Alp Yenier, Türkiye’de epeyce izlenen ve başarılı bulunan kimi diziler için yaptığı müziklerle tanınıyor. Bir rock kümesinde gitar çalarak başladığı müzik mesleğinde ondan sonrasında Melih Kibar ile tanışması ve onun asistanı olması, Yenier’in hayatını kökünden değiştirmiş. O artık birebir vakit içinderda yayınlanan üç ya da dört dizinin müziklerini yapan, vaktinin epeyce büyük bir kısmını dizileri daha tesirli kılmak, dizilerin hissini yansıtabilmek için harcayan bir müzisyen. Bu alanda yaptığı işler bugüne dek hem milyonlarca izleyicinin dikkatini çekti birebir vakitte sayısız mükafata kıymet görüldü.
Son olarak TRT’nin epey izlenen dizisi ‘Masumlar Apartmanı’yla müziklerini dinleme talihi bulduğumuz sanatkarla kesime girme kıssasını, her hafta iki saatten uzun dizilerin nasıl yetiştirilebildiğini, çalışma şartlarını, bu bölümdeki kahramanlarını ve alışılmış Paklar Apartmanı’nı konuştuk.
‘HER HAFTA BİR ‘GODFATHER’ YAPIYORUZ’
Türkiye’de dizi dalı, yalnızca müzik bağlamında değil, genel olarak hayli konuşulan bir bölüm. Dünyada pek eşine rastlamadığımız, haftada bir uzun metraj sinema üzere hazırlanan, post-prodüksiyonuyla birlikte bittiği, kimi vakit muhtemelen son dakikalarda yetişen bir bölüm. Öncelikle bunun zorluğundan bahsedelim, nasıl işliyor?
Bu zorluklar olağan gerçek, her hafta bir Godfather yapıyoruz, lakin ben yapı olarak yaptığım işten şikâyet etmeyi sevmiyorum. Bunu şikâyet üzere sormadığını biliyorum lakin şikâyet etmiyorum. Kıyasladığımız vakit yanlış yere gidiyor iş, diyorlar ki “Dünyada 40-50 dakika, bizde niçin 150 dakika?”. Çok sıradan bir niçini var bunun: para. Çok komplike bir niçini yok. Bizde maalesef epeyce şikâyet etmeye yönelik bir kültür var, “Sabahtan beri çalışıyorum, epeyce yoruldum” filan, ben onu pek sevmiyorum. Dünya başkanıyız şu anda ihracat olarak dizi dalında, Amerika’yı bile geçmişiz dışarıya dizi satma konusunda. Ha, biz bir tane yapıyoruz, onlar üçe bölüp dışarıda yayınlanıyor, o başka bir sıkıntı. Fakat hiç birine karşı defansif bir durumum yok, içimde bir barış var bu mevzuya karşı. Çok severek yapıyorum. Aslında ona geleceğim, hayli severek yaptığım için zorlukları, olağan bir iş üzere geliyor bana. Birinci 100 dakika geldiğinde bana, ” 100 dakika mı? Ne?” demiştim. Şu anda 140-150 dakika “iyi bari” diyorum. İnsanın her şeye alışması durumu, pandemide yaşadık ya bunu, yok canım dediğin her şey başına geliyor. Bizim dal de o denli oldu. 2016’ydı galiba, 90 dakika falan civarıydı diziler. Bir kısım 100 dakika geldi, ‘Günahkâr’ diye bir dizi yapıyordum. “100 dakika mı, vay!” dedim. Artık ise rekorum 182 dakika.
Hangi diziydi o?
‘Aşk ve Mavi’nin bir kısmı 182 dakikaydı. Bunu bir buçuk günde yapıyor olmak nitekim mucizevi aslında.
Nasıl bir tempoda çalışıyorsunuz?
Ben ön çalışmayı hayli seviyorum. Küçüklüğümde de evvel ödevimi yaparmışım, daha sonra top oynamaya çıkarmışım. Daha önlüğüm üstümdeyken ödevimi yapmaya başlarmışım. Önden hazırlık yapıyorum, son dakikacılığı sevmiyorum. Lakin natürel ne kadar hazırlansan da kısmın sana gelmesi son günü bulduğu için de… örneğin, Salı günü yayın var, Pazar akşamı geliyor sana görüntü. Miksaj yapılacak senden daha sonra, yayın bandı çıkışı alınacak. Yani senin aslında Pazar akşamı gelen şeyi Pazartesi öğleye kadar hazırlaman gerekiyor. Yani ahenge talihin yok, zira uyursan yetişmez. Önden hazırlanırsan, hazırlık da şu: Kıssayı biliyor olmak, senaryoyu okumak, nasıl bir kısmın geleceğini biliyor olmak, aksiyon sahnesi fazla mı, yeni bir müziğe gereksinim var mı? Zira kimi vakit yeni bir karakter giriyor, tam son gün yaparken “Aha, bu karakterin müziği yok,” diye patlamamak için direktör ve yapımcıyla dirsek temasında olmak, “Nasıl bir kısım geliyor?”u az fazlaca biliyor olmak, kıssanın gidişatına hâkim olmak… Bir de yayın seyretmeyi ben epey seviyorum. Her işe bakamıyorum alışılmış tempodan fakat izleyebildiğim kadar izliyorum, izleyemediysem Youtube’dan biraz bakıyorum. “Aslında yaptığın iş, bildiğin iş, niçin izliyorsun?” diyenler oluyor, zira akışı seyretmek öbür oluyor. Biz burada seyrederken yalnızca müziğini yapıyoruz, tekrar oturup dönüp tekrar izleme talihimiz pek olmuyor. Fakat yayını izlediğiniz vakit hem kendi yaptığınız işi geliştirme talihiniz oluyor birebir vakitte öykünün gittiği yeri, tekrarki kısımda neler olacağını da yeterlice sindirip ona nazaran bir ön hazırlık yapıyorsunuz. Ben bu türlü çözdüm işi. Bir de tekniklerim var alışılmış benim süratli yapmakla ilgili. Temaların tiplemesiyle ilgili aslında.
Ne demek bu, biraz açabilir misiniz?
Lego üzere düşünüyorum temaları. Yani katlanabilir, büyüyebilir, küçülebilir. örneğin ben kimi müziklerin başka farklı kayıtlarını alıyorum; yalnızca kemanla başlıyor, tıpkı beste, tıpkı melodi, daha sonrasında büyük yaylılar geliyor, büyüyor tek kemandan, biraz daha sonra düşüyor kesim, tıpkı ritmde piyanosu devam ediyor, biraz daha sonra da en büyük hâli giriyor, davullu hâli giriyor. Lakin bunu önden hazırlarsanız o gün içerisinde, o pazar günü içerisinde bunu rahat rahat ekleme bahtınız oluyor.
Modüler çalışıyorsunuz yani…
Modüler, evet tam gerçek söz modüler, bravo. Melih Kibar’dan da ben bunu öğrendim, reklam jingle’ında da bu var ancak dizide epey işe yarıyor.
‘6 AY MELİH KİBAR’IN KAPISINDA YATTIM’
Nasıl girdiniz bu dala?
