DİYARBAKIR – Karikatürist Seyda ile Zerzevan Konağı’nda açtığı standın son günlerinde tanıştık. Tanışırken Seyda’nın birinci söylemiş olduği, Diyarbakır’da olmaktan duyduğu memnunluğu belirtmek ve burada stant açma imkanı bulduğu için hissettiği heyecanı lisana getirmek oldu. Seyda, “İlk kere burada stant açıyorum ve şu an bunun heyecanını yaşıyorum” dedi.
Sergiyi daha evvel gezmiştim lakin Mardin’de olduğu için Seyda ile karşılaşamamıştık. Mardin’den de memnun dönmüştü Seyda, gezdiği tarihi yerleri yüzünde güller açarak anlatıyordu. Seyahatten duyduğu memnuniyeti, “Mardin de benim toprağım. Ülkemin kokusunu duydum, hasret giderdim” kelamlarıyla lisana getirdi.
Karikatürist Seyda, Kuzey Doğu Suriye’nin Amudê kentinde dünyaya geldi. Amudê, Mardin hududunda, birfazlaca medeniyete mesken sahipliği yapmış epey eski bir kent. yıllardır İsveç’te yaşayan Seyda’nın Mardin’i kendi memleketi üzere hissetmesi, temel olarak bu niçinle. Mardin’de olmak bir burukluğa da niye oluyor şüphesiz. Bu kadar yakına gelmişken doğduğun kente gidememek burukluğu.
Birinci sefer geldiği Diyarbakır’ı ve Mardin’i epey sevdiğini belirten Seyda, “Mardin’de Dara’ya da gidecektik lakin vakit kalmayınca Diyarbakır’a dönmek zorunda kaldım. tekrar Diyarbakır’a geldiğimde, hem Dara’ya hem Amudê’ye de gidebilmeyi umuyorum” dedi.
Diyarbakır’da olduğu için ve burada stant açma imkanı bulduğu için memnun olduğunu vurgulayan Seyda; “İlk kez burada stant açıyorum ve şu an bunun heyecanını yaşıyorum” tabirlerini kullandı.
SEVDA MÜLTECİSİ
Karikatürleri ve kendisi hakkında sohbet ettiğimiz Seyda, üniversite eğitimini Halep’te tamamladığını ve 2002 yılından bu yana İsveç’te yaşadığını söylemiş oldu. İsveç’e yerleştiği tarih Suriye’de başlayan ve hala devam eden savaştan evvel, bu niçinle “Seni İsveç’e götüren ne oldu” soruma gülerek karşılık verdi: “Ben siyasi mülteci değilim, sevda mültecisiyim.” Seyda’nın anlattığı İsveç’e yerleşme öyküsü, özetlemek gerekirse şu biçimde: Seyda, İsveç’te yaşayan Amudêli bayana aşık olup peşinden İsveç’e gidiyor. Aşkı karşılıksız olmadığı için evleniyorlar ve iki çocukları var artık. 2002 de başlayan öykü hoş devam ediyor.
‘BİR DİKTATÖRLE BAĞ KURMADIM’
Karikatüre fazlaca genç yaşta başlamış Seyda. Halep’te üniversitede okurken profesyonel olarak karikatür çizmeye başladığını söylüyor Seyda. “Halep’te okurken Suriye’de yayımlanan en değerli mecmualardan birinde çalıştım. Mecmua Suriye hükümeti tarafınca destekleniyordu. Bu yüzden biraz mesafeliydim. aslına bakarsanız çabucak sonrasında beni hem partilerine birebir vakitte mecmuanın takımına almak istediklerinde mazeretler üreterek kabul etmedim. Bu sonucu verdiğimde 19 yaşında bir geçtim. Artık fazlaca memnunum, vicdanım rahat, şahsi tarihimde bir diktatörle bir bağ kurmadığım için.”
Karikatürün yanı sıra fotoğraf sanatında da eserleri bulunuyor Seyda’nın. Suriye’de yaşadığı senelerda fotoğraf ve karikatürleriyle karma stantlara katıldığı üzere şahsi stantlar de açtı.
‘KADROLU SANATÇI OLMAK İSTEMEM’
Seyda İsveç’te de fotoğraf yapmaya, karikatür çizmeye ve stantlar açmaya devam etti. Fakat bağımsızlığına düşkün olduğu için bir mecmuanın ya da kurumun takımlı sanatkarı olarak çalışmıyor. Seyda, “Eğer bir mecmuanın çalışanı olursam onların istediği mevzuları çizmek zorunda kalırım. Ben çiziyorum, onlar bakıyorlar ve uygun gördüklerini yayımlıyorlar. Bu sayede karşılıklı olarak bir sorun yaşamamış oluyoruz” diyor.
Çizdiği karikatürlerden olağan olarak para kazanıyor Seyda lakin İsveç’te temel olarak fotoğraf ve karikatür dersleri vererek ömrünü idame ediyor.
DİYARBAKIR İÇİN ÖZEL SEÇKİ
Diyarbakır’daki stantta yer alan karikatürlerde Seyda’nın diktatörlük ve savaş aykırısı fikirlerinin yanı sıra ekonomik ve toplumsal problemlere dair tenkitlerini görmek mümkün. Savaşlar, adamların bayana bakışı, dini sömürenler, ekmek arbedesi Diyarbakır’da sergilenen karikatürlerin konusunu belirlemiş.
Diyarbakır’daki stant için karikatürlerinden özel bir seçki hazırladığına dikkat çeken Seyda, “Siyaset, din, iktisat üzere mevzuları işliyorum. Bunlar değerli meseleler ve bu konulardaki fikirlerimi paylaşmaya çalışıyorum. İsveç’te Avrupalıların birtakım konulardaki fikir usulünü eleştiren karikatürlerim yayınlanıyor. Son yayımlanan karikatürüm Ukrayna-Rusya savaşını eleştiriyor. Diyarbakır standı için seçtiğim karikatürler ise Ortadoğu’daki sıkıntıları ele alıyor ve Ortadoğu’daki sıkıntılara nasıl baktığımı gösteriyorlar” diyor.
‘DİYARBAKIR’IN ZİHNİ AÇIK’
Diyarbakır’da açtığı standın gördüğü ilgiden de çok şad Seyda. “Diyarbakır’ın zihni açık” tespitini yaparak, şunları söylemiş oldu: Kimi toplumların zihni bir ırmak üzere akmadığı için bir süre daha sonra bataklığa dönüşüyor ve makus kokmaya başlıyor. örneğin bu sergiyi Hewler’de açabilir miydim, bilmiyorum. Zira orada birtakım bahisler hala tabu.”
Karikatürlerde konuşma balonu kullanmıyor Seyda. Bunun avantajını ve kendisine kattıkları için “Ben karikatürle bir durumu yorumluyorum ve seyircisi ile paylaşıyorum. İzleyici, konuşma balonu olmadığı için, baktığı karikatüre öbür manalar da yüklüyor. Birtakım yorumlar benim benimkinden çok farklı ve benim yorumumdan daha gerçek olabiliyor. Bu yorumların sanatımda büyük katkısı oluyor” dedi.
‘KARİKATÜRÜN BİLDİRİSİ DAHA NETTİR’
Üstte Seyda’nın fotoğraf yaptığını söylemiştik. Fotoğraflarını bakılırsamediğimiz için kıymetlendirme yapmak ya da konuşmak için bahtımız yok şüphesiz. İki sanat içindeki farkı ise Seyda, şu biçimde anlattı: “Karikatür bildiri vermeye odaklıdır. İletisini direkt, net ve süratli bir biçimde verir. Beşerler bir karikatüre bakarken gülümseyebiliyor lakin bununla birlikte verdiği ileti üzerine düşünüyor. Karikatürün bu özelliği, toplumsal problemleri kendisine keder eden sanatkarları motive eden bir durum. Fotoğraf de yapıyorum, fotoğraf yapmayı da hayli seviyorum. Lakin karikatür vermek istediğim bildirisi hayli süratli ve net bir biçimde topluma iletiyor. Fotoğraftan en büyük farkı da budur.”
