TÜİK’in, “Gelir ve Ömür Şartları 2021” araştırmasının sonuçları, Türkiye’de giderek derinleşen eşitsizliğin ulaştığı çarpıcı boyutu bir defa daha gözler önüne serdi. Türkiye’de en güçlü yüzde 20’lik kesimde bulunanların toplam gelirden aldığı hisse yüzde 46,7 olurken en fakir yüzde 20’lik kesimde bulunanların aldığı hisse yüzde 6,1’de kaldı.
Bilgiler, iktidarın iktisat siyaseti niçiniyle giderek azalan alım gücünün kalabalık ailelere tesirini de gözler önüne serdi. Tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı 2020 yılına bakılırsa 2021 yılında yüzde 4,4 puan azalarak yüzde 6,5 olarak gerçekleşirken en az bir çekirdek aile ve öteki bireylerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı yüzde 18,5 olarak gerçekleşti. Tek kişilik hanehalklarının yoksulluk oranı ise yüzde 14,2 olarak kayıtlara geçti.
DAİMA YOKSULLUK ORANI ARTTI
Daima yoksulluk oranı da yıllar prestijiyle dramatik bir artış kaydetti. Buna göre, 2018 yılında yüzde 12,7 olan daima yoksulluk oranı 2021 yılında yüzde 13,8’e yükseldi.
Oturulan konuta sahip olanların oranı 2020 yılına göre 2021 yılında 0,3 puan azalarak yüzde 57,5 olarak hesaplandı. Kirada oturanların oranı yüzde 26,8, lojmanda oturanların oranı yüzde 1,2, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 14,6 oldu.
ÇATI SIZDIRIYOR DUVARLAR NEMLİ
BirGün’ün haberine nazaran vatandaşların barınma sorunu de TÜİK dataları ile ortaya konuldu. Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 34,3’ü konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu, yüzde 33,9’u sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. sorunları yaşadı.
Konut alımı ve konut masrafları haricinde borç yahut taksit ödemesi olanların oranı 2020 yılına bakılırsa 2021 yılında 5,4 puan artarak yüzde 63,7 oldu. Nüfusun sırf yüzde 6,6’sı bu ödemeleri “yük” kabul etmezken yüzde 23’üne borçları “oldukça yük” getirdi. Hanelerin yüzde 61’i meskenden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamadığını beyan etti. Araştırmada öne çıkan en çarpıcı bulgular ise şu biçimde sıralandı:
•Hanelerin yüzde 38’i, iki günde bir eti, tavuk ya da yemek masrafını,
•Hanelerin yüzde 33’ü beklenmedik harcamaları,
•Hanelerin yüzde 20’si meskenin ısınma gereksinimini,
•Hanelerin yüzde 63’ü eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
EN YÜKSEK İŞ GELİRİ ÜNİVERSİTE MEZUNLARINDA
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 68 bin 229 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 47 bin 326 TL, lise altı eğitimlilerde 35 bin 344 TL, bir okul bitirmeyenlerde 25 bin 911 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 19 bin 835 TL olarak hesaplandı.
EN YÜKSEK HİSSE MAAŞ VE FİYATLARA
Toplam gelir içerisinde en yüksek hissesi, yüzde 47,1 ile bundan evvelki yıla göre birebir kalan maaş ve fiyat geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 23,9 ile evvelki yıla göre 2,1 puanlık artış gösteren toplumsal transfer geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,5 ile evvelki yıla bakılırsa 0,2 puan azalan müteşebbis geliri oluşturdu. Tarım gelirinin müteşebbis geliri ortasındaki hissesi bundan evvelki yıla nazaran 2,5 puan artarak yüzde 23,4 olurken emekli ve dul-yetim aylıklarının toplumsal transferler ortasındaki hissesi 1,7 puan azalarak yüzde 90,0 olarak gerçekleşti.
GELİR DAĞILIMINDA BÜYÜK EŞİTSİZLİK
Gelir dağılımındaki eşitsizliği ortaya koyan bir başka data ise Gini katsayısı verisi oldu. Gelir dağılımı eşitsizliğinin en yaygın ölçütlerinden olan ve 1’e yaklaştıkça gelir dağılımındaki bozulmayı söz eden Gini katsayısı Türkiye’de 0,401 olarak varsayım edildi. Gini katsayısında 2017 prestijiyle senelera nazaran yaşanan değişim ise şu biçimde kaydedildi:
İZAFÎ YOKSULLUK ORANI YÜZDE 14,4
TÜİK’in bilgilerine göre, Türkiye’deki bakılırsali yoksulluk oranı yüzde 14,4 ile tabir edildi. Ülkedeki toplam gelirin nüfusa bölünmesi yoluyla hesaplanan ve “Medyan Gelir” olarak tabir edilen gelir tipi dikkate alındığında ortaya çıkan yoksulluk oranları şöyleki paylaşıldı:
10 BİREYDEN 3’Ü MADDİ MAHRUMLUK ÇEKİYOR
“Finansal kahırda olma durumu”nu söz eden maddi mahrumluk oranı da çarpıcı boyuta ulaştı. Şahısların, çamaşır makinesi, telefon ve araba sahipliği ile “Beklenmedik harcamaları yapabilme” durumunu da yansıtan maddi mahrumluk oranı 2021 yılı prestijiyle yüzde 27,2 oldu. Maddi mahrumluk oranları senelera nazaran şöyleki gerçekleşti:
Bilgiler, iktidarın iktisat siyaseti niçiniyle giderek azalan alım gücünün kalabalık ailelere tesirini de gözler önüne serdi. Tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı 2020 yılına bakılırsa 2021 yılında yüzde 4,4 puan azalarak yüzde 6,5 olarak gerçekleşirken en az bir çekirdek aile ve öteki bireylerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı yüzde 18,5 olarak gerçekleşti. Tek kişilik hanehalklarının yoksulluk oranı ise yüzde 14,2 olarak kayıtlara geçti.