Birincinin 99 yılında Melih Kibar’ın kapısında 6 ay yatarak (gülüyor). Fiziken kapısında yatmasam da 6 ay boyunca arayarak. Şöyle oldu, bu biçimdelar ‘Pişire Taşıra’ diye bir çocuk programı vardı, BRT TV diye bir kanalda. Orada ben gitar çalıyordum. Çocuklar yarış yapıyorlardı. İki tane sunucumuz vardı, bir tanesi şefti, işte yemek tanımı, çocuklara hamburger yaptırıyordu, sıradan makarna yaptırıyordu, kalp biçiminde kurabiyeler yapılıyordu vesaire. Ben de artta o günün menüsü her neyse ya cover’lıyordum birtakım şeyleri, işte “Domateees, patateees, biber, tutam tutam nane…” üzere pişirilen şeyin temasında, kimi vakit kendim bir şeyler besteliyordum,”Hamburgeri yedik biz, epeyce mutluyuz” filan üzere. O denli bir tatlılık oluyordu, ortada ben bir nefes oluyordum, “Hadi Alp bize bir şey çalsana” diyorlardı sunucular. O programın müziğini de Melih Kibar bestelemiş. Programın üretimcisinin meskeninde davet üzere bir şey oldu bir akşamüzeri, ben de gittim, çağırdılar beni müzisyen olarak. Tanışma üzere bir şeydi aslında o, Melih Bey’i gördüm orada. Hababam Sınıfı’ndan dolayı fazlaca hayrandım ben ona. Onu da özetlemek gerekirse şu biçimde anlatabilirim: Sting dinleyerek, işte yabancı müzik dinleyerek büyüdük, rock müzik dinleyerek, o jenerasyondanım ben yani, Kemancı’da çaldım filan. Daima onlara hayranlık duyduğumuz vakit içinderda 5-8’lik müziklerin Türkiye’de ne kadar yapıldığını, Cahit Ağabeyleri, Melih Ağabeyleri falan fark edince toprağa hakikat müzikal manada bir dönüş oldu. “Biz niçin uzakta arıyoruz ki bunları?” dedik. Hababam Sınıfı bence matematik sorunu üzere bir şeydir örneğin. Dinlerken hissetmezsiniz, çalarken büyük çuvallarsınız. Davulcu bir arkadaşımız vardı, daha evvel hiç çalmamış parçayı, 9-8’lik olarak biliyor doğal olarak. Saydı, başladı sahnede, ritm bir anda değişince kaldı o denli. bu biçimde şey yani, gibisi yok. İşte biz Dream Theater dinliyoruz, Dream Theater yapıyor emsal şeyleri. Aslında burada var yani ve bizim daha içimizden, buradan. her neyse uzattım biraz. Gittim Melih Bey’e, dedim ki “Abi, hayranınızım. Ben çok istiyorum sinema müziği, dizi müziği.” Daha epeyce çömezim, gitar çalıyorum. Sordu, “Sen ne çalıyorsun?”, dedim gitar çalıyorum. “E gel,” dedi, numarasını verdi bana, bu biçimde natürel cep telefonu yok, ofisinin numarasını verdi. “Ben gençlerle çalışmayı hayli severim, orta kesinlikle,” dedi. daha sonrasında aramaya başladım ben, altı ay boyunca hiç çıkmadı. daha sonradan baba oğul üzere olduk alışılmış, bana dedi ki, “bu biçimde bir sürü arayan vardı, seninle mi uğraşacağım diyordum”. “kimi vakit Alp arıyor diyorlardı, Alp kim diyordum, işte asistan adayı.” söylemiş oldu de yani bunu, itiraf da etti (gülüyor). O kadar işinin içinde, ben lakin alışılmış ısrarcı olunca, haftada iki kez arayınca 6 ayın sonunda bir gün “Yarın gel” dedi. Ben alışılmış koştum gittim. “Burcun ne?” dedi, “Terazi ” dedim. “Tamam, olur,” dedi. daha sonra bir ödev verdi bana notalarla ilgili, nota bilgim zayıftı bu biçimde. Zira müzik okullu değilim, lisede makine okudum, üniversitede iktisat okudum. Yani bu biçimde karma. Aslında kararsızlıktan değil de müzik yapmak için de bizim ülkemizde koluna bileziği bir takman gerek. her neyse, daha sonrasında da başladım. daha sonra ölene kadar onunlaydım, erken gitti Melih Beyefendi. Lakin bana, yalnızca müziği değil, hayata dair epeyce şey öğretti.
“Hikâyeyi takip etmeye çalışıyorum, kıssaya hâkim olmaya çalışıyorum” diyorsunuz, ötürüsıyla öykünün özünü ve hissini alıyorsunuz. Pekala, öykü için bir müzik yapma konusunda özgür müsünüz, yoksa öbür beklentiler de var mıdır yapımcıdan, direktörden gelen?
Var. Yani şu biçimde oluyor, dizinin dünyasını aslında biz birinci kısımda kuruyoruz, yüzde yetmişini diyelim. Birinci kısım öncesi zira vaktimiz oluyor. Şöyle bir şey oluyor, işte iki ay evvel filan bir toplantı oluyor, o görüşmede… Benim en sevdiğim toplantı odur, birinci toplantı. Senarist de mümkünse olsun fazlaca isterim, onun kurduğu bir dünya olduğu için. kimi vakit geliyorlar, kimi vakit katılamıyorlar lakin direktör, üretimci ve müzisyen bir ortaya gelip ne yapacağımızı konuşuyoruz. Ben genelde ana temaları o görüşmeden çıkıp otomobilde çabucak ağzımla besteliyorum. Çok faydalı oluyor o toplantı, daima söylerim bunu. Hatta dirsek teması ne kadar epey olursa o kadar hoş şeyler çıkıyor. E alışılmış frekansların uyuşması hayli kıymetli. örneğin Günahsızlar Apartmanı’nda biz direktör Davet Vila Lostuvalı ile her hafta konuşuyoruz kesinlikle, ne yapalım diye. İllâ yeni bir şey yapalım üzere değil, sağolsun insanların fikirlerine açık biri o, kimi vakit arkadaşça sohbetlerde bana da nasıl bulduğumu soruyor. Bu beni fazlaca keyifli ediyor natürel. Zira sıradan sevdiğim için işi, senaryoyu takip ediyorum, kayıtlarla birlikte bir seyahate giriyoruz. Birinci kısımda yaptığımız o temaların daha sonra varyasyonlarını yapıyoruz, yeni kayıtlar gelince tahminen yesyeni bir şey yapıyoruz ancak genelde birinci başta o kurulan dünya, modüler dediğim, matematiksel olarak modüler fakat his olarak da kurulan dünya devam ediyor. ötürüsıyla her hafta yeni bir şey yapıyoruz üzere duruyor lakin aslında her hafta o müziklerin farklı sahnelere yerleştirilmesi, vakit alan o aslına bakarsanız, ‘scoring’ diyoruz buna.
Farklı müzisyenlerden müzikler da kullanılıyor dizilerde, buna nasıl karar veriliyor? Sizin, dizinin müziklerini yapan kişi olarak bundaki rolünüz ne?
Çok fazla bir rolüm yok aslında. Ben bana gelen yahut aklıma gelen şeyleri öneriyorum, fakat daha epeyce kısım telaşında olduğum için… esasen senaristler yazarken de teklifte bulunuyorlar, daha sahneyi yazarken, kâğıt üzerinde, “Bu müzik buraya hoş olmaz mı?” üzere. daha sonra o müziğe bakılıyor, alınabiliyor mu alınamıyor mu, müsaade çıkıyor vesaire. kimi vakit şu biçimde bir şey oluyor, “Üç kısım daha sonra şu biçimde bir müzik var, ne dersin?” diye soruyorlar, “o müzik değil bu müzik olsun” diyebiliyorum lakin daha epey üretimci ve senarist-yönetmen içinde gidiyor o işler. Biz pek karışamıyoruz ona, zira dediğim üzere, vakit olmuyor.
Alp Yenier, imza attığı dizi müzikleriyle bugüne dek biroldukça mükafata kıymet görüldü.
