hasta olmaması için neler yapılır? İkincisi, şahısların risk kümelerini belirleyip hastalığı erken teşhisle belirleyip büyümeden, hastaneye yatırmadan ya da ağır tedavi gerektirmeden müdahale etme. Üçüncüsü ise müdafaa önlemleri. Müdafaada bireylerin hastalığı geçirdikten daha sonra tekrar nüksetmemesi için onları gözetici tedavi altına alma hedefleniyor. Bu ruhsal yeterli oluş birinci ve üçüncü kademede hayli işe yarıyor. Sağlıklı insanların memnun yaşaması tıpkı vakitte üretken olmasını sağlamak amaçlanıyor.” dedi.

Ruhsal âlâ oluşta “öz kabul” var

Mutluluğun yalnızca hedonizm ve bencillikle tanımlanmasının yanlış olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kafana bakılırsa yaşa, zincirleri kır, duvarları yık canın istediği üzere yaşa anlayışında kişi memnun üzere oluyor ama kısa vadeli bir memnunluk bu. Orta yahut uzun vadeli memnunluk yok. Ruhsal yeterli oluşta uzun vade kavramı da öne çıktı. Müspet psikolojide kişinin uzun vadeli hareket etmesi, uzun vadeli memnunluğu amaçlaması, kısa vadeli kimi zorluklara dayanabilmesi hedefleniyor. Bu niçinle ruhsal uygun oluşun birinci kuralı, kendini memnun etmeye çalışmak değil kendini kabul etme, öz kabul deniyor.” diye konuştu.Kişinin ‘Benim kuvvetli yanım bu, zayıf istikametim bu. Kendi zayıf tarafımı biliyorum ancak kuvvetli istikametime odaklı hareket edeceğim’ deyip kabullenebilmesine öz kabul denildiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bazı beşerler vardır memnunluk rolü oynarlar, memnun gözükürler. Lakin iç dünyalarında fırtına vardır. Bu öz kabul yapamayan kişidir. Yalnızca dışarıya karşı öyledir.” dedi.

Öz kabul için ruhsal SWOT tahlili yapılmalıdır

Öz kabul için kişinin hislerini fazlaca düzgün tanıması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bunun için de ruhsal SWOT tahlili yapılmasını tavsiye etti. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Psikolojik SWOT tahlili nedir? kuvvetli istikametlerini bil, zayıf istikametlerini bil, hayatla ilgili seni bekleyen mümkün tehditleri bil, fırsatları bil ve buna nazaran sağlıklı kararlar ver. Ruhsal uygun oluşun içerisinde öz kabulü yapmak, birinci kaidedir. İkinci kural ise kişinin diğerleriyle inanca dayalı olumlu toplumsal bağlantılar kurabilmesidir. Bir insan itimada dayalı toplumsal bağlar kurmayı başaramıyorsa, münasebetleri daima inanca dayalı değil de daima öfkeyle besleniyorsa, herkesle tartışıyor, geriliyor ve o biçimde muvaffakiyet odaklı gidiyorsa ki kapitalist sistem bunu teşvik ediyor.” diye konuştu.

Manalı emeller belirlemek gerekiyor

Ruhsal âlâ oluş halinde üzerinde en çok durulması gereken şeyin kişinin kendini tahlil edebilmesi ve tanıması olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişi ondan sonrasında negatif ve olumlu istikametlerini ele almalı. Yalnızca kendi güzel oluşunu değil, toplumsal yeterli oluşu düşünmeli. birlikte yaşadığı beşerlerle güzel oluşunu düşünmeli. Onların da düzgün oluşunu düşündüğü vakit uygunluk bilimine, ruhsal yeterli oluş halinin kurallarına uygun devam etmiş oluyor. İnsanın tabiatı hayli taraflı ve karmaşıktır. Tek yanlışsız da yoktur. herkesin doğrusu farklıdır. Anlamlı emeller belirlemek gerekiyor.” dedi.

Rekabetçi ilgi yerine tamamlayıcı bağ olmalıdır

Kapitalist sistemin hayatta olduğu üzere şahsi ilgilerde de rekabeti teşvik ettiğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hayat futbol maçı üzere değildir. Futbol maçında bir rekabet vardır. ‘Top bende olsun, daima forvette olayım, daima ben gol atayım’ şeklindeki yaklaşımlar devirlik hedeflerdir. Bu hayat ideolojisi haline gelirse kişi mutsuz olur. halbuki bağlantılarda rekabetçi değil tamamlayıcılık kıymetlidir. Çocukla anne içinde rekabetçi bağlantı değil, tamamlayıcı ilgi var. Karı koca içinde rekabetçi ilgi yok tamamlayıcı münasebet olmalıdır.” dedi.

