Fikret Artan
Şimdi gelin “paradan sıfır atılmasının gerçek öyküsünü” birinci kere şahsen işin ortasındaki birinden dinleyin…
Ekonomist Planlama Uzmanı ve ülke sorunlarına hassas biri olarak, uzun bir süre Ulusal Paramızın güçlendirilmesi ve çocukluğumuzda yaşadığımız Kuruşlu günlere dönülmesini içten arzuluyor ve bu tarafta araştırmalar yapıyordum.
Nihayet, 1999 yılı Mart ayında bir grupla birlikte hazırladığım Yoksullukla Uğraş Projesinde, bir Merkez Bankası Araştırmacısının teknik görüşünü de alarak, Para Siyaseti bölümü 18. Sayfasında; “…Güveni sağlamak, muhasebe sistemine kolaylık getirmek ve ruhsal tesiri de göz önüne alınarak Türk Piçinden Sıfır Atılacak, ulusal onurumuza yakışan bir Yeni Lira Tedavüle çıkartılacaktır.” sözünü şahsen koydum.
Nitekim,
6 Nisan 1999’da Ankara Divan Otelinde tanıtım toplantısı yapılan Seçim Beyannamesinin Para Siyaseti kısmı, 65. Sayfasında yer alan birebir söz MHP Genel Lideri Sn. Dr. Devlet Bahçeli tarafınca da kamuoyuna ilan edildi.
2001 Krizinden daha sonrasında, Dış Ticaret Müsteşar Yardımcılığı misyonunda bulunurken, periyodun Başbakan Yardımcısı Sn. Devlet Bahçeli Makamına davet ederek “Enflasyonla Gayret ve bir daha Yapılanma Programı” ile “kuvvetli İktisada Geçiş Programı”nın uygulanması ve Ekonomide İtimadın ve Koordinasyonun sağlanmasına ait acil bir çalışma yapmamı ve kendisine sunmamı, kendi el yazısı ile kaleme alarak istedi.
Kendisine özel olarak yaptığım çalışmanın 10. sayfasında; “Dolar 1 Milyon Liraya ulaştığı anda paradan 6 sıfırın atılarak, 1 ABD Dolarına eşit Yeni kuvvetli bir Lira’ya geçilmesi” teklifinde bulundum.
En nihayet,
Kemal Derviş’in idaresinde uygulanan “kuvvetli İktisada Geçiş Programı”nın yol haritasında “TL’den Sıfır Atılması” hususu yer buldu.
Konu kamuoyunun gündemine kuvvetli bir biçimde oturduğu üzere, devlet kayıtlarına da resmi olarak girdi.
hemen sonrasında gelen 58. Hükümet hem olgunlaşmış bulunan ve resmi kayıtlara giren Paradan Sıfır Atılmasını, tıpkı vakitte büyük ıslahatların tamamlandığı İstikrar Programını Kemal Dervişin koltuğuna oturan yeni “Hükümet Komiseri” Ali Babacan ile motamot devam ettirdi.
KRİZİN GERÇEK SAHİPLERİ
İlk yazımda da vurguladığım üzere, bugün DAP kurucusu olan Ali Babacan ve Eski Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı ve grubu ile ÂLÂ Partide konumlandırılan o periyodun Merkez Bankası Lideri Durmuş Yılmaz, Partinin Küme Lider Vekili Erhan Usta ve Gn. Bşk. Danışmanı TÜİK E. Lideri Birol Aydemir ve öteki “Hizmet Mensupları” 2003-2008’deki hazır buldukları uygun ekonomik ortamı ve tarihi fırsatları heba ederek bugünkü krizin oluşmasının ve toplumumuzun ağır bir biçimde maruz kalmasının en büyük hisse sahipleridir.
Buna karşın, kendilerini destekleyen TV Kanallarına daima çıkıp, sorumluluklarını sakladıklarını zannederek, utanmadan daima tenkitlerde bulunmaları ve kamuoyunu aldatıcı bilgilerle algı oluşturmaya çalışmalarının, en yavaşça tabirle yüzsüzlük olduğu konusunda bana katılacağınızı düşünüyorum.