‘ARAP ÜLKELERİNDE BENİM MÜZİKLERİMLE EVLENENLER VAR’
Her kısımda en az bir iki görüntü klip çekiyorsunuz aslında, 4-5 dakikalık. kimi vakit hiç diyalog yok, iki aşık sokakta karşılaşıyor, birbirlerine yaklaşıyorlar, sarılıyorlar, uzadıkça uzuyor… Doğal bunu beğenen biroldukça insan vardır, siz de teknik olarak bunu çözmek zorundasınız. 140 dakikaya bu biçimde ulaşılıyor herbiçimde, o denli değil mi?
Bir periyot bu biçimde bir akım oldu, ağır çekimlerin epey uzun olduğu…
Bir de bu mizahı da yapılan bir şeye dönüştü aslında…
O denli bir şey vardı, lakin son birkaç senede fazlaca değişti işler. Evet olağan süresel olarak her kısımda bir klip oluyor şimdi her dizide. Dört dakika da olsa en azından süreyi daha uzun yapma bahtın oluyor zira kanallar da muhakkak bir müddetde istiyorlar. Lakin o bana o müziğin PR’ı olarak da hayli düzgün geliyor. Hani bunu şu biçimde yapmak, bir kısımda dört tane beş tane klip yapmak, hiç senaryo yazmayıp o denli gitmek, onu sevmiyorum. Fakat dediğim üzere, o devir geride kaldı. Artık tırnak ortasında söylüyorum uygun işlerde, üzerine düşünülmüş işlerde artık -klibe kaçmak diyelim ona-, o denli yapılmıyor. Lakin bir müzik var, o kadar yakışıyor ki o sahneye, sen dört dakika diyorsun beş dakika sürse dinleyeceğin müzikler oluyor. Onlar bence başarılı, hoş oluyor ve o klip hissinin da o müziğe inanılmaz yararı oluyor. örneğin yeni çıkan epeyce fazla kümenin biz kullanıyoruz müziklerini, önemli manada milyonlara yakın tıklanmalar geliyor zira epey yeterli biliyorsun ki bir diziye bir tane müzik yaptığın vakit o her meskene giriyor, o albümü almayacak insanların meskeninde de o çalıyor. “Bu ne?” deniyor, Google’a yazınca o çıkıyor, o yüzden epeyce tatlı da bir PR var orada. Bilhassa yeni çıkan albümlere, yeni çıkan gençlere inanılmaz katkısı olmuştur.
Oyuncuların fanları, hayranları epeyce bağlılar, diziyle ilgili herkese de epeyce bağlılar. “Alp Abi, o niçin çalmıyor, o çalsın…” kızıyorlar da kimi vakit, “Niye koydun o şarkıyı, sevmem ki ben” falan. Tatlı, nahif lakin çok bağlılar. Olağan müziğin da fanları oluşuyor. Aslında oyuncunun fanı o, ancak oyuncunun aşk sahnesine onu koyduğun vakit seni de seviyor, seni de alıyor ailesine, artık o da bizim diyor. örneğin kısaltmalar var, AsDor, bizim Asiye-Doruk var karakterlerin ismi, tag yapıyorlar “AsDor” diye. Şu an milyonlarca yorum var AsDor etiketi altında. Asiye’yle Doruk’a ben bir beste yapıyorum, onların fanları bana teşekkürler ediyorlar, o kadar tatlı bir şey ki. Benim müziğimle evlenenler var örneğin Doğu’dan, birtakım Arap ülkelerinden görüntüler geliyor teşekkür ederiz diye. Gelin damat giriyor, bizim müzik çalıyor artta. Çok memnunluk verici bir şey.
Toplumsal medya çağının hemilk öncesinde bu işe başlamış biri olarak toplumsal medyanın sizi daha görünür, dizinin müziklerini yapan kişiyi daha görünür bir karakter olarak ortaya çıkarması da değişik geliyor mu size?
Evet evet. Ben perde gerisini seviyorum, asla “front man” olmayacağımı düşünüyorum. Ben de müzik söylüyorum ufak ufak, bu biçimde Leonard Cohen’in attan düşmüşü üzere (gülüyor), kalın kalın. Ben lakin öndeki adam olmayı hayatım boyunca sevmedim. Lead gitarist değil, ritim gitarist olmak isterdim evvelden de. Geride çalışan takımda olmayı seviyorum. Bu da tam ona nazaran bir iş. Lakin toplumsal medyada yaptığımız işi epeyce merak ediyorlar. Ben örneğin kimi vakit görüntüler çekiyorum nasıl yaptığımıza dair, inanılmaz ilgi görüyor. Beşerler merak ediyor bu dizilerin müziklerinin nasıl yapıldığını.
‘ESKİDEN İNŞAAT KESİMİYDİ, ARTIK DİZ DALI GÖZDE’
Dizi müziği yapmak isteyen müzisyenler de artmıştır sanıyorum…
Şu anda nitekim epey güzel çalışan bir bölüm. İç mimarlar bile dizilere dekor yapmak istiyor. Bir devrin inşaat dalı üzere, fazlaca tanınan ve verimli. Umarım bozulmaz. Bu ortada içerikler de güzelleşiyor, zenginleşiyor. Daha uygun şeyler çıkmaya başladı. Senaristler ve direktörler daha farklı mevzuları ele alıyor artık. Dışarıya sattıkça cüret geliyor zira. Yapımcının yahut kanalların para kederi azaldıkça yürekleri artıyor.
Paklar Apartmanı mesela, yürek gerektiren bir işti. Üretimci Onur Güvenatam’ı tebrik etmek gerekiyor. Ben dahil herkese, “uçun” dedi. “Dilersen senfonik yap, sinema müziği üzere çalış” dedi mesela. Bunu dedi ve ardında durdu zira bu bize kimi vakit söyleniyor ancak daha sonra geri adımlar atılıyor, bu kere o denli olmadı. Karşılığını da aldık bence, hem Onur beyefendi, hem biz tüm takım olarak epeyce çalıştık ve özel bir iş çıktı ortaya. Çok konuşulan bir iş oldu. Pandemiye denk gelmesi de bence fazlaca tesirli oldu. Paklık konusu var dizide, düşünün biz her gün marketten aldığımız her şeyi sabunla yıkıyorduk o periyotta. O sırada televizyonda bir dizi başladı ve o da OCD rahatsızlığı olan birini anlatıyor. İnsanların fazlaca ilgisini çekti, hakikat vakitte gerçek projeydi. Çok kısımdan daha sonra bile benim her kısımda ağladığım sahneler oluyor.
Çok beğendiğim bir dizi Paklar Apartmanı lakin ben aslına bakarsan hayli şanslıyım bu bahiste. Bugüne dek yaptığım işler içinde beğenmediğim hayli az iş vardır. Çoğunlukla benim de severek izleyeceğim işlerde yer aldım. Senaryoyla da epey ilgiliyim, hatta artık arkadaş olduğumuz kimi yapımcılarla senaryo da konuşuyoruz. “Yanlış anlamazsanız…” diye giriyorum bahse, onların da güzeline gidiyor, ukalalık olarak görmüyorlar bunu. “Şöyle olsa nasıl olur, şu karakter biraz daha bu biçimde olsa…” diye müzisyen ve izleyici olarak fikrimi paylaşıyorum. Çocukluğumdan beri fazlaca severim dizileri, radyodaki ‘Arkası Yarın’ jenerasyonunu hiç kaçırmazdım. Dizideki o bir daha sonraki kısmı bekleme hissini seviyorum.
