Dilara Fazilet
“Asıl alanım organik elektronik müzik” diyen, Viyana’da yaşayan Alman-Kürt müzisyen, üretimci ve DJ Kariyan ile şahsi seyahatini, göç öyküsünü ve onu müziğe yönlendiren hislerini konuştuk. Müzikle hayli erken yaşlarda tanışan Kariyan, seyahatini şu biçimde anlatıyor: “Ben çocukken babam bir orkestrada flüt çalardı ve beni dinletilere gdolayırdü. Ayrıyeten konutta epeyce keyif aldığım büyük bir klasik müzik CD koleksiyonumuz vardı. Müzisyen olmaya karar vermem birkaç yılımı aldı. 15 yaşında klasik ve elektrogitar öğrenmeye başladım ve birinci sefer bir küme ortasında çalma tecrübemi 18 yaşındayken yaşadım. Viyana’ya taşındığımda elektronik müziğe ilgi duymaya başladım. Bu alanın daha evvel yaptığım ‘analog’ müzikten pek farklı olduğunu fark ettim. Beni rahatsız eden tek şey, elektronik müziğin robotlar tarafınca yapılmış üzere gelmesiydi. Her şey, sistemde eksiksiz bir biçimde hizalanmış üzere geliyordu. Blues üzere tiplerde duyduğunuz ufak tefek yanılgıları kaçırdım. Elektronik müziğin kulağa daha organik, daha insani gelmesini istedim. Bu yüzden kendi parçalarımı yapmaya başladım.”
2022’de yeni bir şeyler yayınlanacak mı?
Evet. Bu yıl Amselcom’da birkaç Single yayınlayacağım. Birincisi olan ‘Im Spiegel ist Sonntag’ Nisan ayı içerisinde çıkacak. Şimdilik 3 modül daha listede.
Kürtçe müzikleri ya da ağıtları tekno müzikle birleştirdiğinizde farklı hislerle karşılaşıyoruz. Bu herbiçimde sizin doğduğunuz yerle ve külçeşidinizle ilgili, değil mi?
Kürdistan Özerk Bölgesi’nde bulunan Süleymaniye’de doğdum. Ailemle birlikte, ben bebekken savaştan kaçtık ve yeni hayatımıza Almanya’da başladık. ömrümün büyük bir kısmını Almanya’da geçirdiğim için, bu toplum ve kültür, bugün kim olduğum üzerinde daha epeyce tesire sahip. Öte yandan annem babam, amcalarım ve Süleymaniye’deki akrabalarımdan oluşan bir Kürt geçmişim var. Ben bu iki dünyanın karışımıyım. Bunun üzücü yanı hiç bir yerin konut üzere hissedilmemesidir. Benim üzere bir geçmişe sahip insanların tipik bir gayreti bu.
‘MÜZİĞİME ‘KÜRTÇE HOUSE MÜZİK’ DİYEMEM’
Müziğinizi nasıl tanımlayabiliriz? Kimileri bunun ‘Kürtçe house müzik’ olduğunu söylüyor, bu hususta onlara katılıyor musunuz?
‘Kürtçe house müzik’ diyemem. Her kesimde Kürtçe öğeler kullanmıyorum. Şu ana kadar Kürtçe vokal kullandığım yalnızca 2 modül var. Kimilerinde Ermeni, kimilerinde İspanyol, hatta kimilerinde Afrika ögeleri taşıyan modüller var. Müziğimi etnik ögeler içeren organik elektronik müzik olarak tanımlayabilirim. Lakin bu da her vakit bu türlü olmuyor. Bu yüzden onu tek sözle anlatmak çok güç. Kimileri buna ‘organik house’ kaygısı. Söyleyebileceğim şey, kulağa daha insani gelmesi için her vakit fazlaca sayıda gerçek alet kullandığımdır.
Müzisyen olmak istemenize niye olan şey ne? Müzikte ruhunuzu ortaya koymak için hangi hislerin peşinden gidiyorsunuz?
Müzik yapıyorum zira yapmak zorundayım. Başımın ortasında bana “müzik yap!” diyen bir ses var. Bu, kimliğimin değerli bir kesimi. Benim için müziğin manası hisleri iletmek. Muhakkak bir duyguyu müziğe çevirmeye çalışıyorum. Emel, dinleyicinin bu duyguyu olabildiğince kesin bir halde anlamasını sağlamak. Ne yazık ki, bir duyguyu melodilere çevirme süreci işin en sıkıntı kısmı. İkinci bir niye ise epeyce farklı görünen kültürleri bir ortaya getirmek. Örneğin Doğu müziğini Batı müziğiyle birleştirmek kültürlerarası bir bağlantı biçimidir. Müziğin bu kadar farklı dünya anlayışına sahip insanları bir ortaya getirme gücüne sahip olması bence fazlaca hoş.
‘Lover Left Alone’ ya da ‘For Those Who Wait’ üzere modüllerinizin bir öyküsü var mı? Müziğinizde saklanan özel bir manası taşıyorlar mı?
Tüm parçalarımın benim için şahsi bir manası var. Müziği sadece anlatacak bir öyküm olduğunda yayınlarım. örneğin ‘For Those Who Wait’i çocukken hissettiğiniz duyguyu yakalamak istediğim için besteledim. Çocuklar pak şaşkınlıklarla doludur. kimi vakit bu yeteneğimizi yaşlandıkça kaybederiz. Kendimi ve niye müzik yapmaya başladığımı düşündüm. İspanyol müziğinden hayli etkilendiğimi hatırladım. Bu müziği birinci dinlediğimde hislerimi anında yansıttı. Birinci saniyeden itibaren sevdim ve muhtemelen gitar öğrenmeye başlamamın sebebi de bu. Bu niçinle, gençken yaşadığım bu duyguyu yakalamak istedim. ‘For Those Who Wait’, gençken ve büyüdükçe kim olduğumuza dair geriye dönük bir aşk mektubu. Muhtemelen bu kesimin kulağa epeyce nostaljik gelmesinin sebebi bu.
Ayrıyeten çalışmalarımda her vakit bilinmeyen bir psiko-akustik öge var. Her kesimde her insanın günlük ömründen bildiği bir sesin kaydı var. Örneğin, ‘In Between’de odaya giren birinin sesi, ‘Red Rivers of Yerevan’ da su sesi yahut ‘Train to Jaisalmer’da cet binen birinin sesi… Bu ögeleri kullanmamın niçini müziğin de bilinçaltında anlaşıldığına ikna olmam. Müziğin art planında yer alan bu küçük ögeleri şuurlu bir biçimde duymayabilirsiniz lakin eminim bunlar zihninizin şarkıyı nasıl işlediğini etkileyecektir.
‘MÜZİK YAPMAK DÖVÜŞE BENZER’
Müzisyen olmanın en sevdiğiniz ve en sevmediğiniz istikametleri nelerdir? Ayrıyeten, bugünlerde müzik sanayisini nasıl buluyorsunuz?
Müzik yapmanın en sevdiğim yanı akış halinde olması. Müziğin tam olarak istediğiniz üzere ses çıkarmasını sağlamaya yüzde 100 odaklandığınızda var olmayı bırakırsınız. Akşamları bir müzik yapmaya başladığımda bu hayli sık olur ve vaktin epey çabuk bir biçimde nasıl geçtiğini anlayamam, kimi vakit dışarıya baktığımda oldukcatan sabah olduğunu fark ederim. En sevmediğim kısım ise kendinle yaptığın bu bitmeyen hengame. Bu fazlaca sıkıntı olabilir. Beste yapamadığım haftalar, kimi vakit aylar oluyor. Bu fazlaca hudut bozucu olabilir ve her şeyi sorgulamaya başlıyorum. Müzik yapmak bir dövüşe benzetilebilir fakat her vakit kendini bu dövüşü kazanacağına ikna etmelisin.
Pekala, diğer müzisyenlerle işbirliği yapıyor musunuz? Türk müzisyenlerle çalışıyor musunuz mesela?
Evet, Davet Özyürek ile çalıştım. Yetenekli bir Türk sazcısı ve şahane bir adam. ‘Train to Jaisalmer’ için birinci fikri o buldu ve bu parçayı birkaç buluşmada bir arada ürettik. kimi vakit büsbütün farklı cinsler çalan müzisyenleri davet ediyorum. Onlar için küçük bir döngü çalıyorum ve üzerinde doğaçlama yapmalarına müsaade veriyorum. Kendi çeşidinizün haricinde olan müzisyenlerle çalışmanın yararı, onların farklı bir yaklaşıma sahip olmaları. Neyin mümkün olduğunu ve neyin mümkün olmadığını bilmiyorlar. Sizi konfor alanınızın dışına çıkmaya zorladıkları için bu ilham verici olabilir.
Melodik olarak en çok etkilendiğiniz isimler kimler?
Çok fazla… Ermeni müziğinin büyük bir hayranıyım. Bilhassa Levon Minassian üzere duduk ustalarının müzikal kimliğimi bulmamda büyük rolü oldu. Elektronik müziğe gelince, kendilerini daima yeni bir biçimde tanımlamaya çalışan sanatkarları severim. Elektronik müziğe başladığımda Nico Jaar, David August, Valentin Stip ve Nils Frahm üzere sanatkarlar beni epeyce etkiledi.
Hiç Türkiye’yi ziyaret ettiniz mi?
6 yaşlarımdayken İstanbul’a gelmiştim. Türkiye’deki birinci konserimi dört gözle bekliyorum. Umarım yakın vakitte gerçekleşir. Bana talih dileyin…
“Asıl alanım organik elektronik müzik” diyen, Viyana’da yaşayan Alman-Kürt müzisyen, üretimci ve DJ Kariyan ile şahsi seyahatini, göç öyküsünü ve onu müziğe yönlendiren hislerini konuştuk. Müzikle hayli erken yaşlarda tanışan Kariyan, seyahatini şu biçimde anlatıyor: “Ben çocukken babam bir orkestrada flüt çalardı ve beni dinletilere gdolayırdü. Ayrıyeten konutta epeyce keyif aldığım büyük bir klasik müzik CD koleksiyonumuz vardı. Müzisyen olmaya karar vermem birkaç yılımı aldı. 15 yaşında klasik ve elektrogitar öğrenmeye başladım ve birinci sefer bir küme ortasında çalma tecrübemi 18 yaşındayken yaşadım. Viyana’ya taşındığımda elektronik müziğe ilgi duymaya başladım. Bu alanın daha evvel yaptığım ‘analog’ müzikten pek farklı olduğunu fark ettim. Beni rahatsız eden tek şey, elektronik müziğin robotlar tarafınca yapılmış üzere gelmesiydi. Her şey, sistemde eksiksiz bir biçimde hizalanmış üzere geliyordu. Blues üzere tiplerde duyduğunuz ufak tefek yanılgıları kaçırdım. Elektronik müziğin kulağa daha organik, daha insani gelmesini istedim. Bu yüzden kendi parçalarımı yapmaya başladım.”
2022’de yeni bir şeyler yayınlanacak mı?
Evet. Bu yıl Amselcom’da birkaç Single yayınlayacağım. Birincisi olan ‘Im Spiegel ist Sonntag’ Nisan ayı içerisinde çıkacak. Şimdilik 3 modül daha listede.
Kürtçe müzikleri ya da ağıtları tekno müzikle birleştirdiğinizde farklı hislerle karşılaşıyoruz. Bu herbiçimde sizin doğduğunuz yerle ve külçeşidinizle ilgili, değil mi?