DAİMA YOKSULLUK ORANI ARTTI
Daima yoksulluk oranı da yıllar prestijiyle dramatik bir artış kaydetti. Buna göre, 2018 yılında yüzde 12,7 olan daima yoksulluk oranı 2021 yılında yüzde 13,8’e yükseldi.
Oturulan konuta sahip olanların oranı 2020 yılına göre 2021 yılında 0,3 puan azalarak yüzde 57,5 olarak hesaplandı. Kirada oturanların oranı yüzde 26,8, lojmanda oturanların oranı yüzde 1,2, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 14,6 oldu.
ÇATI SIZDIRIYOR DUVARLAR NEMLİ
BirGün’ün haberine nazaran vatandaşların barınma sorunu de TÜİK dataları ile ortaya konuldu. Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 34,3’ü konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu, yüzde 33,9’u sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. sorunları yaşadı.
Konut alımı ve konut masrafları haricinde borç yahut taksit ödemesi olanların oranı 2020 yılına bakılırsa 2021 yılında 5,4 puan artarak yüzde 63,7 oldu. Nüfusun sırf yüzde 6,6’sı bu ödemeleri “yük” kabul etmezken yüzde 23’üne borçları “oldukça yük” getirdi. Hanelerin yüzde 61’i meskenden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamadığını beyan etti. Araştırmada öne çıkan en çarpıcı bulgular ise şu biçimde sıralandı:
•Hanelerin yüzde 38’i, iki günde bir eti, tavuk ya da yemek masrafını,
•Hanelerin yüzde 33’ü beklenmedik harcamaları,
•Hanelerin yüzde 20’si meskenin ısınma gereksinimini,
•Hanelerin yüzde 63’ü eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
EN YÜKSEK İŞ GELİRİ ÜNİVERSİTE MEZUNLARINDA
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 68 bin 229 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 47 bin 326 TL, lise altı eğitimlilerde 35 bin 344 TL, bir okul bitirmeyenlerde 25 bin 911 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 19 bin 835 TL olarak hesaplandı.
EN YÜKSEK HİSSE MAAŞ VE FİYATLARA
Toplam gelir içerisinde en yüksek hissesi, yüzde 47,1 ile bundan evvelki yıla göre birebir kalan maaş ve fiyat geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 23,9 ile evvelki yıla göre 2,1 puanlık artış gösteren toplumsal transfer geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,5 ile evvelki yıla bakılırsa 0,2 puan azalan müteşebbis geliri oluşturdu. Tarım gelirinin müteşebbis geliri ortasındaki hissesi bundan evvelki yıla nazaran 2,5 puan artarak yüzde 23,4 olurken emekli ve dul-yetim aylıklarının toplumsal transferler ortasındaki hissesi 1,7 puan azalarak yüzde 90,0 olarak gerçekleşti.
GELİR DAĞILIMINDA BÜYÜK EŞİTSİZLİK
Gelir dağılımındaki eşitsizliği ortaya koyan bir başka data ise Gini katsayısı verisi oldu. Gelir dağılımı eşitsizliğinin en yaygın ölçütlerinden olan ve 1’e yaklaştıkça gelir dağılımındaki bozulmayı söz eden Gini katsayısı Türkiye’de 0,401 olarak varsayım edildi. Gini katsayısında 2017 prestijiyle senelera nazaran yaşanan değişim ise şu biçimde kaydedildi:
İZAFÎ YOKSULLUK ORANI YÜZDE 14,4
TÜİK’in bilgilerine göre, Türkiye’deki bakılırsali yoksulluk oranı yüzde 14,4 ile tabir edildi. Ülkedeki toplam gelirin nüfusa bölünmesi yoluyla hesaplanan ve “Medyan Gelir” olarak tabir edilen gelir tipi dikkate alındığında ortaya çıkan yoksulluk oranları şöyleki paylaşıldı:
10 BİREYDEN 3’Ü MADDİ MAHRUMLUK ÇEKİYOR
“Finansal kahırda olma durumu”nu söz eden maddi mahrumluk oranı da çarpıcı boyuta ulaştı. Şahısların, çamaşır makinesi, telefon ve araba sahipliği ile “Beklenmedik harcamaları yapabilme” durumunu da yansıtan maddi mahrumluk oranı 2021 yılı prestijiyle yüzde 27,2 oldu. Maddi mahrumluk oranları senelera nazaran şöyleki gerçekleşti: