Yüksek enflasyon sigara ve alkollü içkilerin fiyatını kıymetli ölçüde artırabilir. Bunun sebebi ise bu iki eserin Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) her altı ayda bir otomatik olarak ÜFE bazında artırılıyor olması. Yasa ile yapılan bu düzenleme bu yıl ÜFE oranı çok yüksek olunca sigara ve alkol kullananların ceplerini ekstra yakacak.
Yılın birinci 4 ayında Üretici Fiyat Endeksi yani ÜFE yüzde 39.23 oldu. Yıllık sayı yüzde 121 seviyesinde. ÖTV artışları ise 6 aylık ÜFE artışları kadar yapılıyor. Şayet kalan 2 ayda ÜFE geçen ayların ortalaması üzere olursa 6 aylık ÜFE yüzde 60’a çıkacak. Yani sigarının ÖTV’si yüzde 60 artırılacak. Sigarada o denli karmaşık bir vergi sistemi var ki anlamak biraz sıkıntı ancak sonuçta alınan her sigara paketinin yüzde 87’si vergiye gidiyor.
YÜZDE 60 ÜFE ÖTV’Yİ 23.5 LİRAYA ÇIKARIR
Şimdi lisanımız döndüğünce anlatmaya çalışalım. Sigaranın ÖTV’si göreli yani oransal olarak yüzde 63 seviyesinde. Lakin o kadar sıradan değil. Bu vergiye bir minimum maktu ve bir de maktu vergi eşlik ediyor. Taban maktu epey değerli zira bu meblağın altına inilemiyor. En az ÖTV bu fiyat kadar olacak. Bu oran şu anda 0.7197 lira. Her bir sigara kısmından alınan vergi bu. 20 sigaralık bir pakette 14,39 liraya denk geliyor şu anda. İşte bu meblağ yüzde 60 artarsa karşımıza çıkacak sayı 23.5 lira.
36.5 LİRALIK SINIR
İkinci adıma geçelim. 23.5 lirayı aldım git demiyor Maliye. Minimum maktu meblağ sigara fiyatının yüzde 63’ünün altına inemiyor. Yani 23.5 liralık taban maktu vergi sigara fiyatının yüzde 63’ü olacak en az. Bu sayı da 36,5 lira. Bir de satış fiyatı üzerinden alınan KDV var. KDV oranı da bildiğiniz üzere yüzde 18. Artık sigara şirketleri KDV, bayi karı, maliyeti derken sizce sigarayı kaç liraya satabilir? 36.5 liralık meblağ en düşük vergi şu anda 22,8 lira seviyesinde.
27 LİRALIK SİGARA 43.2 LİRAYA ÇIKABİLİR
Hadi bir de fiyat üzerinden gidelim. Örneğin şu anda 27 lira olan kıymetli sigaranın yüzde 63’ü yani göreli vergisi 17.01 lira. Buna bir de paket başına alınan 0.7150 lira eklendiğinde ÖTV 17,72 lira oluyor. Taban maktu vergi 14.39 lira olduğu için imtihanı geçmiş oluyor bu sigara. bir daha sigara o denli bir fiyata satılmalı ki satış fiyatının yüzde 63’ü bu sayının altına düşmemeli. Bu andaki hudut ise 22.8 lira. KDV de eklendiğinde bu yüzden en ucuz sigara da 23.5 lira civarında satılıyor. Muhtemel bir 6 aylık ÜFE kadar ÖTV artışı ise 23.5 lirayı 37.6 liraya çıkaracak. 23,5 liralık ucuz sigara 37.6 ve 27 liralık değerli sigara ise 43.2 lira olacak. Bu ise iki açından değerli bir tesir yapabilir. Bunlardan birinci enflasyon. aslına bakarsanız büyük sorun olan TÜFE’yi bu artışın üst iteceği açık. Öteki değerli sorun ise fiyat artışlarının kaçak kullanmasını artırması.
HANGİ KANUNA DAYANIYOR?
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 12. hususunun 3. fıkrası uyarınca, Kanuna ekli (III) sayılı listedeki mallar için (alkollü içkiler ve sigara, tütün vs) uygulanan maktu ve minimum maktu vergi fiyatları, ocak ve temmuz aylarında Türkiye İstatistik Kurumu tarafınca ilan edilen üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere bir daha belirlenmiş sayılıyor.
Yılın birinci 4 ayında Üretici Fiyat Endeksi yani ÜFE yüzde 39.23 oldu. Yıllık sayı yüzde 121 seviyesinde. ÖTV artışları ise 6 aylık ÜFE artışları kadar yapılıyor. Şayet kalan 2 ayda ÜFE geçen ayların ortalaması üzere olursa 6 aylık ÜFE yüzde 60’a çıkacak. Yani sigarının ÖTV’si yüzde 60 artırılacak. Sigarada o denli karmaşık bir vergi sistemi var ki anlamak biraz sıkıntı ancak sonuçta alınan her sigara paketinin yüzde 87’si vergiye gidiyor.
YÜZDE 60 ÜFE ÖTV’Yİ 23.5 LİRAYA ÇIKARIR
Şimdi lisanımız döndüğünce anlatmaya çalışalım. Sigaranın ÖTV’si göreli yani oransal olarak yüzde 63 seviyesinde. Lakin o kadar sıradan değil. Bu vergiye bir minimum maktu ve bir de maktu vergi eşlik ediyor. Taban maktu epey değerli zira bu meblağın altına inilemiyor. En az ÖTV bu fiyat kadar olacak. Bu oran şu anda 0.7197 lira. Her bir sigara kısmından alınan vergi bu. 20 sigaralık bir pakette 14,39 liraya denk geliyor şu anda. İşte bu meblağ yüzde 60 artarsa karşımıza çıkacak sayı 23.5 lira.
36.5 LİRALIK SINIR
İkinci adıma geçelim. 23.5 lirayı aldım git demiyor Maliye. Minimum maktu meblağ sigara fiyatının yüzde 63’ünün altına inemiyor. Yani 23.5 liralık taban maktu vergi sigara fiyatının yüzde 63’ü olacak en az. Bu sayı da 36,5 lira. Bir de satış fiyatı üzerinden alınan KDV var. KDV oranı da bildiğiniz üzere yüzde 18. Artık sigara şirketleri KDV, bayi karı, maliyeti derken sizce sigarayı kaç liraya satabilir? 36.5 liralık meblağ en düşük vergi şu anda 22,8 lira seviyesinde.
27 LİRALIK SİGARA 43.2 LİRAYA ÇIKABİLİR
Hadi bir de fiyat üzerinden gidelim. Örneğin şu anda 27 lira olan kıymetli sigaranın yüzde 63’ü yani göreli vergisi 17.01 lira. Buna bir de paket başına alınan 0.7150 lira eklendiğinde ÖTV 17,72 lira oluyor. Taban maktu vergi 14.39 lira olduğu için imtihanı geçmiş oluyor bu sigara. bir daha sigara o denli bir fiyata satılmalı ki satış fiyatının yüzde 63’ü bu sayının altına düşmemeli. Bu andaki hudut ise 22.8 lira. KDV de eklendiğinde bu yüzden en ucuz sigara da 23.5 lira civarında satılıyor. Muhtemel bir 6 aylık ÜFE kadar ÖTV artışı ise 23.5 lirayı 37.6 liraya çıkaracak. 23,5 liralık ucuz sigara 37.6 ve 27 liralık değerli sigara ise 43.2 lira olacak. Bu ise iki açından değerli bir tesir yapabilir. Bunlardan birinci enflasyon. aslına bakarsanız büyük sorun olan TÜFE’yi bu artışın üst iteceği açık. Öteki değerli sorun ise fiyat artışlarının kaçak kullanmasını artırması.
HANGİ KANUNA DAYANIYOR?
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 12. hususunun 3. fıkrası uyarınca, Kanuna ekli (III) sayılı listedeki mallar için (alkollü içkiler ve sigara, tütün vs) uygulanan maktu ve minimum maktu vergi fiyatları, ocak ve temmuz aylarında Türkiye İstatistik Kurumu tarafınca ilan edilen üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere bir daha belirlenmiş sayılıyor.