Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) 2023 yılına ait taban fiyat talebini deklare etti.
DİSK AR tarafınca hazırlanan Taban Fiyat Araştırması’nı açıklayan DİSK Lideri İstek Çerkezoğlu, tartışmalı ve eksik hesaplanan TÜİK bilgilerinde dahi enflasoynun yüksek olduğunu, işçilerin enlfasyonun yüzde 125 ile yüze 140 içinde gerçekleştiğini aktararak, “İnsanca bir minimum fiyatın net 13 bin 200 lira olması gerekir“ dedi.
Çerkezoğlu, bulgularını aktardığı Minimum Fiyat araştırmasında şu noktalara dikkta çekildi:
“Merkez Bankası ve DİSK-AR dataları taban fiyat civarında bir fiyatla çalışanların oranının yüzde 50’lerde olduğunu gösteriyor. Milyonlarca personel taban geçim için yetersiz olan minimum fiyatla geçinmeye çalışırken, personellerin bir kısmı de yasal taban fiyata dahi erişemiyor.
AB ülkelerinde ortalama toplu pazarlık kapsama oranı yüzde 60’ların, OECD ülkelerinde yüzde 30’ların üzerinde iken ILO’ya göre Türkiye’de genel olarak yüzde 7,5, özel bölümde ise yüzde 6’nın altında. Bu durum Türkiye’de minimum fiyat civarında çalışanların oranını artırırken AB ülkelerinde minimum fiyatlar çalışanların kapsamını düşürüyor.
‘ÜCRETLER MİNİMUM FİYAT SEVİYESİNE GERİLİYOR’
Türkiye’de öbür emek gelirleri artışının hudutlu kalması kararında taban fiyat ile öbür fiyatlar içindeki makas kapanıyor ve minimum fiyat civarı fiyatla çalışanların oranı artıyor. Giderek artan bir halde daha hayli işçi taban fiyata yakın fiyatlarla çalışır hale geliyor. Türkiye süratle minimum ücretliler ülkesine dönüşüyor.
Ücretler taban fiyat düzebir daha geriliyor. 2005 yılında aylık ortalama fiyat ve maaş geliri taban fiyatın 2,2 katı iken, 2020’de taban fiyatın 1,7 katına geriledi. İşgücü maliyeti araştırmalarına bakılırsa ise taban fiyatın ortalama işgücü hasılatına oranı 2012’de yüzde 44 iken 2020’de yüzde 73’e yükseldi.
‘ASGARİ FİYATINI ULUSAL GELİRE ORANI DÜŞTÜ’
Araştırmaya nazaran, 1974’te kişi başına GSYH’nin yüzde 80,6’sı seviyesinde olan minimum fiyat, 2022 yılında GSYH’nin yüzde 43,7’ye geriledi. 2016’da minimum fiyatın kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 59,7 iken 2022’de yüzde 43,7’ye geriledi. Minimum fiyat kişi başına gelire paralel olarak artsaydı brüt minimum fiyatın 2022’de ortalama 5 bin 738 TL değil, 10 bin TL’nin üzerinde olması gerekirdi.”
DİSK AR tarafınca hazırlanan Taban Fiyat Araştırması’nı açıklayan DİSK Lideri İstek Çerkezoğlu, tartışmalı ve eksik hesaplanan TÜİK bilgilerinde dahi enflasoynun yüksek olduğunu, işçilerin enlfasyonun yüzde 125 ile yüze 140 içinde gerçekleştiğini aktararak, “İnsanca bir minimum fiyatın net 13 bin 200 lira olması gerekir“ dedi.
Çerkezoğlu, bulgularını aktardığı Minimum Fiyat araştırmasında şu noktalara dikkta çekildi:
“Merkez Bankası ve DİSK-AR dataları taban fiyat civarında bir fiyatla çalışanların oranının yüzde 50’lerde olduğunu gösteriyor. Milyonlarca personel taban geçim için yetersiz olan minimum fiyatla geçinmeye çalışırken, personellerin bir kısmı de yasal taban fiyata dahi erişemiyor.
AB ülkelerinde ortalama toplu pazarlık kapsama oranı yüzde 60’ların, OECD ülkelerinde yüzde 30’ların üzerinde iken ILO’ya göre Türkiye’de genel olarak yüzde 7,5, özel bölümde ise yüzde 6’nın altında. Bu durum Türkiye’de minimum fiyat civarında çalışanların oranını artırırken AB ülkelerinde minimum fiyatlar çalışanların kapsamını düşürüyor.
‘ÜCRETLER MİNİMUM FİYAT SEVİYESİNE GERİLİYOR’
Türkiye’de öbür emek gelirleri artışının hudutlu kalması kararında taban fiyat ile öbür fiyatlar içindeki makas kapanıyor ve minimum fiyat civarı fiyatla çalışanların oranı artıyor. Giderek artan bir halde daha hayli işçi taban fiyata yakın fiyatlarla çalışır hale geliyor. Türkiye süratle minimum ücretliler ülkesine dönüşüyor.
Ücretler taban fiyat düzebir daha geriliyor. 2005 yılında aylık ortalama fiyat ve maaş geliri taban fiyatın 2,2 katı iken, 2020’de taban fiyatın 1,7 katına geriledi. İşgücü maliyeti araştırmalarına bakılırsa ise taban fiyatın ortalama işgücü hasılatına oranı 2012’de yüzde 44 iken 2020’de yüzde 73’e yükseldi.
‘ASGARİ FİYATINI ULUSAL GELİRE ORANI DÜŞTÜ’
Araştırmaya nazaran, 1974’te kişi başına GSYH’nin yüzde 80,6’sı seviyesinde olan minimum fiyat, 2022 yılında GSYH’nin yüzde 43,7’ye geriledi. 2016’da minimum fiyatın kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 59,7 iken 2022’de yüzde 43,7’ye geriledi. Minimum fiyat kişi başına gelire paralel olarak artsaydı brüt minimum fiyatın 2022’de ortalama 5 bin 738 TL değil, 10 bin TL’nin üzerinde olması gerekirdi.”