Erkan ÇAKAN
Maden dalının ihracatı yılın 11 ayında geçen yılın tıpkı devrine göre yüzde 42,4 artış gösterdi. Dalın 11 aylık ihracatı 5,39 milyar dolar olurken en epey artış ise yüzde 65,9 ile metalik cevher ihracatında yaşandı. Yılın birinci 11 ayında 1,95 milyar dolarlık ihracat yapılırken bölümde son 5 yılın en yüksek ihracatı kaydedildi. Emtia fiyatlarındaki artış ve pandemi periyodunda eriyen stoklar daha sonrası ülkelerin 2021 yılında daha yüksek hacimli alıma imza atmaları ihracata ivme kazandırdı.
Metalik cevherler ihracatında birinci üç sırada çinko, demir ve bakır yer alıyor. Çinko cevherinde 11 ayda toplam 431milyon dolarlık ihracat yapılırken, demir cevherinde 403 milyon, bakır cevherinde ise 392 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. En epeyce ihracat yapılan ülkeler ise sırasıyla Çin, Belçika ve Bulgaristan oldu.
1,95 milyar dolarla birinci sırada
Güçlü maden rezervleri ile ihracatta ivme yakalayan maden dalı, Türkiye iktisadına dolaylı yoldan 40 milyar dolarlık katkı yapıyor. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) İdare Konseyi Lideri Aydın Dinçer, maden kesiminin alt kırılımlarındaki ihracata yönelik şu değerlendirmeleri yaptı: “Yılın 11 ayında metalik cevherler geçen yılın tıpkı periyoduna göre yüzde 65,9’luk bir artış gösterdi ve 1,95 milyar dolarlık ihracat ile birinci sırada yerini aldı. İkinci sırada yüzde 21,2’lik artış ve 1,17 milyar dolar ile işlenmiş doğal taş, üçüncü sırada yüzde 32’lik artış ve 994,3 milyon dolar ile endüstriyel mineraller, dördüncü sırada ise yüzde 24,8’lik artış ve 758 milyon dolar ile blok doğal taş ihracatı yer aldı. Bu maden kümelerini yüzde 126,7’lik artış ve 287,9 milyon dolarlık ihracat ile ferro alyajlar takip etti.”
‘Sektörü büyütecek düzenlemeler şart’
Maden dalında katma kıymetli üretime yönelik çalışmalar olduğunu belirten Dinçer, yüksek maliyetler, ekonomik tehditler, bürokratik zorluklar ve müsaade süreçleri ile ilgili belirsizliklerin yatırımcı teşebbüslerini olumsuz tarafta etkilediğini söylemiş oldu.
Birfazlaca kesime sağlanan finansman kolaylıklarının maden tarafında da olması gerektiğinin altını çizen Dinçer, “Ancak ne yazık ki uzun vadeli yatırım takviyesi sağlanması noktasında gösterilen çekinceler, var olan yatırımcımızı yorduğu üzere yatırım yapmak isteyenlerin de vazgeçmesine niye oluyor. Rekabetçi durumda olabilmemiz için bilhassa güç maliyetlerinde bu bölüme yatırım yapmış olanlara teşvik verilmesi gerekir. Maden arama, çıkarma ve sürece süreçlerine ait kesimi daha ileriye taşıyacak, iş süreçlerini hızlandıracak, kapsamı büyütecek düzenlemeler yapılmalı” diye konuştu.
Kobalt cevherinin atıkları kesinlikle geri kazanılmalı
Elektrikli araçlar ve değişen teknolojinin gelişmesiyle birlikte ehemmiyeti artan lityum ve az toprak elementleri üretimine yönelik yatırımların gelecek açısından son derece kıymetli olduğuna dikkat çeken Aydın Dinçer, “Bor rezervlerimiz şu anda dünyada pahası ve kullanması artan lityum madenini içeriyor. Bu mevzuda bor kaynaklarından lityum üretmek üzere kurulan pilot tesis ile birlikte Türkiye’de birinci kere lityum üretiminin gerçekleştirilmesi, az toprak elementleri üretimi için pilot tesis kurulması, ayrıyeten geri dönüşümden ender toprak elementleri üretimine yönelik Ar-Ge çalışmalarının yürütülüyor olması hem ekonomik tıpkı vakitte stratejik açıdan ülkemize büyük yarar sağlayacak” dedi. Türkiye’nin nikelde olduğu üzere kobaltta da kuvvetli rezervlere sahip bulunmasına rağmen, üretim ölçüsünün talebi karşılayamadığını söz eden Dinçer, “Kobaltın cevher olarak üretiminin yanında cüruf ve cevher atıkların geri kazanılması da mümkün. Kobalt fiyatlarının süratli bir biçimde yükselmesi düşük kalitedeki rezervlerin ekonomik hale gelmesini sağlıyor. Bu istikamette kurulacak tesisler katma kıymeti yüksek mamüllerin hissesini daha artıracak” diye konuştu.
