Piyasalardaki oynaklık ve ayrışmalar sürebilir Geçen hafta şahinleşen Fed ve Omikron varyantı meçhullüğü piyasalarda oynaklığın yükselmesine niye oldu. Pay oynaklık endeksi VIX eşik 30 düzeyinin üzerine çıkarken, tahvil oynaklık endeksi MOVE pandemiden daha sonraki en yüksek düzeylere çıktı. Buna karşın ABD borsalarında yaşanan düşüşler alım fırsatı olarak değerlendirildi. ABD iktisadında yakalanan ivme ve kuvvetli şirket karlılıkları bu alımlarda tesirli olduğu söylenebilir. Lakin, Fed faiz artırım beklentilerinin mayıs ayına kadar kayması teknoloji paylarında tesirini gösterdi ve Nasdaq endeksi düşük performans sergiledi. Haftaya başlarken de Nasdaq vadelisi yalnızca yaklaşık %0,1 oranında yükselirken, Dow Jones vadelisindeki artış %0,7 civarında. Fed’in şahinleştiği ve varyant belirsizliğinin sürdüğü ortamda piyasalardaki oynaklık ve ayrışmalar sürebilir. Yüksek pozisyonlanmalar, mevsimsellik tesiri, tatil periyodu ve Fed haricinde öteki büyük merkez bankalarından da şahin beklentilerin oluşması ile Dolar endeksinde(DXY) geçen hafta gözlenen yatay imajdan birtakım Gelişmekte Olan Ülke para üniteleri yararlanmış; lakin üstteki riskler niçiniyle birtakım kırılgan GOÜ para üniteleri negatif ayrışmıştı. TL’de de geçen hafta negatif ayrışma ve baskı sürerken, kurda bu sabah TCMB’nin direkt müdahale ettiği 13,80’lerin altında süreçler geçiyor. Yurtdışı borsalardaki imaj ve Dolar bazında düşük düzeyler niçiniyle BIST100 endeksi ise güne alıcılı bir manzarayla başlayabilir. Kurdaki harekete bağlı olarak paylar içinde rotasyon gözlense de Borsa İstanbul’un enflasyona karşı müdafaa bakılırsavi devam edebilir ve endeksteki yükseliş isteği sürebilir.
*Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.
MAKROEKONOMİ
Yurt içi tarafta kasım ayında TÜFE, piyasa beklentisi üzerinde aylık %3,51 arttı, yıllık bazda artışını sürdürerek %21,31’e yükseldi. TÜFE’nin bütün alt kümelerinde aylık bazda artış görmekteyiz. Kasımda da besin ve alkolsüz içecekler, taze zerzevat ve meyve kümesinde görülen düşüşe karşın, TÜFE’ye en epey tesir eden küme oldu. Global ölçekte artan güç meblağlarının ve kur gelişmelerinin yansımalarıyla ulaştırma kalemi de bariz tesir etti. Konut kümesinde ise kış ayı niçiniyle artan güç muhtaçlığı ile fiyat artışları enflasyona bariz tesir ederken, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki yatay seyir konut ve ulaştırma kümesindeki fiyat artışlarını sonlandırmış. Kur gelişmeleri ile konut eşyası kümesi da enflasyona bariz tesir ederken, lokanta ve otel kümesindeki hususların tamamının fiyatı açılmanın ve besin fiyatlarındaki seyrin de tesiriyle artmış. Öbür kümelerin TÜFE sepeti ortasındaki tartısının az olması niçiniyle tesirleri sonlu kalmakta. Aralık ayında global güç ve besin fiyatlarındaki seyir ve TL’nin performansı enflasyonda yıllık artışın süreceğine işaret etmekte. Önümüzdeki devirde ise arz külfetleri kararı memleketler arası emtia, global besin fiyatları ve döviz kuru gelişmeleri enflasyon üzerinde üst taraflı risk oluşturmaya devam etmekte.
B ve C endeksleri aylık ve yıllık bazda arttı. Çekirdek C endeksi yıllık %16,82’den %17,62’ye, çekirdek B endeksi ise %18,50’den %19,75’e geldi.
ÜFE ise aylık %9,99 arttı ve yıllık bazda %54,62’ye yükseldi. ÜFE’deki aylık artışa bütün alt kalemler tesir ederken, artışta besin, dokumacılık ve elektrik, gaz üretim ve dağıtım kalemi en belirleyici kümeler oldu. Ana sanayi kümeleri bazında bütün alt kümeler artarken, güç meblağları aylık %13,33 artış ile başı çekmekte. Orta malı ise aylık %11,55 arttı. Kasımda ÜFE ve TÜFE içindeki fark, rekorunu yeniledi. Sonuçta gerek kur tesiri gerekse milletlerarası emtia fiyatlarındaki yüksek seyir ve tedarik zincirindeki badirelerle yaşanan arz kısıtları ÜFE kanalıyla TÜFE üzerinde risk oluşturmayı sürdürüyor. Global emtia fiyatlarında gördüğümüz yüksek seyir ve kur gelişmeleri ise ÜFE’deki baskının devam edebileceğine işaret etmekte.
