Metaverse evreninden arsa alınır mı, alınırsa kıymet kazanır mı? Fiziki dünyayı sanal ortama taşıyan metaverse üzerinden arsa satın almak son günlerin tanınan gündem bahislerinden biri haline geldi. Pekala metaverse üzerinden gayrimenkul sahibi olmak sağlam bir yatırım aracı olabilir mi? Değerleme bölümünün duayenlerinden İstikrar Değerleme İdare Şurası Lideri Baki Budakoğlu, “Değerin oluşması için; ‘faydalılık’, ‘Kıtlık’, ‘Arzu’ ve ‘Etkin Satın Alma Gücü’ olmak üzere 4 faktöre muhtaçlık var. Demek ki, evvela Metaverse’te de yerin ya da rastgele bir gayrimenkulün gerçek manada kıymetinin oluşması için kullanılmak ya da kiralanmak suretiyle yarar sağlıyor olması gerekir.” dedi.
Gayrimenkul, dünyada olduğu üzere ülkemizde de her vakit en inançlı yatırım aracı olarak istek görüyor. Son periyotta metaverse cihanında satışa sunulan emlakın binlerce dolara alıcı bulması, hatta ülkemizin kıymetli e-ticaret sitelerinden biri olan sahibinden.com’da satışa çıkarılması, gayrimenkul bölümünün sanal ortamda da yatırımcıların gündemine girdiğine işaret ediyor.
Metaverse yerin yatırım olabilmesi, yarar sağlamasına bağlı
Değerleme kesiminin duayenlerinden Denge Değerleme İdare Konseyi Lideri Baki Budakoğlu, geçtiğimiz günlerde toplumsal medya üzerinden karşılaştığı bir yatırımcının kısa mühlet öncesinde 13.000 USD’ ye aldığı metaverse parselin çabucak yanındaki parselin kıymetinin 1,0 milyon USD ye ulaştığından bahsetmiş olduğuni ve bunun üzerine ‘bize de yeni bir kapı açıldı’ diyerek dersine çalışmaya başladığını söz etti. Paha tespitinden bahsedilebilmesi için evvela bedelin oluşması gerektiğini belirten Budakoğlu, maddi ya da maddi olmayan rastgele bir eşyanın pahası yalnızca o şeylerin mevcudiyeti ile oluşmadığını; pahanın oluşması için ‘faydalılık’, ’Kıtlık’, ‘Arzu’ ve ‘Etkin Satın Alma Gücü’ üzere 4 adet faktöre gereksinim duyulduğunu belirtti ve “Demek ki, Metaverse’te de yerin ya da rastgele bir gayrimenkulün gerçek manada kıymetinin oluşması için kullanılmak ya da kiralanmak suretiyle yarar sağlıyor olması gerekir. Muhakkak bir ölçü ile sonlu olmayı gerektirmesinin yanı sıra kâfi ölçüde alım gücüne sahip istekli alıcının mevcudiyeti de kıymetin oluşması açısından mecburilik arz etmekte. “ dedi.