2005 YILINDA PARADAN 6 SIFIR ATILMASININ GERÇEK GELİŞMELERİ
Gelelim Ali Babacan’ın gerçeklere alışılmamış bir biçimde TL’den 6 Sıfır Atılmasına sahip çıkması olayına;
Bu zat 2002’den daha sonra İktisattan Sorumlu Bakan olarak Hazine kendisine Bağlı Kuruluş, Bağımsız Merkez Bankası ise yalnızca İlgili Kuruluştur. Bu sebeple bugünlerde Merkez Bankasının bağımsızlığından dem vuran Ali Babacan; Ya bu bahiste samimi değil ve gerçek konuşmuyor, ya Paradan Sıfır atılması konusunda, ya da bence her ikisi hakkında…
Ayrıca, Kurum ve Kuralları olan Türkiye Cumhuriyeti’nin o periyotta bir Bakanlar Kurulu ve Yürütme Erkinin başı olarak da bir Başbakanı vardır. Hakikaten Paradan 6 Sıfır Atılması uygulaması da bu kurallar çerçevesinde ve devrin Başbakanı Sn. R .Tayyip Erdoğan’ın Onayları doğrultusunda gelişti ve gerçekleşti.
5 Ocak 2004 tarihindeki Bakanlar Konseyi sonucuyla Türk Lirasından 6 Sıfır Atılması “Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Ünitesi Hakkında Kanun Tasarısı” olarak Başbakan imzasıyla TBMM’ye gelmiş, Plan-Bütçe Kurulu ve Genel Kurul’da kabul edildikten daha sonra, 30 Ocak 2004 tarihindeki Resmi Gazetede 5083 Sayılı Kanun olarak yayınlanarak, gerekli teknik hazırlıklar ilgili Kurumlar ve Bakanlıklar tarafınca yapıldıktan daha sonra 1 Ocak 2005 tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafınca uygulandı.
Bakanlar Şurası Kanun Tasarısı ve Meclis Plan Bütçe Komitesi ile Genel Konsey sonucu üzere yaklaşık 1 yıllık uzun bir prosedürü olan “TL’den 6 Sıfır Atılmasını”, Bakanlar Şurasının 22 üyesinden yalnızca birisi olan Ali Babacan’ın “Ben yaptım, Devrin Başbakanının haberi bile yoktu” formunda gerçeğe ters olarak sahiplenilmesine yönelik tabirlerinin etik bedeller açısından takdirini siz okuyuculara ve kamuoyuna bırakıyorum.
Aynı şahıs partisinin sitesine koyduğu biyografisinde, 2002 sonunda hazıra konduğu İstikrar Programının kendisindilk evvelki olumlu sonuçları ortada bulunmasına karşın, bir daha kamuoyuna yanlış bilgi sunarak 2001 Krizinin kendisi tarafınca çözüldüğü izlenimini vermektedir.
Buna ek olarak, 2009 yılında büyük ölçüde 2003-2007 içinde kendisinin sorumlu olduğu uygulamalar sebebiyle yaşanan ve %4,8 küçülmeyle sonuçlanan 2009 Ekonomik Krizini nasıl çözdüğünü de büyük bir pişkinlikle tabir edebilmektedir.
Son devirde caddelere asılan Afişlerde ise “Ekonomik Krizi 6 ayda çözeceğini” ve ülkeyi paraya boğacağını argüman etse de, bunun art planında ABD ve İngiltere’den vaat edilen borçlanmadan öteki bir şey bulunmamakta ve bu durum gorevde olduğu devirde ülkemizi nasıl bir borç batağına soktuğunu, üretimi baltalayarak nasıl ithalata bağımlı hale getirdiğini, milyonlarca gencimizi nasıl işsiz bıraktığını ve bugün ortasında bulunduğumuz Ekonomik Krizin asıl sorumlusu olduğunu net bir biçimde ortaya koymaktadır.