Enflasyona; mallar ve hizmet enflasyonu olarak iki ana kalem olarak baktığımızda iki kümede da aylık artışın hızlandığını görmekteyiz. Taze meyve ve sebzedeki aylık düşüşe karşın işlenmemiş besin kümesinde aylık enflasyon arttı. İşlenmiş besin da ekmek ve tahıllardaki fiyat artışı aylık %7,2’ye yükseldi. Hizmetler kaleminde aşılama süreciyle artan mobilitenin de katkısıyla aylık artış suratı %1,88’e yükselirken, mallar enflasyonuna göre ise fiyat artışı sonlu kaldı. Hizmetler kümesinde bütün alt kalemler arttı.
Cuma günü Avrupa genelinde kasım ayına ait son hizmet PMI verileri takip edildi. Bölge genelinde olay sayısındaki artış ve artan enflasyonist baskıların tesiriyle kesin bilgilere nazaran hizmet PMI’lar aşağı taraflı revize edildi fakat büyüme bölgesindeki kuvvetli seyirlerini sürdürdüler. Buna bakılırsa kasımda hizmet PMI’lar Almanya’da 53,4’ten 52,7’ye, Fransa’da 58,2’den 57,4’e, Euro Bölgesi’nde 56,6’dan 55,9’a ve İngiltere’de 58,6’dan 58,5’e çekildi.
ECB Lideri Lagarde, enflasyondaki yükselişin süreksiz olduğunu, enflasyonda mevcut durumdaki yükselişte petrol ve güç fiyatlarının tesirli olduğunu ve gelecek yıl boyunca düşeceğini, ayrıyeten 2022’de faiz artış ihtimalinin pek düşük olduğunu lakin şartlar oluşursa faiz artırımı konusunda tereddüt etmeyeceklerini belirtti.
BoE’nin şahin üyelerinden Saunders, yeni varyant Omicron’un çabucak hemen yeni keşfedildiğini, virüsün sıhhat ve iktisat üstündeki tesirlerinin görülmesi için biraz daha beklemenin daha gerçek olacağını belirtti ve bu biçimdece bu ay gerçekleştirecek para siyaseti şurası toplantısında faiz sonucunda Omicron’un tesirli olacağı sinyalini verdi.
ABD’de kasım ayına ait tarım dışı istihdam 210 bin kişi artarak 550 bin kişi olan beklentilerin pek altında kaldı. Veriye bakıldığında perakende dalında ve kamuda istihdam düşerken, istihdama en hayli katkıyı profesyonel ve iş hizmetleri kalemi dalı verdi. Konaklama ve cümbüş kesimi istihdamı ise 23 bin kişi artarak sonlu katkı verdi. İşsizlik oranı ise %4,6’dan %4,2’ye geriledi. İş gücüne iştirak oranı ise %61,8 ile salgın daha sonrası en yüksek düzeyinde. Emek arzının eksikliği ile fiyatların artış suratındaki yükseliş eğilimi devam etti ve yıllık artış suratı %4,8 oldu. Son vakit içinderda Powell ve Yellen tarafınca enflasyonun süreksiz vurgusundan vazgeçileceği sinyali alındı. Bu açıdan olumlu gelebilecek bir data 15 Aralık’taki Fed toplantısında sıkılaştırma sinyallerini artıracaktı, ama Fed bir daha sonraki toplantısında daha temkinli davranabilir. Lakin bilginin bilgilerina baktığımızda işsizlik oranının düşüşü, iş gücüne iştirakin artması, öbür istihdam datalarının olumlu gelmesi Fed’in konumunu koruyabileceğine işaret etmekte. Ayrıyeten Omicron varyantının seyri ve Fed’in 15 Aralık’taki toplantısı öncesi 10 Aralık’taki enflasyon verisi de Fed’in duruşu açısından belirleyici olabilir.
Bu hafta bilgi takvimine bakıldığında,
Yurt içi tarafta ise, bugün kasım ayı gerçek efektif döviz kuru, kasım ayı enflasyonuna ait TCMB aylık fiyat gelişmeleri raporu, yarın kasım ayı DHMİ uçuş istatistikleri ve Hazine nakit istikrarı, çarşamba günü kasım ayı İŞKUR iş gücü piyasası istatistikleri, cuma günü ise aralık TCMB piyasa iştirakçileri anketi ve TÜİK ekim ayı iş gücü istatistikleri açıklanacak. Ayrıyeten Hazine salı günü 5 yıl vadeli sabit kuponlu devlet tahvili ve 7 yıl vadeli değişken faizli devlet tahvili ihraç edecek.
Enerjisa (ENJSA, Sonlu Pozitif): 26 Nisan 2018 tarihindeki Hissedarlık Mukavelesine uygun olarak, Enerjisa Güç A.Ş.’nin %100 hissedarı olduğu Enerjisa Müşteri Tahlilleri A.Ş., Eşarj Elektrikli Araçlar Şarj Sistemleri A.Ş.’nin (Eşarj) %14 oranındaki azınlık hissesini satın almıştır. Süreç daha sonrasında Enerjisa Müşteri Tahlilleri A.Ş.’nin Eşarj’daki hissesi %80’den %94’e yükselmiştir. %14 oranında pay 42,4 milyon TL karşılığında devralınmıştır. Eşarj, 2020 yıl sonu prestijiyle 186 halka açık noktada 320 şarj soketi ile faaliyet gösteren, Türkiye’nin birinci ve en süratli elektrikli araç istasyon ağı pozisyonundadır. Enerjisa Güç A.Ş. bu satın alma daha sonrasında e-mobilite alanında yenilikçi ve öncü pozisyonunu güçlendirmeyi ve ulaşımın karbonsuzlaşmasına katkıda bulunacak tahliller sunmayı hedeflemektedir.
Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): Memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Standart & Poor’s (S&P), THY’nin “B” düzeyindeki kredi notunu teyit etmiştir, negatif olan not görünümünü durağan olarak değiştirmiştir.
5 Kasım 2021 tarihindeki THY raporumuz için tıklayınız…
DAL HABERLERİ
Büyüme: IMF Başekonomisti Gita Gopinath’tan Omikron varyantıyla ilgili ikazlar gelirken, Goldman Sachs da varyantı münasebet göstererek ABD büyüme beklentisini düşürdü. Goldman Sachs 2021 için ABD büyüme beklentisini yüzde 4,2’den yüzde 3,8 düzeyine çekti. Kurum 2022 büyüme beklentisini de yüzde 3,3’ten yüzde 2,9’a indirdi. Kurum ABD iktisadına ait değerlendirmesinde Omikron varyantının yayılmasının ABD büyümesinde ölçülü bir mahzur olabileceği ikazında bulundu. Goldman Sachs Ekonomisti Joseph Briggs, notunda varyantla ilgili birfazlaca sorunun çabucak hemen karşılık bulmadığını belirtse de varyantın hizmetler dalında ölçülü tesiri olabileceğine dikkat çekti. (Kaynak: Bloomberght)
Otomotiv: Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliğinden (OİB) yapılan açıklamaya nazaran, Türkiye’nin dış satımının 15 yıldır üst üste başkan dalı olan otomotivde kasım ayı ihracatı geçen yılın birebir ayına kıyasla yüzde 6 gerileyerek 2,5 milyar dolar oldu. Türkiye ihracatında birinci sırada yer alan dalın geçen ay, ülke ihracatından aldığı hisse ise yüzde 11,8 olarak gerçekleşti. Ocak-Kasım 2021 devrinde otomotiv dış satımı ise geçen yılın birebir aylarına nazaran yüzde 16 artarak 26,4 milyar dolara ulaştı. Bu süreçte ortalama aylık ihracat ise 2,4 milyar dolar olan kesim, Türkiye dış satımında bir daha birinci sırada yer aldı. (Kaynak: Bloomberght)
ÖTEKİ ŞİRKET HABERLERİ
Acıselsan Acıpayam Selüloz Sanayi (ACSEL): Şirket, İdare Heyeti sonucu ile yıllık 2.500 ton SAF CMC kapasiteli yeni bir üretim tesisi inşa edilmesi için çalışmalara başlanılmasına karar vermiştir. SAF CMC üretim tesisi tamamlandığında yıllık ihracata katkısı yaklaşık 8mn USD olacak ve şirketin toplam istihdamını %30 oranında artıracağı açıklanmıştır. Yatırım Teşvik Evrakı kapsamında inşa edilecek SAF CMC üretim tesisi için öngörülen yatırım maliyeti fabrika binası dahil yaklaşık 4mn USD olup 2022 yılı sonuna kadar bitirilmesi hedeflenmektedir.
DO & CO (DOCO): DO & CO 10 yıl boyunca Delta Havayolları’nın Boston’daki (BOS) merkezi ikram tedarikçisi olarak, tüm kısa ve uzun uzaklıklı uçuşlarına hizmet vereceğini bildirdi. İkram hizmetleri 18 Ocak 2022, yer hizmetleri ise 15 Mart 2022’de tarihi itibariyle devralınacaktır.
Kafein Yazılım (KFEIN): Şirket Amerika merkezli üçüncü taraf bir küresel yazılım hizmetleri sağlayıcısı ile 01.09.2021 tarihinde yürürlüğe girmek üzere Test alanında “Hizmet ve İşçi Tedariki” temalı Partnerlik Kontratı imzalamış olup, ilgili kontrat 03.12.2021 tarihinde ulaşmıştır. Kontrat süresiz olup, feshedilene dek yürürlükte kalacaktır.
