Küresel besin fiyatlarında yıllık artış oranı yüzde 4. Ağustos ayı itibariyle Avrupa Birliği’nde yıllık besin enflasyonu yüzde 14 olurken Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalaması ise yüzde 15 gerçekleşti.
Peki, besin enflasyonunun en yüksek olduğu ülkeler hangisi? Dünyada ve Avrupa’da besin enflasyonu ne durumda?
Euronews’in haberine bakılırsa, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) deklare ettiğı yıllık tüketici enflasyonu Eylül ayında yüzde 83,45 oldu. Besin meblağları birebir devirde yüzde 92,4 yükseldi. FAO’nun Global Besin Fiyat Endeksi ise birebir periyotta yıllık yüzde 3,8 artış gösterdi.
DÜNYADA 6 AYDIR DÜŞÜYOR, TÜRKİYE’DE 2 SEniçin BERİ YÜKSELİYOR
Küresel besin fiyatları 6 aydan bu yana aralıksız düşüyor. Türkiye’de ise Eylül 2020’den bu yana 2 seniçin beri aralıksız yükseliyor. FAO ve TÜİK’in deklare ettiğı besin fiyat endeksleri içindeki fark Türkiye’nin “yeni ekonomik modele” geçtiği Kasım 2022’den itibaren giderek büyüyen bir makasa dönüştü. TÜİK bilgileri yeni ekonomik modelden daha sonra Türkiye’de besin meblağlarının nasıl süratle artmaya başladığını ortaya koyuyor.
Endeks metodu fiyat değişimi net bir biçimde ortaya koyuyor. TÜİK ve FAO’nun deklare ettiğı besin fiyat endekslerini Ocak 2018’de 100’e eşitliyoruz. Bu şu manaya geliyor: Dünyada ve Türkiye’de besin fiyatları Ocak 2018’de birbirine eşit. Türkiye ve global fiyat farkı birden fazla vakit yakın seyrediyor.
Ocak 2019 dünya besin fiyatları 99’a düşerken Türkiye’de 132’ye çıkıyor. Ocak 2020’de ise global besin fiyatları 109 üniteye çıkarken Türkiye’de 144 ünitesi görüyor. Ocak 2021’de FAO Global Besin Fiyat Endeksi 119 ünite olurken TÜİK’in Besin Fiyat Endeksi 170’e kadar yükseliyor.
Ocak 2022’ye gelindiğinde ise dünya ile Türkiye içindeki makas yeterlice belirginleşiyor. Ocak 2018’de fiyatlar birbirine eşitken Ocak 2022’de dünyada 140 üniteye; Türkiye’de ise 266 üniteye yükseliyor. Eylül 2022 itibariyle global fiyatlar 140’ta kalırken Türkiye’de 374’e kadar çıkıyor.
YENİ EKONOMİK MODEL daha sonraSI FARK BAŞLIYOR
FAO Besin Fiyat Endeksi ile TÜİK Besin Fiyat Endeksini Eylül 2021’de 100’e eşitlediğimiz ise fiyat değişimi daha net ortaya çıkıyor. Bu şu demek: Temmuz 2021’de dünya ve Türkiye’de besin meblağları eşit ve 100 ünite. Ekim ve Kasım aylarında fiyatlar birbirine yakın seyrediyor.
Ancak bu sefer Aralık 2021’den daha sonra fark açılmaya başlıyor. Bir sene evvel dünyada ve Türkiye’de besin fiyatları 100 iken Eylül 2022’de dünyada 103,8 üniteye; Türkiye’de ise 192,4 üniteye çıkıyor.
OECD ÜLKELERİNDE en çok ARTIŞ AÇIK ORTA TÜRKİYE’DE
Öte yandan OECD ülkelerinde besin meblağlarının en hayli arttığı ülke açık orta Türkiye. Ağustos ayı itibariyle besin ve alkolsüz içecek fiyat endeksi Türkiye’de yüzde 90,3 artış gösterdi. Tıpkı periyotta fiyatlar OECD ortalamasında yüzde 15; AB’de ise yüzde 14 yükseldi.
Türkiye’ye en yakın artış yüzde 33 ile Macaristan’da yaşandı. Besin ve alkolsüz içecek meblağlarının en az yükseldiği ülkeler ise yüzde 3 ile İsviçre ve yüzde 4 ile İsrail oldu.
Ağustos 2022 itibariyle yıllık besin enflasyonu Almanya’da yüzde 16, İsveç’te yüzde 14, ABD’de yüzde 14, İngiltere, Avusturya ve Hollanda’da yüzde 13; Fransa’da ise yüzde 8 gerçekleşti.
TÜRKİYE’DE BESİN ENFLASYONU
Türkiye’de 2019-2021 içinde yıllık besin enflasyonu yüzde 15-20 civarında seyretti.
