Kazım Koyuncu’suz 16 yıl… Müziğine de yansıyan protest ruhunu hayatının sonuna dek yaptığı her şeye yansıtan Koyuncu, Karadeniz’in kadim müzikal geleneğini ve lisanlarını kendi stiliyle buluşturup geniş kitlelere ulaştırdı. Çok erken yaşlarda başladığı müzik hayatında kurduğu ya da ortasında yer aldığı kümelerde ve solo mesleğinde, hem Lazcanın, Hemşincenin, Türkçenin en hoş birtakım müzik ve türkülerini söylemiş oldu, tıpkı vakitte özgürlüğü, temel insan haklarını, kültürel çeşitliliği ve doğayı savundu.
2005 yılında, çabucak hemen 33 yaşında, topraklarına musallat olan ve her vesileyle dikkat çektiği kanser niçiniyle vefat eden Koyuncu’yu, kaybının 16. yılında ailesi, dostları ve onunla ilgili çalışmalara imza atan isimlerle konuştuk.
NİYAZİ KOYUNCU: AĞABEYİME OLAN HASRETİM HER GEÇEN GÜN ARTIYOR
Kendisi de müzisyen olan kardeşi Niyazi Koyuncu, ona duyduğu hasreti şu sözlerle anlattı:
“Bugün tam 16 yıl oldu ağabeyimizi kaybedeli. Biz 16 yıldır her 25 Haziran’da abimin kabrinin başında oluyoruz. Ona olan hasretimizi tabir ediyoruz. Müzikler söylüyoruz, şiirler okuyoruz, dualar ediyoruz. Herkese bir biçimde ortasındaki Kazım’ı anlatma fırsatı doğuyor. 16 sene evvel bir yakınım bir şey söylemişti, aslında bu işin ne kadar hakikat olduğunu da söz etmiş oldu: “Acıyı,” dedi, “aslında ilerleyen yaşlarda daha fazla hissedeceksin, daha fazla aklında olacak. Zira hasret artacak.” Bundan daha sonra hiç goremeyecek olmak abimi, aslına bakarsanız başlı başına bir hasret. Ben abimi kaybettiğimde 21 yaşındaydım, artık 37 yaşındayım. 16 yıldır abim ömrümde yok ve haliyle bu hasret her sene daha da kat kat artıyor. Ancak bir biçimde abimin yakınları, dostları, sevenleriyle bu acıyı paylaşmak, nasıl anlatayım, merhem oluyor. Bu ortada bugün Türkiye’nin bir hayli yerinde Kazım Koyuncu aktiflikleri yapıyor biroldukça insan. Kimileri tek başına yapıyor bunu, kimileri belediyelerle yapıyor, kimileri bir dernek ismiyle yapıyorlar. Onlara da Kazım Koyuncu ailesinin bir ferdi olarak teşekkür etmek istiyorum.”
UMAY UMAY: ŞİMDİLERDE BİRAZ ANLADIM Kİ KAZIM YOK
Kazım Koyuncu’nun yakın dostu, son anına kadar yanında olan Umay Umay’a, “Kazım Koyuncu vefat ettiğinde neyi, kimi kaybettik? Yani bu 16 yılı Kazım Koyuncu’nun da yaşadığını hayal etseydiniz, neler farklı olurdu özel olarak sizin için ve hepimiz için?” diye sorduk.
“Bizi bilmiyorum inanın. Lakin ben evvela kardeşimi, gerçek dostumu kaybettim. kimi vakit müzikal olarak laflar ediyorum fakat en sonunda o yalnızca gençlik arkadaşlığı yüzümde, içimde kat kat burkulup duruyor. Yığılıp kalıyorum güldüğümüz, hengame ettiğimiz ve hastanede-evde çektiğimiz şaşkınlığın üstüne. Müzikal niyetlerimi sıraya koyup anlatamayacağım kadar büyük hayat ağrım.