Seyda’nın Zerzevan Konağı’nda açtığı ve bir hafta süren karikatür standı bitti. Fakat sanatçı, Diyarbakır’da gerçekleşecek yeni bir aktiflikte yer alabilmek için sabırsızlandığını söylemiş oldu.
Sergiyi daha evvel gezmiştim lakin Mardin’de olduğu için Seyda ile karşılaşamamıştık. Mardin’den de memnun dönmüştü Seyda, gezdiği tarihi yerleri yüzünde güller açarak anlatıyordu. Seyahatten duyduğu memnuniyeti, “Mardin de benim toprağım. Ülkemin kokusunu duydum, hasret giderdim” kelamlarıyla lisana getirdi.
Karikatürist Seyda, Kuzey Doğu Suriye’nin Amudê kentinde dünyaya geldi. Amudê, Mardin hududunda, birfazlaca medeniyete mesken sahipliği yapmış epey eski bir kent. yıllardır İsveç’te yaşayan Seyda’nın Mardin’i kendi memleketi üzere hissetmesi, temel olarak bu niçinle. Mardin’de olmak bir burukluğa da niye oluyor şüphesiz. Bu kadar yakına gelmişken doğduğun kente gidememek burukluğu.
Birinci sefer geldiği Diyarbakır’ı ve Mardin’i epey sevdiğini belirten Seyda, “Mardin’de Dara’ya da gidecektik lakin vakit kalmayınca Diyarbakır’a dönmek zorunda kaldım. tekrar Diyarbakır’a geldiğimde, hem Dara’ya hem Amudê’ye de gidebilmeyi umuyorum” dedi.
Diyarbakır’da olduğu için ve burada stant açma imkanı bulduğu için memnun olduğunu vurgulayan Seyda; “İlk kez burada stant açıyorum ve şu an bunun heyecanını yaşıyorum” tabirlerini kullandı.
SEVDA MÜLTECİSİ
Karikatürleri ve kendisi hakkında sohbet ettiğimiz Seyda, üniversite eğitimini Halep’te tamamladığını ve 2002 yılından bu yana İsveç’te yaşadığını söylemiş oldu. İsveç’e yerleştiği tarih Suriye’de başlayan ve hala devam eden savaştan evvel, bu niçinle “Seni İsveç’e götüren ne oldu” soruma gülerek karşılık verdi: “Ben siyasi mülteci değilim, sevda mültecisiyim.” Seyda’nın anlattığı İsveç’e yerleşme öyküsü, özetlemek gerekirse şu biçimde: Seyda, İsveç’te yaşayan Amudêli bayana aşık olup peşinden İsveç’e gidiyor. Aşkı karşılıksız olmadığı için evleniyorlar ve iki çocukları var artık. 2002 de başlayan öykü hoş devam ediyor.
‘BİR DİKTATÖRLE BAĞ KURMADIM’
Karikatüre fazlaca genç yaşta başlamış Seyda. Halep’te üniversitede okurken profesyonel olarak karikatür çizmeye başladığını söylüyor Seyda. “Halep’te okurken Suriye’de yayımlanan en değerli mecmualardan birinde çalıştım. Mecmua Suriye hükümeti tarafınca destekleniyordu. Bu yüzden biraz mesafeliydim. aslına bakarsanız çabucak sonrasında beni hem partilerine birebir vakitte mecmuanın takımına almak istediklerinde mazeretler üreterek kabul etmedim. Bu sonucu verdiğimde 19 yaşında bir geçtim. Artık fazlaca memnunum, vicdanım rahat, şahsi tarihimde bir diktatörle bir bağ kurmadığım için.”
Karikatürün yanı sıra fotoğraf sanatında da eserleri bulunuyor Seyda’nın. Suriye’de yaşadığı senelerda fotoğraf ve karikatürleriyle karma stantlara katıldığı üzere şahsi stantlar de açtı.