Ancak 2022 yılından itibaren yüzde 80-90 civarında gerçekleşiyor.
Peki, besin enflasyonunun en yüksek olduğu ülkeler hangisi? Dünyada ve Avrupa’da besin enflasyonu ne durumda?
Euronews’in haberine bakılırsa, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) deklare ettiğı yıllık tüketici enflasyonu Eylül ayında yüzde 83,45 oldu. Besin meblağları birebir devirde yüzde 92,4 yükseldi. FAO’nun Global Besin Fiyat Endeksi ise birebir periyotta yıllık yüzde 3,8 artış gösterdi.
DÜNYADA 6 AYDIR DÜŞÜYOR, TÜRKİYE’DE 2 SEniçin BERİ YÜKSELİYOR
Küresel besin fiyatları 6 aydan bu yana aralıksız düşüyor. Türkiye’de ise Eylül 2020’den bu yana 2 seniçin beri aralıksız yükseliyor. FAO ve TÜİK’in deklare ettiğı besin fiyat endeksleri içindeki fark Türkiye’nin “yeni ekonomik modele” geçtiği Kasım 2022’den itibaren giderek büyüyen bir makasa dönüştü. TÜİK bilgileri yeni ekonomik modelden daha sonra Türkiye’de besin meblağlarının nasıl süratle artmaya başladığını ortaya koyuyor.
Endeks metodu fiyat değişimi net bir biçimde ortaya koyuyor. TÜİK ve FAO’nun deklare ettiğı besin fiyat endekslerini Ocak 2018’de 100’e eşitliyoruz. Bu şu manaya geliyor: Dünyada ve Türkiye’de besin fiyatları Ocak 2018’de birbirine eşit. Türkiye ve global fiyat farkı birden fazla vakit yakın seyrediyor.
Ocak 2019 dünya besin fiyatları 99’a düşerken Türkiye’de 132’ye çıkıyor. Ocak 2020’de ise global besin fiyatları 109 üniteye çıkarken Türkiye’de 144 ünitesi görüyor. Ocak 2021’de FAO Global Besin Fiyat Endeksi 119 ünite olurken TÜİK’in Besin Fiyat Endeksi 170’e kadar yükseliyor.
Ocak 2022’ye gelindiğinde ise dünya ile Türkiye içindeki makas yeterlice belirginleşiyor. Ocak 2018’de fiyatlar birbirine eşitken Ocak 2022’de dünyada 140 üniteye; Türkiye’de ise 266 üniteye yükseliyor. Eylül 2022 itibariyle global fiyatlar 140’ta kalırken Türkiye’de 374’e kadar çıkıyor.
YENİ EKONOMİK MODEL daha sonraSI FARK BAŞLIYOR
FAO Besin Fiyat Endeksi ile TÜİK Besin Fiyat Endeksini Eylül 2021’de 100’e eşitlediğimiz ise fiyat değişimi daha net ortaya çıkıyor. Bu şu demek: Temmuz 2021’de dünya ve Türkiye’de besin meblağları eşit ve 100 ünite. Ekim ve Kasım aylarında fiyatlar birbirine yakın seyrediyor.
Ancak bu sefer Aralık 2021’den daha sonra fark açılmaya başlıyor. Bir sene evvel dünyada ve Türkiye’de besin fiyatları 100 iken Eylül 2022’de dünyada 103,8 üniteye; Türkiye’de ise 192,4 üniteye çıkıyor.
OECD ÜLKELERİNDE en çok ARTIŞ AÇIK ORTA TÜRKİYE’DE
Öte yandan OECD ülkelerinde besin meblağlarının en hayli arttığı ülke açık orta Türkiye. Ağustos ayı itibariyle besin ve alkolsüz içecek fiyat endeksi Türkiye’de yüzde 90,3 artış gösterdi. Tıpkı periyotta fiyatlar OECD ortalamasında yüzde 15; AB’de ise yüzde 14 yükseldi.
Türkiye’ye en yakın artış yüzde 33 ile Macaristan’da yaşandı. Besin ve alkolsüz içecek meblağlarının en az yükseldiği ülkeler ise yüzde 3 ile İsviçre ve yüzde 4 ile İsrail oldu.
Ağustos 2022 itibariyle yıllık besin enflasyonu Almanya’da yüzde 16, İsveç’te yüzde 14, ABD’de yüzde 14, İngiltere, Avusturya ve Hollanda’da yüzde 13; Fransa’da ise yüzde 8 gerçekleşti.
TÜRKİYE’DE BESİN ENFLASYONU
Türkiye’de 2019-2021 içinde yıllık besin enflasyonu yüzde 15-20 civarında seyretti.
Ancak 2022 yılından itibaren yüzde 80-90 civarında gerçekleşiyor.