HODRİ MEYDAN
Paradan 6 Sıfır Atılmasına ait birer örneği elimde olan ilgili bütün evrakları detayları ile ortaya koymama karşın, DAP Gn. Bşk. Ali Babacan hala bu tezini sürdürüyorsa ve kendine güveniyorsa, 2003-2015 içindeki 13 yıllık kesintisiz bakanlık yaptığı periyoda ilişkin Ekonomik Durumu, istediği TV Kanalında, yakın çalıştığı Müsteşar ve Yardımcıları, Merkez Bankası Lideri ve Yardımcıları ile bütün Genel Müdürlerini ve CHP ve Âlâ Parti Sepetine yerleştirdikleri “Pensilvanya Yumurtalarını” da yanına almasını kabul ederek, tek başıma tartışmak için hodri meydan diyorum.
TÜRK LİRASINDAN 1 SIFIR ATILMASI ÇALIŞMALARINA ACİL OLARAK BAŞLANILMASI
Değerli okuyucular bugüne gelecek olursak;
Bugün ortasında bulunduğumuz ekonomik krizin, milyonlarca insanımıza olumsuz etkisinin en aza indirilmesi, bilhassa enflasyonist beklentilerin kırılması, dolarizasyonun önlenmesi ve ekonomiye itimadın arttırılması ve kararlılığın gösterilmesi bakımından;
1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere
Türk Lirasından 1 Sıfır atılmasını teklif ediyorum.
bu biçimdece, izafî fiyatlar değişmese de, gerek piyasadaki mal ve hizmetlerin meblağları, gerekse maaş ve fiyatlar 2005 düzeyine ve AB paraleline yakın bir yerde oluşacak ve fiyat artışlarının kısa müddette dizginlenmesine katkıda bulunacaktır.
Şöyle ki; örneğin bugün 5 TL olan 1 Ekmek 50 Kuruş, 5.500 TL olan Taban Fiyat 550 TL, 20.000 TL’lik bir çıkar 2.000 TL olarak tabir edilecek ve Enflasyonla Çabanın ruhsal cephesinde olumlu sonuçlar alınacaktır.
Sıfır atma operasyonun gerçekleşmesi halinde Döviz Kurları; 1 ABD Doları 1,86 TL, 1 Euro ise 1,83 TL olarak süreç nazarancektir ki, 1 Ocak 2005’de 6 sıfır atıldığında geçerli olan sırasıyla 1,34 TL ve 1,81 TL’lik kur seviyelerine epey yakın olacaktır. Bu da Dolarizasyonun önlenmesine katkı sağlayacaktır.
İlave olarak Merkez Bankası bol sıfırlı Banknot Bedellerini yükselterek para basmak zorunda kalmayacak ve yüksek enflasyon kronik hale gelmeye fırsat bulamayacaktır.
Ayrıca, Cumhuriyetimizin 100. Yılı olan 2023’de, vaktin ruhuna uygun olarak yesyeni bir TL’nin kullanılmaya başlanılması, fazlaca kuvvetli bir moral ve motivasyon niçini olması yanında, makro ekonomik göstergelerin düzeltilmesine de değerli ölçüde katkıda bulunacaktır.
Fikret Artan
FİKRET ARTAN KİMDİR
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunu olan Fikret Artan, ABD Kaliforniya Üniversitesi’nde Milletlerarası Ticaret ve Finansman alanında yüksek lisans eğitimi aldı.
1986-2000 yılları içinde Devlet Planlama Teşkilatı’nın Yıllık Ekonomik Programlar kısmında planlama uzmanı olarak nazaranv aldı.
2000-2001’de, Dış Ticaret Müsteşar Yardımcılığı yaptı.
2001’den 2004’e kadar, Türkiye’nin ABD’deki Büyükelçiliğinde, Ticaret Baş müşavirliği diplomatik nazaranvinde bulundu.
2018 yılından beri Emekli Bürokrattır.
KİT’ler, Özelleştirme, Makro Ekonomik İstikrarlar, Ekonomik Krizler ve Dış Ticaret alanında çalışmaları bulunmaktadır.