‘İLK SEFER TANIŞTIĞIM OYUNCULARI GÖRÜNCE GİDİP SARILASIM GELİYOR’
Dizideki yaratıcı grup haricindeki beşerlerle da irtibatınız oluyor mu? Oyuncular, teknik takım mesela…
Oluyor olağan. Pandemiden daha sonra azaldı fakat şöyleki olur genelde, her dizinin birinci kısmı yayınlanırken bütün grup tarafınca izlenir. Ben hayli severim onu. aslına bakarsanız grup işini epey sevdiğim için bu işi yapıyorum. Orada tanışırsın herkesle, “Müzikler kusursuz, eline sağlık” denir. Benim de oyuncuları görür görmez, aslında tüm mesaim ekranda onlara bakmak olduğu için “Ne haber ya?” diye gidip sarılasım geliyor zira aslında yüz yüze tanışmamış olsak da benim bütün vaktim onlarla geçiyor. Çok kıymetli beşerlerle tanıştım bu sayede.
Elinizde bir seferde kaç proje oluyor?
Elimde bir seferde üç ya da dört proje oluyor. Dördü geçemiyorum. Lakin takımım var alışılmış, tek başıma altından kalkamam. Bilhassa ‘scoring’ kısmında onların takviyesini alıyorum. Onlar scoring’i yapıyor, ben yayın izler üzere oturup baştan daha sonra izliyorum, ayrıntılı notlarımı alıyorum, daha sonra değişiklikleri yapıyoruz. Televizyonda izler üzere izliyorum, durdurma bahtım yokmuş üzere. bu biçimdece yayındaki akışını anlayabiliyorum o kısmın. Yanlışları görmek için ülkü olan çalışma şekli bu.
İsmini bu türlü koymak biraz tuhaf duyulabilir lakin diziler için “büyük miktarlarda” müzik üretiliyor. Siz müzisyen sıfatınızla, bu kesim için yaratılan müziklerin, dizilerden bağımsız olarak müzik dünyamız için bir manası olduğunu düşünüyor musunuz?
Birinci bakışta işin bedeli azalıyormuş üzere bir pay kapılabilir insan lakin benim gördüğüm kadarıyla, sanırım bu yapılan şeylerin muvaffakiyetinden da kaynaklanıyor, bu müziklerin dinleme alışkanlıklarına olumlu tesirleri var. Bana, “O sahnede obuayı değil öbür bir enstrümanı kullansaydınız olmaz mıydı?” diyen izleyiciler var artık. Enstrümantal müzik ülkemizde pek dinlenmez biliyorsunuz. Cahit Berkay’dan, Fahir Atakoğlu’ndan, Can Atilla’dan öbür enstrümantal müzik yapan hayli fazla insan da yoktur. Dizi müziğinde oyuncuların hayranları belirleyici oluyor. Ben bir görüntü koyuyorum Instagram’a, kendim bir müziği gitarla çalıyorum, o 5 bin defa izleniyor fakat birebir müziği oyuncunun bir sahnesinde koyduğumda, yani bir daha benim bestem, tıpkı gitarı çalıyorum lakin 150 bin defa izleniyor. Bu, izleme ve dinleme alışkanlıklarına yeterli geldiğinin bir göstergesi bana sorarsanız. Lakin burada bizim büyük bir sorumluluğumuz var, biz âlâ şeyler üretmeliyiz. “Doğru müzik” diye bir kavrama inanmıyorum lakin yanlış bir şey de yapmıyor olmamız lazım. “Nasıl olsa ne yapsam herkes seyrediyor” dememek, işin kolayına kaçmamak, işi ucuzlaştırmamak gerekiyor. Özetle, biz düzgün şeyler üretirsek insanlara bunun bir katkısı olacaktır.
Bir de, enstrümantal müzik güç bir şeydir. Kelamla “Seni seviyorum” dersin, husus anlaşılır ancak sen onu kemanla, notalarla anlatıyorsun. Dizi müzikleri yardımıyla müziğin ruhu da daha düzgün anlaşılıyor bana sorarsanız.
‘CAHİT BERKAY BİR İKONDUR’
Bir müzisyene öteki müzisyenleri sormak kolay değil, sizin için de karşılık vermek kolay olmayabilir lakin sizin dinlediğiniz, etkilendiğiniz, işlerini beğendiniz müzisyenler kimlerdir?
Cahit Berkay’ı birinci sırada saymak gerekir. Bilhassa Yeşilçam devrinde sinemalar için yaptığı müziklerde birinci notadan itibaren bir duyguyu verebiliyor. Geçtiğimiz hafta Günahsızlar Apartmanı’nda da kullandık onun ünlü ‘Selvi Boylum Al Yazmalım’ını. O yapıtı öbür projelere vermeyi pek istemiyor lakin bizi kırmadı, verdi ve uçtu sahne. O girdiği anda bir şey kapanıyor ve öteki bir boyut açılıyor. Fevkalade bir şey. Melih Kibar aslına bakarsan hocam, hayranlığımdan kelam etmiştim. Toygar Işıklı epeyce şey başadır bu ülkede. Dizi müziğinin, dizi müzisyenliğinin önünü açan insanlardan biridir. Ondan evvel dizi müzisyenliği ek olarak yapılan bir işti. İsim vermeyeceğim ancak kimi müzisyenlerin, “Sahniçin geçinemiyoruz, dizide para var, dizi yapalım” diye giriştiği bir iş olabiliyordu. Bana bu epey yakışıksız geliyor. Olayın özünü önemsemeyip yalnızca getirisini önemsemek epeyce berbat. Özünü güzel yap, alışılmış ki getirisi de olsun, oluyor da aslına bakarsanız. Bir devir radyo üzereydi, bir müzik bitiyor başkası başlıyor art arkaya… Bir diziye beş tema yapılıyordu. Toygar tematik çalışmanın, karakter müzik yapmanın önünü açtı. Öbür başarılı isimler de var, hepsinin ismini veremesem de artık.
Dünyadan da şu geride fotoğrafını gördüğünüz, en çok ‘İyi Makûs Çirkin’le tanınan Ennio Morricone’yi ikon olarak görüyorum. Natürel John Williams’a hayran olmamak elde değil. Hatta Morricone’nin kimi yapıtlarını ben de bestelermişim orada olsam üzere düşünürüm fakat John Williams’ın yapıtları için bunu söyleyemiyorum. örneğin ben ‘Star Wars’u besteleyemezdim. hiç bir vakit, hiç bir çağda, hiç bir biçimde yapamazdım. Morricone daha insani geliyor bana, “Ben de çalışsam bunu yapabilirdim” diye düşünüyorum. Williams ise üst insan üzere. Hans Zimmer’i de dünyada bir şeyleri değiştirme cüretinde bulunduğu için saymak gerekir. Hollywood’da senfonik bir müzik vardı senelerda. O, “Nereye kadar?” deyip farklı bir müziği yerleştirdi bölüme. Bir sinemanın müziği için kiliseye gidip oradaki orgla aylarca çalışmış mesela. Bunlar fazlaca değerli geliyor bana ve aslına bakarsan duyduğun vakit anlıyorsun bu kaliteyi, farkı.
Şu anda hangi projelerde çalışıyorsunuz Günahsızlar Apartmanı haricinde?
‘Kardeşlerim’ dizisinin müziklerini yapıyorum, fazlaca keyifli bir gençlik dizisi. ‘Hayaller ve Hayatlar’ diye beIN Connect’te yayınlanan bir proje var zevkle yaptığım.
Sizin müzikler yazdığınızı da biliyoruz. Dizi müziği haricinde, kendi müziklerinizi yayınlamak üzere bir planınız, projeniz var mı?
Başladım o müzikler üzerinde çalışmaya. Bir müziğimi pandemide müzisyenlere dayanak olunması için hazırlanan ‘Olta Dayanışma Albümü’nde yayınladık. Orada ben söylüyorum şarkıyı, fazlaca da hoş yansılar aldım. Lakin şarkıcılık argümanında değilim, daha epey yazdığı, sevdiği şarkıyı kendisi söylemek isteyen bir müzisyen üzere görülmek isterim. Artık Beğenilen Öney ile bir müziğimizi hazırladık. Benim bestem, Beğenilen Öney solist oldu. Yakında o yayınlanacak. Bundan daha sonra da ‘featuring’ yapmak istiyorum. Benim müziklerimi, benim düzenlemelerimle güzel müzikçilerle bir arada okuma isteğim var, bunları da yavaş yavaş yayınlayacağız.
Son olarak TRT’nin epey izlenen dizisi ‘Masumlar Apartmanı’yla müziklerini dinleme talihi bulduğumuz sanatkarla kesime girme kıssasını, her hafta iki saatten uzun dizilerin nasıl yetiştirilebildiğini, çalışma şartlarını, bu bölümdeki kahramanlarını ve alışılmış Paklar Apartmanı’nı konuştuk.
‘HER HAFTA BİR ‘GODFATHER’ YAPIYORUZ’
Türkiye’de dizi dalı, yalnızca müzik bağlamında değil, genel olarak hayli konuşulan bir bölüm. Dünyada pek eşine rastlamadığımız, haftada bir uzun metraj sinema üzere hazırlanan, post-prodüksiyonuyla birlikte bittiği, kimi vakit muhtemelen son dakikalarda yetişen bir bölüm. Öncelikle bunun zorluğundan bahsedelim, nasıl işliyor?
Bu zorluklar olağan gerçek, her hafta bir Godfather yapıyoruz, lakin ben yapı olarak yaptığım işten şikâyet etmeyi sevmiyorum. Bunu şikâyet üzere sormadığını biliyorum lakin şikâyet etmiyorum. Kıyasladığımız vakit yanlış yere gidiyor iş, diyorlar ki “Dünyada 40-50 dakika, bizde niçin 150 dakika?”. Çok sıradan bir niçini var bunun: para. Çok komplike bir niçini yok. Bizde maalesef epeyce şikâyet etmeye yönelik bir kültür var, “Sabahtan beri çalışıyorum, epeyce yoruldum” filan, ben onu pek sevmiyorum. Dünya başkanıyız şu anda ihracat olarak dizi dalında, Amerika’yı bile geçmişiz dışarıya dizi satma konusunda. Ha, biz bir tane yapıyoruz, onlar üçe bölüp dışarıda yayınlanıyor, o başka bir sıkıntı. Fakat hiç birine karşı defansif bir durumum yok, içimde bir barış var bu mevzuya karşı. Çok severek yapıyorum. Aslında ona geleceğim, hayli severek yaptığım için zorlukları, olağan bir iş üzere geliyor bana. Birinci 100 dakika geldiğinde bana, ” 100 dakika mı? Ne?” demiştim. Şu anda 140-150 dakika “iyi bari” diyorum. İnsanın her şeye alışması durumu, pandemide yaşadık ya bunu, yok canım dediğin her şey başına geliyor. Bizim dal de o denli oldu. 2016’ydı galiba, 90 dakika falan civarıydı diziler. Bir kısım 100 dakika geldi, ‘Günahkâr’ diye bir dizi yapıyordum. “100 dakika mı, vay!” dedim. Artık ise rekorum 182 dakika.
Hangi diziydi o?
‘Aşk ve Mavi’nin bir kısmı 182 dakikaydı. Bunu bir buçuk günde yapıyor olmak nitekim mucizevi aslında.
Nasıl bir tempoda çalışıyorsunuz?
Ben ön çalışmayı hayli seviyorum. Küçüklüğümde de evvel ödevimi yaparmışım, daha sonra top oynamaya çıkarmışım. Daha önlüğüm üstümdeyken ödevimi yapmaya başlarmışım. Önden hazırlık yapıyorum, son dakikacılığı sevmiyorum. Lakin natürel ne kadar hazırlansan da kısmın sana gelmesi son günü bulduğu için de… örneğin, Salı günü yayın var, Pazar akşamı geliyor sana görüntü. Miksaj yapılacak senden daha sonra, yayın bandı çıkışı alınacak. Yani senin aslında Pazar akşamı gelen şeyi Pazartesi öğleye kadar hazırlaman gerekiyor. Yani ahenge talihin yok, zira uyursan yetişmez. Önden hazırlanırsan, hazırlık da şu: Kıssayı biliyor olmak, senaryoyu okumak, nasıl bir kısmın geleceğini biliyor olmak, aksiyon sahnesi fazla mı, yeni bir müziğe gereksinim var mı? Zira kimi vakit yeni bir karakter giriyor, tam son gün yaparken “Aha, bu karakterin müziği yok,” diye patlamamak için direktör ve yapımcıyla dirsek temasında olmak, “Nasıl bir kısım geliyor?”u az fazlaca biliyor olmak, kıssanın gidişatına hâkim olmak… Bir de yayın seyretmeyi ben epey seviyorum. Her işe bakamıyorum alışılmış tempodan fakat izleyebildiğim kadar izliyorum, izleyemediysem Youtube’dan biraz bakıyorum. “Aslında yaptığın iş, bildiğin iş, niçin izliyorsun?” diyenler oluyor, zira akışı seyretmek öbür oluyor. Biz burada seyrederken yalnızca müziğini yapıyoruz, tekrar oturup dönüp tekrar izleme talihimiz pek olmuyor. Fakat yayını izlediğiniz vakit hem kendi yaptığınız işi geliştirme talihiniz oluyor birebir vakitte öykünün gittiği yeri, tekrarki kısımda neler olacağını da yeterlice sindirip ona nazaran bir ön hazırlık yapıyorsunuz. Ben bu türlü çözdüm işi. Bir de tekniklerim var alışılmış benim süratli yapmakla ilgili. Temaların tiplemesiyle ilgili aslında.
Ne demek bu, biraz açabilir misiniz?
Lego üzere düşünüyorum temaları. Yani katlanabilir, büyüyebilir, küçülebilir. örneğin ben kimi müziklerin başka farklı kayıtlarını alıyorum; yalnızca kemanla başlıyor, tıpkı beste, tıpkı melodi, daha sonrasında büyük yaylılar geliyor, büyüyor tek kemandan, biraz daha sonra düşüyor kesim, tıpkı ritmde piyanosu devam ediyor, biraz daha sonra da en büyük hâli giriyor, davullu hâli giriyor. Lakin bunu önden hazırlarsanız o gün içerisinde, o pazar günü içerisinde bunu rahat rahat ekleme bahtınız oluyor.
Modüler çalışıyorsunuz yani…
Modüler, evet tam gerçek söz modüler, bravo. Melih Kibar’dan da ben bunu öğrendim, reklam jingle’ında da bu var ancak dizide epey işe yarıyor.
‘6 AY MELİH KİBAR’IN KAPISINDA YATTIM’
Nasıl girdiniz bu dala?
Birincinin 99 yılında Melih Kibar’ın kapısında 6 ay yatarak (gülüyor). Fiziken kapısında yatmasam da 6 ay boyunca arayarak. Şöyle oldu, bu biçimdelar ‘Pişire Taşıra’ diye bir çocuk programı vardı, BRT TV diye bir kanalda. Orada ben gitar çalıyordum. Çocuklar yarış yapıyorlardı. İki tane sunucumuz vardı, bir tanesi şefti, işte yemek tanımı, çocuklara hamburger yaptırıyordu, sıradan makarna yaptırıyordu, kalp biçiminde kurabiyeler yapılıyordu vesaire. Ben de artta o günün menüsü her neyse ya cover’lıyordum birtakım şeyleri, işte “Domateees, patateees, biber, tutam tutam nane…” üzere pişirilen şeyin temasında, kimi vakit kendim bir şeyler besteliyordum,”Hamburgeri yedik biz, epeyce mutluyuz” filan üzere. O denli bir tatlılık oluyordu, ortada ben bir nefes oluyordum, “Hadi Alp bize bir şey çalsana” diyorlardı sunucular. O programın müziğini de Melih Kibar bestelemiş. Programın üretimcisinin meskeninde davet üzere bir şey oldu bir akşamüzeri, ben de gittim, çağırdılar beni müzisyen olarak. Tanışma üzere bir şeydi aslında o, Melih Bey’i gördüm orada. Hababam Sınıfı’ndan dolayı fazlaca hayrandım ben ona. Onu da özetlemek gerekirse şu biçimde anlatabilirim: Sting dinleyerek, işte yabancı müzik dinleyerek büyüdük, rock müzik dinleyerek, o jenerasyondanım ben yani, Kemancı’da çaldım filan. Daima onlara hayranlık duyduğumuz vakit içinderda 5-8’lik müziklerin Türkiye’de ne kadar yapıldığını, Cahit Ağabeyleri, Melih Ağabeyleri falan fark edince toprağa hakikat müzikal manada bir dönüş oldu. “Biz niçin uzakta arıyoruz ki bunları?” dedik. Hababam Sınıfı bence matematik sorunu üzere bir şeydir örneğin. Dinlerken hissetmezsiniz, çalarken büyük çuvallarsınız. Davulcu bir arkadaşımız vardı, daha evvel hiç çalmamış parçayı, 9-8’lik olarak biliyor doğal olarak. Saydı, başladı sahnede, ritm bir anda değişince kaldı o denli. bu biçimde şey yani, gibisi yok. İşte biz Dream Theater dinliyoruz, Dream Theater yapıyor emsal şeyleri. Aslında burada var yani ve bizim daha içimizden, buradan. her neyse uzattım biraz. Gittim Melih Bey’e, dedim ki “Abi, hayranınızım. Ben çok istiyorum sinema müziği, dizi müziği.” Daha epeyce çömezim, gitar çalıyorum. Sordu, “Sen ne çalıyorsun?”, dedim gitar çalıyorum. “E gel,” dedi, numarasını verdi bana, bu biçimde natürel cep telefonu yok, ofisinin numarasını verdi. “Ben gençlerle çalışmayı hayli severim, orta kesinlikle,” dedi. daha sonrasında aramaya başladım ben, altı ay boyunca hiç çıkmadı. daha sonradan baba oğul üzere olduk alışılmış, bana dedi ki, “bu biçimde bir sürü arayan vardı, seninle mi uğraşacağım diyordum”. “kimi vakit Alp arıyor diyorlardı, Alp kim diyordum, işte asistan adayı.” söylemiş oldu de yani bunu, itiraf da etti (gülüyor). O kadar işinin içinde, ben lakin alışılmış ısrarcı olunca, haftada iki kez arayınca 6 ayın sonunda bir gün “Yarın gel” dedi. Ben alışılmış koştum gittim. “Burcun ne?” dedi, “Terazi ” dedim. “Tamam, olur,” dedi. daha sonra bir ödev verdi bana notalarla ilgili, nota bilgim zayıftı bu biçimde. Zira müzik okullu değilim, lisede makine okudum, üniversitede iktisat okudum. Yani bu biçimde karma. Aslında kararsızlıktan değil de müzik yapmak için de bizim ülkemizde koluna bileziği bir takman gerek. her neyse, daha sonrasında da başladım. daha sonra ölene kadar onunlaydım, erken gitti Melih Beyefendi. Lakin bana, yalnızca müziği değil, hayata dair epeyce şey öğretti.
“Hikâyeyi takip etmeye çalışıyorum, kıssaya hâkim olmaya çalışıyorum” diyorsunuz, ötürüsıyla öykünün özünü ve hissini alıyorsunuz. Pekala, öykü için bir müzik yapma konusunda özgür müsünüz, yoksa öbür beklentiler de var mıdır yapımcıdan, direktörden gelen?
Var. Yani şu biçimde oluyor, dizinin dünyasını aslında biz birinci kısımda kuruyoruz, yüzde yetmişini diyelim. Birinci kısım öncesi zira vaktimiz oluyor. Şöyle bir şey oluyor, işte iki ay evvel filan bir toplantı oluyor, o görüşmede… Benim en sevdiğim toplantı odur, birinci toplantı. Senarist de mümkünse olsun fazlaca isterim, onun kurduğu bir dünya olduğu için. kimi vakit geliyorlar, kimi vakit katılamıyorlar lakin direktör, üretimci ve müzisyen bir ortaya gelip ne yapacağımızı konuşuyoruz. Ben genelde ana temaları o görüşmeden çıkıp otomobilde çabucak ağzımla besteliyorum. Çok faydalı oluyor o toplantı, daima söylerim bunu. Hatta dirsek teması ne kadar epey olursa o kadar hoş şeyler çıkıyor. E alışılmış frekansların uyuşması hayli kıymetli. örneğin Günahsızlar Apartmanı’nda biz direktör Davet Vila Lostuvalı ile her hafta konuşuyoruz kesinlikle, ne yapalım diye. İllâ yeni bir şey yapalım üzere değil, sağolsun insanların fikirlerine açık biri o, kimi vakit arkadaşça sohbetlerde bana da nasıl bulduğumu soruyor. Bu beni fazlaca keyifli ediyor natürel. Zira sıradan sevdiğim için işi, senaryoyu takip ediyorum, kayıtlarla birlikte bir seyahate giriyoruz. Birinci kısımda yaptığımız o temaların daha sonra varyasyonlarını yapıyoruz, yeni kayıtlar gelince tahminen yesyeni bir şey yapıyoruz ancak genelde birinci başta o kurulan dünya, modüler dediğim, matematiksel olarak modüler fakat his olarak da kurulan dünya devam ediyor. ötürüsıyla her hafta yeni bir şey yapıyoruz üzere duruyor lakin aslında her hafta o müziklerin farklı sahnelere yerleştirilmesi, vakit alan o aslına bakarsanız, ‘scoring’ diyoruz buna.
Farklı müzisyenlerden müzikler da kullanılıyor dizilerde, buna nasıl karar veriliyor? Sizin, dizinin müziklerini yapan kişi olarak bundaki rolünüz ne?
Çok fazla bir rolüm yok aslında. Ben bana gelen yahut aklıma gelen şeyleri öneriyorum, fakat daha epeyce kısım telaşında olduğum için… esasen senaristler yazarken de teklifte bulunuyorlar, daha sahneyi yazarken, kâğıt üzerinde, “Bu müzik buraya hoş olmaz mı?” üzere. daha sonra o müziğe bakılıyor, alınabiliyor mu alınamıyor mu, müsaade çıkıyor vesaire. kimi vakit şu biçimde bir şey oluyor, “Üç kısım daha sonra şu biçimde bir müzik var, ne dersin?” diye soruyorlar, “o müzik değil bu müzik olsun” diyebiliyorum lakin daha epey üretimci ve senarist-yönetmen içinde gidiyor o işler. Biz pek karışamıyoruz ona, zira dediğim üzere, vakit olmuyor.
Alp Yenier, imza attığı dizi müzikleriyle bugüne dek biroldukça mükafata kıymet görüldü.
‘ARAP ÜLKELERİNDE BENİM MÜZİKLERİMLE EVLENENLER VAR’
Her kısımda en az bir iki görüntü klip çekiyorsunuz aslında, 4-5 dakikalık. kimi vakit hiç diyalog yok, iki aşık sokakta karşılaşıyor, birbirlerine yaklaşıyorlar, sarılıyorlar, uzadıkça uzuyor… Doğal bunu beğenen biroldukça insan vardır, siz de teknik olarak bunu çözmek zorundasınız. 140 dakikaya bu biçimde ulaşılıyor herbiçimde, o denli değil mi?
Bir periyot bu biçimde bir akım oldu, ağır çekimlerin epey uzun olduğu…
Bir de bu mizahı da yapılan bir şeye dönüştü aslında…
O denli bir şey vardı, lakin son birkaç senede fazlaca değişti işler. Evet olağan süresel olarak her kısımda bir klip oluyor şimdi her dizide. Dört dakika da olsa en azından süreyi daha uzun yapma bahtın oluyor zira kanallar da muhakkak bir müddetde istiyorlar. Lakin o bana o müziğin PR’ı olarak da hayli düzgün geliyor. Hani bunu şu biçimde yapmak, bir kısımda dört tane beş tane klip yapmak, hiç senaryo yazmayıp o denli gitmek, onu sevmiyorum. Fakat dediğim üzere, o devir geride kaldı. Artık tırnak ortasında söylüyorum uygun işlerde, üzerine düşünülmüş işlerde artık -klibe kaçmak diyelim ona-, o denli yapılmıyor. Lakin bir müzik var, o kadar yakışıyor ki o sahneye, sen dört dakika diyorsun beş dakika sürse dinleyeceğin müzikler oluyor. Onlar bence başarılı, hoş oluyor ve o klip hissinin da o müziğe inanılmaz yararı oluyor. örneğin yeni çıkan epeyce fazla kümenin biz kullanıyoruz müziklerini, önemli manada milyonlara yakın tıklanmalar geliyor zira epey yeterli biliyorsun ki bir diziye bir tane müzik yaptığın vakit o her meskene giriyor, o albümü almayacak insanların meskeninde de o çalıyor. “Bu ne?” deniyor, Google’a yazınca o çıkıyor, o yüzden epeyce tatlı da bir PR var orada. Bilhassa yeni çıkan albümlere, yeni çıkan gençlere inanılmaz katkısı olmuştur.
Oyuncuların fanları, hayranları epeyce bağlılar, diziyle ilgili herkese de epeyce bağlılar. “Alp Abi, o niçin çalmıyor, o çalsın…” kızıyorlar da kimi vakit, “Niye koydun o şarkıyı, sevmem ki ben” falan. Tatlı, nahif lakin çok bağlılar. Olağan müziğin da fanları oluşuyor. Aslında oyuncunun fanı o, ancak oyuncunun aşk sahnesine onu koyduğun vakit seni de seviyor, seni de alıyor ailesine, artık o da bizim diyor. örneğin kısaltmalar var, AsDor, bizim Asiye-Doruk var karakterlerin ismi, tag yapıyorlar “AsDor” diye. Şu an milyonlarca yorum var AsDor etiketi altında. Asiye’yle Doruk’a ben bir beste yapıyorum, onların fanları bana teşekkürler ediyorlar, o kadar tatlı bir şey ki. Benim müziğimle evlenenler var örneğin Doğu’dan, birtakım Arap ülkelerinden görüntüler geliyor teşekkür ederiz diye. Gelin damat giriyor, bizim müzik çalıyor artta. Çok memnunluk verici bir şey.
Toplumsal medya çağının hemilk öncesinde bu işe başlamış biri olarak toplumsal medyanın sizi daha görünür, dizinin müziklerini yapan kişiyi daha görünür bir karakter olarak ortaya çıkarması da değişik geliyor mu size?
Evet evet. Ben perde gerisini seviyorum, asla “front man” olmayacağımı düşünüyorum. Ben de müzik söylüyorum ufak ufak, bu biçimde Leonard Cohen’in attan düşmüşü üzere (gülüyor), kalın kalın. Ben lakin öndeki adam olmayı hayatım boyunca sevmedim. Lead gitarist değil, ritim gitarist olmak isterdim evvelden de. Geride çalışan takımda olmayı seviyorum. Bu da tam ona nazaran bir iş. Lakin toplumsal medyada yaptığımız işi epeyce merak ediyorlar. Ben örneğin kimi vakit görüntüler çekiyorum nasıl yaptığımıza dair, inanılmaz ilgi görüyor. Beşerler merak ediyor bu dizilerin müziklerinin nasıl yapıldığını.
‘ESKİDEN İNŞAAT KESİMİYDİ, ARTIK DİZ DALI GÖZDE’
Dizi müziği yapmak isteyen müzisyenler de artmıştır sanıyorum…
Şu anda nitekim epey güzel çalışan bir bölüm. İç mimarlar bile dizilere dekor yapmak istiyor. Bir devrin inşaat dalı üzere, fazlaca tanınan ve verimli. Umarım bozulmaz. Bu ortada içerikler de güzelleşiyor, zenginleşiyor. Daha uygun şeyler çıkmaya başladı. Senaristler ve direktörler daha farklı mevzuları ele alıyor artık. Dışarıya sattıkça cüret geliyor zira. Yapımcının yahut kanalların para kederi azaldıkça yürekleri artıyor.
Paklar Apartmanı mesela, yürek gerektiren bir işti. Üretimci Onur Güvenatam’ı tebrik etmek gerekiyor. Ben dahil herkese, “uçun” dedi. “Dilersen senfonik yap, sinema müziği üzere çalış” dedi mesela. Bunu dedi ve ardında durdu zira bu bize kimi vakit söyleniyor ancak daha sonra geri adımlar atılıyor, bu kere o denli olmadı. Karşılığını da aldık bence, hem Onur beyefendi, hem biz tüm takım olarak epeyce çalıştık ve özel bir iş çıktı ortaya. Çok konuşulan bir iş oldu. Pandemiye denk gelmesi de bence fazlaca tesirli oldu. Paklık konusu var dizide, düşünün biz her gün marketten aldığımız her şeyi sabunla yıkıyorduk o periyotta. O sırada televizyonda bir dizi başladı ve o da OCD rahatsızlığı olan birini anlatıyor. İnsanların fazlaca ilgisini çekti, hakikat vakitte gerçek projeydi. Çok kısımdan daha sonra bile benim her kısımda ağladığım sahneler oluyor.
Çok beğendiğim bir dizi Paklar Apartmanı lakin ben aslına bakarsan hayli şanslıyım bu bahiste. Bugüne dek yaptığım işler içinde beğenmediğim hayli az iş vardır. Çoğunlukla benim de severek izleyeceğim işlerde yer aldım. Senaryoyla da epey ilgiliyim, hatta artık arkadaş olduğumuz kimi yapımcılarla senaryo da konuşuyoruz. “Yanlış anlamazsanız…” diye giriyorum bahse, onların da güzeline gidiyor, ukalalık olarak görmüyorlar bunu. “Şöyle olsa nasıl olur, şu karakter biraz daha bu biçimde olsa…” diye müzisyen ve izleyici olarak fikrimi paylaşıyorum. Çocukluğumdan beri fazlaca severim dizileri, radyodaki ‘Arkası Yarın’ jenerasyonunu hiç kaçırmazdım. Dizideki o bir daha sonraki kısmı bekleme hissini seviyorum.
‘İLK SEFER TANIŞTIĞIM OYUNCULARI GÖRÜNCE GİDİP SARILASIM GELİYOR’
Dizideki yaratıcı grup haricindeki beşerlerle da irtibatınız oluyor mu? Oyuncular, teknik takım mesela…
Oluyor olağan. Pandemiden daha sonra azaldı fakat şöyleki olur genelde, her dizinin birinci kısmı yayınlanırken bütün grup tarafınca izlenir. Ben hayli severim onu. aslına bakarsanız grup işini epey sevdiğim için bu işi yapıyorum. Orada tanışırsın herkesle, “Müzikler kusursuz, eline sağlık” denir. Benim de oyuncuları görür görmez, aslında tüm mesaim ekranda onlara bakmak olduğu için “Ne haber ya?” diye gidip sarılasım geliyor zira aslında yüz yüze tanışmamış olsak da benim bütün vaktim onlarla geçiyor. Çok kıymetli beşerlerle tanıştım bu sayede.
Elinizde bir seferde kaç proje oluyor?
Elimde bir seferde üç ya da dört proje oluyor. Dördü geçemiyorum. Lakin takımım var alışılmış, tek başıma altından kalkamam. Bilhassa ‘scoring’ kısmında onların takviyesini alıyorum. Onlar scoring’i yapıyor, ben yayın izler üzere oturup baştan daha sonra izliyorum, ayrıntılı notlarımı alıyorum, daha sonra değişiklikleri yapıyoruz. Televizyonda izler üzere izliyorum, durdurma bahtım yokmuş üzere. bu biçimdece yayındaki akışını anlayabiliyorum o kısmın. Yanlışları görmek için ülkü olan çalışma şekli bu.
İsmini bu türlü koymak biraz tuhaf duyulabilir lakin diziler için “büyük miktarlarda” müzik üretiliyor. Siz müzisyen sıfatınızla, bu kesim için yaratılan müziklerin, dizilerden bağımsız olarak müzik dünyamız için bir manası olduğunu düşünüyor musunuz?
Birinci bakışta işin bedeli azalıyormuş üzere bir pay kapılabilir insan lakin benim gördüğüm kadarıyla, sanırım bu yapılan şeylerin muvaffakiyetinden da kaynaklanıyor, bu müziklerin dinleme alışkanlıklarına olumlu tesirleri var. Bana, “O sahnede obuayı değil öbür bir enstrümanı kullansaydınız olmaz mıydı?” diyen izleyiciler var artık. Enstrümantal müzik ülkemizde pek dinlenmez biliyorsunuz. Cahit Berkay’dan, Fahir Atakoğlu’ndan, Can Atilla’dan öbür enstrümantal müzik yapan hayli fazla insan da yoktur. Dizi müziğinde oyuncuların hayranları belirleyici oluyor. Ben bir görüntü koyuyorum Instagram’a, kendim bir müziği gitarla çalıyorum, o 5 bin defa izleniyor fakat birebir müziği oyuncunun bir sahnesinde koyduğumda, yani bir daha benim bestem, tıpkı gitarı çalıyorum lakin 150 bin defa izleniyor. Bu, izleme ve dinleme alışkanlıklarına yeterli geldiğinin bir göstergesi bana sorarsanız. Lakin burada bizim büyük bir sorumluluğumuz var, biz âlâ şeyler üretmeliyiz. “Doğru müzik” diye bir kavrama inanmıyorum lakin yanlış bir şey de yapmıyor olmamız lazım. “Nasıl olsa ne yapsam herkes seyrediyor” dememek, işin kolayına kaçmamak, işi ucuzlaştırmamak gerekiyor. Özetle, biz düzgün şeyler üretirsek insanlara bunun bir katkısı olacaktır.
Bir de, enstrümantal müzik güç bir şeydir. Kelamla “Seni seviyorum” dersin, husus anlaşılır ancak sen onu kemanla, notalarla anlatıyorsun. Dizi müzikleri yardımıyla müziğin ruhu da daha düzgün anlaşılıyor bana sorarsanız.
‘CAHİT BERKAY BİR İKONDUR’
Bir müzisyene öteki müzisyenleri sormak kolay değil, sizin için de karşılık vermek kolay olmayabilir lakin sizin dinlediğiniz, etkilendiğiniz, işlerini beğendiniz müzisyenler kimlerdir?
Cahit Berkay’ı birinci sırada saymak gerekir. Bilhassa Yeşilçam devrinde sinemalar için yaptığı müziklerde birinci notadan itibaren bir duyguyu verebiliyor. Geçtiğimiz hafta Günahsızlar Apartmanı’nda da kullandık onun ünlü ‘Selvi Boylum Al Yazmalım’ını. O yapıtı öbür projelere vermeyi pek istemiyor lakin bizi kırmadı, verdi ve uçtu sahne. O girdiği anda bir şey kapanıyor ve öteki bir boyut açılıyor. Fevkalade bir şey. Melih Kibar aslına bakarsan hocam, hayranlığımdan kelam etmiştim. Toygar Işıklı epeyce şey başadır bu ülkede. Dizi müziğinin, dizi müzisyenliğinin önünü açan insanlardan biridir. Ondan evvel dizi müzisyenliği ek olarak yapılan bir işti. İsim vermeyeceğim ancak kimi müzisyenlerin, “Sahniçin geçinemiyoruz, dizide para var, dizi yapalım” diye giriştiği bir iş olabiliyordu. Bana bu epey yakışıksız geliyor. Olayın özünü önemsemeyip yalnızca getirisini önemsemek epeyce berbat. Özünü güzel yap, alışılmış ki getirisi de olsun, oluyor da aslına bakarsanız. Bir devir radyo üzereydi, bir müzik bitiyor başkası başlıyor art arkaya… Bir diziye beş tema yapılıyordu. Toygar tematik çalışmanın, karakter müzik yapmanın önünü açtı. Öbür başarılı isimler de var, hepsinin ismini veremesem de artık.
Dünyadan da şu geride fotoğrafını gördüğünüz, en çok ‘İyi Makûs Çirkin’le tanınan Ennio Morricone’yi ikon olarak görüyorum. Natürel John Williams’a hayran olmamak elde değil. Hatta Morricone’nin kimi yapıtlarını ben de bestelermişim orada olsam üzere düşünürüm fakat John Williams’ın yapıtları için bunu söyleyemiyorum. örneğin ben ‘Star Wars’u besteleyemezdim. hiç bir vakit, hiç bir çağda, hiç bir biçimde yapamazdım. Morricone daha insani geliyor bana, “Ben de çalışsam bunu yapabilirdim” diye düşünüyorum. Williams ise üst insan üzere. Hans Zimmer’i de dünyada bir şeyleri değiştirme cüretinde bulunduğu için saymak gerekir. Hollywood’da senfonik bir müzik vardı senelerda. O, “Nereye kadar?” deyip farklı bir müziği yerleştirdi bölüme. Bir sinemanın müziği için kiliseye gidip oradaki orgla aylarca çalışmış mesela. Bunlar fazlaca değerli geliyor bana ve aslına bakarsan duyduğun vakit anlıyorsun bu kaliteyi, farkı.
Şu anda hangi projelerde çalışıyorsunuz Günahsızlar Apartmanı haricinde?
‘Kardeşlerim’ dizisinin müziklerini yapıyorum, fazlaca keyifli bir gençlik dizisi. ‘Hayaller ve Hayatlar’ diye beIN Connect’te yayınlanan bir proje var zevkle yaptığım.
Sizin müzikler yazdığınızı da biliyoruz. Dizi müziği haricinde, kendi müziklerinizi yayınlamak üzere bir planınız, projeniz var mı?
Başladım o müzikler üzerinde çalışmaya. Bir müziğimi pandemide müzisyenlere dayanak olunması için hazırlanan ‘Olta Dayanışma Albümü’nde yayınladık. Orada ben söylüyorum şarkıyı, fazlaca da hoş yansılar aldım. Lakin şarkıcılık argümanında değilim, daha epey yazdığı, sevdiği şarkıyı kendisi söylemek isteyen bir müzisyen üzere görülmek isterim. Artık Beğenilen Öney ile bir müziğimizi hazırladık. Benim bestem, Beğenilen Öney solist oldu. Yakında o yayınlanacak. Bundan daha sonra da ‘featuring’ yapmak istiyorum. Benim müziklerimi, benim düzenlemelerimle güzel müzikçilerle bir arada okuma isteğim var, bunları da yavaş yavaş yayınlayacağız.