Hastalandığında şaşırmaktan inanmaya geçemedik. En azından ben hayli uzun mühlet ikna olmadım. Şimdilerde biraz anladım ki Kazım yok. Probleme müzikal kaybımız açısından yanıt veremediğim için üzgünüm şu an. Lakin yaşarken bağları, sevgisi kuvvetli olan arkadaşlar bu biçimdedir. Ağrısının ötesine geçemez.
Şimdilerde mutfağımda asılı fotoğrafına geçerken ‘N’aber?’ diyebiliyorum. Alıştım lakin kolumu, kanadımı kendim kıra kıra. Kazım’ın gidişi bir vefat sorunu hiç olmadı. Büyük bir eksiklik, evet de, benim için yalnızca Kazım’ın saçlarını savura savura kahvaltıya gelişi eksikliği…”
İLKAY AKKAYA: DÜŞTÜĞÜMÜZ YOLLARIN ANISI HER GEÇEN GÜN ÇİÇEKLENİYOR
Kazım Koyuncu’nun yakın dostu, birlikte müzikal çalışmalara da imza attığı sanatçı İlkay Akkaya, Koyuncu’yu, ondan hemilk evvel vefat eden Kızılırmak’tan yol arkadaşı Tuncay Akdoğan’la bir arada yad ediyor:
“Bazı dostlukların nasıl başladığını bilmezsiniz. Güya her vakit sizinleymiş üzere hissettiğiniz dostlar vardır. O’nun uzaklarda olması ya da bu dünyadan göçmesi de mani olmaz bu biçimde hissetmenize. Kazım işte o denli bir dost benim için. Düştüğümüz yolların, geçtiğimiz yılların anısı her geçen gün çiçekleniyor. Özlemek, bu sanırım.
Tuncay’ın vefatının haftasında konmuştu teşhis. Konduramamıştık lakin onun ve hepimizin tüm gayretlerine karşın kısa bir süre ortasında uçup gitti. Şu yaşadığımız güç günler, epey daha kolay katlanılır olurdu burada olsalardı. Kurduğumuz düşün fersah fersah ötesine düşmüş bu ülkede, Kazım’ın da ömrüne mal olan, insan sıhhatini ve hayatını değersizleştiren iktidar geleneğine karşı omuz omuza olsaydık keşke. Her vakit sevgiyle ‘Lazanım’.”
MEHMEDALİ BARIŞ BEŞLİ: YOKLUĞUN HÂLÂ TRAVMA BİRÇOĞUMUZ İÇİN…
Lazca sözlerle rock müzik yapan birinci küme olan Zuğaşi Berepe’yi bir arada kurduğu yol ve müzik arkadaşı Mehmedali Barış Beşli, “Sensiz bu dünya bir rengini kaybetti” dediği Kazım Koyuncu’nun Lazca müziğin kayda geçmesindeki kıymetinin altını çizdi:
“Üstünde HES yapılmasına karşı son konserimizi verdiğimiz P’eruma derenin kenarında oturmuşum, bir yandan derenin sesini dinliyorum, bir yandan da senin için birkaç satır yazmaya çalışıyorum. Birazdan yanına geleceğiz, seninle ve senin o hayli sevdiğin P’anç’ol’la kucaklaşacağız…
Gayret alanlarımızdan kazanımlar elde ettik elbet, bizden daha sonra biroldukça müzisyen Lazca söylemiş oldu, Lazcanın kayda geçmesine katkı sağladık ve Lazcanın yok olmakta olduğunun farkındalığına vardı beşerler. Elbet senin solo katkın da büyük ve bugün ortamızda olsaydın, daha da büyük katkıların olacaktı. Dünya çapındaki sanatkarlara Lazca müzikler söyletmek ve bu müziklerden oluşan bir albüm yapmak fikrin epey pahalıydı lakin bunu senden öteki kim yapabilir bilemiyorum…
İgzas’ı finanse etmek için Bruxel Live CD’sini hazırlamak da senin özgün fikrindi aslına bakarsanız… Hayat kurtarmıştı bu fikir, çıkışsız üzere görünen bir durumda büyük bir güçle yapmıştık İgzas’ı…
Sensiz bu dünya bir rengini kaybetti, yokluğun hâlâ travma birçoğumuz için…
Mevtin ya da ölümsüzlüğün bir telafisi yok sanırım, tahminen de senin coğrafyan, dağların, derelerin ve toprağın biraz dindiriyor bizi…
Kazim, Dina, K’ak’i seni hayli özlüyoruz.”