Şimdi gelin “paradan sıfır atılmasının gerçek öyküsünü” birinci kere şahsen işin ortasındaki birinden dinleyin…
Ekonomist Planlama Uzmanı ve ülke sorunlarına hassas biri olarak, uzun bir süre Ulusal Paramızın güçlendirilmesi ve çocukluğumuzda yaşadığımız Kuruşlu günlere dönülmesini içten arzuluyor ve bu tarafta araştırmalar yapıyordum.
Nihayet, 1999 yılı Mart ayında bir grupla birlikte hazırladığım Yoksullukla Uğraş Projesinde, bir Merkez Bankası Araştırmacısının teknik görüşünü de alarak, Para Siyaseti bölümü 18. Sayfasında; “…Güveni sağlamak, muhasebe sistemine kolaylık getirmek ve ruhsal tesiri de göz önüne alınarak Türk Piçinden Sıfır Atılacak, ulusal onurumuza yakışan bir Yeni Lira Tedavüle çıkartılacaktır.” sözünü şahsen koydum.
Nitekim,
6 Nisan 1999’da Ankara Divan Otelinde tanıtım toplantısı yapılan Seçim Beyannamesinin Para Siyaseti kısmı, 65. Sayfasında yer alan birebir söz MHP Genel Lideri Sn. Dr. Devlet Bahçeli tarafınca da kamuoyuna ilan edildi.
2001 Krizinden daha sonrasında, Dış Ticaret Müsteşar Yardımcılığı misyonunda bulunurken, periyodun Başbakan Yardımcısı Sn. Devlet Bahçeli Makamına davet ederek “Enflasyonla Gayret ve bir daha Yapılanma Programı” ile “kuvvetli İktisada Geçiş Programı”nın uygulanması ve Ekonomide İtimadın ve Koordinasyonun sağlanmasına ait acil bir çalışma yapmamı ve kendisine sunmamı, kendi el yazısı ile kaleme alarak istedi.
Kendisine özel olarak yaptığım çalışmanın 10. sayfasında; “Dolar 1 Milyon Liraya ulaştığı anda paradan 6 sıfırın atılarak, 1 ABD Dolarına eşit Yeni kuvvetli bir Lira’ya geçilmesi” teklifinde bulundum.
En nihayet,
Kemal Derviş’in idaresinde uygulanan “kuvvetli İktisada Geçiş Programı”nın yol haritasında “TL’den Sıfır Atılması” hususu yer buldu.
Konu kamuoyunun gündemine kuvvetli bir biçimde oturduğu üzere, devlet kayıtlarına da resmi olarak girdi.
hemen sonrasında gelen 58. Hükümet hem olgunlaşmış bulunan ve resmi kayıtlara giren Paradan Sıfır Atılmasını, tıpkı vakitte büyük ıslahatların tamamlandığı İstikrar Programını Kemal Dervişin koltuğuna oturan yeni “Hükümet Komiseri” Ali Babacan ile motamot devam ettirdi.
KRİZİN GERÇEK SAHİPLERİ
İlk yazımda da vurguladığım üzere, bugün DAP kurucusu olan Ali Babacan ve Eski Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı ve grubu ile ÂLÂ Partide konumlandırılan o periyodun Merkez Bankası Lideri Durmuş Yılmaz, Partinin Küme Lider Vekili Erhan Usta ve Gn. Bşk. Danışmanı TÜİK E. Lideri Birol Aydemir ve öteki “Hizmet Mensupları” 2003-2008’deki hazır buldukları uygun ekonomik ortamı ve tarihi fırsatları heba ederek bugünkü krizin oluşmasının ve toplumumuzun ağır bir biçimde maruz kalmasının en büyük hisse sahipleridir.
Buna karşın, kendilerini destekleyen TV Kanallarına daima çıkıp, sorumluluklarını sakladıklarını zannederek, utanmadan daima tenkitlerde bulunmaları ve kamuoyunu aldatıcı bilgilerle algı oluşturmaya çalışmalarının, en yavaşça tabirle yüzsüzlük olduğu konusunda bana katılacağınızı düşünüyorum.
2005 YILINDA PARADAN 6 SIFIR ATILMASININ GERÇEK GELİŞMELERİ
Gelelim Ali Babacan’ın gerçeklere alışılmamış bir biçimde TL’den 6 Sıfır Atılmasına sahip çıkması olayına;
Bu zat 2002’den daha sonra İktisattan Sorumlu Bakan olarak Hazine kendisine Bağlı Kuruluş, Bağımsız Merkez Bankası ise yalnızca İlgili Kuruluştur. Bu sebeple bugünlerde Merkez Bankasının bağımsızlığından dem vuran Ali Babacan; Ya bu bahiste samimi değil ve gerçek konuşmuyor, ya Paradan Sıfır atılması konusunda, ya da bence her ikisi hakkında…
Ayrıca, Kurum ve Kuralları olan Türkiye Cumhuriyeti’nin o periyotta bir Bakanlar Kurulu ve Yürütme Erkinin başı olarak da bir Başbakanı vardır. Hakikaten Paradan 6 Sıfır Atılması uygulaması da bu kurallar çerçevesinde ve devrin Başbakanı Sn. R .Tayyip Erdoğan’ın Onayları doğrultusunda gelişti ve gerçekleşti.
5 Ocak 2004 tarihindeki Bakanlar Konseyi sonucuyla Türk Lirasından 6 Sıfır Atılması “Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Ünitesi Hakkında Kanun Tasarısı” olarak Başbakan imzasıyla TBMM’ye gelmiş, Plan-Bütçe Kurulu ve Genel Kurul’da kabul edildikten daha sonra, 30 Ocak 2004 tarihindeki Resmi Gazetede 5083 Sayılı Kanun olarak yayınlanarak, gerekli teknik hazırlıklar ilgili Kurumlar ve Bakanlıklar tarafınca yapıldıktan daha sonra 1 Ocak 2005 tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafınca uygulandı.
Bakanlar Şurası Kanun Tasarısı ve Meclis Plan Bütçe Komitesi ile Genel Konsey sonucu üzere yaklaşık 1 yıllık uzun bir prosedürü olan “TL’den 6 Sıfır Atılmasını”, Bakanlar Şurasının 22 üyesinden yalnızca birisi olan Ali Babacan’ın “Ben yaptım, Devrin Başbakanının haberi bile yoktu” formunda gerçeğe ters olarak sahiplenilmesine yönelik tabirlerinin etik bedeller açısından takdirini siz okuyuculara ve kamuoyuna bırakıyorum.
Aynı şahıs partisinin sitesine koyduğu biyografisinde, 2002 sonunda hazıra konduğu İstikrar Programının kendisindilk evvelki olumlu sonuçları ortada bulunmasına karşın, bir daha kamuoyuna yanlış bilgi sunarak 2001 Krizinin kendisi tarafınca çözüldüğü izlenimini vermektedir.
Buna ek olarak, 2009 yılında büyük ölçüde 2003-2007 içinde kendisinin sorumlu olduğu uygulamalar sebebiyle yaşanan ve %4,8 küçülmeyle sonuçlanan 2009 Ekonomik Krizini nasıl çözdüğünü de büyük bir pişkinlikle tabir edebilmektedir.
Son devirde caddelere asılan Afişlerde ise “Ekonomik Krizi 6 ayda çözeceğini” ve ülkeyi paraya boğacağını argüman etse de, bunun art planında ABD ve İngiltere’den vaat edilen borçlanmadan öteki bir şey bulunmamakta ve bu durum gorevde olduğu devirde ülkemizi nasıl bir borç batağına soktuğunu, üretimi baltalayarak nasıl ithalata bağımlı hale getirdiğini, milyonlarca gencimizi nasıl işsiz bıraktığını ve bugün ortasında bulunduğumuz Ekonomik Krizin asıl sorumlusu olduğunu net bir biçimde ortaya koymaktadır.
HODRİ MEYDAN
Paradan 6 Sıfır Atılmasına ait birer örneği elimde olan ilgili bütün evrakları detayları ile ortaya koymama karşın, DAP Gn. Bşk. Ali Babacan hala bu tezini sürdürüyorsa ve kendine güveniyorsa, 2003-2015 içindeki 13 yıllık kesintisiz bakanlık yaptığı periyoda ilişkin Ekonomik Durumu, istediği TV Kanalında, yakın çalıştığı Müsteşar ve Yardımcıları, Merkez Bankası Lideri ve Yardımcıları ile bütün Genel Müdürlerini ve CHP ve Âlâ Parti Sepetine yerleştirdikleri “Pensilvanya Yumurtalarını” da yanına almasını kabul ederek, tek başıma tartışmak için hodri meydan diyorum.
TÜRK LİRASINDAN 1 SIFIR ATILMASI ÇALIŞMALARINA ACİL OLARAK BAŞLANILMASI
Değerli okuyucular bugüne gelecek olursak;
Bugün ortasında bulunduğumuz ekonomik krizin, milyonlarca insanımıza olumsuz etkisinin en aza indirilmesi, bilhassa enflasyonist beklentilerin kırılması, dolarizasyonun önlenmesi ve ekonomiye itimadın arttırılması ve kararlılığın gösterilmesi bakımından;
1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere
Türk Lirasından 1 Sıfır atılmasını teklif ediyorum.
bu biçimdece, izafî fiyatlar değişmese de, gerek piyasadaki mal ve hizmetlerin meblağları, gerekse maaş ve fiyatlar 2005 düzeyine ve AB paraleline yakın bir yerde oluşacak ve fiyat artışlarının kısa müddette dizginlenmesine katkıda bulunacaktır.
Şöyle ki; örneğin bugün 5 TL olan 1 Ekmek 50 Kuruş, 5.500 TL olan Taban Fiyat 550 TL, 20.000 TL’lik bir çıkar 2.000 TL olarak tabir edilecek ve Enflasyonla Çabanın ruhsal cephesinde olumlu sonuçlar alınacaktır.
Sıfır atma operasyonun gerçekleşmesi halinde Döviz Kurları; 1 ABD Doları 1,86 TL, 1 Euro ise 1,83 TL olarak süreç nazarancektir ki, 1 Ocak 2005’de 6 sıfır atıldığında geçerli olan sırasıyla 1,34 TL ve 1,81 TL’lik kur seviyelerine epey yakın olacaktır. Bu da Dolarizasyonun önlenmesine katkı sağlayacaktır.
İlave olarak Merkez Bankası bol sıfırlı Banknot Bedellerini yükselterek para basmak zorunda kalmayacak ve yüksek enflasyon kronik hale gelmeye fırsat bulamayacaktır.
Ayrıca, Cumhuriyetimizin 100. Yılı olan 2023’de, vaktin ruhuna uygun olarak yesyeni bir TL’nin kullanılmaya başlanılması, fazlaca kuvvetli bir moral ve motivasyon niçini olması yanında, makro ekonomik göstergelerin düzeltilmesine de değerli ölçüde katkıda bulunacaktır.
Fikret Artan
FİKRET ARTAN KİMDİR
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunu olan Fikret Artan, ABD Kaliforniya Üniversitesi’nde Milletlerarası Ticaret ve Finansman alanında yüksek lisans eğitimi aldı.
1986-2000 yılları içinde Devlet Planlama Teşkilatı’nın Yıllık Ekonomik Programlar kısmında planlama uzmanı olarak nazaranv aldı.
2000-2001’de, Dış Ticaret Müsteşar Yardımcılığı yaptı.
2001’den 2004’e kadar, Türkiye’nin ABD’deki Büyükelçiliğinde, Ticaret Baş müşavirliği diplomatik nazaranvinde bulundu.
2018 yılından beri Emekli Bürokrattır.
KİT’ler, Özelleştirme, Makro Ekonomik İstikrarlar, Ekonomik Krizler ve Dış Ticaret alanında çalışmaları bulunmaktadır.