Metaverse arsa temininde kıtlık da hudut da yok
Bahse mevzu yerin metaverse cihanında değil fiziki gerçek dünyada olması halinde; ‘Geliştirme Alanı’, ‘’Emsal Kat Sayısı’, ‘Yapılaşma Koşulları’, ‘Konumu’, ‘Ulaşım İmkanları’ üzere parametrelerin dikkate alınacağını ve akla birinci vakit içinderda bu konuların geleceğini söyleyen Baki Budakoğlu şu biçimde devam etti: Arsayı değerlendirirken de bir taraftan proje geliştirirken öbür taraftan da tıpkı imar yapılaşma şartlarına ve emsal pozisyona sahip yerlerin gerçekleşmiş ya da talep edilen satış fiyatlarından da hareketle bedeli tespit edecektik. halbuki Metaverse denilince bir sınırsızlık kelam konusu çünkü ismi üzerinde sanal bir platform. Halihazırda ön plana çıkan kozmosları The sandbox, Axie Infinity, Decentraland, Our vb. olarak sayabiliriz. Bu kainatlar birbirinden bağımsız olarak tasarlanmış durumdalar; mesela bir tanesi yaklaşık olarak 90.000 adet yerden oluşurken bir başkası tüm Dünya’yı birebir yansıtacak biçimde tasarlanmış olup, 1.6 milyon adet yerden oluşmakta. Hani birtakım konuşmalarda lisana getiriliyor ve İstanbul Boğaz’ında arsa kalmamış deniliyor ya o sanal kainatlardan yalnızca bir tanesi için geçerli, çünkü bir uygulamada İstanbul’un haritasını tasarlatıp yeniden satışa sunulabilir ve bu biçimde da isteyen yatırımcı satın alma talihi doğar. Doğal olarak bu durumda Metaverse genelinde kıtlık faktörünün oluşmasından bahsetmek epeyce da gerçekçi olmaz üzere duruyor.” dedi.
Sanal yerde da ünlülerin satın aldığı taşınmazlara komşu olmak prim yapıyor
İstikrar Değerleme İdare Heyeti Lideri Baki Budakoğlu, Metaverse’te arsa alımına ait teşebbüslerde karşılaşılan parametrelere de değindi: “ Öncelikli alımlarda daha epeyce Metaverse Center’a yakınlık, ulaşılabilirlik, nüfus yoğunluğu ile ünlülerin satın aldığı taşınmazlara komşu olma ya da onlara yakın yerlerin satın alınması öneriliyor ya da tercih ediliyor.Görüleceği üzere yerin geliştirilmesine yönelik olarak konut, otel, okul, AVM yada fabrika alanı üzere bir kısıtlaması bulunmuyor. Kaldı ki aslına bakarsanız bir düzenleyici, planlamacı bir kurum da öngörülmüyor, çünkü inşa edilecek konuta sanal kainata dahil olan yatırımcıların karar vereceği kabul ediliyor. Yani platformda ortak karar alınması temel olup, sahibinin blockchain üzerinde kaydedilmesi ile mülkiyetinin herkes açısından ileri sürülebilecek yani aleni hale geleceği düşünülüyor.” formunda konuştu.
Sanal kainattaki emlakın nasıl kullanılacağında dair ortak paydada buluşmak zor
Metaaverse cihandaki gayrimenkulün kıymet kazanması için nasıl bir yarar sağladığının değerli olduğuna işaret eden Budakoğlu, “ Tabi yatırıma mevzu rastgele bir sanal kainatta emlakın hangi hedeflerle kullanılacağına o sanal kainattaki yatırımcılar ile birlikte sanal kozmosu tasarlayan kurum yetkililerinden oluşan şura karar verecekse bunların ortak bir noktada buluşmaları yetmeyebilir çünkü o noktanın hem de bahse husus sanal kainatın mevcudiyeti ve gelişmesi, sürdürülebilirliği açısından geçerli ve gerçek kararların alındığı konular olmalı. Yani kent plancılığı, harita mühendisliği, mimarlık, inşaat mühendisliği, işletmecilik disiplinlerinin yanı sıra insan psikolojisi ve toplumsal ömrü temel alan biroldukça disiplinin bakış açısından katkı sağlanarak parsellerin kullanım emelleri ve yapılaşma şartlarını belirlemek gerekecek, aksi taktirde yan yana dizilmiş gerek ticari gerekse toplumsal ömür açısından sinerji yaratmayacak plansız bir yapılaşma kelam konusu olacaktır. Silüetten, estetikten hiç bahsetmiyorum bile. Tabi bir parselin kıymet ihtiva etmesi için bir öbür faktör olan yararlılık yani yarar üretmesi de fakat planlı bir yapılaşma ile kelam konusu olacaktır. “ dedi.
Budakoğlu, bir YouTuber’ın sanal kainatta yatırım yaptığı arsa üzerinde daha evvel inşa ettiği iki katlı binayı ekranın yan tarafında bulunan bina sembollerinden üç katlı olanı seçip bir çırpıda değiştirebildiğini belirtti ve bu biçimdece, taşınmazının bedelini artırmış mı oldu? Yoksa yapmış olduğu tercihle bedelini artırmak yerine yerinin bedeli mi düşürdü, şimdiden kim bilebilir” dedi.
Hibya Haber Ajansı
Gayrimenkul, dünyada olduğu üzere ülkemizde de her vakit en inançlı yatırım aracı olarak istek görüyor. Son periyotta metaverse cihanında satışa sunulan emlakın binlerce dolara alıcı bulması, hatta ülkemizin kıymetli e-ticaret sitelerinden biri olan sahibinden.com’da satışa çıkarılması, gayrimenkul bölümünün sanal ortamda da yatırımcıların gündemine girdiğine işaret ediyor.
Metaverse yerin yatırım olabilmesi, yarar sağlamasına bağlı
Değerleme kesiminin duayenlerinden Denge Değerleme İdare Konseyi Lideri Baki Budakoğlu, geçtiğimiz günlerde toplumsal medya üzerinden karşılaştığı bir yatırımcının kısa mühlet öncesinde 13.000 USD’ ye aldığı metaverse parselin çabucak yanındaki parselin kıymetinin 1,0 milyon USD ye ulaştığından bahsetmiş olduğuni ve bunun üzerine ‘bize de yeni bir kapı açıldı’ diyerek dersine çalışmaya başladığını söz etti. Paha tespitinden bahsedilebilmesi için evvela bedelin oluşması gerektiğini belirten Budakoğlu, maddi ya da maddi olmayan rastgele bir eşyanın pahası yalnızca o şeylerin mevcudiyeti ile oluşmadığını; pahanın oluşması için ‘faydalılık’, ’Kıtlık’, ‘Arzu’ ve ‘Etkin Satın Alma Gücü’ üzere 4 adet faktöre gereksinim duyulduğunu belirtti ve “Demek ki, Metaverse’te de yerin ya da rastgele bir gayrimenkulün gerçek manada kıymetinin oluşması için kullanılmak ya da kiralanmak suretiyle yarar sağlıyor olması gerekir. Muhakkak bir ölçü ile sonlu olmayı gerektirmesinin yanı sıra kâfi ölçüde alım gücüne sahip istekli alıcının mevcudiyeti de kıymetin oluşması açısından mecburilik arz etmekte. “ dedi.
Metaverse arsa temininde kıtlık da hudut da yok
Bahse mevzu yerin metaverse cihanında değil fiziki gerçek dünyada olması halinde; ‘Geliştirme Alanı’, ‘’Emsal Kat Sayısı’, ‘Yapılaşma Koşulları’, ‘Konumu’, ‘Ulaşım İmkanları’ üzere parametrelerin dikkate alınacağını ve akla birinci vakit içinderda bu konuların geleceğini söyleyen Baki Budakoğlu şu biçimde devam etti: Arsayı değerlendirirken de bir taraftan proje geliştirirken öbür taraftan da tıpkı imar yapılaşma şartlarına ve emsal pozisyona sahip yerlerin gerçekleşmiş ya da talep edilen satış fiyatlarından da hareketle bedeli tespit edecektik. halbuki Metaverse denilince bir sınırsızlık kelam konusu çünkü ismi üzerinde sanal bir platform. Halihazırda ön plana çıkan kozmosları The sandbox, Axie Infinity, Decentraland, Our vb. olarak sayabiliriz. Bu kainatlar birbirinden bağımsız olarak tasarlanmış durumdalar; mesela bir tanesi yaklaşık olarak 90.000 adet yerden oluşurken bir başkası tüm Dünya’yı birebir yansıtacak biçimde tasarlanmış olup, 1.6 milyon adet yerden oluşmakta. Hani birtakım konuşmalarda lisana getiriliyor ve İstanbul Boğaz’ında arsa kalmamış deniliyor ya o sanal kainatlardan yalnızca bir tanesi için geçerli, çünkü bir uygulamada İstanbul’un haritasını tasarlatıp yeniden satışa sunulabilir ve bu biçimde da isteyen yatırımcı satın alma talihi doğar. Doğal olarak bu durumda Metaverse genelinde kıtlık faktörünün oluşmasından bahsetmek epeyce da gerçekçi olmaz üzere duruyor.” dedi.
Sanal yerde da ünlülerin satın aldığı taşınmazlara komşu olmak prim yapıyor
İstikrar Değerleme İdare Heyeti Lideri Baki Budakoğlu, Metaverse’te arsa alımına ait teşebbüslerde karşılaşılan parametrelere de değindi: “ Öncelikli alımlarda daha epeyce Metaverse Center’a yakınlık, ulaşılabilirlik, nüfus yoğunluğu ile ünlülerin satın aldığı taşınmazlara komşu olma ya da onlara yakın yerlerin satın alınması öneriliyor ya da tercih ediliyor.Görüleceği üzere yerin geliştirilmesine yönelik olarak konut, otel, okul, AVM yada fabrika alanı üzere bir kısıtlaması bulunmuyor. Kaldı ki aslına bakarsanız bir düzenleyici, planlamacı bir kurum da öngörülmüyor, çünkü inşa edilecek konuta sanal kainata dahil olan yatırımcıların karar vereceği kabul ediliyor. Yani platformda ortak karar alınması temel olup, sahibinin blockchain üzerinde kaydedilmesi ile mülkiyetinin herkes açısından ileri sürülebilecek yani aleni hale geleceği düşünülüyor.” formunda konuştu.
Sanal kainattaki emlakın nasıl kullanılacağında dair ortak paydada buluşmak zor
Metaaverse cihandaki gayrimenkulün kıymet kazanması için nasıl bir yarar sağladığının değerli olduğuna işaret eden Budakoğlu, “ Tabi yatırıma mevzu rastgele bir sanal kainatta emlakın hangi hedeflerle kullanılacağına o sanal kainattaki yatırımcılar ile birlikte sanal kozmosu tasarlayan kurum yetkililerinden oluşan şura karar verecekse bunların ortak bir noktada buluşmaları yetmeyebilir çünkü o noktanın hem de bahse husus sanal kainatın mevcudiyeti ve gelişmesi, sürdürülebilirliği açısından geçerli ve gerçek kararların alındığı konular olmalı. Yani kent plancılığı, harita mühendisliği, mimarlık, inşaat mühendisliği, işletmecilik disiplinlerinin yanı sıra insan psikolojisi ve toplumsal ömrü temel alan biroldukça disiplinin bakış açısından katkı sağlanarak parsellerin kullanım emelleri ve yapılaşma şartlarını belirlemek gerekecek, aksi taktirde yan yana dizilmiş gerek ticari gerekse toplumsal ömür açısından sinerji yaratmayacak plansız bir yapılaşma kelam konusu olacaktır. Silüetten, estetikten hiç bahsetmiyorum bile. Tabi bir parselin kıymet ihtiva etmesi için bir öbür faktör olan yararlılık yani yarar üretmesi de fakat planlı bir yapılaşma ile kelam konusu olacaktır. “ dedi.
Budakoğlu, bir YouTuber’ın sanal kainatta yatırım yaptığı arsa üzerinde daha evvel inşa ettiği iki katlı binayı ekranın yan tarafında bulunan bina sembollerinden üç katlı olanı seçip bir çırpıda değiştirebildiğini belirtti ve bu biçimdece, taşınmazının bedelini artırmış mı oldu? Yoksa yapmış olduğu tercihle bedelini artırmak yerine yerinin bedeli mi düşürdü, şimdiden kim bilebilir” dedi.
Hibya Haber Ajansı