ÜMİT KIVANÇ: ARKADAŞIMI KAYBETMİŞİM ÜZERE YANIYORDUM
Hazırladığı ‘Şarkılarla Geçtim Aranızdan’ belgeselinde Kazım Koyuncu’nun dünyasına, Koyuncu’nun çektiği imajları ve konuşmalarını da kullanarak büyük bir ışık tutan Ümit Kıvanç’a, “Kazım Koyuncu ile hiç yüzyüze tanışmadınız lakin bir bakıma onunla en epeyce konuşan, söylemiş olduklerini, ömrünü, fikirlerini tüm detaylarıyla en epey dinleyen insanlardan biri oldunuz belgesel vesilesiyle. Her şeyden daha sonra, bugün onunla yüzyüze tanışsaydınız, kendisine birinci vakit içinderda ne derdiniz, nasıl bir cümle kurardınız?” diye sorduk:
“Çok güç soru bu. Evvel uzun uzun sarılırdım, teşekkür eder, helal olsun, der, daha sonra, “haydi, bir an evvel ne yapacaksak konuşalım, yapalım,” falan diye girişirdim herbiçimde. Zira fazlaca âlâ anlaşabileceğimi düşündüğüm bir insan olduğundan eminim.
Buna müzikte yapmaya çalıştığı şeyi fark ettiğimde, onunla yapılmış birkaç görüşmeyi okuduğumda inanmıştım esasen. Sineması yaparken, çeşitli farklı ortamlarda, farklı bağlarla, farklı bağlantılar ortasında bulunduğu beşerlerle görüştüğümde, görüntülerden halini tutumunu gözleyip incelediğimde hem birfazlaca bakımdan kendime yakın bulmakta yanılmadığımı anladım birebir vakitte onun özgün yanlarını daha berrak nazaranbildim. Lakin daha evvel, öldüğünü öğrendiğimde bütün gece içip ağlamıştım. Niçin? Tanımıyordum bile! Lakin arkadaşımı kaybetmişim üzere yanıyordum.
Ortaya sıkıştırayım, bu niçinle, o sineması yapıp ortaya çıkarabilmiş olmaktan ötürü acayip memnunum. Elli sene daha sonra bile birilerinin Kazım’ı tanıma talihi olacak.
Türkiye’de adalet, eşitlik üzere sıkıntıları olan insanların çoklukla yüzü asıktır. Kendimi de katarak konuşayım: direncimiz vardır, uğraş azmimiz kolay kolay tükenmez, lakin insanlarda olumlu hisler, geleceğe yönelik hevesler uyandırmada maharetli değilizdir. Daha hayli, acıları, haksızlıkları lisana getiren, bunlar yüzünden acılaştığını dışa vuran beşerler olarak görünürüz. Doğal bizim içimizin kararması için birileri daima bir şeyler yapar, yani bu halimiz yalnızca kendi kabahatimizden değildir, ancak bir yandan da bu biçimde bir neşesizlik, asık hızlılık, sertlik kültürümüz vardır. Kazım, olağanüstü güçle, sevinçle, derin ve haklı öfkeyi birleştirebilen, her şeydilk evvel insanlara özgüven aşılayabilen biri. Her türlü acıyı hisseden, taşıyan, son derece hassas bir insan bulunmasına karşın omuz çökmelerine karşı ilaç olan tiplerden.
İkinci olarak, adalet-eşitlik çabasını günün birinde iktidarı ele geçirecek bir siyasî-askerî takımın doruktan aşağı düzenlemeleriyle kazanamayacağımızı, toplumsal dönüşüm uğraşının bugünden, bugünün alakaları içerisinde bir epeyce küçük değişiklikler yaratarak ilerleyeceğini kavramış bir insandı. Benim sinemanın başına koyduğum bir “mücadele tarifi” vardır, mealen aktarayım: “Bakkala, manava diğer bir türlü davranırsın. Bundan ötürü sana puan yazmazlar, lakin burada birisi diğer türlü davranıyor derler.” Bu derinlikli bir bakış açısıdır.
Ve üçüncüsü, Kazım klişelerin değil özgünlüklerin insanı. Muazzam bir müzikal donanımı yok, lakin müziğe kendine has bakış açısı, nereden nasıl özgün yollar bulunur arayışları var. Müziği asla yalnızca yöresel yeriyle tanımlanamaz. Yaşayabilseydi, eminim kendisini müzikal olarak besleyebilecek birileriyle işbirliği halinde, farklı şeyler yapacaktı. “Hayde” kesimini, bilhassa çift tulumun rock gitarı solosu havasında çaldığı kısmı dinleyince, temel gözünü diktiği şeylere dair fikrimiz olabiliyor.”
HÜSEYİN TURAN: KAZIM KOYUNCU HEM GELECEĞİ KORUDU birebir vakitte GELENEĞİ
Sanatçı Hüseyin Turan ise Kazım Koyuncu’nun klâsik müziği çağdaş bir üslupta icra ederek aslında ne kadar değerli bir kültürel köprü görevi de gördüğünün altını çizdi:
“2000’li yılların başında Karadeniz müziğinde adeta patlama yaşanmış ve bu kültürün lokal icracıları bir anda tanınan bir üne kavuşmuşlardı. Tanınan kültür içerisinde Karadeniz’in halk müziği motifleri yoz icracılarla arabesk ve poplaşma ile günümüze kadar ulaştı. Bu olumsuz havada Kazım Koyuncu daha pak bir damardan ilerleyip bölge halklarını buluşturduğu müziğiyle, hem geleceği korudu tıpkı vakitte geleneği.
Gerisinde bıraktıklarını yanlışsız algılayıp geliştiren biroldukca müzisyen, geldiğimiz noktada bu işi kotarıp Kazım’a asıllı bir selam gönderiyorlar kanımca.
Mevt yıldönümünde Kazım Koyuncu’yu sevgi ve rahmetle anıyorum…”
MURAT MERİÇ: DÜZGÜN Kİ…
Murat Meriç ise Koyuncu’nun sanat ömrüne dair şunları söylemiş oldu:
“Kazım Koyuncu, doğduğu, yetiştiği, yaşadığı bölgenin coğrafyasına benziyordu: Hırçın ve inatçıydı. Derelerin, önüne çıkan bentleri yıkarak akması üzere bir çırpıda aktı ve gitti. Kaynaktan aldığı pak suyu besledi, büyüttü, kocaman bir dereye dönüştürdü ve en hırçın hâliyle büyük bir denize döküldü. Karadeniz müziğiyle ilgisi olmayanların bile aklını çeldi. Yaptığı düzenlemeler, seçtiği ve bir daha kullanıma soktuğu türküler, yazdığı müziklerle yalnızca bir bölgenin değil, lisanını konuştuğu bütün insanların sesi, nefesi oldu ve onların sevdasını, hengamesini bugüne, geleceğe taşıdı. Gerisinde bıraktığı miras muazzam. Alıp bir daha işlenecek, çoğalacak, çoğaltılacak, jenerasyondan nesle aktarılacak. Her şey bir yana, bakir sayılabilecek bir alanı bütün zenginlikleriyle önümüze serdiği için ya da o zenginlikleri tanımamıza vesile olan yolu açtığı için hayli kıymetli bir müzisyen. Babylon’dan Yeni Melek’e bütün sahnelerde devleşen, BarışaRock sahnesini sallayan, Dinmeyen ve Zuğaşi Berepe’yle yaptığı işler bir yana solo performansıyla da hafızalara kazınan bir büyük isimden kelam ediyorum. Onu bir sefer bile olsun sahnede dinleyenler ne demek istediğimi anlayacaktır. Ben şanslıyım, fazlaca dinledim. Müziğe yeni adım attığı günlerde tanıştım, heyecanına şahit oldum ve daha sonrasında hayallerini nasıl gerçekleştirdiğini gördüm. Bugün, başta Niyazi Koyuncu, onun bayrağını devralan, türkülerini bize taşıyan bir epeyce isim var. Kazım Koyuncu onlarla yaşıyor, yaşayacak ve türküleri, tam da onun istediği üzere her vakit daima bir ağızdan söylenecek. Âlâ ki.”
2005 yılında, çabucak hemen 33 yaşında, topraklarına musallat olan ve her vesileyle dikkat çektiği kanser niçiniyle vefat eden Koyuncu’yu, kaybının 16. yılında ailesi, dostları ve onunla ilgili çalışmalara imza atan isimlerle konuştuk.
NİYAZİ KOYUNCU: AĞABEYİME OLAN HASRETİM HER GEÇEN GÜN ARTIYOR
Kendisi de müzisyen olan kardeşi Niyazi Koyuncu, ona duyduğu hasreti şu sözlerle anlattı:
“Bugün tam 16 yıl oldu ağabeyimizi kaybedeli. Biz 16 yıldır her 25 Haziran’da abimin kabrinin başında oluyoruz. Ona olan hasretimizi tabir ediyoruz. Müzikler söylüyoruz, şiirler okuyoruz, dualar ediyoruz. Herkese bir biçimde ortasındaki Kazım’ı anlatma fırsatı doğuyor. 16 sene evvel bir yakınım bir şey söylemişti, aslında bu işin ne kadar hakikat olduğunu da söz etmiş oldu: “Acıyı,” dedi, “aslında ilerleyen yaşlarda daha fazla hissedeceksin, daha fazla aklında olacak. Zira hasret artacak.” Bundan daha sonra hiç goremeyecek olmak abimi, aslına bakarsanız başlı başına bir hasret. Ben abimi kaybettiğimde 21 yaşındaydım, artık 37 yaşındayım. 16 yıldır abim ömrümde yok ve haliyle bu hasret her sene daha da kat kat artıyor. Ancak bir biçimde abimin yakınları, dostları, sevenleriyle bu acıyı paylaşmak, nasıl anlatayım, merhem oluyor. Bu ortada bugün Türkiye’nin bir hayli yerinde Kazım Koyuncu aktiflikleri yapıyor biroldukça insan. Kimileri tek başına yapıyor bunu, kimileri belediyelerle yapıyor, kimileri bir dernek ismiyle yapıyorlar. Onlara da Kazım Koyuncu ailesinin bir ferdi olarak teşekkür etmek istiyorum.”
UMAY UMAY: ŞİMDİLERDE BİRAZ ANLADIM Kİ KAZIM YOK
Kazım Koyuncu’nun yakın dostu, son anına kadar yanında olan Umay Umay’a, “Kazım Koyuncu vefat ettiğinde neyi, kimi kaybettik? Yani bu 16 yılı Kazım Koyuncu’nun da yaşadığını hayal etseydiniz, neler farklı olurdu özel olarak sizin için ve hepimiz için?” diye sorduk.
“Bizi bilmiyorum inanın. Lakin ben evvela kardeşimi, gerçek dostumu kaybettim. kimi vakit müzikal olarak laflar ediyorum fakat en sonunda o yalnızca gençlik arkadaşlığı yüzümde, içimde kat kat burkulup duruyor. Yığılıp kalıyorum güldüğümüz, hengame ettiğimiz ve hastanede-evde çektiğimiz şaşkınlığın üstüne. Müzikal niyetlerimi sıraya koyup anlatamayacağım kadar büyük hayat ağrım.
Hastalandığında şaşırmaktan inanmaya geçemedik. En azından ben hayli uzun mühlet ikna olmadım. Şimdilerde biraz anladım ki Kazım yok. Probleme müzikal kaybımız açısından yanıt veremediğim için üzgünüm şu an. Lakin yaşarken bağları, sevgisi kuvvetli olan arkadaşlar bu biçimdedir. Ağrısının ötesine geçemez.
Şimdilerde mutfağımda asılı fotoğrafına geçerken ‘N’aber?’ diyebiliyorum. Alıştım lakin kolumu, kanadımı kendim kıra kıra. Kazım’ın gidişi bir vefat sorunu hiç olmadı. Büyük bir eksiklik, evet de, benim için yalnızca Kazım’ın saçlarını savura savura kahvaltıya gelişi eksikliği…”
İLKAY AKKAYA: DÜŞTÜĞÜMÜZ YOLLARIN ANISI HER GEÇEN GÜN ÇİÇEKLENİYOR
Kazım Koyuncu’nun yakın dostu, birlikte müzikal çalışmalara da imza attığı sanatçı İlkay Akkaya, Koyuncu’yu, ondan hemilk evvel vefat eden Kızılırmak’tan yol arkadaşı Tuncay Akdoğan’la bir arada yad ediyor:
“Bazı dostlukların nasıl başladığını bilmezsiniz. Güya her vakit sizinleymiş üzere hissettiğiniz dostlar vardır. O’nun uzaklarda olması ya da bu dünyadan göçmesi de mani olmaz bu biçimde hissetmenize. Kazım işte o denli bir dost benim için. Düştüğümüz yolların, geçtiğimiz yılların anısı her geçen gün çiçekleniyor. Özlemek, bu sanırım.
Tuncay’ın vefatının haftasında konmuştu teşhis. Konduramamıştık lakin onun ve hepimizin tüm gayretlerine karşın kısa bir süre ortasında uçup gitti. Şu yaşadığımız güç günler, epey daha kolay katlanılır olurdu burada olsalardı. Kurduğumuz düşün fersah fersah ötesine düşmüş bu ülkede, Kazım’ın da ömrüne mal olan, insan sıhhatini ve hayatını değersizleştiren iktidar geleneğine karşı omuz omuza olsaydık keşke. Her vakit sevgiyle ‘Lazanım’.”
MEHMEDALİ BARIŞ BEŞLİ: YOKLUĞUN HÂLÂ TRAVMA BİRÇOĞUMUZ İÇİN…
Lazca sözlerle rock müzik yapan birinci küme olan Zuğaşi Berepe’yi bir arada kurduğu yol ve müzik arkadaşı Mehmedali Barış Beşli, “Sensiz bu dünya bir rengini kaybetti” dediği Kazım Koyuncu’nun Lazca müziğin kayda geçmesindeki kıymetinin altını çizdi:
“Üstünde HES yapılmasına karşı son konserimizi verdiğimiz P’eruma derenin kenarında oturmuşum, bir yandan derenin sesini dinliyorum, bir yandan da senin için birkaç satır yazmaya çalışıyorum. Birazdan yanına geleceğiz, seninle ve senin o hayli sevdiğin P’anç’ol’la kucaklaşacağız…
Gayret alanlarımızdan kazanımlar elde ettik elbet, bizden daha sonra biroldukça müzisyen Lazca söylemiş oldu, Lazcanın kayda geçmesine katkı sağladık ve Lazcanın yok olmakta olduğunun farkındalığına vardı beşerler. Elbet senin solo katkın da büyük ve bugün ortamızda olsaydın, daha da büyük katkıların olacaktı. Dünya çapındaki sanatkarlara Lazca müzikler söyletmek ve bu müziklerden oluşan bir albüm yapmak fikrin epey pahalıydı lakin bunu senden öteki kim yapabilir bilemiyorum…
İgzas’ı finanse etmek için Bruxel Live CD’sini hazırlamak da senin özgün fikrindi aslına bakarsanız… Hayat kurtarmıştı bu fikir, çıkışsız üzere görünen bir durumda büyük bir güçle yapmıştık İgzas’ı…
Sensiz bu dünya bir rengini kaybetti, yokluğun hâlâ travma birçoğumuz için…
Mevtin ya da ölümsüzlüğün bir telafisi yok sanırım, tahminen de senin coğrafyan, dağların, derelerin ve toprağın biraz dindiriyor bizi…
Kazim, Dina, K’ak’i seni hayli özlüyoruz.”
ÜMİT KIVANÇ: ARKADAŞIMI KAYBETMİŞİM ÜZERE YANIYORDUM
Hazırladığı ‘Şarkılarla Geçtim Aranızdan’ belgeselinde Kazım Koyuncu’nun dünyasına, Koyuncu’nun çektiği imajları ve konuşmalarını da kullanarak büyük bir ışık tutan Ümit Kıvanç’a, “Kazım Koyuncu ile hiç yüzyüze tanışmadınız lakin bir bakıma onunla en epeyce konuşan, söylemiş olduklerini, ömrünü, fikirlerini tüm detaylarıyla en epey dinleyen insanlardan biri oldunuz belgesel vesilesiyle. Her şeyden daha sonra, bugün onunla yüzyüze tanışsaydınız, kendisine birinci vakit içinderda ne derdiniz, nasıl bir cümle kurardınız?” diye sorduk:
“Çok güç soru bu. Evvel uzun uzun sarılırdım, teşekkür eder, helal olsun, der, daha sonra, “haydi, bir an evvel ne yapacaksak konuşalım, yapalım,” falan diye girişirdim herbiçimde. Zira fazlaca âlâ anlaşabileceğimi düşündüğüm bir insan olduğundan eminim.
Buna müzikte yapmaya çalıştığı şeyi fark ettiğimde, onunla yapılmış birkaç görüşmeyi okuduğumda inanmıştım esasen. Sineması yaparken, çeşitli farklı ortamlarda, farklı bağlarla, farklı bağlantılar ortasında bulunduğu beşerlerle görüştüğümde, görüntülerden halini tutumunu gözleyip incelediğimde hem birfazlaca bakımdan kendime yakın bulmakta yanılmadığımı anladım birebir vakitte onun özgün yanlarını daha berrak nazaranbildim. Lakin daha evvel, öldüğünü öğrendiğimde bütün gece içip ağlamıştım. Niçin? Tanımıyordum bile! Lakin arkadaşımı kaybetmişim üzere yanıyordum.
Ortaya sıkıştırayım, bu niçinle, o sineması yapıp ortaya çıkarabilmiş olmaktan ötürü acayip memnunum. Elli sene daha sonra bile birilerinin Kazım’ı tanıma talihi olacak.
Türkiye’de adalet, eşitlik üzere sıkıntıları olan insanların çoklukla yüzü asıktır. Kendimi de katarak konuşayım: direncimiz vardır, uğraş azmimiz kolay kolay tükenmez, lakin insanlarda olumlu hisler, geleceğe yönelik hevesler uyandırmada maharetli değilizdir. Daha hayli, acıları, haksızlıkları lisana getiren, bunlar yüzünden acılaştığını dışa vuran beşerler olarak görünürüz. Doğal bizim içimizin kararması için birileri daima bir şeyler yapar, yani bu halimiz yalnızca kendi kabahatimizden değildir, ancak bir yandan da bu biçimde bir neşesizlik, asık hızlılık, sertlik kültürümüz vardır. Kazım, olağanüstü güçle, sevinçle, derin ve haklı öfkeyi birleştirebilen, her şeydilk evvel insanlara özgüven aşılayabilen biri. Her türlü acıyı hisseden, taşıyan, son derece hassas bir insan bulunmasına karşın omuz çökmelerine karşı ilaç olan tiplerden.
İkinci olarak, adalet-eşitlik çabasını günün birinde iktidarı ele geçirecek bir siyasî-askerî takımın doruktan aşağı düzenlemeleriyle kazanamayacağımızı, toplumsal dönüşüm uğraşının bugünden, bugünün alakaları içerisinde bir epeyce küçük değişiklikler yaratarak ilerleyeceğini kavramış bir insandı. Benim sinemanın başına koyduğum bir “mücadele tarifi” vardır, mealen aktarayım: “Bakkala, manava diğer bir türlü davranırsın. Bundan ötürü sana puan yazmazlar, lakin burada birisi diğer türlü davranıyor derler.” Bu derinlikli bir bakış açısıdır.
Ve üçüncüsü, Kazım klişelerin değil özgünlüklerin insanı. Muazzam bir müzikal donanımı yok, lakin müziğe kendine has bakış açısı, nereden nasıl özgün yollar bulunur arayışları var. Müziği asla yalnızca yöresel yeriyle tanımlanamaz. Yaşayabilseydi, eminim kendisini müzikal olarak besleyebilecek birileriyle işbirliği halinde, farklı şeyler yapacaktı. “Hayde” kesimini, bilhassa çift tulumun rock gitarı solosu havasında çaldığı kısmı dinleyince, temel gözünü diktiği şeylere dair fikrimiz olabiliyor.”
HÜSEYİN TURAN: KAZIM KOYUNCU HEM GELECEĞİ KORUDU birebir vakitte GELENEĞİ
Sanatçı Hüseyin Turan ise Kazım Koyuncu’nun klâsik müziği çağdaş bir üslupta icra ederek aslında ne kadar değerli bir kültürel köprü görevi de gördüğünün altını çizdi:
“2000’li yılların başında Karadeniz müziğinde adeta patlama yaşanmış ve bu kültürün lokal icracıları bir anda tanınan bir üne kavuşmuşlardı. Tanınan kültür içerisinde Karadeniz’in halk müziği motifleri yoz icracılarla arabesk ve poplaşma ile günümüze kadar ulaştı. Bu olumsuz havada Kazım Koyuncu daha pak bir damardan ilerleyip bölge halklarını buluşturduğu müziğiyle, hem geleceği korudu tıpkı vakitte geleneği.
Gerisinde bıraktıklarını yanlışsız algılayıp geliştiren biroldukca müzisyen, geldiğimiz noktada bu işi kotarıp Kazım’a asıllı bir selam gönderiyorlar kanımca.
Mevt yıldönümünde Kazım Koyuncu’yu sevgi ve rahmetle anıyorum…”
MURAT MERİÇ: DÜZGÜN Kİ…
Murat Meriç ise Koyuncu’nun sanat ömrüne dair şunları söylemiş oldu:
“Kazım Koyuncu, doğduğu, yetiştiği, yaşadığı bölgenin coğrafyasına benziyordu: Hırçın ve inatçıydı. Derelerin, önüne çıkan bentleri yıkarak akması üzere bir çırpıda aktı ve gitti. Kaynaktan aldığı pak suyu besledi, büyüttü, kocaman bir dereye dönüştürdü ve en hırçın hâliyle büyük bir denize döküldü. Karadeniz müziğiyle ilgisi olmayanların bile aklını çeldi. Yaptığı düzenlemeler, seçtiği ve bir daha kullanıma soktuğu türküler, yazdığı müziklerle yalnızca bir bölgenin değil, lisanını konuştuğu bütün insanların sesi, nefesi oldu ve onların sevdasını, hengamesini bugüne, geleceğe taşıdı. Gerisinde bıraktığı miras muazzam. Alıp bir daha işlenecek, çoğalacak, çoğaltılacak, jenerasyondan nesle aktarılacak. Her şey bir yana, bakir sayılabilecek bir alanı bütün zenginlikleriyle önümüze serdiği için ya da o zenginlikleri tanımamıza vesile olan yolu açtığı için hayli kıymetli bir müzisyen. Babylon’dan Yeni Melek’e bütün sahnelerde devleşen, BarışaRock sahnesini sallayan, Dinmeyen ve Zuğaşi Berepe’yle yaptığı işler bir yana solo performansıyla da hafızalara kazınan bir büyük isimden kelam ediyorum. Onu bir sefer bile olsun sahnede dinleyenler ne demek istediğimi anlayacaktır. Ben şanslıyım, fazlaca dinledim. Müziğe yeni adım attığı günlerde tanıştım, heyecanına şahit oldum ve daha sonrasında hayallerini nasıl gerçekleştirdiğini gördüm. Bugün, başta Niyazi Koyuncu, onun bayrağını devralan, türkülerini bize taşıyan bir epeyce isim var. Kazım Koyuncu onlarla yaşıyor, yaşayacak ve türküleri, tam da onun istediği üzere her vakit daima bir ağızdan söylenecek. Âlâ ki.”