Maden dalının ihracatı yılın 11 ayında geçen yılın tıpkı devrine göre yüzde 42,4 artış gösterdi. Dalın 11 aylık ihracatı 5,39 milyar dolar olurken en epey artış ise yüzde 65,9 ile metalik cevher ihracatında yaşandı. Yılın birinci 11 ayında 1,95 milyar dolarlık ihracat yapılırken bölümde son 5 yılın en yüksek ihracatı kaydedildi. Emtia fiyatlarındaki artış ve pandemi periyodunda eriyen stoklar daha sonrası ülkelerin 2021 yılında daha yüksek hacimli alıma imza atmaları ihracata ivme kazandırdı.
Metalik cevherler ihracatında birinci üç sırada çinko, demir ve bakır yer alıyor. Çinko cevherinde 11 ayda toplam 431milyon dolarlık ihracat yapılırken, demir cevherinde 403 milyon, bakır cevherinde ise 392 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. En epeyce ihracat yapılan ülkeler ise sırasıyla Çin, Belçika ve Bulgaristan oldu.
1,95 milyar dolarla birinci sırada
Güçlü maden rezervleri ile ihracatta ivme yakalayan maden dalı, Türkiye iktisadına dolaylı yoldan 40 milyar dolarlık katkı yapıyor. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) İdare Konseyi Lideri Aydın Dinçer, maden kesiminin alt kırılımlarındaki ihracata yönelik şu değerlendirmeleri yaptı: “Yılın 11 ayında metalik cevherler geçen yılın tıpkı periyoduna göre yüzde 65,9’luk bir artış gösterdi ve 1,95 milyar dolarlık ihracat ile birinci sırada yerini aldı. İkinci sırada yüzde 21,2’lik artış ve 1,17 milyar dolar ile işlenmiş doğal taş, üçüncü sırada yüzde 32’lik artış ve 994,3 milyon dolar ile endüstriyel mineraller, dördüncü sırada ise yüzde 24,8’lik artış ve 758 milyon dolar ile blok doğal taş ihracatı yer aldı. Bu maden kümelerini yüzde 126,7’lik artış ve 287,9 milyon dolarlık ihracat ile ferro alyajlar takip etti.”
‘Sektörü büyütecek düzenlemeler şart’
Maden dalında katma kıymetli üretime yönelik çalışmalar olduğunu belirten Dinçer, yüksek maliyetler, ekonomik tehditler, bürokratik zorluklar ve müsaade süreçleri ile ilgili belirsizliklerin yatırımcı teşebbüslerini olumsuz tarafta etkilediğini söylemiş oldu.
Birfazlaca kesime sağlanan finansman kolaylıklarının maden tarafında da olması gerektiğinin altını çizen Dinçer, “Ancak ne yazık ki uzun vadeli yatırım takviyesi sağlanması noktasında gösterilen çekinceler, var olan yatırımcımızı yorduğu üzere yatırım yapmak isteyenlerin de vazgeçmesine niye oluyor. Rekabetçi durumda olabilmemiz için bilhassa güç maliyetlerinde bu bölüme yatırım yapmış olanlara teşvik verilmesi gerekir. Maden arama, çıkarma ve sürece süreçlerine ait kesimi daha ileriye taşıyacak, iş süreçlerini hızlandıracak, kapsamı büyütecek düzenlemeler yapılmalı” diye konuştu.
Kobalt cevherinin atıkları kesinlikle geri kazanılmalı
Elektrikli araçlar ve değişen teknolojinin gelişmesiyle birlikte ehemmiyeti artan lityum ve az toprak elementleri üretimine yönelik yatırımların gelecek açısından son derece kıymetli olduğuna dikkat çeken Aydın Dinçer, “Bor rezervlerimiz şu anda dünyada pahası ve kullanması artan lityum madenini içeriyor. Bu mevzuda bor kaynaklarından lityum üretmek üzere kurulan pilot tesis ile birlikte Türkiye’de birinci kere lityum üretiminin gerçekleştirilmesi, az toprak elementleri üretimi için pilot tesis kurulması, ayrıyeten geri dönüşümden ender toprak elementleri üretimine yönelik Ar-Ge çalışmalarının yürütülüyor olması hem ekonomik tıpkı vakitte stratejik açıdan ülkemize büyük yarar sağlayacak” dedi. Türkiye’nin nikelde olduğu üzere kobaltta da kuvvetli rezervlere sahip bulunmasına rağmen, üretim ölçüsünün talebi karşılayamadığını söz eden Dinçer, “Kobaltın cevher olarak üretiminin yanında cüruf ve cevher atıkların geri kazanılması da mümkün. Kobalt fiyatlarının süratli bir biçimde yükselmesi düşük kalitedeki rezervlerin ekonomik hale gelmesini sağlıyor. Bu istikamette kurulacak tesisler katma kıymeti yüksek mamüllerin hissesini daha artıracak” diye konuştu.