Uyguna odaklanılmalı, berbata hayır denilmeli

Ruhsal yeterli oluş biliminin de insan ilgilerinde empati odaklı bağlantı kurulmasını önerdiğini lisana getiren Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Güvene dayalı ve empati odaklı alaka kurulmalı. Ne ezeceksin ne ezileceksin, o denli bir bağ kurmak gerekiyor. İnsan meskeninde, ailesinde kendi kişiliğini koruyarak yani ben kalarak biz olmayı başaracak. Bireyler özel alanlarını müdafaayı bilecek.” dedi. Müspet âlâ oluşta insanın düzgüne odaklanırken berbata karşı da hayır diyebilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Aslında müspet psikoloji ve yeterli oluş olumlu bakış açısı kazanabilme bilimidir. Hayata, olaylara bakışı değiştirme bilimi de diyebiliriz.” dedi.

Yalnızca kendi çıkarlarını gözeten kimse yalnız kalır

İnsanın yaşadığı topluma karşı da sorumlulukları olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, şunları söylemiş oldu: “Kişinin yalnızca kendine karşı sorumluluğu yoktur. Benmerkezci beşerler ruhsal yeterli oluşu yakalayamıyorlar zira onlar kendilerini dünyanın merkezinde görüyorlar. Ruhsal uygun oluşun sağlanmasında etrafla bağlar de kıymetlidir. Güzel arkadaşlar edinmek, hoş arkadaşlık ve dostluk münasebetlerine hâkim olmak gerekir. Kişinin hayat hedefini âlâ oluşturması lazım. Kişinin bir somut bir soyut maksadı olacak. Soyut gayesi nedir? hayatın sonuna geldiği vakit nasıl anılmak istiyorsun? Hayat sepetine neler koyarak hayatının sonuna gelmesini istiyorsun? örneğin 2021 yılı bitiyor, hayat sepetimize ne koyduk? Önümüzdeki yıl neler koymayı amaçlıyoruz? Daima bana daima bana mı diyoruz, yoksa bir sana bir bana mı diyoruz? Daima bana daima bana diyen bir ömür ideolojisinde hayat hedefi yalnızca kendi şahsi çıkarları olur. Yalnızca şahsi çıkarlarını düşünen ve gözeten bir kimse de yalnız kalır, sevilmez. etrafındaki beşerler gücü için orada olur, menfaat için orada olurlar.”

Olumlu bağlantılar kurulması değerli

Yale Üniversitesi’nin olumlu psikoloji dersini “İyilik Bilimi” olarak verdiğini söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişinin hayatında olumlu münasebetler kurması değerlidir. Bu derslerde minnettarlık modülü vardır. Minnettarlık modülü ne öğretiyor? Sana geçmişte uygunluk yapmış bir insan var. Sana bir hoşlukta bulunmuş. Ona bir armağan alıp gitmen tavsiye ediliyor. Bu öğrencilere ödev olarak veriliyor. Kişi armağan alıp gittiği vakit karşı taraf şaşırıyor. ‘Niye bu biçimde yaptın?’ deyince, ‘Sen bana geçmişte şu biçimde bir yapmıştın. Aklıma geldi sana teşekkür etmek istedim’ diyor. Acayip hoş bir dostluk başlıyor.” dedi.

Yeni tecrübelere açık olmak gerekiyor

Çıkar odaklı olmayan, insan odaklı olumlu ilgiler kurulması gerektiğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişinin bunları da amaçlaması değerlidir. Bunlar kısa vadeli hedeflerdir. Kişinin kendini geliştirme uğraşı da ruhsal düzgün oluşun ortasındadır. Bir insan 10 sene daha sonra bir daha tıpkı yerdeyse kendini daima gelişime, yeni yaşantıları denemeye yöneltmiyorsa buna kişinin küçük başarılarla keyifli olması deniyor. örneğin küçük hedefleri vardır. Hafta sonu hoş vakit geçirmek örneğin o bir gayedir. Onu oturup çocuklarla yaptığın vakit, herkesi sevindirdiğin vakit sende de harikulade bir haz oluyor. Kendinle barışık oluyorsun. Kişinin daima yeni tecrübelere açık olması, yeni yaşantıları denemesi gerekir.” dedi.Yeni yaşantıları deneyimlemeye açık olan bireylerin tenkitlere de açık olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu usul bireyler o eleştiriyi şayet faydalıysa bir armağan olarak görürler şayet faydalı değilse tahlil ederler ve yollarına devam ederler.” dedi.

Hayat sepetimizi hoşluklarla dolduralım

2022 yılında yeni amaçlar belirlenmesinin değerli olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişinin kendini geliştirmesi değerlidir. şahsi gelişim üzere bir amacımızın olması lazım. Bugünümüzle dünün eşit olmaması lazım. Hem günlük hayatta hem hayat sepetimizde daima tıpkı şeyler olmasın. Hayat sepetimize bir gün evvel ne var ise bir gün daha sonra birden çok şey ek etmeyi hedeflememiz kıymetli. Hayat sepetimizi hoşluklarla dolduralım. 2022’ye bu biçimde bir niyetle girelim.” tavsiyesinde bulundu.

Hibya Haber Ajansı