Türkiye: Enflasyonda artış baskısının ilerleyen aylarda tartı kazanmasını bekleriz Pazartesi günü açıklanacak olan Haziran ayı enflasyonunda; daha yüksek petrol fiyatları, yakın vakitte yapılan akaryakıt artırımı ve zayıf TRY’nin tesiriyle daha kuvvetli fiyat artışlarının oluşmasını bekleriz. hem de Haziran ayı ile birlikte tam kapanmanın ertesindeki süreci içine alan bir talep etkisinin, biroldukca iş kolunda yansıtılmamış artırım tesirlerini ortaya çıkaracağını düşünüyoruz. Bu kapsamda, Haziran ayında enflasyonun %1,2 artış göstererek yıllık bazda %16,7 düzeyinde gerçekleşmesini bekliyoruz.
Merkez Bankası’nın projeksiyon düzeylerinin bir çok üzerinde seyreden enflasyon, Mayıs ayında %16,6 düzeyinde gerçekleşerek 7 ay süren artış serisini durdurmuş, lakin bu durum çok yüksek oranda süreksiz faktörler yardımıyla gerçekleşmişti. Mayıs ayında tam kapanmanın tesiriyle iktisattaki dönemsel sakinlik, maliyet artışlarının biroldukca iş kolunda fiyatlara yansımamasına niye olmuştu. Bu kapsamda, kapanmanın ertesindeki süreçte bilhassa hizmet enflasyonu tarafında artırım tesirini birikimli talep, piyasa şartları ve sabit sarfiyatların çevrilmesi gerekliliğince görmeyi bekleriz.
Enflasyonun ana metriklerine ait mevcut durumlar devam ediyor, hatta üst risk istikrarının arttığını gözlemleyeceğiz. Petrol fiyatlarındaki artış çerçevesinde güç maliyetleri yükseliş eğilimini sürdürüyor. Endüstrideki girdi ögesi ile birlikte geçiş etkisinin aktüel fiyatlarla biraz daha tartı kazandığını nazaranceğiz. Zira, bir evvelki global fiyatlardan geçen maliyet ögesinin da bir kısmı yansımamıştı. Buna karşılık, çabucak hemen yansımamış maliyet hissesinin üzerine yeni fiyat tesirleri eklenmektedir. Zayıf TRY tesiri de, döviz bazlı ithal maliyetlerinin artmasına katkıda bulunmaktadır. Haziran ayında geçerli olan TRY aşınması, bunun üzerine ekleme tesiri yapacaktır. ÜFE Mayıs ayında %38,3 düzeyinde gerçekleşti ve biz buradaki artışın devam etmesini bekliyoruz. Bu durum, son gelişmelerden bağımsız bir biçimde TÜFE üstündeki baskının üst gerçek süreceğine yönelik kâfi bir ispattır. Akaryakıt fiyatlarında yapılan ÖTV kaynaklı artışların da enflasyona yardımcı olmayacağını düşünüyoruz.
Elektrikte %15, doğalgazda ise %12 oranında uygulanan artırımın tesirlerini Temmuz ayından daha sonraki enflasyona yansıdığını bakılırsaceğiz. Bunun tesirleri, yalnızca ilgili sonuncu tüketim kaleminde değil; endüstriden hizmete bütün kümelerin ortasında girdi olarak yer almasından dolayı genel maliyet artışına niye olacaktır. Enflasyon genelinde, bir difüzyon tesiriyle 1 ila 1,2 puan civarında dolaylı tesirleriyle birlikte bir artış tesiri yaratacağını kestirim ediyoruz. Baz senaryoda Eylül – Ekim devrinde işleyebilecek baz tesirine kadar mevcut düzeylere yakın seyretmesi beklenen enflasyon için, piyasa bazlı beklentiler üst gerçek revize edilebilir. Enflasyonun genel görünümüne ait olarak da risk istikrarı üst taraflı olarak tartısını artırmaktadır.
Yeni TÜFE oranı, TCMB siyaset faizi ve orta vadeli enflasyon amacı karşılaştırması… (Kaynak: Bloomberg, TCMB, TÜİK)
Buna karşılık; BDDK’nın aldığı yeni kararlarda özel tüketime yönelik talebi kısmaya yönelik kredi kartı ve taksit düzenlemeleri olduğunu görmekteyiz. Temel gayenin tüketimi azaltmak ve muhtaçlık kredisi büyümesini yavaşlatmak olduğunu söyleyebiliriz. Çoğunluğu ithal bazlı olan özel tüketimde aslına bakarsanız kur baskısı kaynaklı olarak fiyat artışları kelam konusu. Otomotiv, beyaz eşya üzere sağlam mal kümelerinin iç piyasa büyümesi, talepte azalmaya bağlı olarak yavaşlayabilir. Enflasyon düşüşünde ise, tartı merkezi olmaktan epeyce uzak olacaktır. Temel kaynak, maliyet artışlarından gelmektedir.
