Türkiye: S&P, not görünümünü lira düşüşü ve enflasyon üzerine negatife indirdi Türkiye: S&P, not görünümünü lira düşüşü ve enflasyon üzerine negatife indirdi
S&P Küresel Ratings, liranın son periyottaki zayıflaması ve yükselen enflasyonun ülkenin “dışarıdan kaldıraçlı ekonomisi” için risk oluşturduğunu öne sürerek Türkiye’nin ülke kredi notu görünümünü negatife indirdi. S&P’nin “yüksek ve yükselen” olarak nitelendirdiği enflasyon ortamında Merkez bankasının faiz oranlarını düşürmesiyle, lira Ekim ayının sonundan bu yana dolar karşısında %30 bedel kaybetti. Kuruluşa bakılırsa; mevcut gevşeme ve kıymetli bedel kaybı, 2022’nin başlarında yıllık bazda %30’a ulaşabilecek olan enflasyonu baskılayacak ve açığı şişirecek. Lira bu yıl şimdiye kadarki toplam zayıflamayı %45’e getirdi. Döviz kuru hareketlerinin ölçeği, Ağustos 2018 döviz krizi sırasında yaşanan eğilimlere büyüklük olarak emsal.
· Türkiye’nin uzun vadeli döviz borç notu S&P tarafınca B+ olarak teyit edildi.
· Uzun Vadeli Mahallî Para Borç Notu S&P tarafınca BB- olarak teyit edildi
· Görünüm durağandan negatife indirildi.
Liradaki bu düşüş, yüksek ve yükselen enflasyon ortamında son üç ayda para siyasetinin önden yüklemeli gevşemesine karşı gerçekleşti. Son üç ayda TCMB, enflasyonun %5 orta vadeli gayenin kıymetli ölçüde üzerinde kalmasına karşın, repo faizini kümülatif olarak 400 baz puan (bps) düşürdü. Kasım 2021’de yıllık tüketici fiyat enflasyonu, bu biçimdeki para ünitesi türbülansını takiben resmi tüketici fiyat enflasyonunun %25’e ulaştığı Ekim 2018’den bu yana en yüksek düzey olan %21’i aştı. Merkez Bankası, Cumhurbaşkanı Sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın son periyotta yaşanan çalkantıya yönelik değerlendirmelerine uyumlu olarak, “sağlıksız” fiyat oluşumları niçiniyle bu ay üçüncü defa döviz piyasasına müdahale etti. Lira kısa müddetliğine toparlanırken, üç müdahaleyi tetikleyen düzeylere yakın, dolar başına 14’e geri döndü.
S&P’nin raporunda Türkiye’nin notunun teyit edilmesindeki ve görünümün düşürülmesindeki faktörler şu biçimde sıralanıyor:
· 22 Ekim 2021’de Türkiye ile ilgili son değerlendirmeden bu yana, Merkez bankası yüksek ve artan enflasyon ortamında siyaset faizini düşürmeye devam ederken, Türk lirası ABD doları karşısında bedelinin %30’unu kaybetti.
· Mevcut mali gevşeme ve Türk lirasındaki değerli bedel kaybı, 2022 başlarında yıllık bazda %25-30 civarında tepeye ulaşabilecek olan enflasyon üzerinde daha fazla baskı yaratacaktır.
· Bankaların bilhassa sendikasyon kredileri yoluyla dış finansmana erişimlerini sürdürürken, yurt içi yerleşiklerin Türk finans bölümüne olan inancını müdafaasını bekliyoruz, lakin dış riskler artıyor.
· Türkiye’nin uzun vadeli ülke kredi notlarının görünümünü durağandan negatife revize ettik. Uzun ve kısa vadeli yabancı ve lokal para cinsinden notlarımızı ‘B+/B’ ve ‘BB-/B’ olarak teyit ettik.
· Negatif görünüm, karışık siyaset sinyallerinin ortasında, çok kur oynaklığı ve artan enflasyondan önümüzdeki 12 ay ortasında Türkiye’nin dışarıdan kaldıraçlı iktisadına yönelik artan riskler olarak gördüğümüz durumu yansıtıyor.
· Türkiye’nin ekonomik siyaset bileşimi lira kurunu daha da zayıflatırsa ve enflasyon görünümünü kötüleştirirse, bankacılık sisteminin sorun riskini yükseltir ve ötürüsıyla hükümet için muhtemel şartlı yükümlülüklere niye olursa, notları düşürebiliriz.
Kuruluş olumsuz senaryo değerlendirmesinde lira ve enflasyon riskleri üzerinden bankacılık dalı likidite problemi muhtemelliğine atıfta bulunarak; yurt içi yerleşiklerin tasarruflarını değerli ölçüde daha fazla dolarize etmesi yahut finansal sistemden çekmesi yahut bankaların dış fonlara erişiminin berbatlaşması durumunda aksiliklerin olabileceğini, lakin bunun temel senaryo olmadığını belirtiyor. Son senelerda birkaç büyük ölçekli kredi teşviğinin akabinde zayıflayan varlık kalitesinin, bilhassa 2020’de bilançolarının daha süratli genişlediğini goren kamu bankaları olmak üzere bankacılık sistemine tartı verebileceğini pahalandırıyor.
Olumlu senaryoda ise; Türkiye’nin ödemeler istikrarı durumu, bilhassa Merkez bankasının net döviz rezervleri güçlenirken, kamu siyasetinin ve para siyasetinin aktifliğinin sürdürülebilir ve uygunlaştırılmış öngörülebilirliği gözlemlenirse, görünüm durağan olarak revize edebilir.
Cari istikrar, bankacılık dalı ve döviz kuru hakkında; 12 aylık açığın daralması ve Ağustos-Eylül 2021’de kaydedilen çok ile dış borç düzeyleri yüksek kalmaya devam etse de, Türkiye’nin cari hesabı, büyük bir açığın ani bir bedel kaybından evvel geldiği Ağustos 2018’den daha kuvvetli durumda. Fakat, döviz kuru üstündeki tesirin temel olarak yerleşik olmayanların davranışlarından kaynaklandığı daha evvelki birtakım lira oynaklığı cinslerinin bilakis, bu sefer döviz kurundaki hareketlerin Türkiye’de yerleşik şahısların davranışlarından etkilendiğini anlıyoruz. Yayınlanmış toplam gerçek bireylerin bankacılık sistemindeki yabancı para mevduatlarında bariz bir artış eğilimi olmamasına karşın (bu cins mevduatlar son haftalarda 160 milyar dolara yakın bir düzeyde genel olarak değişmeden kalmıştır), birtakım hanehalklarının lira varlıklarının dönüşümlerini artırdığı görülmektedir. Döviz piyasasındaki uyumsuzluk -özellikle de lira alımına yönelik daha hudutlu talep- göz önüne alındığında, bu durum bir daha de kıymetli bir lira kıymet kaybına katkıda bulundu.
Olumlu olarak, şu ana kadar eldeki datalar, hanehalkının tasarruflarını geri çekmek yerine bankalarda tutmayı tercih etmesiyle Türk bankacılık dalına olan itimadın korunduğunu gösteriyor. Mevcut ülke notu doğrulaması, durumun bu biçimde kalacağı beklentisine dayanmaktadır. Buna ek olarak, Türk bankaları, evvelki finansal piyasa gerilimi devirlerinde vadesi gelen büyük dış borçlarını başarılı bir biçimde çevirmeyi başardı. tıpkı vakitte, S&P’ye göre ödemeler istikrarı ve buna bağlı finansal istikrar riskleri artıyor.
Kredilerin yaklaşık %30’unun yabancı para ünitesi cinsinden olması (Aralık 2020 itibariyle) banka varlık kalitesi de daha fazla baskıyla karşı karşıya kalabilir ve bu, liranın 2021 boyunca bedel kaybetmesi niçiniyle bu borcun ödenmesini aktif bir biçimde daha kıymetli hale getirir. Kamu bankaları için, geçmişte düşük faiz oranlarında süratli kredi genişlemesi olaylarına ağır bir biçimde dahil oldukları göz önüne alındığında, borçluların bu kredileri sonrasındasında geri ödeme kabiliyeti hakkında soru işaretleri uyandırabileceği düşünülüyor.
Kamu maliyesi konusunda; TL’nin süratle paha kaybetmesi de net genel devlet borç seviyesinin yükselmesine direkt katkı sağlayacaktır. Şu anda, devlet borcunun yaklaşık %60’ı yabancı para cinsindendir ve bu, 2018 öncesi %40’ın altına göre besbelli bir değişimdir. tıpkı vakitte, Türkiye’nin kullanımı için hala mali boşluk kaldığı düşünüyorlar. GSYİH’nın %40’ının biraz üzerinde olan net genel devlet borcu, Brezilya yahut Güney Afrika üzere kimi başka gelişmekte olan pazarlara kıyasla olumlu görünüyor. Mali performans da 2021’de üst istikametli sürpriz yaptı ve genel hükümet açığı muhtemelen hükümetin GSYİH’nın %3,6’lık gayesinin kıymetli ölçüde altında kalacak. Açıkların orta vadede de GSYİH’nın %3’üne yakın bir oranda sonlu kalmasını bekleniyor.
Enflasyon konusunda; Önümüzdeki aylarda enflasyonun sürat kazanacağını düşünülüyor ve kuruluş, 2022 için yıllık ortalama enflasyon kestirimini daha evvelki %12’den %20,5’e revize etti. Yıllık bazda, bildirilen enflasyon önümüzdeki aylarda %25-30 içinde tepe yapabilir.
Büyüme konusunda; Son periyottaki oynaklığın ekonomik görünüm üstündeki daha geniş etkisinin çok meçhul olduğunu düşünülüyor. Şu ana kadar büyüme beklenenden biraz daha kuvvetli olsa da, 2021 GSYİH büyüme varsayımının %10’a yakın bir üst revize edilmesine yol açsa da, birkaç güç farklı taraflara çekiyor. Kısa vadede tüketici talebi, yüksek enflasyon ve lira oynaklığına karşı bir tedbir olarak hanehalkı sağlam tüketim malları alımlarıyla desteklenebilir, lakin bu durum çabucak sonrasında daha temkinli harcama ve tasarruf modellerine yol açabilir. Omicron COVID-19 varyantının global yayılımı da riskler barındırmaktadır. beraberinde, mal ihracatının kuvvetli kalması bekleniyor. Omicron varyantının yenilenmiş bir dizi sokağa çıkma yasağına ve yaygın milletlerarası seyahat kısıtlamalarına yol açmadığı var iseyılırsa, turizmin daha süratli toparlanması destekleyici olabilir. S&P genel olarak, bu değişken riskleri dengeleyerek, Türkiye iktisadının orta vadede ortalama %3’e yakın büyüyeceği görüşünü koruyor.
Moody’s Investors Service ve Fitch Ratings de Türkiye’ye negatif görünüm verdi. S&P, Türkiye’yi yatırım yapılabilir düzeyin dört kademe altında ve Bolivya ve Umman ile birebir düzeyde B+ olarak pahalandırıyor.
Kredi Derecelendirme Profili:
· Moody’s’in yabancı ihraççı notu: B2, görünüm negatif.
· Fitch’in uzun vadeli döviz borç notu: BB-, görünüm negatif.
Son Derecelendirme Hareketleri:
· Moody’s Türkiye’yi B2’de onayladı.
· Fitch Türkiye’nin görünümü negatife çevirdi; L-T IDR notu onaylandı.
Hibya Haber Ajansı
S&P Küresel Ratings, liranın son periyottaki zayıflaması ve yükselen enflasyonun ülkenin “dışarıdan kaldıraçlı ekonomisi” için risk oluşturduğunu öne sürerek Türkiye’nin ülke kredi notu görünümünü negatife indirdi. S&P’nin “yüksek ve yükselen” olarak nitelendirdiği enflasyon ortamında Merkez bankasının faiz oranlarını düşürmesiyle, lira Ekim ayının sonundan bu yana dolar karşısında %30 bedel kaybetti. Kuruluşa bakılırsa; mevcut gevşeme ve kıymetli bedel kaybı, 2022’nin başlarında yıllık bazda %30’a ulaşabilecek olan enflasyonu baskılayacak ve açığı şişirecek. Lira bu yıl şimdiye kadarki toplam zayıflamayı %45’e getirdi. Döviz kuru hareketlerinin ölçeği, Ağustos 2018 döviz krizi sırasında yaşanan eğilimlere büyüklük olarak emsal.
· Türkiye’nin uzun vadeli döviz borç notu S&P tarafınca B+ olarak teyit edildi.
· Uzun Vadeli Mahallî Para Borç Notu S&P tarafınca BB- olarak teyit edildi
· Görünüm durağandan negatife indirildi.
Liradaki bu düşüş, yüksek ve yükselen enflasyon ortamında son üç ayda para siyasetinin önden yüklemeli gevşemesine karşı gerçekleşti. Son üç ayda TCMB, enflasyonun %5 orta vadeli gayenin kıymetli ölçüde üzerinde kalmasına karşın, repo faizini kümülatif olarak 400 baz puan (bps) düşürdü. Kasım 2021’de yıllık tüketici fiyat enflasyonu, bu biçimdeki para ünitesi türbülansını takiben resmi tüketici fiyat enflasyonunun %25’e ulaştığı Ekim 2018’den bu yana en yüksek düzey olan %21’i aştı. Merkez Bankası, Cumhurbaşkanı Sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın son periyotta yaşanan çalkantıya yönelik değerlendirmelerine uyumlu olarak, “sağlıksız” fiyat oluşumları niçiniyle bu ay üçüncü defa döviz piyasasına müdahale etti. Lira kısa müddetliğine toparlanırken, üç müdahaleyi tetikleyen düzeylere yakın, dolar başına 14’e geri döndü.
S&P’nin raporunda Türkiye’nin notunun teyit edilmesindeki ve görünümün düşürülmesindeki faktörler şu biçimde sıralanıyor:
· 22 Ekim 2021’de Türkiye ile ilgili son değerlendirmeden bu yana, Merkez bankası yüksek ve artan enflasyon ortamında siyaset faizini düşürmeye devam ederken, Türk lirası ABD doları karşısında bedelinin %30’unu kaybetti.
· Mevcut mali gevşeme ve Türk lirasındaki değerli bedel kaybı, 2022 başlarında yıllık bazda %25-30 civarında tepeye ulaşabilecek olan enflasyon üzerinde daha fazla baskı yaratacaktır.
· Bankaların bilhassa sendikasyon kredileri yoluyla dış finansmana erişimlerini sürdürürken, yurt içi yerleşiklerin Türk finans bölümüne olan inancını müdafaasını bekliyoruz, lakin dış riskler artıyor.
· Türkiye’nin uzun vadeli ülke kredi notlarının görünümünü durağandan negatife revize ettik. Uzun ve kısa vadeli yabancı ve lokal para cinsinden notlarımızı ‘B+/B’ ve ‘BB-/B’ olarak teyit ettik.
· Negatif görünüm, karışık siyaset sinyallerinin ortasında, çok kur oynaklığı ve artan enflasyondan önümüzdeki 12 ay ortasında Türkiye’nin dışarıdan kaldıraçlı iktisadına yönelik artan riskler olarak gördüğümüz durumu yansıtıyor.
· Türkiye’nin ekonomik siyaset bileşimi lira kurunu daha da zayıflatırsa ve enflasyon görünümünü kötüleştirirse, bankacılık sisteminin sorun riskini yükseltir ve ötürüsıyla hükümet için muhtemel şartlı yükümlülüklere niye olursa, notları düşürebiliriz.
Kuruluş olumsuz senaryo değerlendirmesinde lira ve enflasyon riskleri üzerinden bankacılık dalı likidite problemi muhtemelliğine atıfta bulunarak; yurt içi yerleşiklerin tasarruflarını değerli ölçüde daha fazla dolarize etmesi yahut finansal sistemden çekmesi yahut bankaların dış fonlara erişiminin berbatlaşması durumunda aksiliklerin olabileceğini, lakin bunun temel senaryo olmadığını belirtiyor. Son senelerda birkaç büyük ölçekli kredi teşviğinin akabinde zayıflayan varlık kalitesinin, bilhassa 2020’de bilançolarının daha süratli genişlediğini goren kamu bankaları olmak üzere bankacılık sistemine tartı verebileceğini pahalandırıyor.
Olumlu senaryoda ise; Türkiye’nin ödemeler istikrarı durumu, bilhassa Merkez bankasının net döviz rezervleri güçlenirken, kamu siyasetinin ve para siyasetinin aktifliğinin sürdürülebilir ve uygunlaştırılmış öngörülebilirliği gözlemlenirse, görünüm durağan olarak revize edebilir.
Cari istikrar, bankacılık dalı ve döviz kuru hakkında; 12 aylık açığın daralması ve Ağustos-Eylül 2021’de kaydedilen çok ile dış borç düzeyleri yüksek kalmaya devam etse de, Türkiye’nin cari hesabı, büyük bir açığın ani bir bedel kaybından evvel geldiği Ağustos 2018’den daha kuvvetli durumda. Fakat, döviz kuru üstündeki tesirin temel olarak yerleşik olmayanların davranışlarından kaynaklandığı daha evvelki birtakım lira oynaklığı cinslerinin bilakis, bu sefer döviz kurundaki hareketlerin Türkiye’de yerleşik şahısların davranışlarından etkilendiğini anlıyoruz. Yayınlanmış toplam gerçek bireylerin bankacılık sistemindeki yabancı para mevduatlarında bariz bir artış eğilimi olmamasına karşın (bu cins mevduatlar son haftalarda 160 milyar dolara yakın bir düzeyde genel olarak değişmeden kalmıştır), birtakım hanehalklarının lira varlıklarının dönüşümlerini artırdığı görülmektedir. Döviz piyasasındaki uyumsuzluk -özellikle de lira alımına yönelik daha hudutlu talep- göz önüne alındığında, bu durum bir daha de kıymetli bir lira kıymet kaybına katkıda bulundu.
Olumlu olarak, şu ana kadar eldeki datalar, hanehalkının tasarruflarını geri çekmek yerine bankalarda tutmayı tercih etmesiyle Türk bankacılık dalına olan itimadın korunduğunu gösteriyor. Mevcut ülke notu doğrulaması, durumun bu biçimde kalacağı beklentisine dayanmaktadır. Buna ek olarak, Türk bankaları, evvelki finansal piyasa gerilimi devirlerinde vadesi gelen büyük dış borçlarını başarılı bir biçimde çevirmeyi başardı. tıpkı vakitte, S&P’ye göre ödemeler istikrarı ve buna bağlı finansal istikrar riskleri artıyor.
Kredilerin yaklaşık %30’unun yabancı para ünitesi cinsinden olması (Aralık 2020 itibariyle) banka varlık kalitesi de daha fazla baskıyla karşı karşıya kalabilir ve bu, liranın 2021 boyunca bedel kaybetmesi niçiniyle bu borcun ödenmesini aktif bir biçimde daha kıymetli hale getirir. Kamu bankaları için, geçmişte düşük faiz oranlarında süratli kredi genişlemesi olaylarına ağır bir biçimde dahil oldukları göz önüne alındığında, borçluların bu kredileri sonrasındasında geri ödeme kabiliyeti hakkında soru işaretleri uyandırabileceği düşünülüyor.
Kamu maliyesi konusunda; TL’nin süratle paha kaybetmesi de net genel devlet borç seviyesinin yükselmesine direkt katkı sağlayacaktır. Şu anda, devlet borcunun yaklaşık %60’ı yabancı para cinsindendir ve bu, 2018 öncesi %40’ın altına göre besbelli bir değişimdir. tıpkı vakitte, Türkiye’nin kullanımı için hala mali boşluk kaldığı düşünüyorlar. GSYİH’nın %40’ının biraz üzerinde olan net genel devlet borcu, Brezilya yahut Güney Afrika üzere kimi başka gelişmekte olan pazarlara kıyasla olumlu görünüyor. Mali performans da 2021’de üst istikametli sürpriz yaptı ve genel hükümet açığı muhtemelen hükümetin GSYİH’nın %3,6’lık gayesinin kıymetli ölçüde altında kalacak. Açıkların orta vadede de GSYİH’nın %3’üne yakın bir oranda sonlu kalmasını bekleniyor.
Enflasyon konusunda; Önümüzdeki aylarda enflasyonun sürat kazanacağını düşünülüyor ve kuruluş, 2022 için yıllık ortalama enflasyon kestirimini daha evvelki %12’den %20,5’e revize etti. Yıllık bazda, bildirilen enflasyon önümüzdeki aylarda %25-30 içinde tepe yapabilir.
Büyüme konusunda; Son periyottaki oynaklığın ekonomik görünüm üstündeki daha geniş etkisinin çok meçhul olduğunu düşünülüyor. Şu ana kadar büyüme beklenenden biraz daha kuvvetli olsa da, 2021 GSYİH büyüme varsayımının %10’a yakın bir üst revize edilmesine yol açsa da, birkaç güç farklı taraflara çekiyor. Kısa vadede tüketici talebi, yüksek enflasyon ve lira oynaklığına karşı bir tedbir olarak hanehalkı sağlam tüketim malları alımlarıyla desteklenebilir, lakin bu durum çabucak sonrasında daha temkinli harcama ve tasarruf modellerine yol açabilir. Omicron COVID-19 varyantının global yayılımı da riskler barındırmaktadır. beraberinde, mal ihracatının kuvvetli kalması bekleniyor. Omicron varyantının yenilenmiş bir dizi sokağa çıkma yasağına ve yaygın milletlerarası seyahat kısıtlamalarına yol açmadığı var iseyılırsa, turizmin daha süratli toparlanması destekleyici olabilir. S&P genel olarak, bu değişken riskleri dengeleyerek, Türkiye iktisadının orta vadede ortalama %3’e yakın büyüyeceği görüşünü koruyor.
Moody’s Investors Service ve Fitch Ratings de Türkiye’ye negatif görünüm verdi. S&P, Türkiye’yi yatırım yapılabilir düzeyin dört kademe altında ve Bolivya ve Umman ile birebir düzeyde B+ olarak pahalandırıyor.
Kredi Derecelendirme Profili:
· Moody’s’in yabancı ihraççı notu: B2, görünüm negatif.
· Fitch’in uzun vadeli döviz borç notu: BB-, görünüm negatif.
Son Derecelendirme Hareketleri:
· Moody’s Türkiye’yi B2’de onayladı.
· Fitch Türkiye’nin görünümü negatife çevirdi; L-T IDR notu onaylandı.
Hibya Haber Ajansı