Kürdistan Özerk Bölgesi’nde bulunan Süleymaniye’de doğdum. Ailemle birlikte, ben bebekken savaştan kaçtık ve yeni hayatımıza Almanya’da başladık. ömrümün büyük bir kısmını Almanya’da geçirdiğim için, bu toplum ve kültür, bugün kim olduğum üzerinde daha epeyce tesire sahip. Öte yandan annem babam, amcalarım ve Süleymaniye’deki akrabalarımdan oluşan bir Kürt geçmişim var. Ben bu iki dünyanın karışımıyım. Bunun üzücü yanı hiç bir yerin konut üzere hissedilmemesidir. Benim üzere bir geçmişe sahip insanların tipik bir gayreti bu.
‘MÜZİĞİME ‘KÜRTÇE HOUSE MÜZİK’ DİYEMEM’
Müziğinizi nasıl tanımlayabiliriz? Kimileri bunun ‘Kürtçe house müzik’ olduğunu söylüyor, bu hususta onlara katılıyor musunuz?
‘Kürtçe house müzik’ diyemem. Her kesimde Kürtçe öğeler kullanmıyorum. Şu ana kadar Kürtçe vokal kullandığım yalnızca 2 modül var. Kimilerinde Ermeni, kimilerinde İspanyol, hatta kimilerinde Afrika ögeleri taşıyan modüller var. Müziğimi etnik ögeler içeren organik elektronik müzik olarak tanımlayabilirim. Lakin bu da her vakit bu türlü olmuyor. Bu yüzden onu tek sözle anlatmak çok güç. Kimileri buna ‘organik house’ kaygısı. Söyleyebileceğim şey, kulağa daha insani gelmesi için her vakit fazlaca sayıda gerçek alet kullandığımdır.
Müzisyen olmak istemenize niye olan şey ne? Müzikte ruhunuzu ortaya koymak için hangi hislerin peşinden gidiyorsunuz?
Müzik yapıyorum zira yapmak zorundayım. Başımın ortasında bana “müzik yap!” diyen bir ses var. Bu, kimliğimin değerli bir kesimi. Benim için müziğin manası hisleri iletmek. Muhakkak bir duyguyu müziğe çevirmeye çalışıyorum. Emel, dinleyicinin bu duyguyu olabildiğince kesin bir halde anlamasını sağlamak. Ne yazık ki, bir duyguyu melodilere çevirme süreci işin en sıkıntı kısmı. İkinci bir niye ise epeyce farklı görünen kültürleri bir ortaya getirmek. Örneğin Doğu müziğini Batı müziğiyle birleştirmek kültürlerarası bir bağlantı biçimidir. Müziğin bu kadar farklı dünya anlayışına sahip insanları bir ortaya getirme gücüne sahip olması bence fazlaca hoş.
‘Lover Left Alone’ ya da ‘For Those Who Wait’ üzere modüllerinizin bir öyküsü var mı? Müziğinizde saklanan özel bir manası taşıyorlar mı?
Tüm parçalarımın benim için şahsi bir manası var. Müziği sadece anlatacak bir öyküm olduğunda yayınlarım. örneğin ‘For Those Who Wait’i çocukken hissettiğiniz duyguyu yakalamak istediğim için besteledim. Çocuklar pak şaşkınlıklarla doludur. kimi vakit bu yeteneğimizi yaşlandıkça kaybederiz. Kendimi ve niye müzik yapmaya başladığımı düşündüm. İspanyol müziğinden hayli etkilendiğimi hatırladım. Bu müziği birinci dinlediğimde hislerimi anında yansıttı. Birinci saniyeden itibaren sevdim ve muhtemelen gitar öğrenmeye başlamamın sebebi de bu. Bu niçinle, gençken yaşadığım bu duyguyu yakalamak istedim. ‘For Those Who Wait’, gençken ve büyüdükçe kim olduğumuza dair geriye dönük bir aşk mektubu. Muhtemelen bu kesimin kulağa epeyce nostaljik gelmesinin sebebi bu.
Ayrıyeten çalışmalarımda her vakit bilinmeyen bir psiko-akustik öge var. Her kesimde her insanın günlük ömründen bildiği bir sesin kaydı var. Örneğin, ‘In Between’de odaya giren birinin sesi, ‘Red Rivers of Yerevan’ da su sesi yahut ‘Train to Jaisalmer’da cet binen birinin sesi… Bu ögeleri kullanmamın niçini müziğin de bilinçaltında anlaşıldığına ikna olmam. Müziğin art planında yer alan bu küçük ögeleri şuurlu bir biçimde duymayabilirsiniz lakin eminim bunlar zihninizin şarkıyı nasıl işlediğini etkileyecektir.
‘MÜZİK YAPMAK DÖVÜŞE BENZER’
Müzisyen olmanın en sevdiğiniz ve en sevmediğiniz istikametleri nelerdir? Ayrıyeten, bugünlerde müzik sanayisini nasıl buluyorsunuz?
Müzik yapmanın en sevdiğim yanı akış halinde olması. Müziğin tam olarak istediğiniz üzere ses çıkarmasını sağlamaya yüzde 100 odaklandığınızda var olmayı bırakırsınız. Akşamları bir müzik yapmaya başladığımda bu hayli sık olur ve vaktin epey çabuk bir biçimde nasıl geçtiğini anlayamam, kimi vakit dışarıya baktığımda oldukcatan sabah olduğunu fark ederim. En sevmediğim kısım ise kendinle yaptığın bu bitmeyen hengame. Bu fazlaca sıkıntı olabilir. Beste yapamadığım haftalar, kimi vakit aylar oluyor. Bu fazlaca hudut bozucu olabilir ve her şeyi sorgulamaya başlıyorum. Müzik yapmak bir dövüşe benzetilebilir fakat her vakit kendini bu dövüşü kazanacağına ikna etmelisin.
Pekala, diğer müzisyenlerle işbirliği yapıyor musunuz? Türk müzisyenlerle çalışıyor musunuz mesela?
Evet, Davet Özyürek ile çalıştım. Yetenekli bir Türk sazcısı ve şahane bir adam. ‘Train to Jaisalmer’ için birinci fikri o buldu ve bu parçayı birkaç buluşmada bir arada ürettik. kimi vakit büsbütün farklı cinsler çalan müzisyenleri davet ediyorum. Onlar için küçük bir döngü çalıyorum ve üzerinde doğaçlama yapmalarına müsaade veriyorum. Kendi çeşidinizün haricinde olan müzisyenlerle çalışmanın yararı, onların farklı bir yaklaşıma sahip olmaları. Neyin mümkün olduğunu ve neyin mümkün olmadığını bilmiyorlar. Sizi konfor alanınızın dışına çıkmaya zorladıkları için bu ilham verici olabilir.
Melodik olarak en çok etkilendiğiniz isimler kimler?
Çok fazla… Ermeni müziğinin büyük bir hayranıyım. Bilhassa Levon Minassian üzere duduk ustalarının müzikal kimliğimi bulmamda büyük rolü oldu. Elektronik müziğe gelince, kendilerini daima yeni bir biçimde tanımlamaya çalışan sanatkarları severim. Elektronik müziğe başladığımda Nico Jaar, David August, Valentin Stip ve Nils Frahm üzere sanatkarlar beni epeyce etkiledi.
Hiç Türkiye’yi ziyaret ettiniz mi?
6 yaşlarımdayken İstanbul’a gelmiştim. Türkiye’deki birinci konserimi dört gözle bekliyorum. Umarım yakın vakitte gerçekleşir. Bana talih dileyin…