Fransa’dan araştırmacılar, Kutsal Roma İmparatoru ve İspanya Hükümdarı V. Charles’ın ömründen telaş ederek yazdığı mektubun şifresini çözdü. V. Charles 1547 yılında Fransız büyükelçisine gönderdiği mektupta, Fransa Hükümdarı I. Francis ile yaşadıkları tansiyonu ve I. Francis’in kendisine suikast planladığını düşündüğünü anlatıyor.
1516-1556 yılları içinde İspanya Hükümdarı olan V. Charles, 1519’dan 1556’ya kadar Kutsal Roma İmparatorluğu’nu da yönetti. Hükümdarlığı sırasında bugünkü İspanya, Almanya, Avusturya, Belçika, Hollanda ve İtalya’nın birtakım kısımlarını kapsayan topraklara hükmeden kral, hem de Amerika’nın İspanyol kolonizasyonunu da denetliyordu.
V. Charles, 22 Şubat 1547’de Fransız büyükelçi Jean de Saint Mauris’e bir mektup yazdı. El yazısıyla yazılan bu mektupta, hassas ayrıntıları gizlemek gayesiyle bilinmeyen semboller kullanıldı. Şifreli mektup artık Fransa’nın Nancy kentindeki Stanislas Kütüphanesi’nin arşivinde yer alıyor.
V. Charles – Tiziano Vecelli, 1548
Mektup, 2019 yılında bir kütüphane çalışanı tarafınca bir daha keşfedildi ve bir kriptograf ile bilgisayar bilimci bir takım tarafınca incelenmeye başlandı. Takım, geçen kasım Stanislas Kütüphanesi’nde düzenlenen basın toplantısında, altı aydan uzun süren araştırmanın akabinde mektuptaki şifrenin çözüldüğünü aktardı. Fransa’daki Picardy Jules Verne Üniversitesi’nde tarihçi olan proje araştırmacısı Camille Desenclos, “Bir tarihçinin, 500 yıldır kimsenin okumayı başaramadığı bir mektubu okuyabilmesi nadirdir” dedi.
niçin ÇÖZÜLEMEDİ?
Yapılan açıklamaya göre V. Charles’ın kullandığı şifrelerin deşifre edilmesi iki ana niçinden dolayı zordu. birinci vakit içinderda, her sembol sıradan bir harf şifreleme yerine bir kelimeyi temsil ediyordu. İkincisi, kimi semboller hiç bir mana söz etmeyen tuzaklardı. Muhtemelen şifreler hakkında bilgisi olan ve mektubu okumaya çalışacak insanları şaşırtmak için kullanılmışlardı.
LiveScience’ta yer alan habere nazaran araştırmacılar, sembolleri ayırt etmelerine ve yazının yapısını anlamalarına yardımcı olmak için tasarlanmış sıradan bir bilgisayar programı kullandılar. Bu uygulamanın sonuçsuz kalmasının akabinde sembollerdeki kalıpları kullanabilen gelişmiş bir algoritma oluşturuldu. Bu yeni algoritma şifrelerin bir kısmını ortaya çıkarabildi ancak tamamını çözemedi.
I. Francis – Jean Clouet, 1530
Ekip çabucak sonrasında, Jean de Saint-Mauris’in V. Charles’a hizmet eden öteki bir büyükelçiye yazdığı mektubu buldu. Bu mektupta bulunan deliller V. Charles’ın şifrelerini çözmeye yardımcı oldu. Araştırmacıların yaptığı açıklamaya nazaran, mektup V. Charles ile Fransa içindeki “kırılgan barışı” vurguluyor. Fransa ve İspanya içindeki çağdaş tansiyonlar, V. Charles yahut I. François iktidara gelmedilk evvel, 1494-1495 İtalyan Savaşı’na kadar uzanıyordu. Savaş sırasında İspanya, İtalya’nın doğuda Fransa ile sonu olan Piedmont olarak bilinen kuzeydoğu bölgesini işgal etmişti. Şayet İspanya, Fransa’yı işgal etmeye karar verirse Piedmont’tan kolay kolay saldırabileceği için bu durum Fransızları rahatsız etti.
V. Charles’ın mektubu, I. François’in kıymetli bir müttefiki olan İngiltere Hükümdarı VIII. Henry’nin vefatından kısa bir süre daha sonra yazılmıştı. VIII. Henry’nin vefatının Fransa’yı istikrarsızlaştırabileceğinden ve başkanlarının mantıksız davranmasına niye olabileceğinden korkan V. Charles, Saint-Mauris’i iki ülke içindeki barışı korumak için mümkün olan her şeyi yapmaya teşvik etti.
aynı vakitte, V. Charles, Fransız siyasetinde üst seviye birinin kendisine suikast düzenlemesi için I. François’e dilekçe verdiğine dair bir söylenti duyduğunu da yazdı ve bu niçinle Saint-Mauris’ten daha fazla araştırma yapmasını istedi. Araştırmacılar, bu suikast planından tarihçilerin şimdiye kadar ortaya çıkardığı birinci ve tek bahsetme olduğunu ve V. Charles’ın duyduğu söylenti muhtemelen yanlış olsa da, bunun hala kıymetli bir yeni kriptografi modülü olduğunu söylüyor.
Mektup ayrıyeten, Katolik Kutsal Roma İmparatorluğu tarafınca kendilerine dayatılan dini kararlara karşı çıkan bir küme Alman Lüteryan prens tarafınca yönetilen ve “Schmalkalden Birliği” olarak bilinen V. Charles’ın bir küme danışmanından da bahsediyor. Araştırmacılar, mektubun yazıldığı sırada V. Charles’ın birliği dize getirmek için askeri bir operasyona fazlacatan başladığını belirtiyor.
Fotoğraf: Stanislas Kütüphanesi
Ancak V. Charles’ın çeşitli düşmanları hakkındaki kuşkularına karşın, 1547 İspanyol hükümdarı için düzgün bir yıl olmuştu. Araştırmacılar, yılın sonunda I. François’in öldüğünü ve Schmalkalden Birliğinin dağıldığını ve bunun da onu epey daha kuvvetli bir pozisyonda bıraktığını belirtiyor.
Araştırmacılar, şifresi çözülmüş 1547 tarihindeki mektup yardımıyla V. Charles tarafınca yazılan öteki mektupların şifrelerini de çözmeyi umuyorlar. Desenclos, bu cins yazışmaların “V. Charles’ın Avrupa’daki stratejisinin ender bir anlık görüntüsünü” verdiğini ve gelecek senelerda daha fazla keşif yapmalarının mümkün olduğunu söylüyor. (KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)
1516-1556 yılları içinde İspanya Hükümdarı olan V. Charles, 1519’dan 1556’ya kadar Kutsal Roma İmparatorluğu’nu da yönetti. Hükümdarlığı sırasında bugünkü İspanya, Almanya, Avusturya, Belçika, Hollanda ve İtalya’nın birtakım kısımlarını kapsayan topraklara hükmeden kral, hem de Amerika’nın İspanyol kolonizasyonunu da denetliyordu.
V. Charles, 22 Şubat 1547’de Fransız büyükelçi Jean de Saint Mauris’e bir mektup yazdı. El yazısıyla yazılan bu mektupta, hassas ayrıntıları gizlemek gayesiyle bilinmeyen semboller kullanıldı. Şifreli mektup artık Fransa’nın Nancy kentindeki Stanislas Kütüphanesi’nin arşivinde yer alıyor.
V. Charles – Tiziano Vecelli, 1548
Mektup, 2019 yılında bir kütüphane çalışanı tarafınca bir daha keşfedildi ve bir kriptograf ile bilgisayar bilimci bir takım tarafınca incelenmeye başlandı. Takım, geçen kasım Stanislas Kütüphanesi’nde düzenlenen basın toplantısında, altı aydan uzun süren araştırmanın akabinde mektuptaki şifrenin çözüldüğünü aktardı. Fransa’daki Picardy Jules Verne Üniversitesi’nde tarihçi olan proje araştırmacısı Camille Desenclos, “Bir tarihçinin, 500 yıldır kimsenin okumayı başaramadığı bir mektubu okuyabilmesi nadirdir” dedi.
niçin ÇÖZÜLEMEDİ?
Yapılan açıklamaya göre V. Charles’ın kullandığı şifrelerin deşifre edilmesi iki ana niçinden dolayı zordu. birinci vakit içinderda, her sembol sıradan bir harf şifreleme yerine bir kelimeyi temsil ediyordu. İkincisi, kimi semboller hiç bir mana söz etmeyen tuzaklardı. Muhtemelen şifreler hakkında bilgisi olan ve mektubu okumaya çalışacak insanları şaşırtmak için kullanılmışlardı.