Özak GYO (OZKGY): Muğla İli Bodrum İlçesi Akyarlar Mahallesinde bulunan 345,5bin metrekare alana sahip yerin Şirket tarafınca satın alınmasına karar verilmiş olup, tapu bölümü 02.12.2021 tarihi itibariyle gerçekleşmiştir. Toplam Alım Bedeli 347,9mn TL’dir. (KDV Hariç)
Türk Prysmian Kablo (PRKAB): Saha Kurumsal İdare ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. tarafınca 2020 yılında 94,03 olarak belirlenen Kurumsal Derecelendirme notu yeni derecelendirme devri itibariyle 95,24 olarak güncellenmiştir.
YEO Teknoloji (YEOTK): Şirket ile Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü içinde 03.12.2021 tarihinde İTM.380 Referanslı 154 kV Yakakent Trafo Merkezi İmali işi için 35mn TL+KDV bedelle kontrat imzalanmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü yüklü ortalama fonlama maliyeti %15’ten %15,03 düzeyine yavaşça yükseldi. TCMB cuma günü 64 milyar TL’lik (%15’ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, ayrıyeten BİST’te kotasyon metoduyla (%16,50’den, 3 gün vadeli) 6,4 milyar TL ve BAPP’tan (%16,50’den, 3 gün vadeli) 0,03 milyar TL kullandırdı. Toplam fonlama fiyatı ise 355 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi cuma günü %1,44 düzeylerinden başlarken, gün içerisinde %1,33-%1,47 bandında hareketin akabinde %1,34 düzeyinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü randıman eğrisi genelinde faizlerde yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda randıman eğrisinde faizlerde kısa, orta ve uzun vadeli tarafta 40 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa vadeli tarafta 60 baz puana varan yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 70 baz puana varan yükselişler görüldü.
GÜNLÜK ÖZET PİYASA BİLGİLERİ
Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı
*Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.
MAKROEKONOMİ
Yurt içi tarafta kasım ayında TÜFE, piyasa beklentisi üzerinde aylık %3,51 arttı, yıllık bazda artışını sürdürerek %21,31’e yükseldi. TÜFE’nin bütün alt kümelerinde aylık bazda artış görmekteyiz. Kasımda da besin ve alkolsüz içecekler, taze zerzevat ve meyve kümesinde görülen düşüşe karşın, TÜFE’ye en epey tesir eden küme oldu. Global ölçekte artan güç meblağlarının ve kur gelişmelerinin yansımalarıyla ulaştırma kalemi de bariz tesir etti. Konut kümesinde ise kış ayı niçiniyle artan güç muhtaçlığı ile fiyat artışları enflasyona bariz tesir ederken, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki yatay seyir konut ve ulaştırma kümesindeki fiyat artışlarını sonlandırmış. Kur gelişmeleri ile konut eşyası kümesi da enflasyona bariz tesir ederken, lokanta ve otel kümesindeki hususların tamamının fiyatı açılmanın ve besin fiyatlarındaki seyrin de tesiriyle artmış. Öbür kümelerin TÜFE sepeti ortasındaki tartısının az olması niçiniyle tesirleri sonlu kalmakta. Aralık ayında global güç ve besin fiyatlarındaki seyir ve TL’nin performansı enflasyonda yıllık artışın süreceğine işaret etmekte. Önümüzdeki devirde ise arz külfetleri kararı memleketler arası emtia, global besin fiyatları ve döviz kuru gelişmeleri enflasyon üzerinde üst taraflı risk oluşturmaya devam etmekte.
B ve C endeksleri aylık ve yıllık bazda arttı. Çekirdek C endeksi yıllık %16,82’den %17,62’ye, çekirdek B endeksi ise %18,50’den %19,75’e geldi.
ÜFE ise aylık %9,99 arttı ve yıllık bazda %54,62’ye yükseldi. ÜFE’deki aylık artışa bütün alt kalemler tesir ederken, artışta besin, dokumacılık ve elektrik, gaz üretim ve dağıtım kalemi en belirleyici kümeler oldu. Ana sanayi kümeleri bazında bütün alt kümeler artarken, güç meblağları aylık %13,33 artış ile başı çekmekte. Orta malı ise aylık %11,55 arttı. Kasımda ÜFE ve TÜFE içindeki fark, rekorunu yeniledi. Sonuçta gerek kur tesiri gerekse milletlerarası emtia fiyatlarındaki yüksek seyir ve tedarik zincirindeki badirelerle yaşanan arz kısıtları ÜFE kanalıyla TÜFE üzerinde risk oluşturmayı sürdürüyor. Global emtia fiyatlarında gördüğümüz yüksek seyir ve kur gelişmeleri ise ÜFE’deki baskının devam edebileceğine işaret etmekte.
Enflasyona; mallar ve hizmet enflasyonu olarak iki ana kalem olarak baktığımızda iki kümede da aylık artışın hızlandığını görmekteyiz. Taze meyve ve sebzedeki aylık düşüşe karşın işlenmemiş besin kümesinde aylık enflasyon arttı. İşlenmiş besin da ekmek ve tahıllardaki fiyat artışı aylık %7,2’ye yükseldi. Hizmetler kaleminde aşılama süreciyle artan mobilitenin de katkısıyla aylık artış suratı %1,88’e yükselirken, mallar enflasyonuna göre ise fiyat artışı sonlu kaldı. Hizmetler kümesinde bütün alt kalemler arttı.
Cuma günü Avrupa genelinde kasım ayına ait son hizmet PMI verileri takip edildi. Bölge genelinde olay sayısındaki artış ve artan enflasyonist baskıların tesiriyle kesin bilgilere nazaran hizmet PMI’lar aşağı taraflı revize edildi fakat büyüme bölgesindeki kuvvetli seyirlerini sürdürdüler. Buna bakılırsa kasımda hizmet PMI’lar Almanya’da 53,4’ten 52,7’ye, Fransa’da 58,2’den 57,4’e, Euro Bölgesi’nde 56,6’dan 55,9’a ve İngiltere’de 58,6’dan 58,5’e çekildi.
ECB Lideri Lagarde, enflasyondaki yükselişin süreksiz olduğunu, enflasyonda mevcut durumdaki yükselişte petrol ve güç fiyatlarının tesirli olduğunu ve gelecek yıl boyunca düşeceğini, ayrıyeten 2022’de faiz artış ihtimalinin pek düşük olduğunu lakin şartlar oluşursa faiz artırımı konusunda tereddüt etmeyeceklerini belirtti.
BoE’nin şahin üyelerinden Saunders, yeni varyant Omicron’un çabucak hemen yeni keşfedildiğini, virüsün sıhhat ve iktisat üstündeki tesirlerinin görülmesi için biraz daha beklemenin daha gerçek olacağını belirtti ve bu biçimdece bu ay gerçekleştirecek para siyaseti şurası toplantısında faiz sonucunda Omicron’un tesirli olacağı sinyalini verdi.
ABD’de kasım ayına ait tarım dışı istihdam 210 bin kişi artarak 550 bin kişi olan beklentilerin pek altında kaldı. Veriye bakıldığında perakende dalında ve kamuda istihdam düşerken, istihdama en hayli katkıyı profesyonel ve iş hizmetleri kalemi dalı verdi. Konaklama ve cümbüş kesimi istihdamı ise 23 bin kişi artarak sonlu katkı verdi. İşsizlik oranı ise %4,6’dan %4,2’ye geriledi. İş gücüne iştirak oranı ise %61,8 ile salgın daha sonrası en yüksek düzeyinde. Emek arzının eksikliği ile fiyatların artış suratındaki yükseliş eğilimi devam etti ve yıllık artış suratı %4,8 oldu. Son vakit içinderda Powell ve Yellen tarafınca enflasyonun süreksiz vurgusundan vazgeçileceği sinyali alındı. Bu açıdan olumlu gelebilecek bir data 15 Aralık’taki Fed toplantısında sıkılaştırma sinyallerini artıracaktı, ama Fed bir daha sonraki toplantısında daha temkinli davranabilir. Lakin bilginin bilgilerina baktığımızda işsizlik oranının düşüşü, iş gücüne iştirakin artması, öbür istihdam datalarının olumlu gelmesi Fed’in konumunu koruyabileceğine işaret etmekte. Ayrıyeten Omicron varyantının seyri ve Fed’in 15 Aralık’taki toplantısı öncesi 10 Aralık’taki enflasyon verisi de Fed’in duruşu açısından belirleyici olabilir.
Bu hafta bilgi takvimine bakıldığında,
- ABD tarafında, bu hafta enflasyon bilgileri ön plana çıkmakta. Cuma günü kasım ayı TÜFE verisi açıklanacak. TÜFE ekimde yıllık bazda %5,4’ten %6,2’ye, çekirdek TÜFE ise %4’ten %4,6’ya yükselerek fiyat baskılarının arttığını göstermişti. bu vakitte Powell enflasyonun süreksiz olduğu vurgusundan vazgeçme eğiliminde. TÜFE datalarının daha da yükselmesi Fed’in 15 Aralık’taki toplantısında sıkılaştırma beklentilerini artıracaktır. Cuma günü aralık ayı öncü Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi açıklanacak. Kasımda hem Michigan tüketici inancı birebir vakitte Conference Board tüketici inancında düşüş gördük. bu vakitte tüketici itimadı artan enflasyonist baskı ve Omicron varyantı ile düşüşünü sürdürebilir. beklentilerin altında gelen kasım ayı tarım dışı istihdam verisi daha sonrası perşembe günü haftalık işsizlik maaşı müracaatları izlenecek. 27 Kasım haftasına ait yeni işsizlik maaşı müracaatları 194 bin bireyden 222 bin kişi düzeyine yükselmesine karşın ABD iş gücü piyasasında devam eden toparlanmayı yansıtarak, pandemi periyodunun en düşük düzeylerine yakın gerçekleşmişti. Ayrıyeten salı günü ekim ayı dış ticaret ve çarşamba günü ekim ayına ait JOLTS açılan iş sayısı açıklanacak. Eylülde dış ticaret açığı aylık bazda yükselişini sürdürmüştü. İhracat azalırken, ithalat tüm vakit içinderın en yüksek düzeyine yükselerek iç talebe ait kuvvetli sinyal vermişti. Bilginin bilgilerinda Çin ile olan dış ticaret açığı bilgisi de kıymetli olacaktır.
- Avrupa tarafında bu hafta Almanya’ya ait datalar ve İngiltere’nin ekim ayı GSYH dataları gündemde olacak. Bugün Almanya’ya ait ekim ayı fabrika siparişleri, yarın sanayi üretimi ve perşembe günü ise dış ticaret bilgileri açıklanacak. Eylülde üretime ait datalar tedarik zincirindeki süregelen meşakkatleri ve ham husus eksikliğini yansıtarak beklentilerin altında gelmişti. Almanya’nın ihracatı emsal biçimde eylül ayında ham unsurlardaki tedarik zinciri baskıları niçiniyle aylık %0,7 gerilemiş, ithalat ise aylık %0,1 artmıştı. Ayrıyeten Omicron varyantı ve bölge genelindeki hadise sayısı artışlarıyla gelen kısıtlamaların itimat endekslerine nasıl yansıdığını bugün yayınlanacak aralık ayı Euro Bölgesi Sentix yatırımcı itimadı ve yarın yayınlanacak Almanya’ya ait aralık ZEW endekslerinde goreceğiz. Kasımda Almanya’da finans profesyonellerinin ekonomik duruma ait görüşlerini yansıtan ZEW cari durum endeksi 21,6’dan 12,5 düzeyine gerilerken, beklentiler endeksi ise 22,3’ten 31,7’ye yükselmişti. Bu ay ise Omicron varyantı ve kapanma önlemleri ile cari duruma ve beklentilere ait kalemlerin düşmesi mümkün. Eylülde İngiltere GSYH aylık bazda %0,6 daralmıştı. İngiltere iktisadı arz kahırlarından ve mali takviyenin azalmasından etkilenmekte fakat ekimde baz tesiriyle iktisadın %0,3 büyümesi beklenmekte.
- Asya tarafında ise yarın Çin’in kasım ayı ihracat ve enflasyon bilgileri ve çarşamba günü ise Japonya’nın 3. çeyrek kesin GSYH verisi açıklanacak. Öncü datalara bakılırsa Japonya 3. çeyrekte salgın kısıtlamaları ile yıllıklandırılmış bazda %3 daralmıştı. Salı günü Çin’in dış ticaret dataları açıklanacak. Sanayi üretimindeki artış ve kuvvetli dış taleple Çin’in ihracatının kuvvetli bir görünüm sergilemesi beklenmekte. Perşembe günü ise Çin’in kasım ayı enflasyon dataları izlenecek. TÜFE’deki artışın baz ve besin fiyatlarındaki artışın tesiriyle yıllık bazda hızlanması beklenirken, ÜFE’de ise Çin Hükümeti’nin güç arzını artıran tedbirleri ile yıllık artış suratının yavaşlaması beklenmekte.
Yurt içi tarafta ise, bugün kasım ayı gerçek efektif döviz kuru, kasım ayı enflasyonuna ait TCMB aylık fiyat gelişmeleri raporu, yarın kasım ayı DHMİ uçuş istatistikleri ve Hazine nakit istikrarı, çarşamba günü kasım ayı İŞKUR iş gücü piyasası istatistikleri, cuma günü ise aralık TCMB piyasa iştirakçileri anketi ve TÜİK ekim ayı iş gücü istatistikleri açıklanacak. Ayrıyeten Hazine salı günü 5 yıl vadeli sabit kuponlu devlet tahvili ve 7 yıl vadeli değişken faizli devlet tahvili ihraç edecek.
- Gerçek efektif döviz kuru endeksi ekim ayında aylık %4,1 oranında azalışla 60,37’e gerilemişti. Kasım ayında kur gelişmeleri ile bariz düşmesi mümkün.
- Ekim ayında DHMİ uçuş istatistiklerine bakılırsa iç çizgi yolcu sayısı aylık %4,1 gerilerken, yıllık bazda %37,6 artmıştı. Dış çizgi yolcu sayısı ise aşılama sürecindeki ilerleme ve artan mobilite ile aylık %3,5 artarken, yıllık %130,8 yükselmişti.
- Hazine nakit istikrarı ekim ayında 5,2 milyar TL açık vermişti. 12 aylık kümülatif nakit açığı 114 milyar TL’de yatay seyretmişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Kasım 2021-Ocak 2022 devri iç borçlanma stratejisinde kasım ayı için iç borçlanma amacı 15 milyar TL olarak açıklanmıştı. Hazine kasım ayında hesaplamalarımıza nazaran yaklaşık 13,5 milyar TL iç borçlanma gerçekleştirdi ve hedeflenenin altında borçlandı. Kasım ayında anapara ödemesi olmadığından Hazine’nin 13,5 milyar TL net iç borçlanma gerçekleştirdiğini hesaplamaktayız. Hazine kasım ayında dış borçlanmaya gitmezken, dış borç anapara ödemesinin ise 14,9 milyar TL olduğunu var iseydığımızda 14,9 milyar TL net dış borç ödemesi gerçekleştirdiğini öngörmekteyiz. bu biçimdelikle Hazine’nin kasım ayında toplamda yaklaşık 1,4 milyar TL net borç ödemesi yaptığını hesaplıyoruz. Kasımda Hazine’nin TCMB Analitik Bilanço’dan kasa hareketlerine baktığımızda kasa bakiyesinin evvelki aya nazaran 74 milyar TL arttığını görmekteyiz. Bu açıdan kasım ayında nakit istikrarının besbelli fazla vereceğini kestirim etmekteyiz.
- TÜİK bilgilerine bakılırsa eylül ayında mevsim tesirinden arındırılmış işsizlik oranı %11,8’den %11,5’e, arındırılmamış işsizlik oranı %12’den %11,1’e gerilemişti. İş gücüne iştirak oranı %51,2’den %51,7’ye, istihdam oranı da %45,2’den %45,8’e yükselmişti. Öncü olarak bakılan İŞKUR İşgücü Piyasası İstatistikleri’ne bakılırsa ekim ayında kayıtlı işsiz sayısı, açık iş ve işe yerleştirilen kişi sayısı aylık bazda düşmüştü. Ekim ayı verisinde tarımda açık iş sayısı 1,8 bin kişi, inşaatta 0,6 bin kişi, sanayi bölümünde 19 bin kişi, hizmetler bölümünde ise 42,4 bin kişi azalmıştı. İşe yerleştirilen kişi sayısı ise ekim ayında bundan evvelki ayla kıyaslandığında tarımda 1,8 bin kişi, inşaat bölümünde 2,6 bin kişi, sanayi dalında 36,5 bin kişi ve hizmetler kesiminde ise 44,9 bin kişi düşmüştü. İŞKUR dataları ekim ayında işe yerleştirme ve açık iş sayısı bakımından ivme kaybına işaret etmekteydi.
- Kasım ayı TCMB Piyasa İştirakçileri Anketi’nde iştirakçiler, enflasyon varsayımlarını üst çekmeyi sürdürürken, kur iddialarında de üst istikametli beklentilerini devam ettirmekteydi. Büyüme ve cari açık beklentisinde ise güzelleşme sürmüştü. bu vakitte bilhassa kur gelişmelerinin beklentilere nasıl yansıdığını görmek açısından TCMB Piyasa İştirakçileri Anketi değerli olacaktır.
Enerjisa (ENJSA, Sonlu Pozitif): 26 Nisan 2018 tarihindeki Hissedarlık Mukavelesine uygun olarak, Enerjisa Güç A.Ş.’nin %100 hissedarı olduğu Enerjisa Müşteri Tahlilleri A.Ş., Eşarj Elektrikli Araçlar Şarj Sistemleri A.Ş.’nin (Eşarj) %14 oranındaki azınlık hissesini satın almıştır. Süreç daha sonrasında Enerjisa Müşteri Tahlilleri A.Ş.’nin Eşarj’daki hissesi %80’den %94’e yükselmiştir. %14 oranında pay 42,4 milyon TL karşılığında devralınmıştır. Eşarj, 2020 yıl sonu prestijiyle 186 halka açık noktada 320 şarj soketi ile faaliyet gösteren, Türkiye’nin birinci ve en süratli elektrikli araç istasyon ağı pozisyonundadır. Enerjisa Güç A.Ş. bu satın alma daha sonrasında e-mobilite alanında yenilikçi ve öncü pozisyonunu güçlendirmeyi ve ulaşımın karbonsuzlaşmasına katkıda bulunacak tahliller sunmayı hedeflemektedir.
Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): Memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Standart & Poor’s (S&P), THY’nin “B” düzeyindeki kredi notunu teyit etmiştir, negatif olan not görünümünü durağan olarak değiştirmiştir.
5 Kasım 2021 tarihindeki THY raporumuz için tıklayınız…
DAL HABERLERİ
Büyüme: IMF Başekonomisti Gita Gopinath’tan Omikron varyantıyla ilgili ikazlar gelirken, Goldman Sachs da varyantı münasebet göstererek ABD büyüme beklentisini düşürdü. Goldman Sachs 2021 için ABD büyüme beklentisini yüzde 4,2’den yüzde 3,8 düzeyine çekti. Kurum 2022 büyüme beklentisini de yüzde 3,3’ten yüzde 2,9’a indirdi. Kurum ABD iktisadına ait değerlendirmesinde Omikron varyantının yayılmasının ABD büyümesinde ölçülü bir mahzur olabileceği ikazında bulundu. Goldman Sachs Ekonomisti Joseph Briggs, notunda varyantla ilgili birfazlaca sorunun çabucak hemen karşılık bulmadığını belirtse de varyantın hizmetler dalında ölçülü tesiri olabileceğine dikkat çekti. (Kaynak: Bloomberght)
Otomotiv: Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliğinden (OİB) yapılan açıklamaya nazaran, Türkiye’nin dış satımının 15 yıldır üst üste başkan dalı olan otomotivde kasım ayı ihracatı geçen yılın birebir ayına kıyasla yüzde 6 gerileyerek 2,5 milyar dolar oldu. Türkiye ihracatında birinci sırada yer alan dalın geçen ay, ülke ihracatından aldığı hisse ise yüzde 11,8 olarak gerçekleşti. Ocak-Kasım 2021 devrinde otomotiv dış satımı ise geçen yılın birebir aylarına nazaran yüzde 16 artarak 26,4 milyar dolara ulaştı. Bu süreçte ortalama aylık ihracat ise 2,4 milyar dolar olan kesim, Türkiye dış satımında bir daha birinci sırada yer aldı. (Kaynak: Bloomberght)
ÖTEKİ ŞİRKET HABERLERİ
Acıselsan Acıpayam Selüloz Sanayi (ACSEL): Şirket, İdare Heyeti sonucu ile yıllık 2.500 ton SAF CMC kapasiteli yeni bir üretim tesisi inşa edilmesi için çalışmalara başlanılmasına karar vermiştir. SAF CMC üretim tesisi tamamlandığında yıllık ihracata katkısı yaklaşık 8mn USD olacak ve şirketin toplam istihdamını %30 oranında artıracağı açıklanmıştır. Yatırım Teşvik Evrakı kapsamında inşa edilecek SAF CMC üretim tesisi için öngörülen yatırım maliyeti fabrika binası dahil yaklaşık 4mn USD olup 2022 yılı sonuna kadar bitirilmesi hedeflenmektedir.
DO & CO (DOCO): DO & CO 10 yıl boyunca Delta Havayolları’nın Boston’daki (BOS) merkezi ikram tedarikçisi olarak, tüm kısa ve uzun uzaklıklı uçuşlarına hizmet vereceğini bildirdi. İkram hizmetleri 18 Ocak 2022, yer hizmetleri ise 15 Mart 2022’de tarihi itibariyle devralınacaktır.
Kafein Yazılım (KFEIN): Şirket Amerika merkezli üçüncü taraf bir küresel yazılım hizmetleri sağlayıcısı ile 01.09.2021 tarihinde yürürlüğe girmek üzere Test alanında “Hizmet ve İşçi Tedariki” temalı Partnerlik Kontratı imzalamış olup, ilgili kontrat 03.12.2021 tarihinde ulaşmıştır. Kontrat süresiz olup, feshedilene dek yürürlükte kalacaktır.
Özak GYO (OZKGY): Muğla İli Bodrum İlçesi Akyarlar Mahallesinde bulunan 345,5bin metrekare alana sahip yerin Şirket tarafınca satın alınmasına karar verilmiş olup, tapu bölümü 02.12.2021 tarihi itibariyle gerçekleşmiştir. Toplam Alım Bedeli 347,9mn TL’dir. (KDV Hariç)
Türk Prysmian Kablo (PRKAB): Saha Kurumsal İdare ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. tarafınca 2020 yılında 94,03 olarak belirlenen Kurumsal Derecelendirme notu yeni derecelendirme devri itibariyle 95,24 olarak güncellenmiştir.
YEO Teknoloji (YEOTK): Şirket ile Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü içinde 03.12.2021 tarihinde İTM.380 Referanslı 154 kV Yakakent Trafo Merkezi İmali işi için 35mn TL+KDV bedelle kontrat imzalanmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü yüklü ortalama fonlama maliyeti %15’ten %15,03 düzeyine yavaşça yükseldi. TCMB cuma günü 64 milyar TL’lik (%15’ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, ayrıyeten BİST’te kotasyon metoduyla (%16,50’den, 3 gün vadeli) 6,4 milyar TL ve BAPP’tan (%16,50’den, 3 gün vadeli) 0,03 milyar TL kullandırdı. Toplam fonlama fiyatı ise 355 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi cuma günü %1,44 düzeylerinden başlarken, gün içerisinde %1,33-%1,47 bandında hareketin akabinde %1,34 düzeyinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü randıman eğrisi genelinde faizlerde yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda randıman eğrisinde faizlerde kısa, orta ve uzun vadeli tarafta 40 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa vadeli tarafta 60 baz puana varan yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 70 baz puana varan yükselişler görüldü.
GÜNLÜK ÖZET PİYASA BİLGİLERİ
Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı