Tuğba Sivri
Aleyna Tilki’nin 15 Nisan Cuma günü yayınlanan yeni İngilizce teklisi ‘Take it or Leave it’, Youtube’da 22 saatte 1 buçuk milyonun üzerinde izlenmeye erişti. Müzik eğlenceli, Avril Lavigne’in “Barbie Punk” olduktan daha sonra çıkardığı dans hitlerine benziyor. Müzikal başarısı müzisyenlerin tartışacağı bir şey elbet. Ben burada tanınan kültür ve global kapitalizm kontağını toplumsal cinsiyet özelinde ele almaya çalışacağım.
80’lerden itibaren Disney’in çocuk şarkıcı/oyuncuları Hollywood’un aktör takımlarını doldurmaya başladı. Çocuk yıldızlar, bilhassa “fan” külçeşidinin oluştuğu erken ergenlik devrinde kız ve erkek çocukları için birer idol haline gelirler. Günümüzde bu durum o kadar dolaysız ki K-Pop’ta (Kore Pop Kültürü) genç kız kümelerinin (girl-bands) solistlerine “idol” deniyor. (1) Girlband ve boyband’lerin farklı ayrı kurulduğu, küme üyelerinin katı eğitimlerden geçtiği, özel hayatları dâhil tüm vakit içinderının denetiminin ağır mukavelelerle üretimci firmalara devredildiği, katı kapitalist bir bölümden bahsediyoruz. Bunun Güney Kore’den çıkması da tesadüf değil elbet. Güney Kore, neoliberal yeni muhafazakârlığın adeta membaı bir ülke. Yurt dışına ithal ettikleri dizilerden de bunu izlemek mümkün: “Doğu’nun müreffeh ulusu” imajı için üretilen, lüks villalarda son model otomobillerle yaşayan otoriter ve sert adamların başrollerde olduğu bu üretimler Türk dizi dalı için de son on yıldır yabancı olmaktan çıktı. Mevzuyu hayli dallandırmadan, bu dizilerde ve pop müzik görüntü kliplerinde nazaranbileceğimiz ortak birkaç temaya değinmek istiyorum.
Biliyorsunuz, K-Popçular Yeni Akit üzere yayın organlarında sık sık “Büyük tehlike” olarak anlatılır. Burada tehlike olarak görülen, bilhassa boyband’lerdeki erkek müzikçi ve dansçıların imajlarından diğer bir şey değil aslında. adamların “erkeğe benzememesi” sorunu, yerli ve ulusal erkekliğe tehdit olarak algılanıyor. “Kadınsılaşan” ve gücünü yitiren, “sakalsız bıyıksız” bir erkeklik, bayanlara maazallah daha eşitlikçi, daha insanca yaklaşır da efendi-köle bağımız bozulur mu, itaat ettiremez miyiz korkusu bu. halbuki K-Pop, imajın her şey olduğu, bütün uğraşların sembolik alanda verildiği çağımızda imaj ve lafdan ibaret bir değişimin aslında hiç de kâfi olmadığının bir delili olarak okunabilir. Dışarıdan bakıldığında “kadınsı” görünen, klâsik toplumsal cinsiyet rejiminin görsel kalıplarına sığmayan erkek idollerin ya da dizi karakterlerinin, kelam konusu bayanlara hükmetme ve ataerki olduğunda erkekliklerinden hiç bir şey yitirmediklerini; tersine, adeta güç yitiren bir “maçoizm”i renkli kıyafetlerle bir daha global pazara sunduklarını söylemek de yanlış olmaz. Bu manada bir tehlike kelam mevzusuysa bu, bayanların son 50-60 yılda elde ettiği kimi kazanımların bu yeni global görsel kültürün ürettiği “dominant erkek/itaatkâr kadın” kurguları kararı düştüğü tehlikedir. Genç kızların çabucak hemen reşit olmadan girdikleri bu ağır kontrollü sistem, bir yandan “özgür kadın/bayanın seçimi” telaffuzuyla konuşurken öbür yandan bayanların genç kızlıktan itibaren vücutlarını eril dileğe göre disipline ediyor, estetik ameliyatlar ve saatlerce süren idmanlar, katı diyet programlarıyla bir daha ataerkil kalıpları bayan vücuduna geçiriyor.
Açıkçası burada daha büyük tehlike, bu “renkli” ataerkil kültürün bir özgürlük alanı olarak algılanması olacaktır. Gerçekten neoliberalizmin seçme özgürlüğü miti de bu muhafazakâr siyasetle kol kola girdiği için bilhassa “seçme özgürlüğü feminizmi” tarafınca çok sahiplenilen bir tavır oldu, olmaya devam ediyor. “Kadınlar ne istiyorsa onu yapsın,” üzere tartışmaya açık bile olamayacak bir argümanı öne sürerek bayanların isteklerinin ne tarafta manipüle edildiğini, bin yıllardır erkekegemen bir dünyada yaşarken bir anda bayanların isteklerinin, hele hele kapitalist bölümler tarafınca bu kadar merkeze alınmasında bir bit yeniği olabileceğini bile düşünmemiz engellenebiliyor. Yeni Akit muhafazakârlığıyla Güney Kore muhafazakârlığı içinde bir seçim yapmaya, özgürlükçü bir seçim diyebiliyoruz. halbuki bu iki seçenek içinde sıkıştığımız için ülkece ve dünyaca sağa gerçek savruluyoruz. Irkçılık ile mizojinist ve homofobik ataerki, tam tarihî olarak güç kaybederken bu parlak imajların gerisine saklanarak güç kazandı ve artık arsızca, kendini gizlemeden var olabiliyor. Burada artık seçme özgürlüğü mitinin feminist masaya yatırılıp kesilip biçilmesi, ortasındaki ataerkil kodların açığa çıkarılması gerekiyor.
Aleyna Tilki’den yola çıkıp kelamı fazla uzattım, ancak hepsinin birbiriyle temaslı olduğunu düşünüyorum. Tilki, müzik bölümüne birinci girdiğinde çabucak hemen 16 yaşındaydı ve hem yeteneği hem hoşluğuyla cümbüş kesiminin her alanında ağır ilgi gördü. Natürel ki bu biçimde bir cevher, yapımcıların gözünden kaçmadı. Ses renginin değişikliği ve Avrupai manzarasıyla Disney çocuk şarkıcılarını anımsatıyordu. Dünya çapında bir star olabilirdi, yerli Britney olabilirdi. bu türlü bir imaj çalışması yapıldı. 18 yaşını doldurduğunda artık “kadınsı” tarafını ortaya çıkarmamak için bir niye yoktu. Global görsel kapitalist kültürde kadınsı demek, seksi, cazip, işveli, lakin hem de temiz ve ulaşılabilir demektir. Farklı kadınlık temsilleriyle karşılaşsak da “kadınsılığın” ortak tarifine bunlar az ya da epey girer. En “body positivist” markaların reklamlarında, dizilerde, sinemalarda bile bayanlar bu seksi olma baskısından kurtulamazlar.
Alışılmış AKP’nin İslami ahlakçı ve baskıcı siyasetleri karşısında bayanların istedikleri üzere giyinmeleri, bilhassa beklenen “tesettüre” uygun olmayan kıyafetlerle görünür olmaları politik bir direniştir, buna kimsenin itirazı olamaz, olmamalı. Burada sorguladığım şey farklı, bu çizgiyi epeyce net çekiyorum. Burada kelam konusu olan epey daha büyük, global bir dayatmanın özgürlük olarak sunulması. Bayanların kendi dilekleriyle değil, erkek hükümran kapitalizmin kodlarıyla hareket etmek zorunda bırakılması ve bu gerçeğin üzerinin örtülmesinden bahsediyorum. İki seçenek varmış ve özgürlüğün tek yolu sunulan tek seçenekteymiş illüzyonu, neoliberal muhafazakârlığın “Alternatif yok” (2) kandırmacasının bir uzantısıdır. Bu illüzyon, bilhassa son vakit içinderda bayan müzikçilerin hiper-seksüel imajlarla sisteme karşı “direniş” gösterdiği algısını besliyor ve aksi tarafta bir kelam üretmeyi özgürlük tersliği olarak kodluyor.
Aleyna Tilki’ye geri dönelim. Kelam konusu reşit olmayan kız müzikçiler olduğunda, Britney Spears’ta olduğu üzere, olayın bir de “çocukluğun fetişleştirilmesi” tarafı var. ‘Sen Olsan Bari’ klibinde de (özellikle kelamlar ve klip bir ortada düşünüldüğünde daha da netleşen) bir pedofili teması kelam konusuydu. ‘Take it or Leave it’, bunu değişik bir düzeye taşımış. Porno külçeşidinin en çok beslendiği liseli genç kız fantezisini, formasını çıkartarak iç çamaşırlarıyla dans eden bir genç bayan imgesiyle harmanlayarak male-gaze’e (eril bakış) bir görsel şölen sunmuşlar. Burada bayan vücudunun metalaştırılmasından öte liseli genç kızların, yani çabucak hemen reşit olmamış ergen çocukların fetişleştirilmesi kelam konusu. Birebirini Britney Spears da ‘Oops, I Did it Again!’de yapmıştı. Evet, yeni bir şey değil. Evet, artık aşinayız, tekraren yapıldı. Pekala, aşina olmamız, bunun global ataerkil kültüre hizmet ettiği, tecavüz külçeşidini besleği gerçeğini değiştiriyor mu?
Bunu konuşmaksa en büyük tabu artık: Zira seçim özgürlüğü mitinin pırıltılı maskesi, Yeni Akit’le birebir muhafazakârlığı beslediğini, birebir biçimde bayanları ve çocukları cinsel olarak metalaştırdığını gizlerken pedofiliye dair rastgele bir ima sezdiğinde de bunu “muhafazakârlaşma” olarak gösterip yansıtma yapabiliyor. Özgürlükçü olmak için bu büyük, global kesimin bayanları ve çocukları hiper-seksüel imgeler haline getirip vücutlarını metalaştırdığı gerçeğini görmezden gelmemiz gerekiyor. Hatta bundan 15-20 sene evvel biroldukca feminist medya tahlilinin temelinde olan “metalaş(tır)ma” kavramını bile artık kullanmıyoruz, kullanamıyoruz. “Bu nasıl bir özgürlük ki erkekler güçlerinden, zevklerinden, hazlarından hiç bir şey kaybetmezken küçük çocukların cinselleştirilmesi, cinselliğin çocukluğa ilişkin imgelerle donatılması olağan, olağan, hatta olması gereken bir bedel haline geliyor?” diye sormak, muhafazakâr olmanıza yetiyor. Hiper-seksüel bayan imajlarına daima maruz kalan genç kız ve adamların vücut algısı, cinsellik algısı nasıl değişiyor, nasıl etkileniyor, bunları düşünmek zorunda olduğumuz gerçeğinin yükünü, sırtımıza ‘seçme özgürlüğü’ pelerinini geçirip omzumuzdan atıyoruz. Bunun, özgürlükçü mahallede muhafazakâr anılmamak için gerçeğe gözlerimizi kapatıp ipleri büsbütün ataerkil kapitalist kültürün eline bırakmak olduğunu düşünüyorum. Gülşen’in yaladığı lolipop da, Aleyna Tilki’nin liseli forması da “kadınların istediği şeyler” değil; bin yıllık erkek fantezileri. Bunları bize bayanların arzusu/özgür seçimi diye pazarlayan kesime dostça yaklaşmak üzere bir borcumuz yok.
Burada bir daha de bir şerh düşmek istiyorum: Bayanların var oluşlarını, adamların algıları üzerinden yasallaştırmak üzere bir noktaya savrulmadan bu eleştiriyi yapmak zorundayız. Burada sorun, adamların bayanlara “saygı duyması” ya da yalnızca erkekler zevk alıyor diye bayanların vücutlarını ve görünürlüklerini denetim altına alması gereği değil. Tersine, bayanların kendi zevklerini, dileklerini keşfedebilmeleri için bu eril bakıştan kurtulmak gerekiyor. “Görülme” dileği, edilgen bir istektir ve adamların istediği üzere, onların arzulayacağı biçimde görülme isteğinin bayanların içsel istekleri olmadığını, erkekegemen sistem tarafınca dayatılan bir dilek olduğunu söylemek zorundayız. Genç kızların “görülmek” için kendilerini bu standartlara uydurmaya çalıştıkları, dahası bu bir özgürlük olarak sunulduğunda bundan toplumsal bir onay da alabildikleri gerçeğini göz gerisi etmeden; fakat vücudumuzun ve cinselliğimizin bir daha adamların “aklı çelinmesin” diye gizlenmesi gerektiğini söyleyen “klasik” muhafazakâr söyleme de alan tanımadan tenkidimizi yükseltmeliyiz. İkisi içinde seçim yapmak zorunda değiliz.
Yeni, bayanların sahiden özgür olacağı, feminist bir kültür kurabilmek için evvel ataerkil fantezilere hizmet etmeyi bırakmalı; eril tahakkümün, iktidarından kolay kolay vazgeçmeyeceğini ve yeni politik rüzgâra göre kendine yeni elbiseler dikmekte yetenekli olduğunu unutmadan, gözümüz açık siyaset üretmeliyiz. Seçeneklerimiz ‘take it or leave it’ten ibaret değil, baştan kurmak da bizim elimizde. Üçüncü bir alternatif her vakit var, öteki bir dünya mümkün.
Dipnot:
Aleyna Tilki’nin 15 Nisan Cuma günü yayınlanan yeni İngilizce teklisi ‘Take it or Leave it’, Youtube’da 22 saatte 1 buçuk milyonun üzerinde izlenmeye erişti. Müzik eğlenceli, Avril Lavigne’in “Barbie Punk” olduktan daha sonra çıkardığı dans hitlerine benziyor. Müzikal başarısı müzisyenlerin tartışacağı bir şey elbet. Ben burada tanınan kültür ve global kapitalizm kontağını toplumsal cinsiyet özelinde ele almaya çalışacağım.
80’lerden itibaren Disney’in çocuk şarkıcı/oyuncuları Hollywood’un aktör takımlarını doldurmaya başladı. Çocuk yıldızlar, bilhassa “fan” külçeşidinin oluştuğu erken ergenlik devrinde kız ve erkek çocukları için birer idol haline gelirler. Günümüzde bu durum o kadar dolaysız ki K-Pop’ta (Kore Pop Kültürü) genç kız kümelerinin (girl-bands) solistlerine “idol” deniyor. (1) Girlband ve boyband’lerin farklı ayrı kurulduğu, küme üyelerinin katı eğitimlerden geçtiği, özel hayatları dâhil tüm vakit içinderının denetiminin ağır mukavelelerle üretimci firmalara devredildiği, katı kapitalist bir bölümden bahsediyoruz. Bunun Güney Kore’den çıkması da tesadüf değil elbet. Güney Kore, neoliberal yeni muhafazakârlığın adeta membaı bir ülke. Yurt dışına ithal ettikleri dizilerden de bunu izlemek mümkün: “Doğu’nun müreffeh ulusu” imajı için üretilen, lüks villalarda son model otomobillerle yaşayan otoriter ve sert adamların başrollerde olduğu bu üretimler Türk dizi dalı için de son on yıldır yabancı olmaktan çıktı. Mevzuyu hayli dallandırmadan, bu dizilerde ve pop müzik görüntü kliplerinde nazaranbileceğimiz ortak birkaç temaya değinmek istiyorum.
Biliyorsunuz, K-Popçular Yeni Akit üzere yayın organlarında sık sık “Büyük tehlike” olarak anlatılır. Burada tehlike olarak görülen, bilhassa boyband’lerdeki erkek müzikçi ve dansçıların imajlarından diğer bir şey değil aslında. adamların “erkeğe benzememesi” sorunu, yerli ve ulusal erkekliğe tehdit olarak algılanıyor. “Kadınsılaşan” ve gücünü yitiren, “sakalsız bıyıksız” bir erkeklik, bayanlara maazallah daha eşitlikçi, daha insanca yaklaşır da efendi-köle bağımız bozulur mu, itaat ettiremez miyiz korkusu bu. halbuki K-Pop, imajın her şey olduğu, bütün uğraşların sembolik alanda verildiği çağımızda imaj ve lafdan ibaret bir değişimin aslında hiç de kâfi olmadığının bir delili olarak okunabilir. Dışarıdan bakıldığında “kadınsı” görünen, klâsik toplumsal cinsiyet rejiminin görsel kalıplarına sığmayan erkek idollerin ya da dizi karakterlerinin, kelam konusu bayanlara hükmetme ve ataerki olduğunda erkekliklerinden hiç bir şey yitirmediklerini; tersine, adeta güç yitiren bir “maçoizm”i renkli kıyafetlerle bir daha global pazara sunduklarını söylemek de yanlış olmaz. Bu manada bir tehlike kelam mevzusuysa bu, bayanların son 50-60 yılda elde ettiği kimi kazanımların bu yeni global görsel kültürün ürettiği “dominant erkek/itaatkâr kadın” kurguları kararı düştüğü tehlikedir. Genç kızların çabucak hemen reşit olmadan girdikleri bu ağır kontrollü sistem, bir yandan “özgür kadın/bayanın seçimi” telaffuzuyla konuşurken öbür yandan bayanların genç kızlıktan itibaren vücutlarını eril dileğe göre disipline ediyor, estetik ameliyatlar ve saatlerce süren idmanlar, katı diyet programlarıyla bir daha ataerkil kalıpları bayan vücuduna geçiriyor.
Açıkçası burada daha büyük tehlike, bu “renkli” ataerkil kültürün bir özgürlük alanı olarak algılanması olacaktır. Gerçekten neoliberalizmin seçme özgürlüğü miti de bu muhafazakâr siyasetle kol kola girdiği için bilhassa “seçme özgürlüğü feminizmi” tarafınca çok sahiplenilen bir tavır oldu, olmaya devam ediyor. “Kadınlar ne istiyorsa onu yapsın,” üzere tartışmaya açık bile olamayacak bir argümanı öne sürerek bayanların isteklerinin ne tarafta manipüle edildiğini, bin yıllardır erkekegemen bir dünyada yaşarken bir anda bayanların isteklerinin, hele hele kapitalist bölümler tarafınca bu kadar merkeze alınmasında bir bit yeniği olabileceğini bile düşünmemiz engellenebiliyor. Yeni Akit muhafazakârlığıyla Güney Kore muhafazakârlığı içinde bir seçim yapmaya, özgürlükçü bir seçim diyebiliyoruz. halbuki bu iki seçenek içinde sıkıştığımız için ülkece ve dünyaca sağa gerçek savruluyoruz. Irkçılık ile mizojinist ve homofobik ataerki, tam tarihî olarak güç kaybederken bu parlak imajların gerisine saklanarak güç kazandı ve artık arsızca, kendini gizlemeden var olabiliyor. Burada artık seçme özgürlüğü mitinin feminist masaya yatırılıp kesilip biçilmesi, ortasındaki ataerkil kodların açığa çıkarılması gerekiyor.
Aleyna Tilki’den yola çıkıp kelamı fazla uzattım, ancak hepsinin birbiriyle temaslı olduğunu düşünüyorum. Tilki, müzik bölümüne birinci girdiğinde çabucak hemen 16 yaşındaydı ve hem yeteneği hem hoşluğuyla cümbüş kesiminin her alanında ağır ilgi gördü. Natürel ki bu biçimde bir cevher, yapımcıların gözünden kaçmadı. Ses renginin değişikliği ve Avrupai manzarasıyla Disney çocuk şarkıcılarını anımsatıyordu. Dünya çapında bir star olabilirdi, yerli Britney olabilirdi. bu türlü bir imaj çalışması yapıldı. 18 yaşını doldurduğunda artık “kadınsı” tarafını ortaya çıkarmamak için bir niye yoktu. Global görsel kapitalist kültürde kadınsı demek, seksi, cazip, işveli, lakin hem de temiz ve ulaşılabilir demektir. Farklı kadınlık temsilleriyle karşılaşsak da “kadınsılığın” ortak tarifine bunlar az ya da epey girer. En “body positivist” markaların reklamlarında, dizilerde, sinemalarda bile bayanlar bu seksi olma baskısından kurtulamazlar.
Alışılmış AKP’nin İslami ahlakçı ve baskıcı siyasetleri karşısında bayanların istedikleri üzere giyinmeleri, bilhassa beklenen “tesettüre” uygun olmayan kıyafetlerle görünür olmaları politik bir direniştir, buna kimsenin itirazı olamaz, olmamalı. Burada sorguladığım şey farklı, bu çizgiyi epeyce net çekiyorum. Burada kelam konusu olan epey daha büyük, global bir dayatmanın özgürlük olarak sunulması. Bayanların kendi dilekleriyle değil, erkek hükümran kapitalizmin kodlarıyla hareket etmek zorunda bırakılması ve bu gerçeğin üzerinin örtülmesinden bahsediyorum. İki seçenek varmış ve özgürlüğün tek yolu sunulan tek seçenekteymiş illüzyonu, neoliberal muhafazakârlığın “Alternatif yok” (2) kandırmacasının bir uzantısıdır. Bu illüzyon, bilhassa son vakit içinderda bayan müzikçilerin hiper-seksüel imajlarla sisteme karşı “direniş” gösterdiği algısını besliyor ve aksi tarafta bir kelam üretmeyi özgürlük tersliği olarak kodluyor.
Aleyna Tilki’ye geri dönelim. Kelam konusu reşit olmayan kız müzikçiler olduğunda, Britney Spears’ta olduğu üzere, olayın bir de “çocukluğun fetişleştirilmesi” tarafı var. ‘Sen Olsan Bari’ klibinde de (özellikle kelamlar ve klip bir ortada düşünüldüğünde daha da netleşen) bir pedofili teması kelam konusuydu. ‘Take it or Leave it’, bunu değişik bir düzeye taşımış. Porno külçeşidinin en çok beslendiği liseli genç kız fantezisini, formasını çıkartarak iç çamaşırlarıyla dans eden bir genç bayan imgesiyle harmanlayarak male-gaze’e (eril bakış) bir görsel şölen sunmuşlar. Burada bayan vücudunun metalaştırılmasından öte liseli genç kızların, yani çabucak hemen reşit olmamış ergen çocukların fetişleştirilmesi kelam konusu. Birebirini Britney Spears da ‘Oops, I Did it Again!’de yapmıştı. Evet, yeni bir şey değil. Evet, artık aşinayız, tekraren yapıldı. Pekala, aşina olmamız, bunun global ataerkil kültüre hizmet ettiği, tecavüz külçeşidini besleği gerçeğini değiştiriyor mu?
Bunu konuşmaksa en büyük tabu artık: Zira seçim özgürlüğü mitinin pırıltılı maskesi, Yeni Akit’le birebir muhafazakârlığı beslediğini, birebir biçimde bayanları ve çocukları cinsel olarak metalaştırdığını gizlerken pedofiliye dair rastgele bir ima sezdiğinde de bunu “muhafazakârlaşma” olarak gösterip yansıtma yapabiliyor. Özgürlükçü olmak için bu büyük, global kesimin bayanları ve çocukları hiper-seksüel imgeler haline getirip vücutlarını metalaştırdığı gerçeğini görmezden gelmemiz gerekiyor. Hatta bundan 15-20 sene evvel biroldukca feminist medya tahlilinin temelinde olan “metalaş(tır)ma” kavramını bile artık kullanmıyoruz, kullanamıyoruz. “Bu nasıl bir özgürlük ki erkekler güçlerinden, zevklerinden, hazlarından hiç bir şey kaybetmezken küçük çocukların cinselleştirilmesi, cinselliğin çocukluğa ilişkin imgelerle donatılması olağan, olağan, hatta olması gereken bir bedel haline geliyor?” diye sormak, muhafazakâr olmanıza yetiyor. Hiper-seksüel bayan imajlarına daima maruz kalan genç kız ve adamların vücut algısı, cinsellik algısı nasıl değişiyor, nasıl etkileniyor, bunları düşünmek zorunda olduğumuz gerçeğinin yükünü, sırtımıza ‘seçme özgürlüğü’ pelerinini geçirip omzumuzdan atıyoruz. Bunun, özgürlükçü mahallede muhafazakâr anılmamak için gerçeğe gözlerimizi kapatıp ipleri büsbütün ataerkil kapitalist kültürün eline bırakmak olduğunu düşünüyorum. Gülşen’in yaladığı lolipop da, Aleyna Tilki’nin liseli forması da “kadınların istediği şeyler” değil; bin yıllık erkek fantezileri. Bunları bize bayanların arzusu/özgür seçimi diye pazarlayan kesime dostça yaklaşmak üzere bir borcumuz yok.
Burada bir daha de bir şerh düşmek istiyorum: Bayanların var oluşlarını, adamların algıları üzerinden yasallaştırmak üzere bir noktaya savrulmadan bu eleştiriyi yapmak zorundayız. Burada sorun, adamların bayanlara “saygı duyması” ya da yalnızca erkekler zevk alıyor diye bayanların vücutlarını ve görünürlüklerini denetim altına alması gereği değil. Tersine, bayanların kendi zevklerini, dileklerini keşfedebilmeleri için bu eril bakıştan kurtulmak gerekiyor. “Görülme” dileği, edilgen bir istektir ve adamların istediği üzere, onların arzulayacağı biçimde görülme isteğinin bayanların içsel istekleri olmadığını, erkekegemen sistem tarafınca dayatılan bir dilek olduğunu söylemek zorundayız. Genç kızların “görülmek” için kendilerini bu standartlara uydurmaya çalıştıkları, dahası bu bir özgürlük olarak sunulduğunda bundan toplumsal bir onay da alabildikleri gerçeğini göz gerisi etmeden; fakat vücudumuzun ve cinselliğimizin bir daha adamların “aklı çelinmesin” diye gizlenmesi gerektiğini söyleyen “klasik” muhafazakâr söyleme de alan tanımadan tenkidimizi yükseltmeliyiz. İkisi içinde seçim yapmak zorunda değiliz.
Yeni, bayanların sahiden özgür olacağı, feminist bir kültür kurabilmek için evvel ataerkil fantezilere hizmet etmeyi bırakmalı; eril tahakkümün, iktidarından kolay kolay vazgeçmeyeceğini ve yeni politik rüzgâra göre kendine yeni elbiseler dikmekte yetenekli olduğunu unutmadan, gözümüz açık siyaset üretmeliyiz. Seçeneklerimiz ‘take it or leave it’ten ibaret değil, baştan kurmak da bizim elimizde. Üçüncü bir alternatif her vakit var, öteki bir dünya mümkün.
Dipnot:
- https://www.gazeteduvar.com.tr/dunyayi-etkisi-altina-alan-k-pop-dalgasi-yukselmeye-devam-ediyor-galeri-1537663?p=2
- “There is no alternative”, İngiliz muhafazakâr önder Margaret Thatcher’ın sloganıydı. Piyasa iktisadının, işleyen en uygun ve tek sistem olduğunu söz ediyordu.