LiveScience’ta yer alan habere nazaran araştırmacılar, sembolleri ayırt etmelerine ve yazının yapısını anlamalarına yardımcı olmak için tasarlanmış sıradan bir bilgisayar programı kullandılar. Bu uygulamanın sonuçsuz kalmasının akabinde sembollerdeki kalıpları kullanabilen gelişmiş bir algoritma oluşturuldu. Bu yeni algoritma şifrelerin bir kısmını ortaya çıkarabildi ancak tamamını çözemedi.
I. Francis – Jean Clouet, 1530
Ekip çabucak sonrasında, Jean de Saint-Mauris’in V. Charles’a hizmet eden öteki bir büyükelçiye yazdığı mektubu buldu. Bu mektupta bulunan deliller V. Charles’ın şifrelerini çözmeye yardımcı oldu. Araştırmacıların yaptığı açıklamaya nazaran, mektup V. Charles ile Fransa içindeki “kırılgan barışı” vurguluyor. Fransa ve İspanya içindeki çağdaş tansiyonlar, V. Charles yahut I. François iktidara gelmedilk evvel, 1494-1495 İtalyan Savaşı’na kadar uzanıyordu. Savaş sırasında İspanya, İtalya’nın doğuda Fransa ile sonu olan Piedmont olarak bilinen kuzeydoğu bölgesini işgal etmişti. Şayet İspanya, Fransa’yı işgal etmeye karar verirse Piedmont’tan kolay kolay saldırabileceği için bu durum Fransızları rahatsız etti.
V. Charles’ın mektubu, I. François’in kıymetli bir müttefiki olan İngiltere Hükümdarı VIII. Henry’nin vefatından kısa bir süre daha sonra yazılmıştı. VIII. Henry’nin vefatının Fransa’yı istikrarsızlaştırabileceğinden ve başkanlarının mantıksız davranmasına niye olabileceğinden korkan V. Charles, Saint-Mauris’i iki ülke içindeki barışı korumak için mümkün olan her şeyi yapmaya teşvik etti.
aynı vakitte, V. Charles, Fransız siyasetinde üst seviye birinin kendisine suikast düzenlemesi için I. François’e dilekçe verdiğine dair bir söylenti duyduğunu da yazdı ve bu niçinle Saint-Mauris’ten daha fazla araştırma yapmasını istedi. Araştırmacılar, bu suikast planından tarihçilerin şimdiye kadar ortaya çıkardığı birinci ve tek bahsetme olduğunu ve V. Charles’ın duyduğu söylenti muhtemelen yanlış olsa da, bunun hala kıymetli bir yeni kriptografi modülü olduğunu söylüyor.
Mektup ayrıyeten, Katolik Kutsal Roma İmparatorluğu tarafınca kendilerine dayatılan dini kararlara karşı çıkan bir küme Alman Lüteryan prens tarafınca yönetilen ve “Schmalkalden Birliği” olarak bilinen V. Charles’ın bir küme danışmanından da bahsediyor. Araştırmacılar, mektubun yazıldığı sırada V. Charles’ın birliği dize getirmek için askeri bir operasyona fazlacatan başladığını belirtiyor.
Fotoğraf: Stanislas Kütüphanesi
Ancak V. Charles’ın çeşitli düşmanları hakkındaki kuşkularına karşın, 1547 İspanyol hükümdarı için düzgün bir yıl olmuştu. Araştırmacılar, yılın sonunda I. François’in öldüğünü ve Schmalkalden Birliğinin dağıldığını ve bunun da onu epey daha kuvvetli bir pozisyonda bıraktığını belirtiyor.
Araştırmacılar, şifresi çözülmüş 1547 tarihindeki mektup yardımıyla V. Charles tarafınca yazılan öteki mektupların şifrelerini de çözmeyi umuyorlar. Desenclos, bu cins yazışmaların “V. Charles’ın Avrupa’daki stratejisinin ender bir anlık görüntüsünü” verdiğini ve gelecek senelerda daha fazla keşif yapmalarının mümkün olduğunu söylüyor. (KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)