‘KADROLU SANATÇI OLMAK İSTEMEM’
Seyda İsveç’te de fotoğraf yapmaya, karikatür çizmeye ve stantlar açmaya devam etti. Fakat bağımsızlığına düşkün olduğu için bir mecmuanın ya da kurumun takımlı sanatkarı olarak çalışmıyor. Seyda, “Eğer bir mecmuanın çalışanı olursam onların istediği mevzuları çizmek zorunda kalırım. Ben çiziyorum, onlar bakıyorlar ve uygun gördüklerini yayımlıyorlar. Bu sayede karşılıklı olarak bir sorun yaşamamış oluyoruz” diyor.
Çizdiği karikatürlerden olağan olarak para kazanıyor Seyda lakin İsveç’te temel olarak fotoğraf ve karikatür dersleri vererek ömrünü idame ediyor.
DİYARBAKIR İÇİN ÖZEL SEÇKİ
Diyarbakır’daki stantta yer alan karikatürlerde Seyda’nın diktatörlük ve savaş aykırısı fikirlerinin yanı sıra ekonomik ve toplumsal problemlere dair tenkitlerini görmek mümkün. Savaşlar, adamların bayana bakışı, dini sömürenler, ekmek arbedesi Diyarbakır’da sergilenen karikatürlerin konusunu belirlemiş.
Diyarbakır’daki stant için karikatürlerinden özel bir seçki hazırladığına dikkat çeken Seyda, “Siyaset, din, iktisat üzere mevzuları işliyorum. Bunlar değerli meseleler ve bu konulardaki fikirlerimi paylaşmaya çalışıyorum. İsveç’te Avrupalıların birtakım konulardaki fikir usulünü eleştiren karikatürlerim yayınlanıyor. Son yayımlanan karikatürüm Ukrayna-Rusya savaşını eleştiriyor. Diyarbakır standı için seçtiğim karikatürler ise Ortadoğu’daki sıkıntıları ele alıyor ve Ortadoğu’daki sıkıntılara nasıl baktığımı gösteriyorlar” diyor.
‘DİYARBAKIR’IN ZİHNİ AÇIK’
Diyarbakır’da açtığı standın gördüğü ilgiden de çok şad Seyda. “Diyarbakır’ın zihni açık” tespitini yaparak, şunları söylemiş oldu: Kimi toplumların zihni bir ırmak üzere akmadığı için bir süre daha sonra bataklığa dönüşüyor ve makus kokmaya başlıyor. örneğin bu sergiyi Hewler’de açabilir miydim, bilmiyorum. Zira orada birtakım bahisler hala tabu.”
Karikatürlerde konuşma balonu kullanmıyor Seyda. Bunun avantajını ve kendisine kattıkları için “Ben karikatürle bir durumu yorumluyorum ve seyircisi ile paylaşıyorum. İzleyici, konuşma balonu olmadığı için, baktığı karikatüre öbür manalar da yüklüyor. Birtakım yorumlar benim benimkinden çok farklı ve benim yorumumdan daha gerçek olabiliyor. Bu yorumların sanatımda büyük katkısı oluyor” dedi.
‘KARİKATÜRÜN BİLDİRİSİ DAHA NETTİR’
Üstte Seyda’nın fotoğraf yaptığını söylemiştik. Fotoğraflarını bakılırsamediğimiz için kıymetlendirme yapmak ya da konuşmak için bahtımız yok şüphesiz. İki sanat içindeki farkı ise Seyda, şu biçimde anlattı: “Karikatür bildiri vermeye odaklıdır. İletisini direkt, net ve süratli bir biçimde verir. Beşerler bir karikatüre bakarken gülümseyebiliyor lakin bununla birlikte verdiği ileti üzerine düşünüyor. Karikatürün bu özelliği, toplumsal problemleri kendisine keder eden sanatkarları motive eden bir durum. Fotoğraf de yapıyorum, fotoğraf yapmayı da hayli seviyorum. Lakin karikatür vermek istediğim bildirisi hayli süratli ve net bir biçimde topluma iletiyor. Fotoğraftan en büyük farkı da budur.”
Seyda’nın Zerzevan Konağı’nda açtığı ve bir hafta süren karikatür standı bitti. Fakat sanatçı, Diyarbakır’da gerçekleşecek yeni bir aktiflikte yer alabilmek için sabırsızlandığını söylemiş oldu.