Cumhurbaşkanlığı sonucu ile kurulan Fiyat İstikrarı Komitesi’nin bu süreçte fonksiyonalitesine ait olarak farklı görüşlerin öne sürüldüğünü görüyoruz. Merkez Bankası’nın değil, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bünyesinde oluşturulan bu komitenin; Merkez Bankası temel siyaset pratiği ve araç kullanması ile karşıt istikamette işlemeyen, yardımcı bir fonksiyona sahip olması gerektiğini düşünüyoruz. Komite’nin temel hedefi, “arz tarafınca gelen fiyat şoklarını daha düzgün tespit edebilmek”. Tedarik meselelerinin tespit edilmesi, ziraî üretimin sürekliliğinin sağlanması ve fiyat artışlarının temelinde sorun yaratan başta döviz kuru olmak üzere meselelerin tespiti, hem de dışsal tesirlere bağlılığın azaltılması noktasında katkı vermesi beklenen Komite’nin ilgili konulardaki gelişmelere bağlı olarak aktifliğini ileride ayrıyeten kıymetlendirme fırsatı bulacağımızı düşünüyoruz.
Merkez Bankası açısından ise; durum para siyasetinin kâfi sıkılığını sağlayarak tesirli bir araç idaresiyle fiyat istikrarı olgusuna katkıda bulunmak olmalı. Kısa vadeli hedeflemenin bile çok üzerinde olan enflasyon itibariyle, bir faiz indirimi temasına sahip değiliz. Enflasyonun, son artırımların yaratacağı ek tesirle birlikte daha fazla artma mümkünlüğü bizi faiz indirmekten çok faizlerin gereğince yüksek olup olmadığını tartışma noktasına taşımaktadır. Fiyat istikrarsızlığının yarattığı ek risk maliyeti, bize daha fazla piyasa bazlı faiz olarak da dönmektedir; yani faizde sağlamamız gereken dengeyi daha üst taşımaktadır. Siyaset faizinin enflasyonun üzerinde seyredeceği ve Sn. Kavcıoğlu’nun TRY’nin pahasını muhafazaya yönelik siyaset pratiğinin sağlanacağı taahhüdüne karşılık; piyasa bununla birlikte erken gevşeme ihtimalini de kıymetlendirmektedir. Bugün ekonomist toplantısında; faizin gidişatına ve enflasyonda beklentilerin ne biçimde bir revizyona uğrayacağı (özellikle son artırımlarla güncellenen koşulların MB beklentilerinin ortasında nasıl kıymetlendirme bulacağı ve piyasa bazlı beklentilerle kıyaslaması) başta olmak üzere kimi ipuçları almaya çalışacağız. Faiz toplantısı 14 Temmuz’da, beklentilerin üst revize edilmesini beklediğimiz Enflasyon Raporu ise bu ayın sonunda. Merkez Bankası’nın 14 Temmuz’da faizde hareket gerçekleştirmesini beklememekle bir arada, faiz indirimi manasında bir esnekliğe birkaç ay daha sahip olamayacağını düşünüyoruz.
Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
Merkez Bankası’nın projeksiyon düzeylerinin bir çok üzerinde seyreden enflasyon, Mayıs ayında %16,6 düzeyinde gerçekleşerek 7 ay süren artış serisini durdurmuş, lakin bu durum çok yüksek oranda süreksiz faktörler yardımıyla gerçekleşmişti. Mayıs ayında tam kapanmanın tesiriyle iktisattaki dönemsel sakinlik, maliyet artışlarının biroldukca iş kolunda fiyatlara yansımamasına niye olmuştu. Bu kapsamda, kapanmanın ertesindeki süreçte bilhassa hizmet enflasyonu tarafında artırım tesirini birikimli talep, piyasa şartları ve sabit sarfiyatların çevrilmesi gerekliliğince görmeyi bekleriz.
Enflasyonun ana metriklerine ait mevcut durumlar devam ediyor, hatta üst risk istikrarının arttığını gözlemleyeceğiz. Petrol fiyatlarındaki artış çerçevesinde güç maliyetleri yükseliş eğilimini sürdürüyor. Endüstrideki girdi ögesi ile birlikte geçiş etkisinin aktüel fiyatlarla biraz daha tartı kazandığını nazaranceğiz. Zira, bir evvelki global fiyatlardan geçen maliyet ögesinin da bir kısmı yansımamıştı. Buna karşılık, çabucak hemen yansımamış maliyet hissesinin üzerine yeni fiyat tesirleri eklenmektedir. Zayıf TRY tesiri de, döviz bazlı ithal maliyetlerinin artmasına katkıda bulunmaktadır. Haziran ayında geçerli olan TRY aşınması, bunun üzerine ekleme tesiri yapacaktır. ÜFE Mayıs ayında %38,3 düzeyinde gerçekleşti ve biz buradaki artışın devam etmesini bekliyoruz. Bu durum, son gelişmelerden bağımsız bir biçimde TÜFE üstündeki baskının üst gerçek süreceğine yönelik kâfi bir ispattır. Akaryakıt fiyatlarında yapılan ÖTV kaynaklı artışların da enflasyona yardımcı olmayacağını düşünüyoruz.
Elektrikte %15, doğalgazda ise %12 oranında uygulanan artırımın tesirlerini Temmuz ayından daha sonraki enflasyona yansıdığını bakılırsaceğiz. Bunun tesirleri, yalnızca ilgili sonuncu tüketim kaleminde değil; endüstriden hizmete bütün kümelerin ortasında girdi olarak yer almasından dolayı genel maliyet artışına niye olacaktır. Enflasyon genelinde, bir difüzyon tesiriyle 1 ila 1,2 puan civarında dolaylı tesirleriyle birlikte bir artış tesiri yaratacağını kestirim ediyoruz. Baz senaryoda Eylül – Ekim devrinde işleyebilecek baz tesirine kadar mevcut düzeylere yakın seyretmesi beklenen enflasyon için, piyasa bazlı beklentiler üst gerçek revize edilebilir. Enflasyonun genel görünümüne ait olarak da risk istikrarı üst taraflı olarak tartısını artırmaktadır.
Yeni TÜFE oranı, TCMB siyaset faizi ve orta vadeli enflasyon amacı karşılaştırması… (Kaynak: Bloomberg, TCMB, TÜİK)
Buna karşılık; BDDK’nın aldığı yeni kararlarda özel tüketime yönelik talebi kısmaya yönelik kredi kartı ve taksit düzenlemeleri olduğunu görmekteyiz. Temel gayenin tüketimi azaltmak ve muhtaçlık kredisi büyümesini yavaşlatmak olduğunu söyleyebiliriz. Çoğunluğu ithal bazlı olan özel tüketimde aslına bakarsanız kur baskısı kaynaklı olarak fiyat artışları kelam konusu. Otomotiv, beyaz eşya üzere sağlam mal kümelerinin iç piyasa büyümesi, talepte azalmaya bağlı olarak yavaşlayabilir. Enflasyon düşüşünde ise, tartı merkezi olmaktan epeyce uzak olacaktır. Temel kaynak, maliyet artışlarından gelmektedir.
Cumhurbaşkanlığı sonucu ile kurulan Fiyat İstikrarı Komitesi’nin bu süreçte fonksiyonalitesine ait olarak farklı görüşlerin öne sürüldüğünü görüyoruz. Merkez Bankası’nın değil, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bünyesinde oluşturulan bu komitenin; Merkez Bankası temel siyaset pratiği ve araç kullanması ile karşıt istikamette işlemeyen, yardımcı bir fonksiyona sahip olması gerektiğini düşünüyoruz. Komite’nin temel hedefi, “arz tarafınca gelen fiyat şoklarını daha düzgün tespit edebilmek”. Tedarik meselelerinin tespit edilmesi, ziraî üretimin sürekliliğinin sağlanması ve fiyat artışlarının temelinde sorun yaratan başta döviz kuru olmak üzere meselelerin tespiti, hem de dışsal tesirlere bağlılığın azaltılması noktasında katkı vermesi beklenen Komite’nin ilgili konulardaki gelişmelere bağlı olarak aktifliğini ileride ayrıyeten kıymetlendirme fırsatı bulacağımızı düşünüyoruz.
Merkez Bankası açısından ise; durum para siyasetinin kâfi sıkılığını sağlayarak tesirli bir araç idaresiyle fiyat istikrarı olgusuna katkıda bulunmak olmalı. Kısa vadeli hedeflemenin bile çok üzerinde olan enflasyon itibariyle, bir faiz indirimi temasına sahip değiliz. Enflasyonun, son artırımların yaratacağı ek tesirle birlikte daha fazla artma mümkünlüğü bizi faiz indirmekten çok faizlerin gereğince yüksek olup olmadığını tartışma noktasına taşımaktadır. Fiyat istikrarsızlığının yarattığı ek risk maliyeti, bize daha fazla piyasa bazlı faiz olarak da dönmektedir; yani faizde sağlamamız gereken dengeyi daha üst taşımaktadır. Siyaset faizinin enflasyonun üzerinde seyredeceği ve Sn. Kavcıoğlu’nun TRY’nin pahasını muhafazaya yönelik siyaset pratiğinin sağlanacağı taahhüdüne karşılık; piyasa bununla birlikte erken gevşeme ihtimalini de kıymetlendirmektedir. Bugün ekonomist toplantısında; faizin gidişatına ve enflasyonda beklentilerin ne biçimde bir revizyona uğrayacağı (özellikle son artırımlarla güncellenen koşulların MB beklentilerinin ortasında nasıl kıymetlendirme bulacağı ve piyasa bazlı beklentilerle kıyaslaması) başta olmak üzere kimi ipuçları almaya çalışacağız. Faiz toplantısı 14 Temmuz’da, beklentilerin üst revize edilmesini beklediğimiz Enflasyon Raporu ise bu ayın sonunda. Merkez Bankası’nın 14 Temmuz’da faizde hareket gerçekleştirmesini beklememekle bir arada, faiz indirimi manasında bir esnekliğe birkaç ay daha sahip olamayacağını düşünüyoruz.
Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı