Fiziksel Tiyatro Araştırmaları, bol ödüllü oyunu “Şatonun Altında”dan daha sonra “Kalabalık Duası” isimli ikinci oyunuyla seyirciyle buluşmaya devam ediyor. “Kalabalık Duası”, kendi sırrı üzerinden kentin sırrını anlamaya çalışan fakir bir adamın trajikomik arayışına odaklanıyor ve karşımıza biri nizamdan, oburu kaostan geçen iki yol çıkıyor.
Savaş Dinçel Mükafatları 2022 En Uygun Oyun, Direklerarası Tiyatro Mükafatları 2020 Oyun Muharriri, Direklerarası Tiyatro Mükafatları 2020 Deher neysel Tiyatro mükafatlarına layık görülen “Kalabalık Duası”, yeterli tenkitlerle yoluna devam ederken biz de oyunun direktörü Güray Dinçol’a sorularımızı yönelttik. Kendisine oyunun nasıl ortaya çıktığını, şehir-insan ilgisini ve Fizikî Tiyatro Araştırmaları’nın neler yaptığını sorduk.
Güray Dinçol
“Kalabalık Duası” nasıl ortaya çıktı? Oyunun hazırlık sürecine dair bize neler söylemek istersiniz?
“Kalabalık Duası”, Balat Monologlar Müzesi’nde “Balat’ın Sırrı” isimli kısa oyunla seyahatine başladı. Volkan Çıkıntoğlu tarafınca yazılmış bu metin, kısa versiyonunu izlediğimde beni epey etkilemiş ve sahneleme isteği uyandırmıştı. Oyunu izlememden yaklaşık 1,5 sene daha sonra Volkan, oyunun uzun versiyonunu sahneye koymam konusunda bir teklifte bulundu ve ben de heyecanla kabul ettim. Volkan, evvel oyuncumuz Tolga İskit’le daha sonra benimle bağlantıya geçerek projeyi sahneye taşımak istediğini belirtti. Ben de oyunu kendi takımımız Fizikî Tiyatro Araştırmaları çatısı altında yapımını üstlenmeyi ve sahnelemeyi kabul ettim. Yaklaşık sekiz ay süren bir araştırma ve prova süreci kararında da oyun, 2020 Mart ayında seyirci ile buluştu.
“Kalabalık Duası” tek kişilik bir oyun. Tolga İskit’in performansı da izleyiciden oldukcaça övgü topluyor. Pekala İskit’le yollarınız bu oyunda nasıl buluştu?
Tolga, kendi neslinin kanımca en âlâ oyuncularından biri, izlediğim bütün oyunlarında performansı daima çarpıcıydı. Volkan bu oyunda Tolga’yla çalışmak istediğini belirttikten daha sonra ben de büyük bir istek ve heyecanla Tolga’yla çalışmaya başladım.
‘ANLATICI KULLANMAK, KAHRAMANLARA ODAKLANMAKTAN DAHA İLGİ ÇEKİCİ’
“her insanın alnında bir sır vardır ve beşerler bu sırrı çözmeden huzur bulamazlar” fikri oyunda fazlacaça işleniyor. Bu fikri, dahası bu kentin öyküsünü niye fakir, kaybetmiş bir karakter üzerinden anlatmaya karar verdiniz?
Bu soruyu tahminen müellifimiz Volkan daha yanlışsız cevaplayacaktır lakin sahneleme perspektifi açısından yanıt vermeye uğraş edeyim. Kendi tiyatro ömrümde üzerine epey çalıştığım ve düşündüğüm alanlardan biri de “clown” diyebilirim. Oyun bireyinde bu cinsten bir potansiyeli, çağdaş fizikî güldürünün ve klasik güldürünün iç içe geçebileceği bir alanı fark ettim. İdeolojisi prestijiyle başarısızlığı ve düşmeye odaklı clown sanatı, oyunun anlatım biçimine pek uygun düştü. Çalıştığım oyunlarda daha kolay hatta “öteki” diyebileceğimiz anlatıcıları kullanmak, kahramanlara odaklanmaktan daha ilgi cazibeli geliyor bana. Soruda belirttiğiniz felsefi düzlemi bu biçimde bir anlatıcıyla sahneye taşımak ve bunu izleyiciye ikna etme uğraşı da benim için araştırması keyifli bir alan yarattı.
Oyunda sırra ulaşmaya dair birbiriyle çatışan iki yol var. Biri nizamdan, başkası düzensizlikten geçiyor. Birbirini hem besleyen hem reddeden bu iki yola dair neler söylemek istersiniz?
bahsetmiş olduğuniz bu iki yol oyunun temel çatışmasını kurduğumuz taban diyebiliriz. Nizam ve keşmekeş içine fırlatıldığımız bu dünyada var olma seyahatimizde iki farklı sistemin tanımlanmışı. Dionysos ve Apollon ya da Kaos ve Kozmos. Bu temel çatışma tiyatro sanatının ortaya çıkışından bugüne biroldukça sefer irdelenmiş derin bir düşünme alanı sunuyor. Biz de “Kalabalık Duası” aracılığıyla bu mevzu üstüne düşünmek, dahası bunu sahnede ayağa kaldırmak istedik.
.
Her şeyin merkezinde İstanbul var. İstanbul’un karmaşasıyla insanın kendi iç karmaşasının birbirine benzediğini söyleyebilir miyiz?
Volkan kenti oyunda epeyce kuvvetli kullanmakta. Kent, oyunun anlatıcısı haricinde ikinci bir karakter. Bu tarafıyla kentin tarihi, geçmişten bugüne barındırdığı bütün uygarlıkları, mimarisi, yer altı ve yer üzerindeki tüm kültürleri, bugününün, sokaklarının ve alt kültürlerinin hepsi oyunu inşa ediyor. ötürüsıyla sorduğunuz üzere iki karmaşanın birbirine benzediğini, her bir kentin de pek karmaşık bir karakter barındırdığını söyleyebiliriz.
YENİ OYUN: HABERCİ
Fiziksel Tiyatro Araştırmaları’ndan bahsedelim mi biraz da. Şatonun Altında’dan daha sonra Kalabalık Duası ikinci oyun olarak seyircinin karşısına çıktı. Pekala sıradaki çalışmalar neler?
Fiziksel Tiyatro Araştırmaları, kendi özgün lisanını arayan bir tiyatro olarak projelerine devam edecek. Vücut, hareket ve performans odaklı sahnelemelerimiz sürecek. Gelecek dönem için Antik Yunan metinlerinden yola çıkarak “Haberci” isimli bir proje üstüne düşünmekte ve hazırlanmaktayız.
Tiyatroya ilgi duyan, oyuncu olmak isteyen insanlara neler tavsiye edersiniz?
Tiyatro sanatı çok güçlü. Ülkemizde profesyonel olarak ayakta kalmak hiç kolay değil. O yüzden pek donanımlı, diğer alanlarda da profesyonelleşme marifetleri olan güç ve meşakkatli bir yola kendini hazırlamış şahısların bu mesleği profesyonel olarak yapmalarını tavsiye edebilirim
“Kalabalık Duası”nın gösterim takvimini bizimle paylaşır mısınız?
12.11.2022 Cumartesi Par Sahne’de, 16.11.2022 Çarşamba Kumbaracı50’de 25.11.2022 Cuma Sahne Pulchérie’de, 28.11.2022 Pazartesi Kadıköy Boa Sahne’de olacağız.
Savaş Dinçel Mükafatları 2022 En Uygun Oyun, Direklerarası Tiyatro Mükafatları 2020 Oyun Muharriri, Direklerarası Tiyatro Mükafatları 2020 Deher neysel Tiyatro mükafatlarına layık görülen “Kalabalık Duası”, yeterli tenkitlerle yoluna devam ederken biz de oyunun direktörü Güray Dinçol’a sorularımızı yönelttik. Kendisine oyunun nasıl ortaya çıktığını, şehir-insan ilgisini ve Fizikî Tiyatro Araştırmaları’nın neler yaptığını sorduk.
Güray Dinçol
“Kalabalık Duası” nasıl ortaya çıktı? Oyunun hazırlık sürecine dair bize neler söylemek istersiniz?
“Kalabalık Duası”, Balat Monologlar Müzesi’nde “Balat’ın Sırrı” isimli kısa oyunla seyahatine başladı. Volkan Çıkıntoğlu tarafınca yazılmış bu metin, kısa versiyonunu izlediğimde beni epey etkilemiş ve sahneleme isteği uyandırmıştı. Oyunu izlememden yaklaşık 1,5 sene daha sonra Volkan, oyunun uzun versiyonunu sahneye koymam konusunda bir teklifte bulundu ve ben de heyecanla kabul ettim. Volkan, evvel oyuncumuz Tolga İskit’le daha sonra benimle bağlantıya geçerek projeyi sahneye taşımak istediğini belirtti. Ben de oyunu kendi takımımız Fizikî Tiyatro Araştırmaları çatısı altında yapımını üstlenmeyi ve sahnelemeyi kabul ettim. Yaklaşık sekiz ay süren bir araştırma ve prova süreci kararında da oyun, 2020 Mart ayında seyirci ile buluştu.
“Kalabalık Duası” tek kişilik bir oyun. Tolga İskit’in performansı da izleyiciden oldukcaça övgü topluyor. Pekala İskit’le yollarınız bu oyunda nasıl buluştu?
Tolga, kendi neslinin kanımca en âlâ oyuncularından biri, izlediğim bütün oyunlarında performansı daima çarpıcıydı. Volkan bu oyunda Tolga’yla çalışmak istediğini belirttikten daha sonra ben de büyük bir istek ve heyecanla Tolga’yla çalışmaya başladım.
‘ANLATICI KULLANMAK, KAHRAMANLARA ODAKLANMAKTAN DAHA İLGİ ÇEKİCİ’
“her insanın alnında bir sır vardır ve beşerler bu sırrı çözmeden huzur bulamazlar” fikri oyunda fazlacaça işleniyor. Bu fikri, dahası bu kentin öyküsünü niye fakir, kaybetmiş bir karakter üzerinden anlatmaya karar verdiniz?
Bu soruyu tahminen müellifimiz Volkan daha yanlışsız cevaplayacaktır lakin sahneleme perspektifi açısından yanıt vermeye uğraş edeyim. Kendi tiyatro ömrümde üzerine epey çalıştığım ve düşündüğüm alanlardan biri de “clown” diyebilirim. Oyun bireyinde bu cinsten bir potansiyeli, çağdaş fizikî güldürünün ve klasik güldürünün iç içe geçebileceği bir alanı fark ettim. İdeolojisi prestijiyle başarısızlığı ve düşmeye odaklı clown sanatı, oyunun anlatım biçimine pek uygun düştü. Çalıştığım oyunlarda daha kolay hatta “öteki” diyebileceğimiz anlatıcıları kullanmak, kahramanlara odaklanmaktan daha ilgi cazibeli geliyor bana. Soruda belirttiğiniz felsefi düzlemi bu biçimde bir anlatıcıyla sahneye taşımak ve bunu izleyiciye ikna etme uğraşı da benim için araştırması keyifli bir alan yarattı.
Oyunda sırra ulaşmaya dair birbiriyle çatışan iki yol var. Biri nizamdan, başkası düzensizlikten geçiyor. Birbirini hem besleyen hem reddeden bu iki yola dair neler söylemek istersiniz?
bahsetmiş olduğuniz bu iki yol oyunun temel çatışmasını kurduğumuz taban diyebiliriz. Nizam ve keşmekeş içine fırlatıldığımız bu dünyada var olma seyahatimizde iki farklı sistemin tanımlanmışı. Dionysos ve Apollon ya da Kaos ve Kozmos. Bu temel çatışma tiyatro sanatının ortaya çıkışından bugüne biroldukça sefer irdelenmiş derin bir düşünme alanı sunuyor. Biz de “Kalabalık Duası” aracılığıyla bu mevzu üstüne düşünmek, dahası bunu sahnede ayağa kaldırmak istedik.
.
Her şeyin merkezinde İstanbul var. İstanbul’un karmaşasıyla insanın kendi iç karmaşasının birbirine benzediğini söyleyebilir miyiz?
Volkan kenti oyunda epeyce kuvvetli kullanmakta. Kent, oyunun anlatıcısı haricinde ikinci bir karakter. Bu tarafıyla kentin tarihi, geçmişten bugüne barındırdığı bütün uygarlıkları, mimarisi, yer altı ve yer üzerindeki tüm kültürleri, bugününün, sokaklarının ve alt kültürlerinin hepsi oyunu inşa ediyor. ötürüsıyla sorduğunuz üzere iki karmaşanın birbirine benzediğini, her bir kentin de pek karmaşık bir karakter barındırdığını söyleyebiliriz.
YENİ OYUN: HABERCİ
Fiziksel Tiyatro Araştırmaları’ndan bahsedelim mi biraz da. Şatonun Altında’dan daha sonra Kalabalık Duası ikinci oyun olarak seyircinin karşısına çıktı. Pekala sıradaki çalışmalar neler?
Fiziksel Tiyatro Araştırmaları, kendi özgün lisanını arayan bir tiyatro olarak projelerine devam edecek. Vücut, hareket ve performans odaklı sahnelemelerimiz sürecek. Gelecek dönem için Antik Yunan metinlerinden yola çıkarak “Haberci” isimli bir proje üstüne düşünmekte ve hazırlanmaktayız.
Tiyatroya ilgi duyan, oyuncu olmak isteyen insanlara neler tavsiye edersiniz?
Tiyatro sanatı çok güçlü. Ülkemizde profesyonel olarak ayakta kalmak hiç kolay değil. O yüzden pek donanımlı, diğer alanlarda da profesyonelleşme marifetleri olan güç ve meşakkatli bir yola kendini hazırlamış şahısların bu mesleği profesyonel olarak yapmalarını tavsiye edebilirim
“Kalabalık Duası”nın gösterim takvimini bizimle paylaşır mısınız?
12.11.2022 Cumartesi Par Sahne’de, 16.11.2022 Çarşamba Kumbaracı50’de 25.11.2022 Cuma Sahne Pulchérie’de, 28.11.2022 Pazartesi Kadıköy Boa Sahne’de olacağız.